Transcript Mariusz Leszczyński, Kujawsko–Pomorskie Biuro Planowania

Doświadczenia samorządu województwa
kujawsko-pomorskiego
w kształtowaniu krajobrazu
Mariusz Leszczyński
Toruń, 12 sierpnia 2014 r.
Krajobraz – definicje i kontekst prawny
Pojęcie krajobrazu jest w Polsce niedookreślone zarówno na poziomie dyskusji
publicznej jak i w obowiązującym prawodawstwie.
Brak definicji legalnej krajobrazu czy też konkretyzacji obowiązków organów
administracji i podmiotów korzystających ze środowiska w tym zakresie powoduje,
że pojęcia „krajobraz” „ochrona krajobrazu” oraz „kształtowanie krajobrazu” są
często pojęciami czysto teoretycznymi.
W literaturze przedmiotu funkcjonuje ponad 100 definicji krajobrazu. Świadczy to
m.in. o złożoności zagadnienia wynikającej z wielu możliwości podejścia do oceny
jego wartości oraz przyjętego kontekstu analiz (jednostki fizycznogeograficzne,
antropopresja, wartości przyrodnicze, kulturowe, itd…).
Czerwona księga krajobrazów Polski
Kształtowanie krajobrazu w kontekście regionalnym i lokalnym
Problemy kształtowania krajobrazu z punktu widzenia lokalnego i regionalnego
różnią się w zależności od skali oddziaływania czynników antropopresji.
Na poziomie lokalnym kształtowanie krajobrazu dotyczy głównie: estetyki
budynków, tzw. małej architektury, parków i tzw. zieleni urządzonej, przestrzeni
publicznych, lokalizacji i wyglądu obiektów reklamowych itd.
Natomiast poziom regionalny obejmuje np.: strefy przemysłowe, sieci przesyłowe,
górnictwo odkrywkowe, zawodową energetykę wiatrową itd.
Czyli wszystkie zagadnienia, których skala oddziaływania przekracza granice
pojedynczej gminy, czy powiatu.
Elektrownie wiatrowe wg ilości instalacji i mocy w województwach
Województwa
Ilość instalacji
dolnośląskie
kujawsko-pomorskie
lubelskie
lubuskie
łódzkie
małopolskie
mazowieckie
opolskie
podkarpackie
podlaskie
pomorskie
śląskie
świętokrzyskie
warmińsko-mazurskie
wielkopolskie
zachodniopomorskie
RAZEM
Źródło: URE, data aktualizacji danych: 31.12.2013 r.
9
226
5
7
178
11
64
8
25
20
36
17
15
26
130
58
835
Moc [MW]
157,36
306,69
2,15
56,60
313,20
2,97
155,67
96,15
84,18
122,70
378,43
12,75
7,76
217,07
430,54
1 045,29
3 389,51
Moc na jedną
instalację
17,48
1,36
0,43
8,09
1,76
0,27
2,43
12,02
3,37
6,14
10,51
0,75
0,52
8,35
3,31
18,02
4,06
Elektrownie wiatrowe, jako dominanta krajobrazowa
Elektrownie wiatrowe w kujawsko-pomorskim – przykłady lokalizacji
Krajobraz województwa kujawsko-pomorskiego
Krajobraz województwa kujawsko-pomorskiego
Wizualne oddziaływanie elektrowni wiatrowych
Zasięg stref widzialności elektrowni
wiatrowych
Strefa teoretycznej widzialności
elektrowni wiatrowych w woj.
kujawsko-pomorskim obejmuje obszar
11 017 km2, co stanowi 61,4%
powierzchni województwa.
Strefa I - 10,3% powierzchni
województwa,
Strefa II - 19,3%,
Strefa III – 12,8%,
Strefa IV – 19%
Aż na 29,6% powierzchni województwa
elektrownie wiatrowe są elementami
wyraźnie zaznaczającymi się w
krajobrazie
(I i II strefa oddziaływania wizualnego).
Energetyka wiatrowa w kontekście ochrony krajobrazu przyrodniczego i kulturowego w
województwie kujawsko-pomorskim
Wizualne oddziaływanie elektrowni wiatrowych
Ocena wizualnego oddziaływania farm wiatrowych na mieszkańców wg metody
hiszpańskiej (Hurtado i in., 2004).
Analizie poddano 9 farm wiatrowych, w których
zlokalizowanych było od 3 do 13 turbin
wiatrowych.
Energetyka wiatrowa w kontekście ochrony krajobrazu przyrodniczego i kulturowego w
województwie kujawsko-pomorskim
Wyniki – wizualne oddziaływanie elektrowni wiatrowych
Ocena wizualnego oddziaływania farm wiatrowych
Wyniki przeprowadzonych analiz wykazały, że z punktu widzenia
wizualnego oddziaływania elektrowni wiatrowych na krajobraz:
► w pd.-zach., a w dużym stopniu również w pd.-wsch.
i wschodniej części województwa osiągnięty został optymalny
poziom nasycenia przestrzeni turbinami wiatrowymi;
► z punktu widzenia ochrony walorów krajobrazowych
ekwidystanta 2 km jest wartością minimalną, a w przypadku
szczególnie cennych panoram powinna być to odległość
co najmniej 5 km;
► z punktu widzenia percepcji krajobrazu przez ludność
odległość między zabudowaniami a turbinami wiatrowymi nie
powinna być mniejsza od 500 m;
► optymalna jest budowa farm wiatrowych składających się
z jak najmniejszej ilości turbin, maksymalnie do 10.
Energetyka wiatrowa w kontekście ochrony krajobrazu przyrodniczego i kulturowego w
województwie kujawsko-pomorskim
Możliwości kształtowania krajobrazu na poziomie regionu
Jednym z głównych powodów utrudniających skuteczną ochronę
i zarządzanie krajobrazem jest duża ilość nieskoordynowanych ze sobą,
cząstkowych form i instrumentów jego ochrony, opartych na przepisach ustawy
o ochronie przyrody, ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz
ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, które nie przekładają się
na skuteczność funkcjonowania na poziomie lokalnym.
Dochodzi do rozproszenia kompetencji w tworzeniu,
i monitorowaniu form ochrony przyrody dotyczących krajobrazu.
nadzorowaniu
Jedną z kluczowych kwestii jest więc usystematyzowanie tematyki krajobrazu
w obowiązującym prawodawstwie łącznie z tzw. krajobrazami pospolitymi, które
obecnie nie są objęte żadną formą kształtowania i zarządzania.
Opuszczone farmy wiatrowe w USA – czarny scenariusz dla walorów
krajobrazowych Europy?
To nie wiatr napędzał turbiny wiatrowe, ale dotacje.
Turbiny stanęły, gdy zabrakło pieniędzy.
Dziękuję za uwagę
Mariusz Leszczyński
(054) 231-55-13
[email protected]