Transcript Voorstel - Waterschap Rijn en IJssel

VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR
Aandachtsveldhouder ing. A.E.H. van Helvoirt-Looman
Vergadering
Agendapunt
: 14 maart 2017
: 11.
Onderwerp
: Nota Integraal Watertoezicht 2017
Bijlagen
: Nota Integraal Watertoezicht
2017 Waterschap Rijn en
IJssel
Informatie bij
: J.H.F. Vollenbroek
manager
Vergunningverlening en
Handhaving
: (0314) 369 750
: [email protected]
Telefoon
E-mail
Advies
1. De door de Waterkracht waterschappen opgestelde Nota Integraal Watertoezicht 2017
vast te stellen, waarbij wordt ingestemd met de volgende onderdelen uit de nota:
a. het toepassen van de vernieuwde Landelijke handhaving strategie (Lhs);
b. de wijze waarop deze Lhs wordt toegepast op eigen inrichtingen.
Inleiding
Van 5 december 2016 tot en met 17 januari 2017 heeft het ontwerp-handhavingsbeleid
(concept Nota Integraal Watertoezicht 2016) ter inzage gelegen. Het waterschap heeft
geen zienswijze ontvangen. Het handhavingsbeleid, nu verwoord in de Nota Integraal
Watertoezicht 2017, wordt daarom ongewijzigd - ten opzichte van het ontwerp - ter
besluitvorming voorgelegd, zonder nota van zienswijzen.
Tot nu toe geldt het handhavingsbeleid, zoals in 2012 vastgesteld. Aanleiding voor
actualisatie van dit handhavingsbeleid, nu verwoord in de Nota Integraal Watertoezicht 2017,
zijn de volgende ontwikkelingen:
- de wetgeving is veranderd of gaat veranderen. Denk hierbij onder andere aan de intreding
van het activiteitenbesluit Milieubeheer. Het activiteitenbesluit is toegespitst op de
activiteiten die binnen een inrichting plaatsvinden en probeert zoveel mogelijk van deze
activiteiten onder algemene regels te brengen. Het activiteitenbesluit wordt regelmatig
uitgebreid. Begin 2016 is de 4e tranche in werking getreden. Daarnaast treedt naar de
verwachting de Omgevingswet en de wet Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving
(VTH) in 2019 in werking;
- er is in 2015 een landelijke handhavingsstrategie (Lhs) opgesteld. De Unie van
Waterschappen heeft ingestemd met deze strategie en de waterschappen gevraagd deze
bestuurlijk vast te stellen.
De nota is een samenwerkingsresultaat van de waterschappen Drents Overijsselse Delta,
Zuiderzeeland, Vechtstromen en Rijn en IJssel. Er is een gezamenlijke tekst. Daar waar het
waterschap specifiek beleid betreft is dit met een blauwe tekst aangegeven. Deze specificatie
komt voort uit de wijze waarop de verschillende waterschappen de toezichtstaken hebben
georganiseerd en sluit aan op eerder door het waterschap gemaakte beleidsstandpunten in
de uitvoering van de handhaving.
De nota beschrijft:
- de wettelijke gronden en het beleid ten aanzien van de toezichts- en handhavingstaken op
gebied van Schoon water, Voldoende water (watersystemen) en Veiligheid (waterkeringen
en vaarwegbeheer). Centraal staat hierbij het Besluit omgevingsrecht (Bor). De kwaliteitseisen uit het Bor zijn van toepassing op alle organisaties die bevoegd zijn op het gebied
van vergunningverlening en toezicht en handhaving;
- de vertaling van het handhavingsbeleid (strategisch/tactisch) naar de uitvoering
(operationeel). Deze vertaling wordt jaarlijks in een handhavingsuitvoeringsprogramma
(HUP) vastgelegd op basis van een prioriteringssystematiek;
- de nieuw vast te stellen Lhs. Kern van de strategie is dat naast de ernst van de
overtreding ook het gedrag van de overtreder wordt gewogen;
- de werkwijze bij handhaving van eigen inrichtingen.
Eerder genomen besluiten
Het college van dijkgraaf en heemraden heeft in de vergadering van 10 juni 2004
de beleidskaders en daarmee het handhavingsplan ‘handhaving op orde’ voor de
professionalisering van de handhaving vastgesteld.
Het college van dijkgraaf en heemraden heeft in de vergadering van 12 mei 2005 besloten:
1. Kennis te nemen van de resultaten van de verificatie van de professionalisering
handhaving.
2. De ongewijzigde eindmeting van de professionalisering vast te stellen en toe te zenden
aan de provinciaal regisseur.
Uit deze verificatie volgde de conclusie dat Waterschap Rijn en IJssel voor 100% voldoet aan
de landelijke kwaliteitscriteria.
Vanaf 2005 wordt jaarlijks een jaarverslag opgesteld en vastgesteld door het college van
dijkgraaf en heemraden. Sinds 2008 wordt jaarlijks een toezicht- en handhavingsprogramma
(HUP) opgesteld en vastgesteld. Vanaf 2016 is het vergunningshandhavingsprogramma
(VUP) hierin geïntegreerd.
