Transcript kultura i gospodarka ii rzeczpospolitej nauka i szkolnictwo ii rp

KULTURA I GOSPODARKA
II RZECZPOSPOLITEJ
NAUKA I SZKOLNICTWO II RP
Polacy po odzyskaniu niepodległości nie potrafią czytać i pisać (oprócz
zaboru pruskiego)
Wprowadzenie przez nowe władze obowiązku nauki dla dzieci w wieku
7-14 lat
• Do 1922r. 60% dzieci chodzi do szkoły
• Obowiązek nauki czytania i pisania dla żołnierzy
LICZBA ANALFABETÓW W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM
ZMNIEJSZA SIĘ
NAUKA I SZKOLNICTWO II RP
• KTO mógł kontynuować naukę?
Tylko młodzież z bogatych rodzin - najpierw w płatnych
szkołach średnich, potem na uniwersytetach lub
politechnikach (np. na uniwersytecie w Poznaniu,
Wilnie, Lublinie).
Młodzież chłopska i robotnicza nie miała możliwości
kontynuowania nauki z powodów finansowych.
REFORMY SZKOLNE
1924 – zmierzała do asymilacji mniejszości narodowych w
Polsce. Szkoły dla mniejszości narodowych zastąpiono
Szkołami dwujęzycznymi, gdzie nauka j. polskiego była na
równi z nauką języka ojczystego. Ustalenia te miały charakter
dyskryminacyjny i oznaczały m.in. likwidację rozwinietego
szkolnictwa ukraińskiego. Reformę przeprowadził minister
Stanisław Grabski
REFORMY SZKOLNE
1932 – ujednolicenie systemu oświaty i zmodernizowanie
programów nauczania ( położono nacisk na edukację
matematyczno – fizyczną). Zwiększono poziom kształcenia
nauczycieli oraz zaczęto przeznaczać więcej środków
finansowych na rozwój szkolnictwa zawodowego. Reformę
przeprowadził minister wyznań religijnych i oświecenia
publicznego Janusz Jędrzejewicz.
KULTURA I SZTUKA MIĘDZYWOJENNA
Wynikiem rozwoju szkolnictwa wyższego w Polsce była poprawa
Poziomu nauki. Międzynarodową sławę zyskała m.in. Grupa
matematyków z Uniwersytetu Lwowskiego pod
przewodnictwem Stefana Banacha.
Inni filozofowie polscy znani i cenieni za granicą:
• Tadeusz Kotarbiński
• Roman Ingarden
• Władysław Tatarkiewicz
• Florian Znaniecki
LITERATURA
W pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości dominowali pisarze, którzy
debiutowali jeszcze przed 1918 r.
Stefan Żeromski
Władysław Reymont (1924 – Literacka
Nagroda Nobla za powieść ,,Chłopi”)
W literaturze międzywojennej dominowała
poezja, a największą popularnościa cieszyli
się poeci związani z czasopismem
,,Skamander”:
• Antoni Słonimski
• Julian Tuwim
• Jan Lechoń
• Kazimierz Wierzyński
• Jarosław Iwaszkiewicz
Skamandryci w swoich utworach nawiązywali
przede wszystkim do spraw dotyczących
codzienności.
KULTURA MIĘDZYWOJENNA
W okresie międzywojennym powstała także Awangarda Krakowska
– grupa literacka pod przewodnictwem Tadeusza Peipera działająca przy
czasopiśmie Zwrotnica. Hasło Awangardzistów Krakowskich brzmiało :
,, Minimum słów , maksimum treści”
Program artystyczny Awangardy był zaprzeczeniem dotychczasowych tradycji,
łamał praktykowane style i formy, sięgał po tematykę zakazaną. Do twórców
piszących w tym duchu należeli:
• Witold Gombrowicz
• Brunon Schulz
• Brunon Jasieński
• Emil Zegadłowicz
Rozwinęła się także literatura popularna. Do najpopularniejszych przykładów
tej literatury zaliczamy powieści Tadeusza Dołęgi–Mostowicza i prozę
kryminalno – szpiegowską Sergiusza Piaseckiego.
