Transcript Andreas Hetfeld, langsdewaal

LOCATIE 1 - Andreas Hetfeld
Rond 1915, werd tijdens graafwerkzaamheden in de Waal bij Nijmegen een verrassende vondst
gedaan: een jizeren masker tesamen met een paar bronzen ringen en glazen kralen. Bij nader
onderzoek bleek het masker een Romeinse gezichtshelm uit de eerste eeuw n.Chr. te zijn. Dit icoon
van de Nijmeegse geschiedenis wordt sindsdien als een van de topstukken in Museum Het Valkhof
gepresenteerd en bewonderd.
Voor Uitkijk zal ik deze helm enorm uitvergroten en de oorspronkelijke ‘oogspleten’ veranderen in
openstaande ogen. In al zijn schoonheid, kracht en tevens elegantie staat de gezichtshelm op een
van de twee hoogste punten van de gereconstrueerde contouren van Fort Knodsenburg.
Een in de gezichtshelm verwerkte opstap nodigt bezoekers uit om door de openstaande ogen de
omgeving te verkennen en de wereld met andere ogen te zien. De uitkijk verbindt verschillende
tijdperken met elkaar. Een blik vanuit het verre verleden naar de toekomst. Want het gebied groeit
verder. Er zijn nog allerlei plannen die in de nabije toekomst op deze plek zichtbaar zullen worden.
De gezichtshelm zal een publiekstrekker zijn, een teken dat al van een afstand nieuwsgierig maakt,
aandacht vraagt voor de eeuwenoude geschiedenis van Nijmegen en tevens verwijst naar wat er
komen gaat. Gezichtshelm en Fort Knodsenburg, beiden afkomstig uit een heel ander tijdperk,
versterken elkaar. De contouren van het fort door zijn sobere, ingetogen schoonheid, de helm door
zijn extroverte, stralende verschijning.
Aan de overzijde, op de balustrade aan de noordzijde van het Valkhofpark staat deze Latijnse tekst:
HIC STETIT HIC FRENDENS AQUILAS HIC LUMINE TORVO CLAUDIUS ULTRICES VIDIT ADESSE MANUS
Het zijn versregels van Constantijn Huygens,
waarvan de vertaling luidt: “Hier stond hij,
hier zag hij knarsetandend de adelaars, hier
zag Claudius met grimmige blik de wrekende
legers naderen”.
De tekst verwijst naar een stuk Nijmeegse geschiedenis: In 69 n.Chr. leidt Civilus een opstand tegen
de Romeinen. Dat oproer heeft aanvankelijk succes. Maar in september van het jaar 70 nemen de
Romeinen de macht weer over in Nijmegen.
Vanuit de balustrade is de gezichtshelm te zien en zo is hij de voorbode van wat er toen gebeurde.
Bekend door monumentale buitenbeelden zoals de Zonneboom maakte ik twee jaar geleden een
enorm uitvergrootte potscherf voor de gemeente Bathmen die sinds de plaatsing wind en weer
trotseert en voor veel bekijks zorgt. Ook deze scherf verbindt heden en verleden.
Technische details: de gezichtshelm is opgebouwd uit een gelaste, metalen constructie, met
ankerpunten aan de onderkant. Hier overheen is purschuim als vulmateriaal gespoten om vervolgens
de precieze vorm eruit te snijden. Een dikke polyester laag hier bovenop geeft stabiliteit en hardheid.
De uiteindelijke ‘huid’ bestaat uit een zilver- en goudachtige polyester-coating die het gewenste,
‘stralende’ effect geeft. De huid aan de binnenkant van de helm is afgewerkt met een ijzeroxideachtige coating om het roestige, oude karakter van het gevonden masker weer te geven. Het geheel
kan, afhankelijk van de ondergrond, bijv. bevestigt worden op drie stelconplaten.