Transcript De medische sector belicht

Ouderenmishandeling
De medische sector belicht:
knelpunten in het heden,
uitdagingen voor de toekomst.
Luc Van de Ven
Klinisch Ouderenpsycholoog
UPC-KULeuven, campus Leuven
Inleidende reflecties
• Multidisciplinair werk
• Thuiszorg en ziekenhuis: erg
verschillend uitgangspunt
• Spoedgevallen, raadpleging, afdeling
geriatrie/psychiatrie: idem
• Prevalentie blijft moeilijke oefening
• Gemeenschappelijk: ‘met de mond vol
tanden’, ‘de kunst van het haalbare’
Eerste knelpunt: diagnostiek
• Is dit mishandeling?
Ontspoorde zorg?
Meestal vage signalen.
• Occasioneel of systematisch?
Ter kwader trouw? Bewust?
• Slachtoffer is vaak geen aanklager.
• Aanklager is soms geen slachtoffer.
• Specifiek probleem: dementie
Gesprek met de oudere en diens
omgeving.
d.i. zowel diagnostiek als behandeling.
Betr. de oudere:
− ‘stille signalen’: apathie, angst, terughoudendheid
− voorwaarden voor hulpverlener:
− kennis van individuele levensloop
− algemene ouderenpsychologie
− ouderenpsychiatrie
n.b.:
− beginnende dementie
− persoonlijkheidsproblematiek
− paranoïde stoornis
Gesprek
Met de familie (belangrijke derden)
− Familiale diagnostiek
− Familiale geschiedenis
− Intergenerationele transmissie?
− Macht binnen koppel/familie
− Inschatten (en benoemen) van zorglast
n.b.: begrijpelijk maken ≠ legitimeren
− Niet direct beschuldigen
− Vermijden van de term ‘ouderenmishandeling’
− Vaak herdefiniëren: van ‘dader en slachtoffer’ naar
‘een familie met problemen’
De persoon van de hulpverlener als
diagnostisch instrument
• Mijn geschiedenis kleurt mijn
diagnostiek
(opvattingen, waarden,
gevoeligheden,…)
n.b.: Tegenoverdracht
• Daarom: ook diagnostiek is teamwerk.
Huisarts vaak in ‘eenzame positie’.
Uitdagingen: tussen droom en daad…
• Ziekenhuisopname kan voordelen
bieden.
• Overleg thuiszorg – ziekenhuis.
• Inschakelen van specialisten in de
familietherapie bij ouderen:
– opleiding
– ervaring
– evenwicht tussen ‘joinen’ en ‘autoriteit’
– leeftijd/statuut
Uitdagingen: tussen droom en daad…
Staan (ook) wetten in den weg
en praktische bezwaren….
− ‘ligduur’ geriatrische afdeling
− Betaalbaarheid WZC
Uitdagingen: tussen droom en daad…
Bij ontslag uit het ziekenhuis
− Assertieve hulpverlening
− Voorwaarden voor ontslag
− Contract
− Installeren van thuiszorg mét gezamenlijk gesprek
vooraf.
− In duidelijk en extreme gevallen: arts kan het
familielid als vertegenwoordiger van de
(wilsonbekwame) patiënt ‘neutraliseren’
n.b.: dossier
Uitdagingen: tussen droom en daad…
Bij ontslag uit het ziekenhuis
− Huisarts houdt voet tussen de deur (maak van
hem/haar niet de vijand of de spion)
Algemene Preventie Maatregelen
• Zorgzame samenleving
• Sensibiliseren van professionele
hulpverleners
• Niet idealiseren van thuiszorg
n.b.: beste preventie ═ zorgvuldig,
deskundig en geëngageerd werken met
probleem dat zich vandaag aandient.