Transcript Konwersatorium1

ANALIZA EKONOMICZNA
PRZEDSIĘBIORSTW
dr Andrzej Sobczyk
Konwersatorium 1
1
SZCZECIN,2007
Metoda kolejnych podstawień
Służy do liczbowego określenia wpływu
poszczególnych czynników na wielkość
badanego zjawiska tylko wtedy, gdy
współzależności mają charakter
związku funkcyjnego wyrażonego w
formie iloczynu, ilorazu lub sumy
algebraicznej danych czynników
2
Metoda kolejnych podstawień
1.
2.
3.
4.
3
Ustalenie odchylenia łącznego między wielkością
stanowiącą przedmiot porównania a wielkością przyjętą
za podstawę odniesienia (bazę)
Określenie czynników wpływających na odchylenia
łączne oraz istniejącego między nimi związku
przyczynowego
Przeprowadzenie kolejnych podstawień w odniesieniu
do poszczególnych czynników z jednoczesnym
zachowaniem trybu postępowania: najpierw podstawia
się czynniki ilościowe, a następnie uwzwględnia się
czynniki wartościowe z jednoczesnym zachowaniem
podstawionych uprzednio czynników ilościowych
Zestawienie odchyleń cząstkowych i ich interpretacja
Metoda kolejnych podstawień przykład
Plan
Wykonanie
192
205
10000
11000
1920000
2255000
Liczba godzin przypadająca na 1
robotnika (g)
Stawka wynagrodzenia za 1 godzinę
(p)
Miesięczne wynagrodzenie (W)
4
Metoda kolejnych podstawień
W1 = g1 * p1 = 205 * 11 = 2255
W0 = g0 *p0 = 192 * 10 = 1920
R = W1 – W0 = g1*p1 – g0*p0 = 2255 – 1920 = +335
Odchylenia cząstkowe
Rg = g1*p0 – g0*p0 = 205*10 – 192*10 = +130
Rp = g1*p1 – g1*p0 = 205*11 – 205*10 = +205
1.
2.
5
Zwiększenie o 13 liczby godzin przypadającą na 1
robotnika, przy bazowej stawce wynagrodzeń,
spowodowało wzrost wynagrodzeń o +130
Wzrost stawki wynagrodzeń o 1, przy rzeczywistej
liczbie godzin pracy wpłynął na zwiększenie się
wynagrodzeń o +335
Metoda kolejnych podstawień
Wielkość produkcji (q) w szt.
Norma zużycia mater. (n) kg/szt
Cena materiału (p) zł/kg
Całkowity koszt zuż. mater. (K)
6
Plan
Wykonanie
1000
5
20
100000
1200
4
25
120000
Metoda kolejnych podstawień
K1 = q1n1p1 = 1200*4*25 = 120000
K0 = q0n0p0 = 1000*5*20 = 100000
R = K1 – K0 = +20000
Odchylenia cząstkowe
Rq = q1n0p0 – q0n0p0 = +20000
Rn = q1n1p0 - q1n0p0 = -24000
Rp = q1n1p1 – q1n1p0 = +24000
1.
2.
7
3.
Wzrost liczby wyrobów q o 200 jednostek spowodował
zwiększenie kosztów o 20000
Zmniejszenie normy zużycia materiałów n o jednostkę wpłynęło
na obniżenie kosztów o -24000
Wzrost ceny p o 5 jednostek spowodował zwiększenie kosztów o
24000
Metoda różnic cząstkowych
Polega na jednoczesnym wyodrębnianiu
cząstkowych odchyleń indywidualnych i
cząstkowych odchyleń wyrażających
łączny wpływ czynników oraz
traktowaniu ich jako odrębnych
elementów badania analitycznego
8
Metoda różnic cząstkowych
1.
2.
3.
9
Obliczyć wpływ zmiany pierwszego czynnika,
zakładając, że czynnik drugi pozostaje w
wielkości przyjętej dla podstawy odniesienia
Ustalić wpływ zmiany drugiego czynnika,
przyjmując z kolei, że czynnik pierwszy
występuje w wielkości odpowiadającej
podstawie odniesienia
Obliczyć wpływ obydwu czynników łącznie
Metoda różnic cząstkowych
1.
2.
3.
4.
5.
10
Obliczyć wpływ każdego czynnika oddzielnie,
przyjmując za każdym podstawieniem, że pozostałe
czynniki uwzględnia się w wielkościach stanowiących
podstawę odniesienia
Ustalić łączny wpływ czynnika pierwszego i drugiego
Ustalić łączne odchylenie dla czynnika pierwszego i
trzeciego
Ustalić łączny wpływ czynnika drugiego i trzeciego
Obliczyć łączny wpływ wszystkich trzech czynników
Metoda różnic cząstkowych
Rg = g1p0 – g0p0 = 205*10 – 192*10 = +130
Rp = g0p1 – g0p0 = 192*11 – 192*10 = +192
Rgp = (g1p1 – g1p0) – (g0p1 – g0p0)
Rgp = (205*11 – 205*10) – (192*11 – 192*10) = +13
1.
Zwiększenie liczby godzin przyp. Na 1 robotnika, przy
planowanej stawce wynagrodzeń, spowodowało
wzrost zarobku o +130
2.
Wzrost stawki wynagrodzenia o 1, przy uwzględnieniu
planowanej liczby godzin na 1 robotnika, wpłynął na
zwiększenie się wynagrodzenia o +192
3.
Przekroczenie o 13 liczby godzin na 1 robotnika, przy
przyjęciu wzrostu stawki wynagrodzeń o 1,
spowodowało wzrost wynagrodzeń o +13
11
Analiza produkcji
Wielkość wytworzonej produkcji stanowi
jeden z głównych mierników oceny
działalności przedsiębiorstwa
Istotne jest badanie zależności między
wielkością produkcji a innymi
wskaźnikami techniczno-ekonomicznymi
12
Analiza produkcji
Zakres
 Wielkość wytworzonej produkcji
 Dostosowanie produkcji do potrzeb
rynku
 Struktura asortymentowa produkcji
 Jakość produkcji
 Rytmiczność produkcji
13
Analiza produkcji
Sprzedaż wyprodukowanych wyrobów – miernik
dostosowania produkcji, jej poziomu, jakości i
nowoczesności do potrzeb nabywców
Cykl obrotu zapasów w dniach
Co = (Pz*t)/Kw




