Transcript Organy po TL

Wybrane organy UE – Traktat
Lizboński
mgr Magdalena Matusiak-Frącczak
Omawiane instytucje:




Trybunał Obrachunkowi;
Komitet Ekonomiczno-Społeczny;
Komitet Regionów;
Europejski Bank Inwestycyjny;
TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY
Trybunał Obrachunkowy
 Inne nazwy: Trybunał Rewidentów
Księgowych, Trybunał Audytorów,
Trybunał Kontroli Budżetowej, Izba
Obrachunkowa;
 Funkcjonuje od 1977 r. na podstawie
Traktatu Finansowego z dnia 22 lipca
1975 r.;
 Status instytucji: Traktat z Maastricht;
 Siedziba: Luksemburg
Trybunał Obrachunkowy - skład
 W skład TO wchodzi jeden obywatel z
każdego Państwa Członkowskiego;
 Członkowie są wybierani spośród osób, które
wchodzą, lub wchodziły w swych państwach
w skład organów kontroli zewnętrznej lub
mających szczególne kwalifikacje do
zajmowania tego stanowiska. Ich
niezależność musi być niekwestionowana –
art. 286 ust. 1 TL.
 W ramach TO mogą być powołane:
 grupy kontroli  przygotowywanie przyjęcia przez
TO dokumentów w zakresie kontroli;
 komitety  zadania nieleżące w gestii grup
kontroli;
Trybunał Obrachunkowy - skład
 Kadencja: 6 lat, mandat odnawialny – art.
286 ust. 2 TL;
 Procedura wyboru: Rada, po konsultacji z
PE, przyjmuje listę członków sporządzoną
zgodnie z propozycjami każdego z państw
członkowskich – art. 286 ust. 2 TL;
 Prezes TO  kadencja: 3 lata, mandat
odnawialny, wybierają członkowie TO
spośród siebie – art. 286 ust. 2 TL;
Trybunał Obrachunkowy - skład
 Przyczyny zakończenia pełnienia funkcji
(art. 286 ust. 5 TL):
koniec kadencji;
śmierć;
rezygnacja;
dymisja orzekana przez ETS
dany członek jest zastępowany tylko do czasu
zakończenia mandatu;
 członkowie TO pełnią funkcje do chwili ich
zastąpienia nowymi członkami – poza
przypadkiem dymisji [!]





Trybunał Obrachunkowy - skład
 Dymisja (art. 286 ust. 6 TL):
 Można zwolnić członka TO z pełnienia funkcji
lub pozbawić go prawa do emerytury lub
innych podobnych korzyści tylko wówczas, gdy
ETS stwierdzi, na żądanie TO, że członek
przestał odpowiadać wymaganym warunkom
lub czynić zadość zobowiązaniom wynikającym
z jego urzędu.
 żądanie: głosowanie tajne, większością 4/5 głosów
członków TO
Trybunał Obrachunkowy –
niezależność członków
 Członkowie TO są niezależni w
pełnieniu swoich funkcji, w ogólnym
interesie UE - art. 285 akapit 2 TL;
 nie zwracają się o i nie przyjmują
instrukcji od żadnego rządu ani
organu; powstrzymują się od
wszelkich czynności niezgodnych z
charakterem ich funkcji – art. 286
ust. 3 TL;
Trybunał Obrachunkowy –
niezależność członków
 Nie mogą podczas pełnienia swych funkcji
wykonywać żadnej innej pracy zarobkowej
lub niezarobkowej działalności zawodowej.
