Transcript onze voorstellenbrief

Aan de Federatie Werkgeversorganisaties Techniek (FWT)
T.a.v. de heer R. Follon
Postbus 93002
2509 AA DEN HAAG
Datum
Doorkiesnummer
2 maart 2017
030-2738347
Ons kenmerk
Uw kenmerk
JvS/RT
Onderwerp
Voorstellen FNV Metaal voor de cao Metaal & Techniek
Geachte heer Follon,
Bijgaand zenden wij u de voorstellen van FNV Metaal tot wijziging van de Collectieve
Arbeidsovereenkomsten in de Metaal en Techniek (zie bijlage). De cao onderhandelingen starten
op 8 maart en wij zijn gaarne bereid onze voorstellen dan toe te lichten. Onze voorstellen zijn
gebaseerd op het algemene arbeidsvoorwaardenbeleid van de FNV, maar vooral ook op de
uitgebreide ledenraadpleging die wij hebben georganiseerd in de Metaal & Techniek. Onze leden
hebben “gewoon goed werk”, verbetering van koopkracht, duurzame inzetbaarheid en het
generatiepact als belangrijkste prioriteiten gekozen voor dit komend cao traject.
Ons motto voor deze cao onderhandelingen luidt ‘Jouw vak is een goede cao waard’. Want de
sector heeft meer dan ooit behoefte aan goed geschoolde vakmensen, nu en in de toekomst.
Technologische vernieuwingen komen voor een belangrijk deel voort uit de sector Metaal &
Techniek. FNV Metaal wil met een offensieve agenda bijdragen aan de ontwikkeling van
vakmensen. Technologische innovatie kan alleen door en met mensen. Duurzame arbeidsrelaties
en aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden zijn hierbij naar onze mening van doorslaggevend belang.
Steeds meer bedrijven hebben vacatures openstaan, en de sector heeft te maken met een
toenemende schaarste aan goed geschoolde, technische vakmensen. Daarnaast gaan grote
groepen ervaren vakmensen de komende jaren met pensioen. De vergrijzing speelt in alle branches
een belangrijke rol, terwijl concrete maatregelen om oudere werknemers gezond langer aan het
werk te houden vooralsnog achterwege blijven. Daarnaast is een groot maar zwaar onderschat
probleem de overdracht van de kennis en kunde van deze ervaren oudere werknemers naar de
volgende generaties. In de vorige cao is een start gemaakt met duurzame inzetbaarheid. Nu komt
het erop aan om dit thema om te zetten naar concrete maatregelen in de bedrijven, waardoor
werknemers gezond, gemotiveerd en productief in hun werk hun pensioenleeftijd kunnen halen.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Varrolaan 100
Postbus 9208
T 088 3680368
3584 BW Utrecht
3506GE Utrecht
F 030 2637715
I www.fnvmetaal.nl
Blad
2
FVN Metaal zet daarbij ook in op een generatiepact. Het generatiepact is één oplossing voor twee
problemen. Het generatiepact is een regeling waardoor in bedrijven ruimte wordt gemaakt voor
echte banen voor jongeren doordat oudere werknemers minder gaan werken, gebruikmakend van
een aantal regelingen, zoals een vierdaagse werkweek, (senioren-)verlof, tijdsparen en
deeltijdpensioen. Jongeren komen zo aan het werk en ouderen kunnen op een goede manier tot
hun pensioen doorwerken. En voor de bedrijven biedt het een mogelijkheid om langs de
geleidelijke weg te verjongen, waarbij de ervaring van ouderen beschikbaar blijft en ingezet kan
worden om jongeren in te werken en te coachen. Dat betekent dat de vrij te vallen uren van oudere
werknemers ook daadwerkelijk worden opgevuld door jonge instromers. Samen met werkgevers
willen we dit generatiepact vormgeven als een vernieuwende oplossing waarmee we én ouderen
helpen fit de eindstreep te halen én jongeren een perspectief bieden in onze sector. Dat vraagt om
verandering, om een andere kijk op de arbeidsmarkt en de vragen die op ons afkomen. Werkgevers
hebben tot nu toe ingezet op het goedkoper maken van arbeid door nog meer flex, langere
werkweken en door het willen schrappen van ontziemaatregelen. Zo raken we bij elke nieuwe cao
in een conflictsituatie om deze verslechteringen tegen te houden. We kunnen de problemen alleen
het hoofd bieden, als we gezamenlijk naar constructieve oplossingen zoeken.
