Transcript Armoedetoets Vlaamse kinderbijslag

actueel
| Regionaal | Vlaamse kinderbijslag |
Net na het politieke akkoord over de
nieuwe kinderbijslag, berekende het
Centrum voor Sociaal Beleid uit
Antwerpen dat de hervorming nagenoeg geen effect zou hebben op het
armoederisico dat kinderen en hun
gezinnen lopen. Alleen voor de gezinnen met 1 kind zou het nieuwe systeem
een verbetering inhouden. Gezinnen
met 4 of meer kinderen en eenoudergezinnen – net de gezinnen waar armoede
zich het scherpst uit – zouden er zelfs
op achteruitgaan. De evaluatie van het
CSB zorgde voor heel veel (politiek)
debat en zorgde zelfs voor een aantal
bedenkelijke verklaringen en beschuldigingen vanuit politieke hoek aan het
adres van de onderzoekers. De zenuwen stond dus strak gespannen rond
dit dossier.
Enkel gezinnen met 1 kind
significant beter af
De armoedetoets die onlangs werd
afgerond, werd uitgevoerd door het
onderzoeksteam
van
professor
Decoster (KULeuven). Op basis van een
representatief staal van de Vlaamse
bevolking, berekende het onderzoeksteam hoeveel kinderbijslag gezinnen
anno 2016 krijgen en hoeveel kinderbijslag zij na de hervorming zouden krijgen. Ook elementen zoals de inflatie en
de indexsprong die in 2017 zal worden
toegepast in de kinderbijslag, werden
in rekening gebracht. Men ging uit van
twee soorten gezinnen, nl. de bestaande gezinnen die al hun kinderen vóór
2019 krijgen en de nieuwe gezinnen die
al hun kinderen daarna krijgen.
Belangrijk om mee te geven is ook dat
de Leuvense onderzoekers alle aspecten van het nieuwe kinderbijslagsysteem in rekening brachten. Naast het
basisbedrag en de sociale toeslagen,
brachten zij ook de participatietoeslagen in rekening. Het CSB had dit midden 2016 nog niet gedaan. De resultaten van de armoedetoets zorgden voor
een zucht van verlichting in regeringskringen. Er blijkt namelijk wel degelijk
een significant effect te zijn van het
nieuwe kinderbijslagsysteem op het
armoederisico bij kinderen en hun
gezinnen. Maar als we kijken naar de
grootte van het effect, dan valt het toch
tegen. Door het hervormde systeem
van kinderbijslag zullen nieuwe gezinnen 0,9 procentpunt minder risico
lopen om arm te zijn. Voor de bestaande gezinnen gaat het om 0,5 procentpunt. Toegegeven: dat betekent nog
altijd dat er respectievelijk 10.764 en
3588 kinderen uit nieuwe en bestaande gezinnen uit de armoede worden
getild. Kijken we echter verder dan
merken we dat ook in deze armoedetoets het effect van de hervorming
vooral speelt voor gezinnen met 1 kind.
Voor de andere gezinnen merken we
opnieuw geen significante effecten op
het armoederisico. Wel stellen we voor
alle gezinnen (uitgezonderd nieuwe
gezinnen met 4 of meer kinderen) vast
dat het hervormde systeem van kinderbijslag de kloof tot de armoedegrens
significant verkleint.
Ambitie had hoger
mogen liggen
Ook hier is er echter een grote maar. De
kloof tot de armoedegrens ligt voor een
gezin dat met armoede kampt, vandaag op 470 euro. Ze zitten nu dus 470
euro onder de armoedegrens. De hervorming knabbelt daar 55,3 euro voor
bestaande en 62,6 euro voor nieuwe
gezinnen van af. Voor eenoudergezinnen bedraagt deze kloof zelfs 551 euro
en vermindert de hervorming de kloof
met 9,8 (bestaande gezinnen) en 21,3
euro (nieuwe gezinnen). De ambitie
had dus gerust hoger mogen liggen.
Experten als Bea Cantillon en armoedeverenigingen als Welzijnszorg zijn
ook deze mening toegedaan. Het
Vlaams ACV mag dan wel nooit pleitbezorger geweest zijn van een Vlaams
systeem van kinderbijslag dat armoedebestrijding als belangrijkste taak
heeft, het heeft wel altijd gepleit om
een deel van de middelen binnen de
kinderbijslag en schooltoelagen – want
beide worden geïntegreerd – gericht in
te zetten in de strijd tegen armoede en
ongelijkheid. Dit gebeurt nu duidelijk
niet. De resultaten van de armoedetoets bewijzen dit. Een gemiste kans!
| Stijn Gryp |
De Vlaamse regering zet de middelen
binnen de kinderbijslag en de schooltoelagen niet gericht in voor de strijd
tegen armoede en ongelijkheid. Een
gemiste kans, vindt het Vlaams ACV.
© Shutterstock
Eind mei vorig jaar keurde de Vlaamse Regering een nieuw kinderbijslagsysteem voor Vlaanderen goed (zie Vakbeweging 847, te consulteren via
www.acv-online.be). Dit nieuwe systeem dat start in 2019, vormt een van de
paradepaardjes van de zesde staatshervorming. Het budget bedraagt maar
liefst 3,7 miljard euro. De verwachtingen lagen dan ook hoog, niet in het
minst op het vlak van armoedebestrijding. De eerste signalen vielen echter serieus tegen. Minister Jo Vandeurzen bestelde dan ook een gedetailleerde armoedetoets om de effecten van de hervorming in kaart te brengen. De resultaten ervan
werden onlangs publiek gemaakt.
7 | V A K B E W E G I N G 8 5 8 | 1 0 f eb r u a r i 2 0 17 |
Armoedetoets Vlaamse kinderbijslag:
effect op armoederisico té beperkt