Transcript Innowacje w uzdrowiskach w kontekście analizy profilu

Innowacje w uzdrowiskach
w kontekście analizy profilu
ekonomicznego sektora i
oceny jego atrakcyjności
Paweł Szczygieł , Uzdrowisko Rymanów S.A., Czerwiec 2012
Plan prezentacji
•Analiza
profilu ekonomicznego polskiego sektora
uzdrowiskowego
•
Ocena atrakcyjności sektora
• Wnioski
•
i spostrzeżenia
Innowacje w uzdrowiskach – przykłady
Główne założenia analizy

Obszar geograficzny analizy – Polska

Ramy czasowe – 5 lat (2008 – 2012)

Sektor – lecznictwo uzdrowiskowe
Krótka charakterystyka polskiego sektora
lecznictwa uzdrowiskowego – atrakcyjność sektora
~ 44 miejscowości uzdrowiskowe
 ~ 30 – 40 miejscowości posiadających surowce naturalne
 ~ 45 tys. łóżek (wg. MZ 41,5 tys.)
 5,5 - 6,5 tys. łóżek – uzdrowiska państwowe
 udział Państwa w rynku: 15% (wg ilości łóżek)
 średnia krajowa łóżek: 1.100 / uzdrowisko
 38 uzdrowisk z wodą, 6 z klimatem

Koncentracja sektora
•
Sektor uzdrowiskowy koncentruje się
w południowej i północnej części Polski
•
Sprzyja temu występowanie wód leczniczych na
terenach górskich i silnie bodźce klimatyczne
obszarów nadmorskich i pojezierzy
•
Uzdrowiska mieszczące się na obszarze wschodniej i
centralnej Polski uzupełniają tę mapę
5
Uzdrowiska na mapie
Źródło: Gazeta Kuracjusz
Udział stref bioklimatycznych w liczbie
uzdrowisk i łóżek
udział stref bioklimatycznych w
ogólnej liczbie uzdrowisk
14%
36%
34%
16%
uzdrowiska
podgórskie
udział stref bioklimatycznych w
ogólnej liczbie łóżek
22%
28%
uzdrowiska
podgórskie
uzdrowiska
górskie
uzdrowiska
góskie
uzdrowiska
nizinne
uzdrowiska
nizinne
uzdrowiska
nadmorskie
31%
19%
uzdrowiska
nadmorskie
Źródło: T. Kozłowska-Szczęsna i in., Bioklimat uzdrowisk polskich i możliwości jego wykorzystania w lecznictwie”
7
Uzdrowiska wg liczby łóżek
1885
przeciętna liczba łóżek
2000
1800
1600
1400
1200
1000
800
przeciętna
krajowa; 1100
830
1327
885
600
400
200
0
uzdrowiska
nizinne
uzdrowiska
podgóskie
uzdrowiska
górskie
Opracowanie własne na podstawie danych MZ i spółek uzdrowiskowych
uzdrowiska
nadmorskie
Uzdrowiska wg specjalizacji
liczba uzdrowisk wg specjalizacji
liczba uzdrowisk
30
25
24
23
20
20
13
15
9
10
5
5
4
3
1
Opracowanie własne na podstawie danych MZ i spółek uzdrowiskowych
stany po
żółtaczce
zakaźnej
choroby
skóry
układ
moczowy
choroby
kobiece
układ
wewnętrzny
układ
trawienia
układ
krążenia
układ
oddechowy
narząd
ruchu
0
Sektor wartościowo
ok. 45 - 50 tys. łóżek
 średnia ilość osobodni w roku: 350 (17 turnusów
po 21 dni minus „niedojazdy”)
 średnia cena za osobodzień: 80 zł (bez dopłaty)


średnia wartość rynku 1.400,0
* Wszystkie grupy klientów (NFZ, ZUS, pełnopłatni)
tys.zł
Ewaluacja i rozwój sektora
okresy życia sektora *
lata
1990 1999
do 1990
roku
1990 –
1995
po 1999
roku
1996 - 1999
* dla celów prezentacji uproszczono i skrócono analizę czasową
11
…do 1990 roku
przedsiębiorstwa państwowe - podstawowa
forma prawna
• skierowania dystrybuowane centralnie
• brak konkurencji
• pełne obłożenie
• okres deprecjacji majątku
•
12
lata 1990 – 1999 (głębokie zmiany)


1990 – 1995 – okres spadku liczby pacjentów
1996 – 1999 – okres odbudowy i komercjalizacji
W drugiej połowie lat 90-tych szybko rośnie
znaczenie dwóch nowych grup klientów: ZUS i
klient pełnopłatny
13
po roku 1999…