De afgelopen jaren zijn veel mensen ontslagen, die vervolgens hun eigen werk nog al eens via
andere manieren dan via vast werk ingevuld zagen worden. Buitenlandconstructies en andere
manieren om mensen goedkoop en flexibel te laten werken in de sector, zorgen voor oneerlijke
concurrentie op arbeidsvoorwaarden en hollen de cao uit. Dit draagt in hoge mate bij aan de
toenemende schaarste. In de vorige cao zijn al afspraken gemaakt die de arbeidsvoorwaarden van
flexwerkers moeten verbeteren, maar niet alle afspraken zijn al tot uitvoering gebracht. Aan de
orde moet komen wanneer en hoe de cao deze afspraken volledig en onverwijld worden
uitgevoerd. Alle cao bepalingen moeten ook van toepassing zijn op buitenlandse werknemers,
zodat de cao voldoet aan de normen van de Wet Arbeidsvoorwaarden Gedetacheerde werknemers
in de EU. Om te voorkomen dat werkgevers met gebruikmaking van de huidige
werkingssfeerbepalingen steeds switchen naar het goedkoopste alternatief, willen we de
werkingssfeer aanpassen. Zodat oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden wordt voorkomen.
De afgelopen periode hebben sociale partners, mede door de politieke aandacht, het thema
intersectorale mobiliteit hoog op de agenda gezet. FNV metaal vindt het zeer belangrijk dit thema
verder te brengen via Techniektalent.nu en de O & O fondsen. Nog veel meer dan nu moet er over
de schuttingen van de branches heen worden samengewerkt om de instroom en het behoud van
vakmensen voor de techniek te bevorderen. Techniektalent.nu en de fondsen moeten dan ook de
opdracht en middelen krijgen hier verder mee aan de slag te gaan.
Het zogenoemde project Loopbaancoaches (bij FNV Metaal Team duurzame inzetbaarheid
geheten) achten wij hierbij van groot belang en willen wij continueren. Loopbaancoaches werken
Blad
3
op regionaal niveau mee aan de opbouw van een technische infrastructuur ten aanzien van
arbeidsmarkt, loopbaan, opleiding en ontwikkeling. Door deel te nemen aan de Service Punten
Techniek, die wij graag in alle regio's tot stand willen brengen. En door allerhande trainingen en
workshops en begeleiding te geven aan bedrijven en hun werknemers. Zij dragen bij aan de
noodzakelijke leercultuur die de sector nodig heeft zeker gezien de technologische ontwikkelingen.
Om nog succesvoller te zijn, is het wel noodzakelijk dat de toegang tot de bedrijven voor hen wordt
vergroot.
In 2013 hebben werkgevers en werknemers op centraal niveau afspraken gemaakt in het Sociaal
Akkoord. Met name de reparatie van de WW in duur en opbouw moet de komende periode
onverwijld ter hand worden genomen. Per slot van rekening is de stapsgewijze versobering van de
WW al in 2016 begonnen. Daarnaast hebben we al eerder afspraken gemaakt over sectorplannen,
de instroom van wajongers en van vijfhonderd 45+ WW-ers. Deze afspraken zijn nog niet volledig
gerealiseerd. Vanzelfsprekend willen we deze tot een goed einde brengen.
Met onze cao-voorstellen willen wij aan bovenstaande thema’s invulling geven. Daarmee zijn het
werkplezier en de werkgelegenheid van werknemers gediend, maar ook het gezamenlijk belang van
een goede toekomst voor de bedrijven in de Metaal & Techniek, en de aantrekkelijkheid van de
sector.
Wij hopen dat wij in een constructief en creatief overleg tot een nieuwe cao kunnen komen. Wij
behouden ons het recht voor om tijdens het cao-overleg met nieuwe voorstellen te komen.
