Transcript Wykład część 4

Konto księgowe
Konto księgowe, zwane kontem, jest
urządzeniem księgowym służącym do grupowania
jednorodnych operacji gospodarczych w celu
odzwierciedlenia stanu i zmian określonego
składnika aktywów, pasywów lub wyników.
Każde konto ma swoją nazwę dostosowaną do
istoty ujmowanych na nim składników lub zjawisk
gospodarczych. Konto otrzymuje też symbol
(najczęściej cyfrowy), który jest zdeterminowany
miejscem, jakie dane konto zajmuje w zakładowym
planie kont (ZPK). Zapisy na kontach dokonywane
są najczęściej w mierniku pieniężnym.
Konto
Debet (Dt) Winien (Wn) Nazwa konta i jego symbol cyfrowy Credyt (Ct) Ma
• Część konta przeznaczona do
zapisów debetowych
• Księgowanie na stronie Winien
określa się :
- debetowania konta lub
- obciążenia konta lub
- zapisania w ciężar konta lub
- zapisania po stronie Winien
konta
• Operacje gospodarcze
zaksięgowane na stronie Winien
(Debet) noszą nazwę obrotów
debetowych
• Część konta przeznaczona do
zapisów kredytowych
• Księgowanie na stronie Ma
określa się :
- kredytowania konta lub
- uznania konta lub
- zapisania na dobro konta lub
- zapisania po stronie Ma konta
• Operacje gospodarcze na
stronie Ma (Credit) noszą nazwę
obrotów kredytowych
Konto
Funkcjonowania konta księgowego obejmuje czynności:
1) założenie konta - wpisanie jego nazwy oraz symbolu
cyfrowego z planu kont;
2) otwarcie konta - zaksięgowanie stanu początkowego (Sp) z
bilansu otwarcia (BO), a jeżeli dany składnik nie występuje w
bilansie otwarcia, to zaksięgowanie pierwszej związanej z nim
operacji gospodarczej;
3) księgowanie operacji gospodarczych - uwzględniające:
a) datę operacji gospodarczej,
b) numer i symbol dowodu księgowego dokumentującego daną
operację gospodarczą,
c) krótką treść charakteryzującą daną operację gospodarczą,
d) wartość (kwotę) tej operacji gospodarczej;
4) zamknięcie konta - podsumowanie stron konta i ustalenie
salda końcowego (Sk).
Konto
Zamknięcie konta następuje przez:
1) ustalenie obrotów konta (podsumowanie obu stron konta);
2) ustalenie salda końcowego (różnica pomiędzy obrotami konta):
a) debetowego, jeżeli większa jest suma na stronie Debet (Winien):
obroty debetowe > obroty kredytowe = Sk debetowe,
b) kredytowego, gdy większa jest suma na stronie Credit (Ma):
obroty debetowe < obroty kredytowe = Sk kredytowe,
c) zerowego, gdy sumy obrotów po obu stronach są równe (saldo
końcowe nie występuje):
obroty debetowe = obroty kredytowe = O (Sk zerowe),
3) zapisanie salda końcowego na stronie wykazującej mniejszą sumę
(łączne kwoty po obu stronach konta stają się równe);
4) dwukrotne podkreślenie zrównoważonych obrotów konta.
Elementy konta
1) symbol i nazwę konta,
2) dwie przeciwstawne części (strony) konta,
3) saldo początkowe (debetowe i/lub
kredytowe),
4) zapisy operacji gospodarczych (obroty
debetowe i/lub kredytowe).
5) saldo końcowe (debetowe i/lub kredytowe).
Klasyfikacja kont księgowych
Według kryterium stanu ruchu majątku (1) podmiotu
gospodarczego konta dzieli się na:
a) konta bilansowe,
b) konta wynikowe.


Według kryterium bilansowego (2), dotyczącego tylko kont
bilansowych, konta dzieli się na konta bilansowe aktywów i
konta bilansowe pasywów.