Obejmując stanowiska, uroczyście
zobowiązują się szanować w trakcie
pełnienia funkcji i po ich zakończeniu,
zobowiązania z nich wynikające, zwłaszcza
obowiązki uczciwości i roztropności przy
obejmowaniu pewnych stanowisk lub
przyjmowaniu pewnych korzyści po
zakończeniu funkcji – art. 286 ust. 4 TL;
Trybunał Obrachunkowy kompetencje
 TO sprawuje kontrolę rachunków UE –
art. 285 akapit 1 TL;
 TO kontroluje rachunki wszystkich
dochodów i wydatków UE, również
wszystkich organów lub jednostek
organizacyjnych utworzonych przez
UE w zakresie, w jakim akt
założycielski nie wyklucza takiej
kontroli – art. 287 ust. 1 akapit 1 TL;
Trybunał Obrachunkowy kompetencje
 TO przedkłada PE i Radzie
poświadczanie wiarygodności
rachunków, jak również legalności i
prawidłowości operacji leżących u ich
podstaw, które jest publikowane w
Dz. Urz. UE. Poświadczenie to może
zostać uzupełnione przez szczegółowe
oceny każdego z głównych obszarów
działalności UE  art. 287 ust. 1
akapit 2 TL;
Trybunał Obrachunkowy kompetencje
 TO kontroluje legalność i
prawidłowość dochodów i wydatków
oraz upewnia się co do należytego
zarządzania finansami. Czyniąc to,
sygnalizuje w szczególności wszelkie
nieprawidłowości – art. 287 ust. 2
akapit 1 TL;
Trybunał Obrachunkowy kompetencje
 TO sporządza roczne sprawozdanie po zamknięciu
każdego roku budżetowego, które jest przesyłane
innym instytucjom UE i jest publikowane w Dz.
Urz. UE wraz z odpowiedziami tych instytucji na
uwagi TO – art. 287 ust. 4 TL:
 TO może przedstawić również w każdej chwili swoje
uwagi w formie sprawozdań specjalnych;
 Sprawozdania roczne, specjalne i opinie TO przyjmuje
większością członków wchodzących w jego skład
Trybunał Obrachunkowy kompetencje
 TO przekazuje swoje sprawozdanie
roczne parlamentom narodowym w
celach informacyjnych, równocześnie
z przekazaniem go PE i Radzie – art.
7 protokołu nr 1 w sprawie roli
parlamentów narodowych w Unii
Europejskiej;
Trybunał Obrachunkowy kompetencje
 TO pomaga PE i Radzie w
wykonywaniu ich funkcji kontrolnych
w zakresie wykonania budżetu;
 TO uchwala swój regulamin
wewnętrzny, który jest zatwierdzany
przez Radę – art. 287 ust. 4 akapit 45;
Trybunał Obrachunkowy kompetencje
 Prawo do wniesienia skargi o stwierdzenie
legalności aktów prawodawczych, innych niż
zalecenia i opinie, zmierzającej do zapewnienia
ochrony prerogatyw TO – art. 263 akapit 3 TL;
 PE i Rada, po konsultacji z TO, zgodnie ze zwykłą
procedurą prawodawczą przyjmują w drodze
rozporządzenia (art. 322 ust. 1 TL):
 zasady finansowe określające warunki uchwalania i
wykonywania budżetu oraz przedstawiania i
kontrolowania rachunków;
 zasady kontroli odpowiedzialności podmiotów
finansowych, zwłaszcza urzędników zatwierdzających i
księgowych.
Trybunał Obrachunkowy kompetencje
 Rada, stanowiąc na wniosek KE i po
konsultacji z PE oraz TO, określa
sposoby i procedurę, według których
dochody budżetowe przewidziane w
ramach systemu zasobów własnych
UE są pozostawione do dyspozycji KE,
oraz określa środki stosowane, w
razie potrzeby, w celu zaspokojenia
potrzeb gotówkowych – art. 322 ust.
2 TL;
Trybunał Obrachunkowy kompetencje
 PE i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą
procedurą prawodawczą, po konsultacji z
TO, uchwalają niezbędne środki w
dziedzinach zapobiegania nadużyciom
finansowym naruszającym interesy
finansowe UE i zwalczania tych nadużyć w
celu zapewnienia skutecznej i równoważnej
ochrony w Państwach Członkowskich oraz
we wszystkich instytucjach, organach i
jednostkach organizacyjnych UE – art. 325
ust. 4 TL;
KOMITET EKONOMICZNOSPOŁECZNY
Komitet Ekonomiczno-Społeczny skład
 przedstawiciele organizacji pracodawców, pracowników oraz
inni przedstawiciele podmiotów reprezentujących
społeczeństwo obywatelskie, w szczególności z dziedzin
społeczno-ekonomicznej, obywatelskiej, zawodowej i kultury
– art. 300 ust. 2 TL;
 istnieje od 1958 r.