14
Co – cykl (współczynnik) obrotu zapasów w dniach
Pz – przeciętny zapas wyrobów gotowych
t – liczba dni w okresie
Kw – koszty własne sprzedanych wyrobów w badanym
okresie
Analiza struktury
asortymentowej produkcji
Cel



15
Ocena stopnia wykonania planu produkcji
według poszczególnych asortymentów,
Rozpoznanie przyczyn niewykonania planu
asortymentowego produkcji oraz sprzedaży
Ocena wpływu zmian asortymentowych na
wyniki produkcyjne i finansowe wytwórcy
Analiza struktury
asortymentowej produkcji
Wskaźnik asortymentowośći prosty
Ap = (Pz/Pp)*100



16
Ap – wskaźnik asortymentowości produkcji
Pz – wartość produkcji zaliczonej do
asortymentu
Pp – wartość produkcji planowanej danego
asortymentu
Analiza struktury
asortymentowej produkcji
Wskaźnik asortymentowośći progresywny
Apr = (Pzs/Pps)*100



17
Apr – progresywny wskaźnik
asortymentowości produkcji
Pzs – wartość produkcji wykonanej w
granicach planu asortymentowego
skorygowanego o ogólny procent wykonania
planu produkcji
Pps – wartość wykonanej produkcji
Analiza struktury asortymentowej
produkcji – przykład 1
Kurtki ocieplane
średni zapas
Miesiące
18
koszt
sprzedaż
y
Kurtki wiosenne
Koszule bawełniane
średni zapas
koszt sprzedaży
średni zapas
koszt
sprzedaży
styczeń
200
750
80
120
40
200
luty
220
660
75
90
44
165
marzec
250
500
97
144
48
240
kwiecień
280
420
65
130
50
300
maj
300
300
70
210
50
250
czerwiec
350
300
60
225
50
185
Analiza struktury
asortymentowej produkcji



