Zelfmanagement na CVA: Aanknopingspunten vanuit de herziene Ergotherapierichtlijn CVA (2013) Dr. Esther Steultjens Ton Satink MScOT Lectoraat neurorevalidatie

Lectoraat Neurorevalidatie

(potentiële) belangenverstrengeling Geen

 

Herzien Ergotherapierichtlijn CVA Promotieonderzoek Zelf-management na CVA, een patiëntenperspectief Financiering via 1 e geldstroom Hogescholen en lectoraten.

Zelfmanagement na CVA; Kan dat?

Zelfmanagement

Zelfmanagement is de mogelijkheid van het individu om de symptomen, behandeling, fysieke en psychosociale consequenties, en de veranderingen in levensstijl die inherent zijn aan het leven met een chronische aandoening, te managen. (Barlow et al., 2002)

Zelfmanagement: 3 processen

  

Focussing on illness needs

– Leren, regie nemen over gezondheid(bevordering), doelen stellen, problemen oplossen, gedragsverandering.

Activating resources

– Herkennen en actief gebruik van eigen kracht en hulpbronnen (gezondheidszorg – psychologisch – sociaal – spiritueel – gemeenschap/maatschappelijke)

Living with a chronic illness

– Omgaan met emoties, aanpassen, integreren van chronische aandoening in dagelijks leven, betekenisgeving. (Schulman, 2012)

Ervaring na een CVA



Body

– My body is an alien; I am half a person 

Self

– Self concept is changing 

Role

– Changes influenced by body and self.

Patients’ views on the impact of stroke on their roles and self: A thematic synthesis of qualitative studies T. Satink, et al 2013

Consequenties voor zelfmanagement

– – – Managing discontinuity is a struggle.

Regaining roles; to continue or adapt?

Context influences management of roles and self.

Patients’ views on the impact of stroke on their roles and self: A thematic synthesis of qualitative studies T. Satink, et al 2013

Zelfmanagement na CVA; Kan dat?

Rollen en participatiebehoeftes

‘’Jezelf weer leren leven’’ “Zijn en doen wat ik wil en kan”

Inzicht in wat betekenisvol was en is en hoe dat weer bereikt of naar tevredenheid aangepast kan worden.

Passende analyse van alle domeinen van de ICF

Sociale context; de partner/mantelzorger

“Je hebt het samen … zelfmanagement voor twee!’’ “One body, three hands and two minds”

Aandacht voor de partner in alle facetten van de zorg na een cva.

Zelfmanagement na CVA; Kan dat?

Regie en autonomie www.zelfmanagement.com

Doelen

Kan ik nog mijn hond uitlaten?

Als we nog maar naar onze caravan kunnen Verbeteren rompbalans Verbeteren arm/handfunctie

Cliëntperspectief perspectief professionals Doelen worden niet altijd samen opgesteld, noch geëxpliciteerd of vastgelegd

( Bendz, 2003 ; Jones, 2006 )

3.1

3.2

3.3 3.4 3.5

Hoofdstuk 3 DOELBEPALING EN PLAN VAN AANPAK

Methodisch handelen Raamwerk voor doelbepaling en actieplan EDOMAH Zelfmanagement Motivational interviewing

DOELBEPALING EN PLAN VAN AANPAK

• aansluiten bij levensverhaal • in woorden van cliënt • gericht op dagelijks handelen of zelfmanagement • betrekken naasten, doelen naasten • doelen concreet, haalbaar, positief • indien niet haalbaar  betekenis achterhalen en haalbaar alternatief

Hoe kun je de motivatie, zelfvertrouwen van mensen en de cliënt-therapeut relatie bevorderen?

• Discussie en onderhandeling over doelen; • Gebruik van

motiverende gesprekstechnieken

• Focus op haalbare doelen die leiden tot succes • Waardering en feedback

Samen doelen stellen: Kunt en wilt u dat?

4.1

4.2

4.3 4.4

4.5

Hoofdstuk 4 BEHANDELING

Participatie Activiteiten en taken Functies en basisvaardigheden Persoonlijke factoren Context: omgevingsfactoren

Wonen en zorgen

• • • • Client centered self care intervention* Mobiliteit binnenshuis* Mobiliteit buitenshuis** Zinvolle dagbesteding/vrije tijd**

Motorische revalidatieprogramma’s

• Sensomotorische training • Taakgeoriënteerde training* • Constrained induced movement therapy (CIMT) • Electrostimulatie en/of robot ondersteunde training • Spiegel therapie • Virtual reality training

Cognitieve revalidatieprogramma’s

• Apraxierichtlijn** •

CO-OP

• PRPP •

Niet rennen maar plannen

• Omgaan met neglect *

Functies en basisvaardigheden

• Visuele training • Sensibiliteitstraining • Preventie secundaire complicaties

Cognitive Orientation to Occupational Performance

   

Gericht op ontwikkelen/vergroten probleemoplossend vermogen In betekenisvolle activiteiten en context

–

Voorbereidende fase Via: Begeleid ontdekken en toepassen van werkbare oplossingsstrategie

–

Acquisitiefase Evaluatie gericht op gebruik oplossingstrategie in dagelijks leven (transfer)

–

Evaluatiefase

Polatajko, H. J., McEwen, S. E., Ryan, J. D., & Baum, C. M. (2012). Pilot randomized controlled trial investigating cognitive strategy use to improve goal performance after stroke.

Am J Occup Ther, 66

(1), 104-109.

Aanbeveling CO-OP

Het is te overwegen dat de ergotherapeut de CO-OP gebruikt bij mensen die willen leren problemen in het handelen zelf op te lossen en voldoende executieve vaardigheden hebben om via ‘begeleid ontdekken’ hun handelen te verbeteren. Het wordt vooralsnog afgeraden de CO-OP te gebruiken bij mensen met communicatieproblemen ten gevolge van een afasie en bij mensen waarbij ernstige cognitieve problemen op de voorgrond staan.

Niet Rennen maar Plannen



Gericht op omgaan met lichte cognitieve beperkingen



4 modules; educatie/zelfstudie/begeleiding

– – – –

Vermoeidheid Omgaan met tijdsdruk Omgaan met geheugenproblemen Grip op planning.

Geusgens, C.Baars-Elsinga, A., (2012). Niet rennen, maar plannen. Utrecht: Kenniscentrum de Hoogstraat.

Referenties

  

Satink, T., Cup, E. H., Ilott, I., Prins, J., de Swart, B. J., & Nijhuis-van der Sanden, M. W. (2013). Patients' views on the impact of stroke on their roles and self: A thematic synthesis of qualitative studies. Arch Phys Med Rehabil. Schulman-Green, D., Jaser, S., Martin, F., Alonzo, A., Grey, M., McCorkle, R., et al. (2012). Processes of self-management in chronic illness. J Nurs Scholarsh, 44(2), 136-144. Steultjens, E., Cup, E., Zajec, J., Van Hees, S. (2013) Ergotherapierichtlijn CVA. Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Nijmegen.