 siedziba: Bruksela – art. 1 f protokołu 6 ws. ustalenia siedzib
instytucji i niektórych organów, jednostek organizacyjnych i
służb Wspólnot Europejskich;
 Członków nie wiążą żadne instrukcje. Są w pełni niezależni w
wykonywaniu swoich funkcji, w ogólnym interesie UE – art.
300 ust. 4 TL;
 Liczba członków nie przekracza 350. Rada, stanowiąc
jednomyślnie na wniosek Komisji, przyjmuje decyzję
określającą skład Komitetu – art. 301 TL;

Polska obecnie: 21;
Komitet Ekonomiczno-Społeczny skład
 Kadencja: 5 lat, mandat odnawialny;
 Rada przyjmuje listę członków sporządzoną zgodnie z
propozycjami każdego z Państw Członkowskich. Rada
stanowi po konsultacji z KE. Może ona zasięgnąć opinii
organizacji europejskich reprezentujących różne
sektory gospodarcze i społeczne oraz społeczeństwo
obywatelskie, których dotyczy działalność UE – art.
302 TL;
 Przewodniczący i prezydium: wybiera Komitet spośród
swoich członków na 2,5 roku – art. 303 TL;
 zwoływany przez przewodniczącego na żądanie PE,
Rady lub KE. Może również zbierać się z inicjatywy
własnej – art. 303 TL;
 uchwala swój regulamin wewnętrzny – art. 303 TL;
Komitet Ekonomiczno-Społeczny skład
 Członek nie może pełnić funkcji:






członka rządu;
parlamentarzysty;
członka instytucji UE;
Komitetu Regionów;
Rady Dyrektorów EBI;
urzędnika lub innego pracownika UE w
czynnym zatrudnieniu;
Komitet Ekonomiczno-Społeczny skład
 Organy:
 Zgromadzenie – przygotowuje i uchwala
akty Komitetu;
 Prezydium – organizacja i koordynacja prac;
 Przewodniczący – kieruje pracami Komitetu i
reprezentuje go;
 Sekcje specjalistyczne – sporządzanie opinii
lub raportów informacyjnych;
Komitet Ekonomiczno-Społeczny kompetencje
 pełni funkcje doradcze, wspiera PE, Radę i KE – art. 13 ust. 4
TL, art. 300 ust 1 TL;
 konsultowany przez PE, Radę lub KE w przypadkach
przewidzianych w Traktatach. Może być konsultowany przez te
instytucje w przypadkach, gdy uznają to za stosowne. Może on
wydawać opinie z własnej inicjatywy w przypadkach, gdy uzna
to za stosowne – art. 304 TL;
 PE, Rada lub KE wyznaczają Komitetowi, jeśli uznają to za
niezbędne, termin na dostarczenie opinii, który nie może być
krótszy niż miesiąc od daty skierowania do przewodniczącego
zawiadomienia w tej sprawie. Po upływie wyznaczonego
terminu brak opinii nie stanowi przeszkody w podjęciu
dalszych działań – art. 304 TL;
 Opinia Komitetu, jak również protokół z obrad, są przesyłane
PE, Radzie i KE – art. 304 TL;
Komitet Ekonomiczno-Społeczny kompetencje
 Konsultowany w zakresie:
 wspólnej organizacji rynków rolnych, wspólnej polityki rolnej i
rybołówstwa – art. 37 ust. 2 TL;
 swobodnego przepływu pracowników – art. 46 TL;
 swobody przedsiębiorczości – art. 50 ust. 1 TL;
 liberalizacji określonej usługi – art. 59 ust. 1 TL;
 wspólnej polityki transportowej - art. 91 ust. 1 TL, art. 95 ust.