Po 1999 roku rozpoczyna się i trwa
do dziś proces dalszej
komercjalizacji i prywatyzacji
polskiego rynku lecznictwa
uzdrowiskowego, pojawiły się też
tendencje w postaci m.in.:
◦ kształtuje się nowa grupa
klientów młodszych,
zainteresowanych innym profilem
usług, takich jak np. aktywny
wypoczynek połączony z
profilaktyką czy terapiami
regeneracyjnymi
◦ turystyka uzdrowiskowa
◦ SPA i wellness
14
Fazy życia sektora
uzdrowiskowego w Polsce
rozwój
dojrzałość i
stabilizacja
narodziny
Polski sektor uzdrowiskowy znajduje się w fazie dojrzałości i jest raczej ustabilizowany.
Potwierdza to też analiza konkurencji, którą można określić jako względnie stałą. Na
rynku istnieje kilkadziesiąt uzdrowisk o ugruntowanej marce i pozycji. Ze względu na
szereg barier wejścia nie należy się spodziewać pojawienia się wielu zupełnie nowych
graczy na rynku lecz raczej fuzji i przejęć oraz działań konkurencyjnych podejmowanych
przez już funkcjonujące podmioty *.
*Przykłady: tworzące się grupy kapitałowe, uzdrowisko Latoszyn k/Dębicy
15
Geograficzny zakres konkurowania
podmioty konkurują na obszarze całego
kraju
 na razie brak konkurencji międzynarodowej
 jedynie kilka uzdrowisk (głównie ze
względu na położenie geograficzne:
nadmorskie i dolnośląskie) podejmuje
udane próby wejścia na rynki zagraniczne
(czeski i niemiecki)

5 sił Portera – w odniesieniu do
sektora uzdrowiskowego
Siła przetargowa
odbiorców
Siła przetargowa
dostawców
Konkurencja
przedsiębiorstw
Groźba
pojawienia się
nowych
producentów
Groźba
pojawienia
się
substytutó
w
Bariery wejścia





Bariery prawne (w zakresie m.in.: ochrony
zdrowia, sanitarne, epidemiologiczne, geologiczne,
górnicze)
Geograficzne – możliwość prowadzenia
działalności tylko na obszarze uzdrowiskowym
Inwestycyjne – wysokie koszty wybudowania
obiektów
Kadrowe – zwłaszcza w zakresie kadry medycznej
Sprzętowe – wyspecjalizowany sprzęt
Bariery wyjścia

Poniesione koszty na budowę (kupno,
modernizację) obiektów sanatoryjnych

Koszty związane z posiadaniem koncesji
na eksploatację surowców naturalnych
(często kilkaset tysięcy złotych)
Efekt skali, postęp technologiczny,
zróżnicowanie produktów,
zależność kosztów od „mocy
produkcyjnych”





Trudności w wykorzystaniu efektu skali
Ograniczony poziom sprzedaży ceną i ilością łóżek
Stabilność technologiczna
Poziom usług uzależniony od posiadanych profili
Niekorzystny wpływ przepisów w zakresie podatku VAT
na: możliwość kształtowania struktur organizacyjnych,
płynność finansową, koszty itp..
Plusy i minusy sektora
-
Duża zależność poziomu kosztów od wykorzystania
„mocy produkcyjnych” i wysokie koszty stałe
- Stosunkowo niska rentowność (lecznictwo) i duża
zależność od klientów instytucjonalnych (ZUS, NFZ)
- Znaczące bariery wejścia i wyjścia
- Słaba dynamika wzrostu (ograniczona zazwyczaj ilością
miejsc)
- Niewielka możliwość wykorzystania efektu skali
- Stosunkowo powolne tempo zmian technologicznych
- Skomplikowany system prawny (głównie VAT)
+ Znaczące bariery wejścia i wyjścia
+ Ograniczona konkurencja krajowa i zagraniczna
21
Wnioski – ocena atrakcyjności sektora
Sektor
uzdrowiskowy
w
Polsce
na
skutek
niedokapitalizowania
w
poprzednich
dekadach
sektorem trudnym i wymagającym
jego
jest
Pomimo to, obecne trendy sprawiają, że przy odpowiednim
dostosowaniu sektor może stać się atrakcyjny (dowód:
oferty kupna uzdrowisk, zawarte transakcje)
Aby tak się stało niezbędne są duże inwestycje
22
Atrakcyjność sektora a innowacje
Nie
wystarczą
Muszą
to
innowacyjne,
zwykłe
być
inwestycje.
inwestycje
wprowadzające nowe i
procesowe rozwiązania
zachować
proporcje
w
Ważne przy tym jest aby
odpowiednie
kontekście tradycyjnych funkcji i roli
uzdrowisk
Byłoby
idealnie, gdyby
innowacje
wzmacniały
tożsamość
danego
uzdrowiska a nie powodowały jej utratę.
23
W przypadku innowacji w uzdrowiskach
ważne są właściwe proporcje i nawiązanie
do charakteru uzdrowisk……..
inaczej można zatracić własną
tożsamość …..
lub w ogóle zgubić właściwy sens
innowacji …..
albo nawet osiągnąć efekt przeciwny
do zamierzonego.
Stereotyp uzdrowiskowy
Obecnie…
Uzdrowiska dziś to nie
leczenie ale również m.in.:
•
rehabilitacja
profilaktyka
relaks
•
SPA i Wellness
•
turystyka (przyrodnicza, poznawcza, inna)
wypoczynek
inne aktywne formy spędzania czasu
•
•
•
•
tylko
Postępy innowacyjne w
uzdrowiskach i w turystyce
Postępy innowacyjne w
uzdrowiskach
Postępy innowacyjne w
uzdrowiskach
Postępy innowacyjne w
turystyce
Sztuczna plaża w
Japonii
Postępy innowacyjne w turystyce
Sztuczna plaża w Japonii
Uzdrowiska dziś
nowe inwestycje w uzdrowiskach
Dziękuję za uwagę