KULTURA MIĘDZYWOJENNA
W odrodzonej Polsce rozwijał się także teatr. Na
scenach wystawiano zarówno dzieła klasyczne , jak
i sztuki awangardowe. Twórcy najwybitniejszych
zespołów teatralnych to Juliusz Osterwa i Leon 
Schiller.
Rozkwit przeżywała również polska kinematografia.
Niezapomniane role komediowe w powstających
wówczas filmach wykreował Eugeniusz Bodo, a sławę
w Hollywood zdobyła polska aktorka – Pola Negri 
MALARSTWO
Sztuka II Rzeczpospolitej nie musiała już służyć sprawie odzyskania
niepodległości, dlatego artyści coraz częściej w swoich dziełach poruszali
tematy społeczne i obyczajowe.
W malarstwie polskim dominowały dwa kierunki:
IMPRESJONIZM
FORMIZM
• Józef Mehoffer
• Leon Wyczółkowski
• Tytus Czyżewski
• Stanisław Ignacy
Witkiewicz
IMPRESJONIZM
Józef MEHOFFER
Dziwny ogród
Autoportret
IMPRESJONIZM
LEON WYCZÓŁKOWSKI
Kopanie buraków
Wesołe pacholęta
FORMIZM
TYTUS CZYŻEWSKI
Portret Brunona Jasieńskiego, 1920
Zbójnik, 1918
FORMIZM
STANISŁAW IGNACY WITKIEWICZ
Rąbanie lasu, 1922
Anna i Jarosław Iwaszkiewiczowie, 1922
MALARSTWO
W okresie międzywojennym tworzył także Wojciech Kossak – autor obrazów o
tematyce historycznej i batalistycznej.
Orlęta lwowskie, 1926
Piłsudski na koniu, 1928
GOSPODARKA ODRODZONEJ POLSKI
W II Rzeczpospolitej panowała niezwykle trudna sytuacja
gospodarcza. Działania wojenne podczas I wojny światowej i walki
o granice przyniosły bowiem ogromne zniszczenia w kraju.
Ponadto na ziemiach polskich można było zaobserwować duże
zróżnicowanie pod względem rozwoju
POLSKA A - obszar z zaboru pruskiego i części Polski centralnej ,
gdzie dynamicznie rozwijało się rolnictwo i przemysł ( dostarczała
ok. 85% krajowej produkcji energii elektrycznej i 100% stali)
POLSKA B – Galicja Wschodnia i Kresy Wschodnie, obszar biedny
i zacofany( w roku 1937 zaledwie 12,2% ogółu robotników
zatrudnionych w przemyśle pracowało w Polsce B)
GOSPODARKA ODRODZONEJ POLSKI
• Podstawą gospodarki państwa było rolnictwo, stanowiące
główne źródło utrzymania dla ok. 65% ludności całego kraju,
jednak duże gospodarstwa chłopskie istniały tylko
w Wielkopolsce. Na Kresach Wschodnich zaś przeważały małe
i przeludnione zagrody, z trudem pozwalające właścicielom
na zaspokajanie własnych potrzeb.
• Zakłady włókiennicze w Łodzi i Warszawie, eksportujące
swoje towary głównie do Rosji, po powstaniu niepodległej
Polski zostały odcięte od rynków zbytu.
• Huty oraz kopalnie Górnego Śląska , które dotychczas
transportowały surowce i wyroby do Niemiec, także zostały
odcięte od rynku zbytu
• Widoczne braki linii kolejowych łączących poszczególne
dzielnice
GOSPODARKA ODRODZONEJ POLSKI
Duże utrudnienie w eksporcie towarów stanowił brak
portu morskiego. W 1920 Podjęto decyzję o budowie portu
w Gdyni, która w ciągu kilkunastu lat z małej wioski
rybackiej zamieniła się w nowoczesne miasto z jednym
z największych portów na Bałtyku, do którego
doprowadzono magistralę kolejową z Górnego Śląska. To
najbardziej znaczący sukces gospodarczy II Rzeczpospolitej.