3 TL, art. 100 ust. 2 TL;
 harmonizacji ustawodawstw odnoszących się do podatków
obrotowych, akcyzy i innych podatków pośrednich - art. 113
TL;
 środków, które mają na celu ustanowienie i funkcjonowanie
rynku wewnętrznego – art. 114 ust. 1 TL;
Komitet Ekonomiczno-Społeczny kompetencje
 Konsultowany w zakresie:
 środków, które mają bezpośredni wpływ na ustanowienie lub
funkcjonowanie rynku wewnętrznego – art. 115 TL;
 polityki zatrudnienia, warunków pracy i płacy,
niedyskryminacji kobiet i mężczyzn, itp. - art. 148 ust. 2 TL,
art. 159 TL, 156 TL, art. 157 ust. 3 TL;
 Europejskiego Funduszu Społecznego – art. 164 TL;
 edukacji, kształcenia zawodowego, młodzieży i sportu – art.
165 ust. 4 TL, art. 166 ust. 4 TL;
 zdrowia publicznego – art. 168 ust. 4 i 5 TL;
 ochrony konsumentów – art. 169 ust. 3 TL;
 sieci transeuropejskich – art. 172 TL;
 przemysłu – art. 173 ust. 3 TL;
 spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej – art. 175
akapit 3 TL;
Komitet Ekonomiczno-Społeczny kompetencje
 Konsultowany w zakresie:
 funduszy strukturalnych – art. 177 akapit 1 TL;
 Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
– art. 178 TL;
 badań, rozwoju technologicznego i przestrzeni
kosmicznej – art. 182 ust. 1, 4, 5 TL, art. 188
TL;
 środowiska naturalnego – art. 192 TL;
 energetyki – art. 194 ust. 2 TL;
Komitet Ekonomiczno-Społeczny kompetencje
 Dostaje od innych instytucji sprawozdania w
zakresie:
 Co 3 lata od KE – ws. stosowania postanowień części o
obywatelstwie UE i niedyskryminacji. Sprawozdanie
uwzględnia rozwój UE – art. 25 akapit 1 TL;
 Co roku od KE – ws. sprawie postępów w osiąganiu
celów określonych w art. 151 (poprawa warunków życia,
itp.), w tym sytuacji demograficznej w UE – art. 159 TL;
 Co 3 lata od KE – ws. postępów w urzeczywistnianiu
spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej – art.
175 akapit 2 TL;
 Co roku od KE – ws. stosowania art. 5 TL (zasady
proporcjonalności i subsydiarności) – art. 9 protokołu nr
2 ws. stosowania zasad pomocniczości i
proporcjonalności
KOMITET REGIONÓW
Komitet Regionów - skład
 przedstawiciele społeczności regionalnych i lokalnych,
posiadający mandat wyborczy społeczności
regionalnej lub lokalnej albo odpowiedzialni
politycznie przed wybranym zgromadzeniem – art.
300 ust. 3 TL;
 istnieje od Traktatu z Maastricht;
 siedziba: Bruksela – art. 1 g protokołu 6 ws. ustalenia
siedzib instytucji i niektórych organów, jednostek
organizacyjnych i służb Wspólnot Europejskich;
 członków nie wiążą żadne instrukcje. Są w pełni
niezależni w wykonywaniu swoich funkcji, w ogólnym
interesie UE – art. 300 ust. 4 TL;
 liczba członków nie przekracza 350. Rada, stanowiąc
jednomyślnie na wniosek KE, przyjmuje decyzję
określającą skład Komitetu - art. 305 TL;

Polska obecnie: 21;
Komitet Regionów - skład
 Kadencja: 5 lat (dotyczy członków Komitetu i w równej liczbie
ich zastępców), mandat odnawialny;
 Rada przyjmuje listę członków oraz zastępców członków,
sporządzoną zgodnie z propozycjami każdego z Państw
Członkowskich. Kadencja członków Komitetu kończy się
automatycznie, gdy mandat lokalny, na podstawie którego
zostali zaproponowani, dobiega końca. Są oni wówczas
zastępowani na czas pozostający do zakończenia kadencji,
zgodnie z tą samą procedurą. Członkowie Komitetu nie mogą
być równocześnie członkami PE – art. 305 TL.