Het college van dijkgraaf en heemraden heeft in de vergadering van 29 oktober 2007
besloten:
1. De concept-kernbepalingslijst uit ‘Handhaving op Orde’, ten behoeve van de toepassing
van strafrecht, te vervangen door de in 2006 landelijk vastgestelde kernbepalingenlijst met
de nuancering in de vorm van het kleurenspoor.
2. Het ‘stappenplan repressieve handhaving’ uit ‘Handhaving op Orde’, ten behoeve van de
uitvoering van bestuursrecht, te actualiseren.
Ter voorbereiding op de provinciale audit heeft in augustus 2008 een zelfevaluatie
plaatsgevonden. Van de constateringen en het opgestelde plan van aanpak is op
25 september 2008 mededeling gedaan aan het college van dijkgraaf en heemraden.
Het college van dijkgraaf en heemraden heeft in de vergadering van 4 december 2008
besloten in te stemmen met de herziene methodiek om het risico aspect bij de prioritering
van de handhaving Wvo te bepalen (benoemen).
Pagina:
2 van 5
Het college van dijkgraaf en heemraden heeft in de vergadering van 26 maart 2009 besloten:
1. De uitkomsten van de provinciale audit milieuwethandhaving en de door de provincie
genoemde verbeterpunten over te nemen.
2. De provincie schriftelijk te informeren over de reeds uitgevoerde acties en openstaande
acties. Kennis te nemen van de nadere uitwerking van het jaarplan van de unit V&H voor
het onderdeel toezicht en handhaving.
Het algemeen bestuur heeft in de vergadering van 11 september 2012 besloten het door
de Rijn-Oost-waterschappen opgestelde handhavingsbeleidsplan 2012 vast te stellen.
Het college van dijkgraaf en heemraden heeft in de vergadering van 22 november 2016
besloten de door de Waterkracht waterschappen opgestelde concept-Nota Integraal
Watertoezicht 2016 vast te stellen, waarbij wordt ingestemd met de volgende onderdelen uit
de nota:
a. het toepassen van de vernieuwde Landelijke handhaving strategie (Lhs);
b. de wijze waarop deze Lhs wordt toegepast op eigen inrichtingen.
Onderbouwing
1.1 Door de Nota Integraal Watertoezicht 2017 vast te stellen voldoet het waterschap aan de
kwaliteitseisen uit het Besluit omgevingsrecht (Bor).
Voor het borgen van de kwaliteit van het handhavingsproces gelden de kwaliteitseisen
uit het Besluit omgevingsrecht (Bor). Dit besluit schrijft voor dat een bestuursorgaan
handhavingsbeleid moet vaststellen, waarin wordt aangegeven welke doelen het zichzelf stelt
en welke activiteiten daartoe worden uitgevoerd. Met het bestuurlijk vaststellen van de
Nota Integraal Watertoezicht 2016 wordt voldaan aan artikel 7.2 van de Bor.
1.2 Het handhavingsbeleid versterkt de samenwerking in Waterkracht-verband en de overige
partners zoals gemeenten, provincies en omgevingsdiensten.
Door het proces van een gezamenlijke aanpak en afstemming in Waterkracht-verband is
winst behaald op het gebied van eenduidigheid en uniformiteit in handhavingsbeleid en in de
werkwijze op het gebied van toezicht en handhaving. Hiermee wordt de toezicht en
handhaving op bedrijven, overheden en ingelanden op een gelijke manier uitgevoerd en
wordt willekeur voorkomen. Er is een gezamenlijke tekst. Daar waar het waterschap-specifiek
beleid betreft is dit met een blauwe tekst aangegeven.
1.1a.Door het toepassen van de nieuwe Landelijke handhavingstrategie (Lhs) wordt
eenduidigheid en uniformiteit bereikt over de wijze van optreden.
In de Nota Integraal Watertoezicht 2017 is de nieuwe Lhs opgenomen. In deze Lhs wordt in
vergelijking met de vorige strategie, naast de gevolgen van de overtreding, ook rekening
gehouden met het gedrag van de overtreder.
De gevolgen van de overtreding wordt onderscheiden in:
- vrijwel nihil;
- beperkt;
- van belang;
- aanzienlijk dreigend en/of onomkeerbaar.
Het gedrag van de overtreder wordt onderscheiden in:
- goedwillend;
- moet kunnen;
- calculerend;
- bewust en structureel crimineel.
