Transcript A4-Spuijbroek

A(l/S)S het samen kan
De rol van EMDR in gezinnen
Petra Spuijbroek 2013
Inhoud presentatie
•
•
•
•
•
•
•
•
Kleine theoretische inkijk
Videobeelden
Casus meisje van 14
Uitleg aan de hand van window of tolerance en
uitwerking van levenslijn van het gezin
Casus meisje 10
Storytelling doel: moeder en kind helpen in
hechtingsproces
Casus jongen 7
Storytelling preverbaal trauma: herijken van gezins
relatie
Wie ben ik
• Levensgenieter bij uitstek
dat is terug te zien in werk en privé leven
Systemisch:
- oudste kind in gezin van drie
- moeder in gezin van drie
- partner
- mantelzorger
3
Wat doe ik?
Centrum Autisme onderdeel van Rivierduinen Leiden:
Leidinggevende van twee teams (30 personen)
• Diagnostiek
• Ouderbegeleiding
• Infant Mental Health team: diagnostiek en behandeling
• Systeembehandeling
• EMDR
• Groepen: psycho-educatie, verwerking en oudertraining
• Cursus aanbod GGZ, scholen enzovoort
Ziezo:
• systeembehandeling
• Leer en opvoed problemen
• EMDR
• Cursus aanbod artsen, scholen, GGZ,
• RINO, systeemopleiding docent ISSOOH, docent NSPOH
4
Theorieën verbinden
• Bowlby, (1989) Internal Working Model of
Attachment Theory
• Shapiro (2001) Adaptive Information
Processing
Beiden geven aan dat de vroege
levensgebeurtenissen van grote invloed zijn
op perceptie en emoties in het latere leven
Theorieën verbinden 2
• EMDR kan voor zowel ouder als kind een methode zijn om
spanningsvolle gebeurtenissen in de vroege ontwikkeling te
desensitiseren, ieder op eigen wijze (bv. artikelen van
Ironson, Freund, Strauss & Williams,2002, Jaberdhaderi,
Greenwald, Rubin & Zand, 2004).
• EMDR kan ouders en kind helpen disfunctioneel opgeslagen
informatie uit de vroege ontwikkeling, inclusief negatief
affect, somatische reacties en negatieve gedachten
(Shapiro , 2007) helpen te verwerken
• Het proces van reprocessing van negatief opgeslagen
materiaal, in relatie met onopgelost verlies of trauma,
geeft ouders de mogelijkheid om een positieve ervaring van
verbondenheid te ervaren in relatie met hun kind.
Stap 1 therapie proces
• Start met een gezinsbijeenkomst waarin je een band
opbouwt met alle gezinsleden bv door tekenen van
genogram en vervolgens circulair vragen naar dingen
die gezinsleden goed kunnen of leuk vinden om te
doen. Wat is de betrokkenheid van gezinsleden (en
soms ook grootouders) op elkaar. (tekenen van die
relaties in het genogram)
• Geef uitleg over het gezinsfunctioneren in begrijpelijke
taal voor alle gezinsleden (hiërarchie, fasen van kind en
ouders)
• Geef uitleg over EMDR in het algemeen
Stap 2 preparatie fase
• ‘Prettige plek’ laten maken door alle gezinleden
(tekenen, opschrijven in steek woorden,collage)
• Sta stil bij opvallend gedrag en reframe zo nodig
het gedrag of help ouders met mentaliseren.
• Introduceren van tapping met gebruik van de
prettige plek
• Introduceren van de imaginaire container om
verstorende, heftige onprettige emoties en
beelden tussen de sessies op te bergen.
Gezin 1 voorstellen
• Vader, moeder twee kinderen in de latentie
fase en een puber
• Twee kinderen gediagnosticeerd met ASS
• Allen intelligent
• Nederlands expat gezin, terug in Nederland
vanwege oorlogsomstandigheden
• Aanleiding incident met oudste meisje
Stap 3a
• Uitleg van de werking van stress aan de hand
van de window of tolerance (Ogden & Minton, 2000)
Window of Tolerance
Van opstaan tot naar bed gaan
Bij stress of ASS
Window of Tolerance
Stap 3b
• Inventariseren van stressvolle situaties bij
ieder gezinslid apart
Stap 3c
• Stil staan bij het totale overzicht
Overzicht levensgebeurtenissen van het gezin
Verder verloop van de behandeling
• Eerst EMDR behandeling voor het oudste kind
met beide ouders
• Psychoeducatie voor ouders en de kinderen
en het oudste kind
• Geen EMDR voor ouders: vader wil het
helemaal niet, moeder ziet er later van af
Voorstellen gezin 2
• Vader, moeder, puberzoon en dochter in de
latentie fase,
• Beide kinderen geadopteerd uit Ethiopië op
verschillende momenten
• Dochter met ASS
• Aanleiding: moeder ervaart geen band op te
kunnen bouwen met dochter
Voorbeeld bij preverbaaltrauma en mogelijke verstoring
van de hechtingsrelatie
• Chronische disfunctionele responsen zullen
een uitkomst van onvoldoende educatie
modeling kunnen veroorzaken of kunnen
worden veroorzaakt door onverwerkte
negatieve gebeurtenissen die in het heden
steeds opnieuw getriggerd worden.