 Przewodniczący i prezydium: Komitet wybiera spośród swoich
członków na 2,5 roku – art. 306 TL;
 Komitet uchwala swój regulamin wewnętrzny – art. 306 TL;
 Komitet jest zwoływany przez przewodniczącego na żądanie
PE, Rady lub KE. Może również zbierać się z inicjatywy własnej
– art. 306 TL;
Komitet Regionów - skład
 Organy:
 Zgromadzenie Plenarne – np. zatwierdzanie
opinii, sprawozdań, rezolucji; podejmuje decyzje
większością oddanych głosów;
 Przewodniczący – kieruje pracami Komitetu i go
reprezentuje;
 Prezydium – np. ustanowienie projektu programu
politycznego;
 Komisje – odpowiedzialne za przygotowanie prac
Komitetu;
Komitet Regionów - kompetencje
 pełni funkcje doradcze, wspiera PE, Radę i KE – art. 13 ust. 4
TL, art. 300 ust 1 TL;
 Komitet jest konsultowany przez PE, Radę lub KE w
przypadkach przewidzianych w Traktatach oraz we wszelkich
innych przypadkach, w szczególności gdy mają one związek ze
współpracą transgraniczną, o ile jedna z tych instytucji uzna to
za stosowne – art. 307 akapit 1 TL;
 PE, Rada lub KE wyznaczają Komitetowi, jeśli uznają to za
niezbędne, termin na dostarczenie opinii, który nie może być
krótszy niż miesiąc od daty skierowania do przewodniczącego
zawiadomienia w tej sprawie. Po upływie wyznaczonego
terminu brak opinii nie stanowi przeszkody w podjęciu
dalszych działań – art. 307 akapit 2 TL;
Komitet Regionów - kompetencje
 W przypadku gdy Komitet Ekonomiczno-Społeczny
jest konsultowany na mocy artykułu 304, Komitet
Regionów jest informowany przez PE, Radę lub KE
o żądaniu wydania opinii. Komitet Regionów może,
jeśli uzna, że wchodzą w grę specyficzne interesy
regionalne, wydać opinię w tym przedmiocie – art.
307 akapit 3 TL;
 Może wydawać opinie z własnej inicjatywy, gdy
uzna to za stosowne – art. 307 akapit 4 TL;
 Opinia Komitetu, jak również protokół z obrad są
przesyłane PE, Radzie i KE – art. 307 akapit 5 TL.
Komitet Regionów - kompetencje
 Jest konsultowany w sprawach:
 transportu – art. 91 ust. 1 TL; art. 100 ust. 2
TL;
 polityk zatrudnienia – art. 148 ust. 2 TL, art.
