Transcript 38. Architektura i sztuka średniowiecza

ARCHITEKTURA I SZTUKA
ŚREDNIOWIECZA
W EUROPIE I W POLSCE
SPIS TREŚCI
ARCHITEKTURA ROMAŃSKA:
• cechy
• pojęcia
• schemat bazyliki
• schemat kościoła trójnawowego
• sklepienia
• przykłady budowli
• przykłady sklepień
• kamieniarstwo
• freski
ARCHITEKTURA GOTYCKA
• cechy
• przykłady budowli
• witraże
• sklepienia krzyżowo – żebrowe
• freski Giotta
• kamieniarstwo
• iluminatorstwo
• rzeźba w drewnie
• Hans Memling – malarstwo
ARCHITEKTURA ROMAŃSKA
CECHY ARCHITEKTURY:
• Najczęściej budowle o charakterze sakralnym
• Budowle na planie krzyża łacińskiego, rzadziej greckiego
• Najczęstszą formą kościoła – bazylika 3,5 nawowa,
zakończona apsydami, z transeptem, wieżami przy wejściu,
3, 5 portalami
• Materiałem najczęściej kamień
• Grube mury
• Sklepienie najczęściej kolebkowe
• Małe okna - biforia i triforia
ARCHITEKTURA ROMAŃSKA
•Apsyda - pomieszczenie w kościele zamykające prezbiterium lub nawę.
•Biforium, triforium - okno arkadowe z podziałem na dwie części
(triforium na trzy), gdzie elementem dzielącym jest kolumienka lub filarek.
•Transept - nawa poprzeczna przecinająca nawę główną w kościele
zbudowanym na planie krzyża.
•Bazylika - kościół wielonawowy, zbudowany zwykle na planie prostokąta
lub rzadziej krzyża, w którym nawą główną jest nawa środkowa, wyższa i
szersza od pozostałych. Wnętrze oświetlone rzędami okien umieszczonych
ponad dachami naw bocznych.
BAZYLIKA
KOŚCIÓŁ HALOWY TRÓJNAWOWY
Nawa
boczna
Apsyda
Nawa
główna
Transept
RODZAJE SKLEPIEŃ
a) sklepienie kolebkowe,
b) sklepienie klasztorne,
c) sklepienie kolebkowe
z lunetami,
d) sklepienie beczułkowe,
e) sklepienie krzyżowe,
f) sklepienie krzyżowo –
żebrowe.
Cluny, klasztor Benedyktynów.
Romańska pięcionawowa bazylika,
z 2 transeptami i 8 wieżami.
Była naśladowana w całej Europie Zachodniej
Pizza – katedra Santa Maria Maggiore
Bazylika na planie krzyża łacińskiego.
Fasada, udekorowana czterema kondygnacjami
delikatnych arkad —
wyraźne odwołanie się do sztuki rzymskiej.
Biforium
Apsydy
ISSOIRE
Portal - brama
z ozdobnym obramowaniem
Biforium
Vézelay (Burgundia)
klasztor Benedyktynów.
Portal
nawy
głównej
KATEDRA ST. ETIENNE W CAEN
KOŚCIÓŁ W OPACTWIE MARIA LAACH
WENECJA – KATEDRA PW. ŚW. MARKA
Kolegiata - kościół,
nie będący katedrą,
przy którym istnieje
kolegium kanoników.