Za twórcę Gdyni uważa się powszechnie Eugeniusza
Kwiatkowskiego (pełnił funkcję ministra przemysłu i handlu
oraz ministra skarbu), chociaż on sam określał swój udział
jako niewielki i wskazywał inżyniera Tadeusza Wendę jako
głównego zasłużonego w rozbudowie miasta.
Plakat
promujący
nowy port
w Gdyni.
INWESTYCJE PRZEMYSŁOWE
Wielki kryzys gospodarczy, który zapanował na świecie w 1929,
nie ominął również Polski.
• Drastycznie spadły ceny płodów rolnych, w związku z tym ich
produkcja przestała się opłacać i doprowadziła do biedy na
wsiach
• W kraju zmniejszyła się liczba wytwarzanych towarów w
zakładach przemysłowych, co doprowadziło do spadku obrotów
w handlu
• Inwestorzy zagraniczni wycofali się z Polski, w wyniku czego
upadło wiele zakładów i wzrosła liczba osób bezrobotnych
Podejmowane przez władze próby ograniczenia skutków
kryzysu(m.in. organizowanie robót publicznych) nie przyniosły
efektów, dlatego działania rządu skoncentrowały się na
utrzymaniu w państwie stabilności waluty i rezerw kruszców.
INWESTYCJE PRZEMYSŁOWE
Sytuacja w kraju zmieniła się dopiero
w 1935r.. Światowa gospodarka wyszła
już wówczas z kryzysu, co przyczyniło się
do rozwoju handlu i zwiększenia obrotu
towarowego.
Do rządu wrócił Eugeniusz

Kwiatkowski, który był zwolennikiem
etatyzmu, czyli aktywnego udziału
państwa w gospodarce i wprowadzania
do
niej
elementów
planowania.
Na początku udało mu się oddłużyć
gospodarstwa chłopskie i rozpocząć
program robót publicznych.
INWESTYCJE PRZEMYSŁOWE
Kwiatkowski przygotował także 4-letni plan gospodarczy, który
zakładał utworzenie Centralnego Okregu Przemysłowego (COP),
w widłach Wisły i Sanu. O wyborze tego miejsca decydowały:
• względy bezpieczeństwa – oddalenie obszaru od granic ZSRR
i III Rzeszy
• fakt, że mieszkała tam niemal wyłącznie ludność polska oraz
gęstość zaludnienia w skali kraju (mieszkało tam ok. 18%
mieszkańców II RP).
Budowa COP-u rozpoczęła się w 1937 i w okresie 4-letniego
planu wzniesiono tam ponad 100 zakładów(głównie hut, fabryk
zbrojeniowych i elektrowni), a prawie 300 nowych obiektów
znajdowało się w fazie budowy. Między nimi powstawała
również sieć komunikacyjna – linie kolejowe, szosy, rurociągi
gazowe i naftowe. Rozwijał się przemysł wydobywczy ropy, gazu
ziemnego, rudy żelaza i miedzi.
ŹRÓDŁA
Podręcznik ,,Poznać przeszłość. Wiek XX.”
http://www.culture.pl/web/english/resources-literature-fullpage//eo_event_asset_publisher/eAN5/content/bruno-jasienski
http://www.magazynsztuki.pl/formizm/
http://www.artyzm.com/obraz.php?id=6001
http://pl.wikipedia.org/wiki/Tytus_Czy%C5%BCewski
http://www.muzeumkarykatury.pl/wystawy/wystawy_strony/czasy_wojny/zar
t_i_forma.html
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Kossak
http://pl.wikipedia.org/wiki/Polska_A_i_B
MARTA GRABOWSKA
KLASA I B