153 ust. 1 TL; art. 159 TL;
 Europejskiego Funduszu Społecznego – art. 164
TL;
 edukacji, kształcenia zawodowego, młodzieży i
sportu – art. 165 ust. 4 TL, art. 166 ust. 4 TL;
 kultury – art. 167 ust. 5 TL;
 zdrowia publicznego – art. 168 ust. 4 i 5 TL;
Komitet Regionów - kompetencje
 Jest konsultowany w sprawach:
 sieci transeuropejskich – art. 172 TL;
 spójności gospodarczej, społecznej i
terytorialnej – art. 175 akapit 3 TL;
 funduszy strukturalnych – art. 177 akapit 1 TL;
 Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
– art. 178 TL;
 środowiska naturalnego – art. 192 TL
 energetyki – art. 194 ust. 2 TL;
Komitet Regionów - kompetencje
 Dostaje od innych instytucji sprawozdania
w zakresie:
 Co 3 lata od KE – ws. postępów w
urzeczywistnianiu spójności gospodarczej,
społecznej i terytorialnej – art. 175 akapit 2 TL;
 Co roku od KE – ws. stosowania art. 5 TL
(zasady proporcjonalności i subsydiarności) –
art. 9 protokołu nr 2 ws. stosowania zasad
pomocniczości i proporcjonalności;
Komitet Regionów - kompetencje
 Prawo do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności aktu
prawodawczego, zmierzającej do ochrony jego prerogatyw –
art. 263 akapit 3 TL (takiego postanowienia nie ma w
przypadku Komitetu Ekonomiczno-Społecznego!);
 ETS jest właściwy do orzekania w zakresie skarg w sprawie
naruszenia przez akt prawodawczy zasady pomocniczości
wniesionych przez Państwo Członkowskie zgodnie z zasadami
określonymi w art. 263 TL lub przekazanych przez nie zgodnie
z jego porządkiem prawnym w imieniu jego parlamentu
narodowego lub izby tego parlamentu. Zgodnie z zasadami
określonymi w tym samym artykule skargi takie mogą być
również wnoszone przez Komitet Regionów w odniesieniu do
aktów prawodawczych, do których przyjęcia TL wymaga jego
konsultacji – art. 8 protokołu nr 2 ws. stosowania zasad
pomocniczości i proporcjonalności;
EUROPEJSKI BANK
INWESTYCYJNY
Europejski Bank Inwestycyjny
 EBI ma osobowość prawną – art. 308 TL;
 Istnieje od 1958 r.;
 Członkami EBI są Państwa Członkowskie UE – art.
308 TL;
 Statut EBI – protokół załączony do Traktatów.
Rada, stanowiąc jednomyślnie zgodnie ze
specjalną procedurą prawodawczą na żądanie EBI
i po konsultacji z PE i KE, bądź na wniosek KE i po
konsultacji z PE i EBI, może zmienić statut EBI art. 308 TL;
 zasada otwartości – EBI podlega jej jedynie w
zakresie wykonywania funkcji administracyjnych –
art. 15 ust. 3 akapit 4 TL;
Europejski Bank Inwestycyjny organy
 Rada Gubernatorów
 ministrowie wyznaczeni przez państwa członkowskie (głównie
finansów);
 ustala ogólne wytyczne polityki kredytowej EBI;
 Rada Dyrektorów
 28 Dyrektorów i 8 następców; mianowani przez Radę
Gubernatorów na 5 lat;
 wyłączne prawo podejmowania decyzji kredytowych i
związanych z nimi gwarancji, ustala oprocentowanie, marże,
nadzoruje zarządzanie EBI;
 Komitet Zarządzający
 przewodniczący + 8 wiceprzewodniczących; mianowani na 6
lat przez Radę Gubernatorów na wniosek Rady Dyrektorów;
 odpowiedzialny za bieżące działania EBI, opracowuje decyzje
Rady Dyrektorów;
Europejski Bank Inwestycyjny kompetencje
 przyczynianie się, poprzez odwołanie się do rynku
kapitałowego i zasobów własnych, do zrównoważonego i
stałego rozwoju rynku wewnętrznego w interesie UE. W tym
celu EBI, nie dążąc do osiągania zysków, udziela pożyczek i
gwarancji, które sprzyjają finansowaniu poniższych projektów
we wszystkich sektorach gospodarki (art. 309 TL):
 projektów zmierzających do rozwoju regionów mniej
rozwiniętych;
 projektów modernizacji lub przekształcania przedsiębiorstw
lub tworzenia nowych dziedzin działalności, [...];
 projektów stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania
kilku Państw Członkowskich, [...].
Wykonując swoje zadania, EBI ułatwia finansowanie programów
inwestycyjnych w powiązaniu z pomocą funduszy
strukturalnych i innych instrumentów finansowych UE.
Europejski Bank Inwestycyjny kompetencje
 uczestniczy w realizacji spójności
gospodarczej, społecznej i
terytorialnej – art. 175 TL;
 przyczynia się do realizacji
współpracy na rzecz rozwoju – art.
209 ust. 3 TL;
 w szczególnych przypadkach ma
prawo wnioskować o przyjęcie aktów
prawodawczych – art. 289 ust. 4 TL;