Met vriendelijke groet,
Jacqie van Stigt
Jos Brocken
Landelijk onderhandelaars FNV Metaal
Blad
4
Bijlage:
Voorstellen FNV Metaal voor de cao Metaal & Techniek 2017
“Jouw vak is een goede cao waard”
In maart 2017 starten we met de onderhandelingen in onze sector Metaal & Techniek. Deze
onderhandelingen vinden plaats in betere economische tijden. In veel bedrijven zijn de
verwachtingen overwegend positief. De sector is een van de drijvende krachten van de
Nederlandse economie, en zorgt voor technologische vernieuwingen die van belang zijn voor de
hele samenleving. Er ontstaan weer moeizaam te vervullen vacatures en de schaarste aan goed
gekwalificeerd technisch personeel neemt snel toe. Als de sector aantrekkelijk wil zijn, moeten
jonge instromers perspectief hebben op zeker werk, met ontwikkelmogelijkheden, goede
begeleiding en fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden. En om vakmensen en hun vakmanschap te
behouden, zal er veel meer dan nu blijvend geïnvesteerd moeten worden in leven lang leren en
duurzame inzetbaarheid.
Onze inzet is vooral gericht op gewoon goed werk, koopkrachtverbetering, duurzame inzetbaarheid
en het generatiepact en het terugdringen van te lange werkdagen- en weken.
Hieronder leest u onze voorstellen.
1. INKOMEN
De economie trekt aan, in de bedrijven gaat het beter. Vanzelfsprekend moeten werknemers dat
merken in een verbetering van de lonen. Daarom stelt FNV Metaal het volgende voor:
 Voor de looptijd van een jaar worden de lonen per 01-05-2017 verhoogd met 2,5%.
 De koopkrachtverbetering van mensen met een laag inkomen is hard nodig. Een deel van de
loonsverhoging willen we nominaal (centen in plaats van procenten).
 De beloning van jongeren moet worden gebaseerd op hun functie en werkervaring, niet op
leeftijd. FNV Metaal wil het stelsel van de lage jeugdlonen stap voor stap afschaffen.
2. GEWOON GOED WERK
Het aantal vacatures in de Metaal en Techniek neemt toe en is moeilijker te vervullen. Maar steeds
meer mensen worden op een flexcontract aangenomen. Ze worden tijdelijk ingehuurd of als
uitzendkracht of zzp-er. Flexwerkers krijgen vaak minder betaald dan werknemers met een vast
contract. Daarmee ontstaat concurrentie op arbeidsvoorwaarden en neemt de druk op de cao en
andere collectieve regelingen toe. Schijnzelfstandigheid en schijnconstructies komen zeker ook
voor in de Metaal en Techniek. De zekerheid van werk en inkomen staat voor veel mensen onder
druk. FNV Metaal gaat voor echte banen. Onze voorstellen:
Blad
5
 De onzekerheid voor werkenden beperken door de doorstroom van flexwerk naar vast werk te
vergroten. Structureel werk moet worden gedaan door mensen met een vast contract.
Flexkrachten die langer dan 9 maanden werken op een vaste functie, krijgen een vast contract.
 Gelijk werk, gelijk loon. Flexwerkers behoren dezelfde arbeidsvoorwaarden voor hetzelfde werk
te krijgen als hun collega’s met een vast contract. Dat geldt ook voor buitenlandse werknemers.
Dit moet álle arbeidsvoorwaarden en vergoedingen omvatten - inclusief karweiwerk, consignatie
en reiskosten - of de waarde ervan die in het inlenende bedrijf gelden. Om te voorkomen dat
werkgevers met gebruikmaking van de huidige werkingssfeerbepalingen steeds switchen naar
het goedkoopste alternatief, willen we de werkingssfeer aanpassen. Zodat oneerlijke
concurrentie op arbeidsvoorwaarden wordt voorkomen.
 Concrete afspraken in de cao aan welke voorwaarden een zzp-er in de sector moet voldoen
zodat schijnzelfstandigheid wordt vermeden en concurrentie op arbeidsvoorwaarden wordt
voorkomen.
 Als positieve afwijking van de wet in de cao opnemen dat de wettelijke ontslagvergoeding ook
van toepassing is als een werknemer korter dan twee jaar in de sector werkt.