Według kryterium współzależności kont (3), dotyczącego
tylko kont bilansowych, konta dzieli się na konta podstawowe
(główne) i konta korygujące (pomocnicza ).

Według kryterium szczegółowości kont (4), dotyczącego
wszystkich kont księgowych konta dzieli się na konta
syntetyczne i konta analityczne.
Konta

Konta bilansowe służą do ewidencji bilansowych operacji
gospodarczych. Należą do nich te konta, których salda
końcowe na koniec okresu sprawozdawczego przenosi się do
bilansu. Podstawowym zadaniem kont bilansowych jest
określanie stanu i zmian środków gospodarczych oraz źródeł
ich pochodzenia.

Konta korygujące mają charakter pomocniczy, towarzyszą
kontom podstawowym, którymi mogą być konta bilansowe.
Konto korygujące (pomocnicze) jest wydzielane z konta
macierzystego (podstawowego) w wyniku podzielności
pionowej kont. Na koniec okresu saldo konta korygującego
koryguje wielkość salda konta podstawowego in plus
(zwiększając) lub in minus (zmniejszając).
Konta

Konta wynikowe służą do ewidencji wynikowych
operacji gospodarczych, a więc takich, które
odzwierciedlają procesy gospodarcze, związane z
osiąganiem zysku lub ponoszeniem straty.

