Transcript Vlaamse begroting 2017: Mooie praatjes vullen de gaatjes niet

actueel
| R e g i o n a a l | V l a a m s e b e g r o t i n g 2 0 17 o n d e r d e l o e p |
Vlaamse begroting 2017:
Mooie praatjes vullen de gaatjes niet
In het vorige nummer van Vakbeweging hadden we het over de goed
nieuws-show van de Vlaamse regering. De Septemberverklaring van
minister-president Bourgeois beloofde ruimte voor nieuwe investeringen in mensen en in de economie. Via de arbeidsmarkt, het onderwijs,
in welzijn en zorg en via onderzoek en ontwikkeling. Ondertussen blijft
het wachten op de volledige Vlaamse begroting. Die is nog niet opgeleverd en
ingediend bij het parlement. Maar op basis van de algemene begrotingsnota
en persverklaringen hebben we kritische bedenkingen. De mooie praatjes in de
Septemberverklaring vullen de gaten niet.
Bij haar start beloofde de Vlaamse
regering na het besparingssnoeiwerk
in 2015 en 2016 perspectief vanaf 2017.
Snoeien om te groeien was het mantra.
Spijtig genoeg trof dat botte snoeiwerk heel veel kwetsbaren. Er werd
van wie echt wel wat kan dragen geen
proportionele inspanning gevraagd
om het gat in de begroting te verkleinen. Want de Vlaamse regering mag
zich dan wel op de borst kloppen dat er
een evenwicht wordt bereikt in 2017, in
werkelijkheid bedraagt het tekort
ongeveer 560 miljoen euro. Voor het
ACV is een begrotingsevenwicht – een
jaar eerder dan de federale overheid
dit vraagt – allerminst een fetisj. Maar
we vragen samen met de SERV wel dat
alle uitgaven volgens de regels in
kaart worden gebracht. En dan mag er
wel degelijk nog een tekort zijn in 2017.
De kinderbijslag wordt een
tweede keer niet geïndexeerd.
© Shutterstock
8 | VA K B E W E G I N G 8 51 | 2 5 O K T O B E R 2 0 1 6 |
Een gebricoleerd evenwicht
voor 2017
Spijtig genoeg koos de Vlaamse regering dus voor enig bricoleerwerk. De
investeringsuitgaven voor de bouwkost van Oosterweel in 2017 (ongeveer
80 miljoen euro) zijn weliswaar opgenomen in de begrotingsnota, maar
worden niet meegerekend. De
Europese Commissie heeft al laten
weten deze truc niet te aanvaarden. De
Vlaamse regering bespaart ook 333,5
miljoen euro in de financiering van de
ziekenhuisinfrastructuur. Via een systeem van forfaits voor de instandhouding van bestaande en nieuwe infrastructuur. Door deze boekhoudkundige truc moeten de kosten voor nieuwe
infrastructuur niet in één keer op de
begroting van 2017 worden geschreven. Het is nog niet zeker of Vlaanderen
met deze truc wegkomt.
Opnieuw besparingen
Het resterende gat van 223 miljoen
dichtte de Vlaamse regering met
besparingen:
• uitgestelde investeringen op het
budget van de kilometerheffing
vrachtwagens = 108 miljoen euro 1;
• besparingen (geen indexatie) op de
werkingsmiddelen van het overheidsapparaat = 44,6 miljoen euro;
• opnieuw een indexsprong in de kinderbijslag = 24 miljoen euro (voorzien voor einde augustus 2017);
• allerhande efficiëntiemaatregelen in
diverse beleidsdomeinen = 46 miljoen euro;
• besparingen op het budget van de
politieke jeugdbewegingen = 0,5
miljoen euro.
Ook is beslist om vanaf volgend jaar de
belastingvermindering voor dakisolatie te schrappen. Het effect van deze
maatregel zal wel pas voelbaar zijn op
de begroting van 2018.
“Bijkomende investeringen”
De Septemberverklaring beloofde voor
613 miljoen aan bijkomende investeringen. Maar dit praatje moet genuanceerd worden. En er moet een dubbel
onderscheid worden gemaakt. Ten eerste tussen reeds aangekondigde investeringen en ‘nieuwe’ uitbreidingsinvesteringen. En ten tweede tussen
investeringen met een duidelijk budget en investeringen zonder duidelijk
budget. De investeringen in onderzoek
& ontwikkeling (195 miljoen euro) en
welzijn (132 miljoen euro) hebben een
duidelijk budget. Het eerste kadert in
het groeipad voor investeringen in
onderzoek. Zij waren al aangekondigd
bij de regeringsvorming. Dat groeipad
kon er alleen komen door besparingen
in 2015 en 2016 ten koste van de centen van werknemers en gezinnen.
Nieuwe uitbreidingsinvesteringen
gaan volgens verschillende mediaberichten vooral naar wegenbeton en
scholenbouw. In de begrotingstabellen vinden we een duidelijk kader terug
van 80 miljoen euro (voor infrastructuur) en 50 miljoen euro (voor scholenbouw).