19
Najszybciej były sprzedawane koszule
bawełniane, ich zapasy utrzymywały się na
niskim i równomiernym poziomie
Niecelowa była w tak dużych rozmiarach
produkcja kurtek zimowych od marca, bo
utworzyły się zbyt duże zapasy i wydłużył się
cykl ich rotacji
Nie wzięto pod uwagę faktu, iż popyt na kurtki
wiosenne jest sezonowy i ożywienie sprzedaży
rozpoczyna się w kwietniu, czego skutkiem były
zbyt wysokie cykle obrotu zapasów w
miesiącach I kwartału
Analiza struktury asortymentowej
produkcji – przykład 2
Firma X produkuje wyroby w trzech asortymentach.
Planowana produkcja wynosiła: A-20000 szt., B-30000
szt., C-10000 szt. Faktyczna produkcja wyniosła: A25000 szt., B-28000 szt., C-w ogóle nie wykonywano.
Ceny jednostkowe wynosiły: A-21000 zł, B-20000 zł, C23000zł.
1.
Obliczyć wskaźnik asortymentowości produkcji (prosty i
progresywny)
2.
Ustalić odchylenia od zaplanowanej struktury
asortymentowej produkcji
3.
Ocenić realizację produkcji pod względem
asortymentowości
20
Analiza struktury
asortymentowej produkcji
Ap = (980*100)/1250 = 78,4%
Założenia asortymentowości wykonano w 78,4%.
Nie wykonano także całej wartości
zaplanowanej produkcji – odpowiedni wskaźnik
wynosi 86,8%
W obliczeniu progresywnego wskaźnika niezbędne
jest skorygowanie planowanych wielkości
produkcji o rzeczywisty procent wykonania
produkcji ogółem
21
Analiza struktury
asortymentowej produkcji
Wartość produkcji
Wyroby
Plan
22
Wykonanie
Wielkość
produkcji
przy
zachowani
u
planowanej
struktury
Produkcja
zaliczona
do
asortyment
u
A
420
525
364,6
364,6
B
600
560
520,8
520,8
C
230
-
199,6
-
Razem
1250
1085
1085
885,4
Analiza struktury
asortymentowej produkcji
Progresywny wskaźnik
asortymentowności:
Apr = (885,4*100)/1085 = 81,6%
23
Analiza struktury
asortymentowej produkcji
Plan
Wyroby
24
mln zł
Wykonanie
%
mln zł
Produkcja wykonana
planowana
ponadplanowa
nieplanowana
niewykonana
%
A
420
33,6
525
48,4
420
105
-
-
B
600
48
560
51,6
560
-
-
40
C
230
18,4
-
-
-
-
-
230
Razem
1250
100
1085
100
980
105
-
270
Analiza struktury
asortymentowej produkcji






25
W wykonaniu poszczególnych wyrobów nastąpiły dość istotne
przesunięcia
Współczynnik asortymentowości prosty wskazuje, że proporcje
asortymentowe utrzymano tylko w 78,4%
Uwzględniając procent wykonania planu produkcji (przy
wskaźniku progresywnym), niezgodność z zaplanowaną
strukturą wyniosło 81,6%
Brak jest informacji, które pozwoliłyby ocenić zjawisko
struktury asortymentowej jednoznacznie.
Jeśli były to przesłanki wiążące się z zamówieniami odbiorców,
pogłębioną analizą ich zapotrzebowania – wówczas zaistniałe
zmiany należy ocenić pozytywnie
Mogły one jednak być wymuszone sytuacją zaopatrzeniową lub
cechami techniczno-ekonomicznymi wyrobów korzystniej
wpływającymi na wyniki produkcyjne, ale nie spełniającymi
wymogów odbiorców
Analiza rytmiczności
26