Konta rozliczeniowe nie wykazują sald na koniec
okresu sprawozdawczego (koniec roku obrotowego),
gdyż następuje rozliczenie zmian na nich
ujmowanych. Na koniec okresu sprawozdawczego
obroty debetowe kont rozliczeniowych są równe
obrotom kredytowym. Konta te mogą przyjmować
charakter kont bilansowych lub niebilansowych.
Zasada „zapisu podwójnego polega na tym
że każda operacja gospodarcza musi być
ujęta:
a)
na
co
najmniej
dwóch
współdziałających (podwójny zapis),
kontach
b) na jednym koncie na stronie Dt (Winien), a na
drugim na stronie Ct (Ma), czyli po
przeciwnych stronach (zapis dwustronny),
c) w identycznej wartości na obu kontach (zapis
jednakowy).
Korespondencja kont może przyjmować
postać zapisów:
1)
prostych - tylko na dwóch kontach.
2) złożonych • na kilku kontach.
Do kont bilansowych zalicza się:
bilansowe aktywne, które występują
wyłącznie w aktywach bilansu księgowego,
np: „Środki trwałe", „Kasa", „Materiały";
1) konta
2) konta bilansowe pasywne, które ujmuje się
tylko w pasywach bilansu księgowego, np:
„Kapitały (fundusze) rezerwowe", „Kredyty
bankowe", „Zobowiązania wobec
dostawców„
Do kont bilansowych zalicza się:
3) konta bilansowe aktywno-pasywne, które mogą
występować zarówno w aktywach, jak i w pasywach
bilansu (nawet jednocześnie na obu stronach, jeżeli
wykazują dwa salda), np
„Należności od odbiorców" + „Zobowiązania wobec
dostawców"
„Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami„
„Należności od pracowników" + „Zobowiązania wobec
pracowników"
„Rozrachunki z pracownikami"
Konta aktywne
Dt
Konto bilansowe aktywne
Ct
(Sp) Saldo początkowe
(-) Zmniejszenie stanu (obroty
(debetowe)
kredytowe)
(+) Zwiększenie stanu (obroty
debetowe)
Obroty debetowe łącznie z Sp Obroty kredytowe
Saldo końcowe debetowe
(Sk)
Obroty konta (suma
kontrolna)
Obroty konta (suma
kontrolna)
Konta pasywne
Dt
Konto bilansowe pasywne
Ct
(-) Zmniejszenie stanu (obroty Sp) Saldo początkowe
debetowe)
(kredytowe)
(+) Zwiększenie stanu (obroty
kredytowe)
Obroty debetowe
Saldo końcowe
Obroty kredytowe łącznie z
Sp
Saldo końcowe debetowe
(Sk)
Obroty konta (suma
kontrolna)
Obroty konta (suma
kontrolna)
Konta aktywno-pasywne
Dt
Konto bilansowe aktywno- pasywne
Ct
(Sp) Saldo początkowe debetowe
(+) Obroty debetowe zwiększające
(operacji gospodarczych aktywnych)
(-) Obroty debetowe zmniejszające
(operacji gospodarczych pasywnych)
(Sp) Saldo początkowe kredytowe
(-) Obroty kredytowe zmniejszające
(operacji gospodarczych aktywnych )
(+) Obroty kredytowe zwiększające
(operacji gospodarczych pasywnych)
Obroty debetowe łącznie z Sp
(Sk) Saldo końcowe kredytowe
(operacji gospodarczych pasywnych)
Obroty kredytowe łącznie z Sp
Saldo końcowe debetowe (Sk)
(operacji gospodarczych)
Obroty konta (suma kontrolna)
Obroty konta (suma kontrolna)
Konta wynikowe
Konta
wynikowe
(niebilansowe)
są
przeznaczone do ewidencji wynikowych operacji
gospodarczych. Informują one o ponoszonych
kosztach i stratach oraz osiąganych przychodach i
zyskach w danym okresie sprawozdawczym. Konta
wynikowe obejmują zatem następujące grupy kont
księgowych:
1) konta kosztów,
2) konta przychodów,
3) konta strat nadzwyczajnych,
4) konta zysków nadzwyczajnych.
Konta wynikowe można przedstawić
następująco:
1.
2.
Otwarcie kont wynikowych następuje przez
zaksięgowanie pierwszej operacji wynikowej.
Bieżące księgowanie operacji wynikowych na
kontach kosztów i strat nadzwyczajnych
zwiększa obroty na ich stronie Winien, a
zmniejsza je na stronie Ma.
3. Bieżące księgowanie operacji wynikowych na
kontach przychodów i zysków nadzwyczajnych
zwiększa obroty na ich stronie Ma, a zmniejsza je
na stronie Winien.
Konta wynikowe można przedstawić
następująco:
4. Przy księgowaniu operacji wynikowych
obowiązuje
zasada
„zapisu
podwójnego”.
5. Na koniec roku obrotowego następuje
zamknięcie kont wynikowych, a ustalone
ich „salda końcowe" (stany końcowe) są
przenoszone na konto „Wynik finansowy".
Zestawienie obrotów i sald
Zestawienie obrotów i sald jest
instrumentem
kontroli
poprawności
księgowań oraz dostarcza danych do