• De onverwerkte gebeurtenissen resulteren in
onvoldoende affect, afwijkende houding en
ander gedrag
Verder verloop van de behandeling
• Moeder heeft voor het eerst het hele verhaal van
de reis gehoord. Door de impact die het hele
verhaal heeft op de individuele gezinsleden heeft
ze het idee een nieuwe start te kunnen maken.
(vervolg gezinsgesprekken, loopt nog)
• Vader is opgelucht dat hij het hele verhaal een
keer heeft kunnen delen met het gezin: eerder
beschermde hij de individuele gezinsleden en had
het min of meer weggestopt.
• Konjit: gedrag is evenwichtiger, ze zoekt moeder
vaker op.
Voorstellen gezin 3
•
•
•
•
Vader, moeder en zoon in latentiefase
Ouders zeer intelligent
Zoon ASS
Aanleiding ouders ervaren grote problemen
door niet communiceren van hun zoon en de
zorg die hij nodig heeft/houdt.
• Ouders zijn als partners uit elkaar gegroeid.
Preverbaal trauma
Uitgangspunten:
• Preverbale herinneringen worden opgeslagen
• De geheugenbestanden zijn op te roepen
• De nadruk ligt op emoties en
lichaamssensaties
• Klachten verdwijnen
• EMDR kan de hechtingrelatie verbeteren
Verder verloop van de behandeling
• Ouders zijn in relatie therapie
• N breid zijn woordenschat na de sessies (2)
uit. Naast echolalie gebruikt hij functioneel
ook woorden
Fasen in de behandeling protocol Shapiro
fase 2
• belang van de uitleg EMDR
• Veilige plek installeren
• Ontspanningstechnieken bespreken (soms zelfs
oefenen)
• Rol van individuele gezinsleden in behandeling
(bv niet reageren op wat er gezegd wordt ( dus
associaties), wat te doen als je moe wordt, wat te
doen als je moet stoppen)
• Bepalen van de stimulatie per gezinslid
• Wat te doen tussen de sessies
Fase 3
•
•
•
•
•
•
•
Bepalen van target: voor wie, door wie
NC,
PC,
(emotie),
plaats in het lijf,
SUD,
VOC
Fase 7
• Verslag van met EMDR behandelde cliënt
• De co-therapeut ontslaan uit zijn functie aan het eind van
de sessie
• De co-therapeut laten verwoorden wat zijn/haar gevoel is
(niet interpreteren, labelen, of oplossingen delen)
• Bespreken van mogelijke reacties komende dagen bv
dromen, herinneringen
• Bijhouden van dagboek(en)
• Niet verder bespreken van de EMDR in de thuissituatie,
maar bewaren tot volgende sessie
• Bespreken van de geziene inzet en betrokkenheid
contraindicaties
•
•
•
•
•
Dissociatie bij een van de gezinseden
Als een van de gezinsleden echt niet wil
Huwelijksproblemen staan op de voorgrond
Tijdsdruk (bv 5 sessies ST)
Een van de gezinsleden heeft complex trauma
(eerst behandelen, soms door andere
therapeut!)
tips
• Altijd filmopnamen maken en terug kijken
• Co therapeut inzetten (goede afspraken
maken en deze communiceren met de
gezinsleden)
Literatuur
• Bowlby,J. (1989). The role of attachment in personality
development and psychotherapy. In S.I.Greenspan & G.H.Pollack
(eds), the course of life volume 1 Infancy (p119-136).Madison, C.T:
International Universities Press.
• Broeke, E.ten,Jongh,A.de,Oppenheim,H.J.(red)(2008). Praktijkboek
EMDR-casusconceptualisatie en specifieke patienten
• Ehlers & Clark, (2000). A cognitive model of posttraumatic stress
disorder. Behavior Research & therapy, 38,319-345)
• Fonagy, 2001 Attachment theory and psychoanalysis New York;
Other Press;
• Ironson, Freund, Strauss & Williams,(2002) Comparisson of two
treatments for traumatic stress:a communitybased study of EMDR
and prolonged exposure. Journal of Clinical Psychology58,113-128
literatuur
• Jaberdhaderi,N., Greenwald, R., Rubina.S.D., & Zand, S.O.(2004). A
comparison of CBT and EMDR for sexual abused Iranian girls. Clinical
Psychology and Psychotherapy, 11, 358-368
• Kolk, van der, (2003).The neurobiology of childhood trauma and abuse:
Child & Adolescent Psychiatric Clinics of North America,12,293-317
• Lovett, J. (1999). Small wonder healing childhood trauma with EMDR. New
York; the free press.
• Ogden, P. & Minton, K. (2000) Sensormotor psychotherapy one method for
processing traumatic memory. Traumatology, 6: 149-173.
• Perry & Szalavitz, (2007) de jongen die opgroeide als hond en andere
verhalen uit het dagboek van een kinderpsychiater, New York: basic Books
• Shapiro, F., (2001). Eyemovement desensitisation and reprocessing. Basic
priciples, protocols and procedures (2nd ed.). New York Guilford Press
• Shapiro, F., Kaslow, F.W., Maxfield, L. (2008). Handbook of EMDR and
Family Therapy Processes.