Małe okna
Grube mury
KOLEGIATA W KRUSZWICY
KOLEGIATA W TUMIE POD ŁĘCZYCĄ
KOŚCIÓŁ W STRZELNIE
ROTUNDA W CIESZYNIE
SKLEPIENIE – BAZYLIKA W VELEZAY
BAZYLIKA W VELEZAY –
WNĘTRZE NAWY BOCZNEJ
SKLEPIENIE KOŚCIOŁA
SAN MINIATO AL. MONTE
BAZYLIKA W VELEZAY
KAPITEL KOLUMNY
SKLEPIENIE ROMAŃSKIE W WĄCHOCKU
LUND – KATEDRA ŚW. WAWRZYŃCA
sklepienie podtrzymuje 20 filarów
KOLUMNY W KOŚCIELE W LUND I W STRZELNIE
KROKSZYNY
TYMPANON KATEDRY W AUTUN
PORTAL W KOŚCIELE SAN MICHELE
SZTUKA ROMAŃSKA - FRESKI
Fresk z kościoła Saint - Savin
Fresk z kościoła
Saint-Pierre-des-Eglises
Fresk z kościoła St Gilles du Gard
Freski z kościoła Saint - Savin
Freski z kościoła St Gilles du Gard
ARCHITEKTURA GOTYCKA
CECHY ARCHITEKTURY GOTYCKIEJ
Wysokie budowle sakralne, na wschodzie Europy budowane
z czerwonej cegły
 Wysokie, strzeliste okna z witrażami, zdobione maswerkiem
 Rozeta nad wejściem (witraż w kształcie kwiatu)
 Portale i okna o kształcie ostrych łuków
 Sklepienia krzyżowo – żebrowe
 Przypory podtrzymujące wysokie ściany
ARCHITEKTURA GOTYCKA
Okna gotyckie
z maswerkami
Sklepienie
krzyżowo - żebrowe
Przypory
KATEDRA
NOTRE-DAME
W
PARYŻU
Rozeta
Portale
Przypory
KATEDRA NOTRE – DAME W PARYŻU
KATEDRA W CHARTRES
PORTAL KATEDRY W CHARTRES
PRZYPORY KATEDRY W CHARTRES
KATEDRA NOTRE DAME W AMIENS
KATEDRA NOTRE DAME W REIMS
KATEDRA W
AMIENS
NAWA
GŁÓWNA
KATEDRA W
AMIENS
ROZETA
ORGANY
OPACTWO WESTMISTERSKIE
OKNA GOTYCKIE
OPACTWO W RAYAUMONT
KATEDRA W LAON – NAWA GŁÓWNA
KATEDRA W LAON
KOŚCIÓŁ ŚWIĘTEGO FRANCISZKA W ASYŻU
PELPLIN, katedra pw. Najświętszej Marii Panny,
Św. Bernarda z Clairvaux, Św. Benedykta i Św. Stanisława.
KATEDRA pw. WNIEBOWSTĄPIENIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY.
Największa ceglana świątynia późnego średniowiecza.
KWIDZYŃ, ZAMEK KAPITULARNY i KONKATEDRA
pw. Najświętszej Marii Panny i Św. Jana Ewangelisty.
ROZETA
Z NOTRE DAME
ROZETA
ROZETA
MASWERKOWA
KATEDRA SAINT DENIS
KATEDRA W SAIN DENIS
ROZETA MASWERKOWA W SENLIS
ST. CHAPELLE
PARYŻ
ST. CHAPELLE
PARYŻ
KATEDRA W
AMIENS
WITRAŻE
BOURGES
CHARTRES
WITRAŻE SAINT CHAPELLE
SKLEPIENIE GOTYCKIE
SKLEPIENIE KRZYŻOWO - ŻEBROWE
SZTUKA GOTYCKA – FRESKI GIOTTA
PORTAL W KATEDRZE W AMIENS
ILUMINATORSTWO
BIBLIA KRÓLOWEJ ZOFII
MANUSKRYPTY ŚRDNIOWIECZNE
MANUSKRYPTY ŚREDNIOWIECZNE
KSIĘGA Z LINDISFARNE
STRONA DYWANOWA
DREWNIANE DRZWI – WIT STWOSZ
WIT STWOSZ
OŁTARZ
W KOŚCIELE MARIACKIM
OŁTARZ SZAFKOWY - POZNAŃ
HANS MEMLING - ZWIASTOWANIE
HANS MEMLING – TURYŃSKA MĘKA PAŃSKA
HANS MEMLING – TRYPTYK MĘKA PAŃSKA
HANS MEMLING – TRYPTYK SĄD OSTATECZNY
VEN EYCK – MAŁŻEŃSTWO ARNOLFINICH
VAN EYCK – MADONNA I KANCLERZ ROLIN
Prezentację opracowała Helena Tomaszewska
w oparciu o bogate zasoby Internetu
•Encyklopedia multimedialna PWN –
cywilizacje europejczyków
•Encyklopedia WIEM – ze strony www.onet.pl