sporządzenia bilansu końcowego (bilansu
zamknięcia).
Zestawienie obrotów i sald
Zestawienie obrotów i sald nie wykryje błędów polegających na:
1)
2)
błędnej korespondencji kont (ujęcie operacji na
niewłaściwych kontach lub na niewłaściwych stronach
kont),
zaksięgowaniu innych kwot niż wynikają z operacji
gospodarczych,
3)
pominięciu operacji gospodarczej,
4)
wielokrotnym księgowaniu tej samej operacji gospodarczej.
Zestawienie obrotów i sald
Zestawienie obrotów i sald pozwala ujawnić błędy
księgowe:
1)
zaksięgowanie operacji gospodarczej tylko na jednym
koncie,
2) ewidencja operacji gospodarczej dwukrotnie na tej samej
stronie konta,
3) zapis na przeciwstawnych stronach dwóch kont różnych
kwot w odniesieniu do tej samej operacji gospodarczej,
4) błędne obliczenia obrotów i sald lub niewłaściwe ich
przeniesienie do zestawienia obrotów i sald.
Zestawienie obrotów i sald podmiotu gospodarczego „A "
na dzień 31 grudnia 200Xroku
Lp Symbol i nazwa konta
.
Salda
początko
we BO
Obroty
okresie
Wn
Wn
Ma
w Obroty razem
z BO
Ma
Wn
Ma
1
010 - środki trwale
300
-
-
-
300
2
310 -Materiały
200
-
95
-
295
3
130 - rachunek
bankowy
90
-
-
30
90
4
100 -Kasa
60
-
-
55
5
800 - kapitały
zasadnicze
-
450
-
6
200 - Zobowiązania
wobec dostawców
-
70
7
135 - Kredyt bankowy
650
Razem
Salda
końcowe
BZ
Wn
-
Ma
300
-
295
-
30
60
-
60
55
5
-
-
-
450
-
450
100
40
100
110
-
10
130
-
70
-
200
-
200
650
195
195
845
845
660
660
Poprawianie błędów księgowych
Księgowanie operacji gospodarczych może spowodować
powstanie błędów księgowych, których podstawowe
przyczyny są następujące:
1)
dokonanie księgowania w niewłaściwy sposób (inna kwota,
nieodpowiednie konto lub nieodpowiednia strona konta,
naruszenie zasady podwójnego zapisu),
2) wielokrotne zaksięgowanie tej samej operacji gospodarczej,
3) pominięcie operacji gospodarczej w księgach rachunkowych,
4) opóźnienie zapisu księgowego.
Poprawianie błędów księgowych
Stwierdzone błędy księgowe w urządzeniach
księgowych mogą być poprawiane przez:
-
-
skreślenie zapisu błędnego i umieszczenie zapisu
poprawnego (prawidłowego) - korektę lub
przez wprowadzenie do urządzeń księgowych
zapisu korygującego, zwanego stornem
księgowym.
Poprawianie błędów księgowych dokonuje się:
1) w momencie ujawnienia błędu przez korektę
polegającą na przekreśleniu zapisu czerwoną linią,
umieszczeniu zapisu właściwego, daty i skróconego
podpisu (parafy) osoby upoważnionej,
2) w terminie późniejszym poprzez zapis korygujący storno księgowe:
a)
storno księgowe czarne (wykorzystuje liczby
dodatnie) zupełne i częściowe,
b) storno księgowe czerwone (wykorzystuje liczby
ujemne) zupełne i częściowe.
Poprawianie błędów księgowych
Storno czarne zupełne polega na zamieszczeniu
zapisu eliminującego błąd po przeciwnej stronie w
stosunku do zapisu mylnego. Jeżeli błędny zapis
znajduje się na stronie Ma danego konta, to jego skutek
eliminuje księgowanie identycznej kwoty na stronie
Winien tego konta i na odwrót. Po wystornowaniu błędu
należy zaksięgować poprawnie operację gospodarczą.
Storno czarne częściowe może być zastosowane
przy błędnych zapisach dotyczących tylko jednego
konta. Wówczas anuluje się mylny zapis wyłącznie na
tym koncie, dokonując zapisu na stronie przeciwnej w
korespondencji z kontem właściwym.
Poprawianie błędów księgowych
Storno czarne powoduje sztuczne zawyżanie
obrotów na kontach objętych stornem o sumy zapisów
błędnych stornujących. Dlatego nie stosuje się go w
wypadku kont, których obroty nie powinny być
zniekształcane (np. konta kosztów, konta przychodów).
Problem zniekształcenia obrotów nie występuje w
wypadku stosowania stoma czerwonego zupełnego,
polegającego na wykorzystaniu zapisu ujemnego. Zapis
ten jest powtórzeniem zapisu błędnego (na tych samych
kontach i tych samych stronach), ale ze znakiem minus.
Zapis dokonuje się kolorem czerwonym. Można go
dokonać zapisem czarnym, ale w ramce. Wszystkie sumy
księgowane na czerwono są odejmowane podczas
sumowania obrotów konta. Powoduje to anulowanie
zapisu błędnego oraz ustalenie poprawnego salda
końcowego i faktycznych obrotów konta.