1 De opbrengsten van de kilometerheffing voor vrachtwagens vallen tegen. Ongeveer
80 miljoen euro minder dan gepland. Een deel van de opbrengsten zou worden
gebruikt voor weginfrastructuur. De Vlaamse overheid past dit deel voor nieuwe
investeringen in wegeninfrastructuur nu bij uit de algemene middelen.
actueel
Er is ook geen duidelijk kader voor
de 125 miljoen euro voor loonkostenverlagingen, waarvan sprake in
de Septemberverklaring. Maar dit
bedrag komt waarschijnlijk uit een
potje, de zogenaamde competitiviteitsprovisie, die is aangelegd door
de vorige Vlaamse regering om de
overgang naar het nieuwe Vlaamse
doelgroepenbeleid te betalen.
De vakbonden dienden bij het Grondwettelijk Hof een klacht in tegen de
indexsprong, omdat ze die discriminerend vinden. De huisbaas mag de huur
wel indexeren of de verzekeraar de polis. Het Grondwettelijk Hof oordeelt dat
deze klacht ongegrond is. Er gaapt een kloof tussen recht en rechtvaardigheid.
Indexsprong:
vakbonden betreuren
uitspraak Grondwettelijk Hof
Het gebrek aan informatie en transparantie over het Vlaams investeringsbeleid blijft een pijnpunt. De
SERV heeft al herhaaldelijk gewezen op deze zwarte gaten in de
begrotingsrapportering.
Tevergeefs.
Het Grondwettelijk Hof deed vandaag uitspraak over de klacht die de vakbonden indienden tegen de indexsprong. Het Grondwettelijk Hof oordeelt
dat deze klacht ongegrond is. De vakbonden betreuren deze uitspraak. Het
toont nog maar eens welke kloof vaak gaapt tussen recht en rechtvaardigheid. Want het is zonneklaar dat de selectieve indexsprong die de regering
Michel doorvoerde elk gevoel van rechtvaardigheid tart. Nieuwe Vlaamse indexsprong in de kinderbijslag
Een regering moet rechtvaardig zijn voor al zijn burgers. Met een indexsprong
treft ze enkel één groep van zijn burgers. Enkel het inkomen van werknemers,
ambtenaren en gerechtigden op sociale uitkeringen en gezinsbijslagen wordt
geraakt. Terwijl de inhoud van de winkelkar duurder wordt, huurprijzen, energieprijzen, verzekeringspolissen,… wel nog worden geïndexeerd. Behoudens in de
medische sector werd aan bedrijfsleiders, zelfstandigen, vrije beroepen en de
inkomens uit vermogens evenmin een inspanning gevraagd. Nochtans voorziet
artikel 14, §1 van de Wet van 1996 ter vrijwaring van werkgelegenheid en concurrentievermogen dat de regering ook een gelijkwaardige matiging kan opleggen
aan “de inkomens van de zelfstandigen, van de vrije beroepen, de dividenden, de
tantièmes, de sociale uitkeringen, de huurprijzen en andere inkomens”. Van de belofte ‘snoeien om te
groeien’ komt er voorlopig weinig
in huis. Ook twee andere beloftes
worden gebroken. Opnieuw zijn er
geen sociale correcties om de
impact van eerdere besparingen uit
2015 en 2016 te milderen. En er
wordt opnieuw bespaard op de kap
van de gezinnen. De kinderbijslag
wordt een tweede keer niet geïndexeerd. De niet indexatie dient om
het gat in de begroting te dichten.
Af te wachten valt – zoals eerder
beloofd – of deze middelen ook zullen worden aangewend om de overgang naar het nieuwe systeem van
kinderbijslag te financieren.
| Koen Repriels
& Renaat Hanssens |
Totaal onrechtvaardig
Door de indexsprong moeten werknemers met 2% minder inkomen een duurdere
winkelkar, een duurdere huur, duurdere elektriciteit en andere duurdere diensten betalen. Dat is totaal onrechtvaardig. Die 2% koopkracht is verloren voor de
resterende jaren van de loopbaan. En zelfs nadien telt dit negatief mee in het
pensioen. Zo kom je tot haakse toestanden waarbij de koopkracht van werknemers terugzakt met 2% terwijl de huisbaas wel de huur mag indexeren of de
verzekeraar de polissen. En waarbij nog meer werknemers, gepensioneerden,
zieken en werklozen het financieel nog moeilijker krijgen. | D a v i d Va n b e l l i n g h e n |
9 | VA K B E W E G I N G 8 51 | 2 5 O K T O B E R 2 0 1 6 |
Voor twee belangrijke nieuwe uitbreidingsinvesteringen in mensen,
die zich situeren binnen werk en
sociale economie, is er nog geen
duidelijk budget in de begrotingsnota zichtbaar. Het gaat hier over
de premie voor langdurig werkzoekenden en het groeipad sociale
economie (500 werknemers). De
begrotingsdocumenten
zullen
meer helderheid moeten geven hoe
de budgettaire ruimte voor deze
nieuwe uitbreidingsinvesteringen
in mensen ontstaat.
© Donatienne Coppieters
| nationaal | indexsprong |