Pagina:
3 van 5
Deze stappen zijn uitgewerkt in een interventiematrix die leidt tot een passende
sanctionering. Voordat de Lhs wordt toegepast wordt bij een overtreding nagegaan of acuut
optreden nodig is om de nadelige gevolgen van de overtreding te stoppen. Is de situatie niet
acuut dan volgt de vraag of legalisatie mogelijk is. Indien geen gehoor wordt gegeven aan de
gelegenheid tot legalisatie of indien legalisatie niet mogelijk is dan wordt handhavend
opgetreden overeenkomstig de interventiematrix. Het waterschap en het Openbaar Ministerie
(OM) hebben elk hun eigen verantwoordelijkheid in de handhaving. Het waterschap richt zich
primair op het voorkomen en herstellen schade en kan hiervoor bestuursrecht toepassen. Het
OM richt zich op het opsporen en straffen van de overtreder middels strafrecht. Juist hierdoor
kunnen het bestuursrecht en het strafrecht elkaar versterken en worden zij in de handhaving
niet alleen naast elkaar, maar ook in aanvulling op elkaar toegepast.
In aanvulling op de huidige sanctiestrategie houdt de nieuwe Lhs nu ook rekening met het
gedrag van de overtreder. Dit sluit beter aan bij de wijze waarop het waterschap uitvoering
geeft aan haar toezichts- en handhavingstaak.
1.1b. Met het instemmen over de werkwijze van handhaving eigen inrichtingen wordt geen
onderscheid gemaakt ten aanzien van handhaving bij bedrijven of objecten.
De nieuwe Lhs is ook van toepassing bij handhaving van eigen inrichtingen. Onderscheid
wordt echter wel gemaakt op het gebied van de bestuursrechtelijke handhaving. De
Waterkracht waterschappen passen op de eigen inrichtingen of activiteiten geen
bestuursrechtelijke handhaving toe. Wel wordt de Lhs gevolgd. In plaats van
bestuursrechtelijk handhaven wordt afhankelijk van de omstandigheden het volgende
ondernomen:
- een gesprek met de betrokkenen met een verzoek tot naleving en hersteltermijn;
- een interne brief met een inspanningsverplichting tot beëindiging van de overtreding
ondertekend overeenkomstig het mandaatbesluit;
- een inspanningsverplichting tot beëindiging van de overtreding, uitgevaardigd door
dijkgraaf en heemraden.
Indien strafrechtelijk optreden noodzakelijk is kan een Buitengewoon Opsporingsambtenaar
(BOA) van een ander waterschap binnen de Waterkracht waterschappen geconsulteerd
worden over de overtreding alvorens strafrechtelijk wordt opgetreden. Deze BOA zal, in
plaats van de BOA in dienst van het waterschap, optreden tegen de overtreding(en). Hiermee
wordt de objectiviteit geborgd en voorkomt het een loyaliteitsconflict voor de betreffende
ambtenaar. In het geval het strafrechtelijk optreden niet wordt ingevuld door een BOA van
een ander waterschap kan alsnog politie worden gevraagd strafrechtelijk op te treden.
Kosten
N.v.t.
Kanttekeningen
In 2019 treedt naar verwachting de Omgevingswet in werking. De waterschappen blijven
bevoegd voor de directe lozingen zoals nu in de Waterwet is geregeld. Voor de indirecte
lozingen is het nog niet duidelijk wat de adviesbevoegdheid van het waterschap gaat worden.
Met de Omgevingswet zal de verschuiving van vergunningplicht naar algemene regels
verder worden doorgezet. Belangrijk bij de regulering van lozingen onder de Omgevingswet
is dat er geen algemene verbodsbepaling meer geldt. Onder de Waterwet is een lozing nog
verboden, tenzij vergunning of vrijstelling is verleend. Onder de Omgevingswet wordt dit
omgedraaid en is een lozing alleen verboden voor zover dat bij AMvB is bepaald. Als een
lozing niet verboden is kunnen er wel allerlei algemene regels en een zorgplicht gelden.
Pagina:
4 van 5
Door de gewijzigde regulering van lozingen zullen de werkzaamheden van
vergunningverleners, toezichthouders en handhavers gaan veranderen. Ook kan dat een
herziening van de Nota Integraal watertoezicht tot gevolg hebben.
Juridische consequentie
Het ontwerpbesluit is op 22 november 2016 vastgesteld door het college van dijkgraaf en
heemraden. In aansluiting hierop heeft het beleid vervolgens conform de Inspraakverordening waterschap Rijn en IJssel ter inzage gelegen van 5 december 2016 tot en met
17 januari 2017. Het waterschap heeft geen zienswijze ontvangen. Het handhavingsbeleid,
nu verwoord in de Nota Integraal Watertoezicht 2017, wordt daarom ongewijzigd - ten
opzichte van het ontwerp – ter besluitvorming voorgelegd, zonder nota van zienswijzen.
De Nota Integraal Watertoezicht 2017 treedt pas in werking nadat het besluit van het
algemeen bestuur op de juiste wijze bekend is gemaakt.
Communicatie
De beleidsnota is voor besluitvorming intern besproken en afgestemd. Na besluitvorming
wordt de beleidsnota intern en extern verspreid onder collega’s en samenwerkende
organisaties die vanuit hun professionaliteit in verbinding staan met toezicht en handhaving.
Planning/routing
Algemeen bestuur (besluit)
14 maart 2017
Pagina:
5 van 5