Transcript Beenderen vmbo-b12 - Maken

Beenderen vmbo-b12
Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
06 maart 2017
Licentie
CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie
Webadres
https://maken.wikiwijs.nl/62360
Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is
hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave
Beenderen
Intro
Vooraf
Stap1
Stap2
Stap3
Stap4
Stap5
Over dit lesmateriaal
Pagina 1
Beenderen vmbo-b12
Beenderen
Intro
Bekijk het filmpje.
In het filmpje zie je een baby die zijn voeten in zijn mond steekt.
Waarom kunnen veel baby's dat wel en de meeste ouderen niet?
Wat maakt botten soepel en wat maakt botten stijf?
Op deze vragen ga je antwoord geven in deze opdracht.
Vooraf
Leerdoelen
Na deze opdracht:
Kun je de samenstelling van beenderen benoemen.
Kun je uitleggen waarvoor kalkstof en lijmstof dienen.
Eindproduct
Je rondt deze opdracht af met een onderzoeksverslag.
In het verslag komt te staan:
de onderzoeksvraag en hypothese
de werkwijze (opzet van het onderzoek)
de resultaten
de conclusie
Groepsgrootte
Deze opdracht doe je alleen.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.
Stap1
Pagina 2
Beenderen vmbo-b12
Samenstelling botten
Bekijk het filmpje op de site van SchoolTV.
Bestudeer daarna de informatie over de samenstelling van de botten.
Video: Samenstelling bot
Kalk en lijmstof
Je geraamte moet wel tegen een stootje kunnen en dus stevig zijn.
De botten zijn daarom erg hard en zo sterk als staal.
Een bot bestaat gewoonlijk uit been en voor de geboorte uit kraakbeen.
Enkele botten zoals in je neus en oorschelp blijven uit kraakbeen bestaan.
Been bestaat uit beencellen, kalk en lijmstof.
Kalk ken je vast wel, want stoepkrijt is ook van kalk.
Kalk is stevig, maar ook broos. Als je een stukje stoepkrijt probeert te buigen, breekt het.
Lijmstof is net een soort gum. Het is gemakkelijk in elkaar te drukken, maar veert daarna weer terug.
Stevig is deze lijmstof dus niet, maar wel erg soepel.
Ook is het kleverig: vroeger maakte men er lijm van (beenderlijm).
Kalk en lijmstof zorgen samen voor een stabiel skelet, zodat het lichaam zijn vorm behoudt.
Beantwoord de volgende vijf vragen.
1. Waaruit bestaat hard bot?
A. kraakbeen
B. been
C. kalk
2. Wat is van kalk gemaakt?
A. stoepkrijt
B. waspoeder
C. gum
3. Welke twee eigenschappen passen bij lijmstof?
A. broos
B. soepel
C. terugverend
4. Wat is een voorbeeld van een zacht bot bij een volwassene?
A. oorschelp
B. staartbeentje
C. borstbeen
5. Welke twee stoffen zorgen samen voor een stevig skelet?
A. beencellen en kalk
B. lijmstof en kalk
C. lijmstof en beencellen
Vergelijk jouw antwoorden met de antwoorden van een klasgenoot.
Bespreek verschillen. Komen julllie er niet uit vraag dan de hulp van de docent.
Stap2
Pagina 3
Beenderen vmbo-b12
Verandering in de samenstelling van botten en krimpen
Maak de onderstaande oefening.
Verandering in de samenstelling van botten en
krimpen
kn.nu/h0lm5
1
Sleep de in de tekst ontbrekende woorden naar de juiste plaats.
Een baby kan gemakkelijk zijn eigen _______ in de mond steken.
De botten van baby's zijn namelijk erg buigzaam en bestaat voor het grootste deel uit _______.
Kraakbeen is stevig, maar toch buigzaam.
Tijdens de groei als kind wordt steeds meer kraakbeen vervangen door _______ . In het begin
bevat dit veel _______
Bij het ouder worden bestaat been steeds minder uit lijmstof en steeds meer uit _______. De
botten worden daardoor steeds minder buigzaam en breken dan een stuk makkelijker.
Naarmate we ouder worden, _______ we steeds meer uit. Kraakbeen dat tussen de wervels
van de _______zit krimpt daardoor.
Ook maken oude mensen minder bot aan dan er wordt afgebroken, waardoor botten _______
worden.
Slechter wordende botten en minder kraakbeen tussen de wervels betekent dat de botten
dichter op elkaar komen te zitten en dat de _______ van de wervelkolom afneemt.
Dit zorgt ervoor dat oude mensen _______ .
Beschikbare keuzes:
tenen, kalk, lengte, drogen, ruggengraat, been, lijmstof, krimpen, slechter, kraakbeen
Stap3
Bekijk de grafiek hieronder.
In de grafiek zie je hoe het percentage lijmstof en kalk in je botten verandert als je ouder wordt.
Pagina 4
Beenderen vmbo-b12
1. Welke lijn geeft het percentage kalk weer?
2. En welke lijn het percentage lijmstof?
Stap4
Bekijk het onderzoekje dat Julia doet.
Van dit onderzoek maak je in stap 5 een onderzoeksverslag.
Onderzoek Julia?
Stap5
Onderzoeksverslag maken
Je gaat een onderzoeksverslag maken.
Download het lege onderzoeksverslag Beenderen
Lees het onderzoeksverslag een keer helemaal door.
Lees ook de beoordelingscriteria door.
Bekijk het onderzoek in stap 4 opnieuw.
Vul het onderzoeksverslag helemaal in.
Beoordeel eerst zelf het onderzoeksverslag.
Laat het onderzoeksverslag beoordelen door je docent.
Succes
Pagina 5
Beenderen vmbo-b12
Over dit lesmateriaal
Colofon
Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
06 maart 2017 om 12:25
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons
Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de
voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk
medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken
te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO basisberoepsgerichte leerweg,
2;
Leerinhoud en
Groei en ontwikkeling; Biologie; Instandhouding en ontwikkeling;
doelen
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
leerlijn, rearrangeerbare
Pagina 6
Beenderen vmbo-b12