3. GENERATIEPACT
FNV Metaal wil een generatiepact, als vernieuwende oplossing waarmee we én ouderen helpen fit
de eindstreep te halen én jongeren een perspectief bieden in onze sector. Er moeten meer
jongeren instromen, en zij moeten vaker en eerder een vast contract krijgen. Tegelijk maken
oudere werknemers zich massaal zorgen over hoe zij het werk moeten volhouden, nu de AOW- en
pensioenleeftijd steeds sneller stijgt. Vooral mensen die al op jonge leeftijd van school zijn
gekomen, hebben behoefte aan minder uren werken, een vierdaagse werkweek, seniorendagen of
eerder met (deeltijd) pensioen. Door regelingen als 60-80-100% of 80-90-100% wordt dit
bevorderd. Dat is 60% werken, 80% loon en 100% pensioenopbouw. De uren die hierdoor vrij vallen
moeten worden herbezet door jongeren met een vast contract.
4. DUURZAAM MEEDOEN/ ONTWIKKELEN EN OPLEIDEN
Om vakmensen en hun vakmanschap te behouden zal er veel meer dan nu blijvend geïnvesteerd
moeten worden in leven lang leren en duurzame inzetbaarheid. Concrete maatregelen om oudere
werknemers gezond langer aan het werk te houden zijn hard nodig. In de meeste bedrijven staat
het ouderenbeleid (of nog beter: het levensfasebeleid) nog in de kinderschoenen. Een groot, maar
nog zwaar onderschat probleem, is de noodzakelijke kennisoverdracht van oudere naar jongere
werknemers in de bedrijven. Door de vergrijzing en ontgroening wordt dit probleem alleen maar
groter. Daarom is het van extra belang dat jongeren na het behalen van hun diploma perspectief
hebben op een vaste baan in de sector.
FNV Metaal doet de volgende voorstellen:
 De werkgever biedt de BBL-er (beroepsbegeleidende leerweg) na het behalen van zijn diploma
een vaste baan aan.
Blad
6
 Functiegerichte scholing wordt volledig vergoed in tijd en geld door de werkgever.
 De werknemer bepaalt zelf hoe hij het recht op de scholingsdag uit de cao gebruikt, bijvoorbeeld
voor toekomstgerichte scholing en/of loopbaanbegeleiding.
 Een persoonlijk opleidingsbudget in de cao opnemen, zodat werknemers zelf middelen hebben
om opleidingskeuzes te kunnen maken.
5. WERKTIJDEN
De cao-artikelen over werktijden, karweiwerk, consignatie en reistijd geven te vaak onduidelijkheid
in de praktijk. Onze inzet is erop gericht om heldere afspraken
te maken, zodat de naleving van de cao op deze thema’s beter wordt.
Daarnaast wordt te vaak en te veel overgewerkt. Dat geeft werkdruk, vermindert de duurzame
inzetbaarheid van mensen en zorgt ervoor dat minder jongeren
kunnen instromen. FNV Metaal wil de volgende voorstellen doen:
 Eenduidige afspraken over reistijden, woon-werkverkeer en vergoedingen, ook voor
buitenlandse werknemers.
 Een hogere overwerktoeslag in geld of tijd, zodat structureel overwerk wordt teruggedrongen.
 Meer kaders over consignatie en beschikbaarheidsdiensten in de cao, waaronder minimumeisen
aan vergoedingen in tijd en geld.
 De werkgever moet het dienstrooster minstens drie weken van tevoren bekend maken.
 Begrenzing van de totale werk- en reistijden tot maximaal 45 uur per week.
6. OVERIG
Naast bovengenoemde voorstellen vinden de leden van FNV Metaal de volgende punten van groot
belang:
 Het afschaffen van de mogelijkheid tot inhouding van een vakantiedag bij de tweede
ziekmelding.
 Bij herziening van de functie-indeling wordt het loon gegarandeerd.
 De loonaanvulling bij ziekte wordt in het 2e half jaar verhoogd van 90% naar 100%. De
werkgever meldt het de werknemer tijdig als de aanvulling van 100% naar 90% ingaat.
 FNV Metaal wil concrete afspraken over mantelzorg, door mantelzorgers het recht te geven om
een aantal dagen of dagdelen thuis te werken of door tijdelijke aanpassing van de arbeidstijden.