Transcript De in 2016 beëindigde faillissementen

De in 2016 beëindigde faillissementen
Inleiding
Ergens rond maart 2016 ben ik publicaties in het CIR gaan bijhouden. Pas halverwege 2016 ben ik
ook de KEI-verslagen gaan bijhouden, maar nog niet systematisch genoeg om daar goede gegevens
uit te verkrijgen. Gegevens uit de KEI-verslagen zijn dus niet meegenomen. De bronnen die ik heb
geraadpleegd zijn: rechtspraak.nl, advocatenorde.nl en Insolad.nl.
Ik heb een relationele database gebruikt met faillissementen, publicaties, adressen en curatoren.
Deze databank is niet openbaar, maar het CIR zelf is dat natuurlijk wel. Het CIR verstrekt op verzoek
(dagelijks) het integrale CIR, maar ik heb daar niet voor gekozen, mede omdat dat programmeerskills vereist die ik niet heb.
Het totaal aantal faillissementen in mijn dataset bedraagt 32.276, tot aan begin 2017. Omdat ik het
moet doen met de publicaties, is niet zeker dat ik alle (lopende) faillissementen in beeld heb, maar
over de periode vanaf 2010 heb ik alle faillissementsnummers nagelopen. In 2016 zijn 8.149
faillissementen beëindigd, en omdat alle beëindigingen (als het goed is) worden gepubliceerd, weet
ik dat ik alle beëindigingen heb meegenomen in mijn gegevens-selectie.
Niet alle gegevens staan echter volledig en goed in het CIR. Zo ontbreekt nog wel eens de
startpublicatie, zodat de startdatum niet bekend is. Ook komt veel voor dat curatoren “dubbel”, dus
zowel als eerste als als tweede curator worden opgevoerd. Ik sluit niet uit dat de opbouw van mijn
dataset niet geheel foutloos is. Maar steekproeven geven bijzonder weinig fouten terug.
Het CBS heeft onlangs een rapportage uitgebracht over de in 2015 beëindigde faillissementen. Ik doe
een poging om een dergelijk rapport te schrijven over 2016.
Het rapport van het CBS gaat diep in op de schuldenlast en recovery-rate per faillissement. Het CIR
verstrekt daar vooralsnog geen gegevens van. De Kei-verslagen bieden die gegevens wel, maar op dit
moment zijn die gegevens nog te weinig gestructureerd om daar analyses op los te kunnen laten.
1. Gegevens over de faillissementen
De faillissementen zijn in 2016 geëindigd op de volgende manieren:
Aantal
Opheffing faillissement wegens gebrek aan baten
5.619
Einde faillissement door verbindende uitdelingslijst
1.774
Faillissement omgezet in schuldsanering
429
Vernietiging faillissement na verzet
162
Einde faillissement door goedkeuring akkoord
133
Vernietiging faillissement in hoger beroep
27
Einde faillissement door verbindende uitdelingslijst na verzet
3
Vernietiging faillissement in cassatie
1
Einde faillissement door voldoen van alle schulden
1
Eindtotaal
8.149
tabel 1.1
Deze cijfers liggen in lijn met de cijfers van 2015 van het CBS, maar dan zonder de vernietigde
faillissementen en de omzettingen naar WSNP. Een vergelijking:
2016:
Beëindigingswijze
CBS 2015:
Aantal
% Aantal
%
Opheffing faillissement wegens gebrek aan baten
Einde faillissement door verbindende uitdelingslijst of voldoening
alle schulden
Einde faillissement door goedkeuring akkoord
5.619
74,62%
6543
73,00%
1.778
23,61%
2273
25,40%
133
1,77%
148
1,70%
Eindtotaal
7.530
100%
8.964
100%
tabel 1.2
Verdeling van beëindigde faillissementen per rechtbank, afgezet tegen de uitgesproken
faillissementen in 20161:
2016
Rechtbank
Aantal beëindigde faillissementen
Uitgesproken faillissementen
verschil
NP zonder KvK
KvK
NP zonder KvK
KvK
totaal
34
452
22
523
59
Rechtbank Den Haag
80
790
58
509
-303
Rechtbank Gelderland
146
907
78
698
-277
Rechtbank Limburg
68
456
44
338
-142
Rechtbank Midden-Nederland
58
643
75
602
-24
Rechtbank Amsterdam
Rechtbank Noord-Holland
101
601
66
396
-240
Rechtbank Noord-Nederland
74
554
45
514
-69
Rechtbank Oost-Brabant
99
831
65
532
-333
132
541
101
445
-127
Rechtbank Rotterdam
93
848
72
603
-266
Rechtbank Zeeland-West-Brabant
69
572
954
7.195
47
673
549
5.709
-45
-1.767
Rechtbank Overijssel
Eindtotaal
tabel 1.3
Uit deze gegevens blijkt dat het aantal lopende faillissementen in 2016 is afgenomen met 1.767,
maar dat er grote verschillen zitten tussen de rechtbanken voor wat betreft de afname van het
aantal dossiers.
Voor wat betreft de doorlooptijd zijn de gegevens niet volledig, omdat in sommige dossiers de
startdatum niet in het CIR is genoteerd. De faillissementen die worden vernietigd duren niet lang,
gemiddeld 30 dagen. Het oudste faillissement dat in 2016 is afgewikkeld dateerde uit 1992. Het
kortstdurende (niet door vernietiging geëindigde) faillissement duurde 6 dagen, maar dat kan een
fout in het CIR zijn. Het één na kortste faillissement duurde 33 dagen. De duur van de beëindigde
faillissementen (die niet door vernietiging of omzetting naar WSNP zijn geëindigd) kan als volgt
worden weergegeven:
1
Van 11 uitgesproken faillissementsnummers zijn geen invoergegevens (meer) opgenomen in het CIR en die
zijn dan ook niet opgenomen in dit overzicht.
2016:
Duur
CBS 2015:
Aantal
%
%
tot 6 maanden
267
3,28%
2,30%
6-12 maanden
1078
13,23%
12,30%
12-18 maanden
1226
15,04%
16,30%
18-24 maanden
1296
15,90%
17,50%
24-36 maanden
1874
23,00%
22,30%
36-48 maanden
1095
13,44%
11,40%
48-60 maanden
490
6,01%
5,80%
60 maanden of langer
579
7,11%
10,60%
244
8.149
2,99%
1,50%
100,00%
100,00%
onbekend/vernietigd
Eindtotaal
tabel 1.4
Deze cijfers liggen in lijn met 2015, maar de doorlooptijd per maand loopt wel op:
2016
Gemiddelde duur
Maand
NP zonder KvK
KvK
januari
746,3
789,1
februari
703,6
890,6
maart
663,2
907,2
april
603,7
807,0
mei
701,8
904,6
juni
616,6
883,5
juli
803,7
925,9
augustus
737,2
876,1
september
785,3
892,7
oktober
755,5
897,5
november
718,3
916,0
december
702,4
707,5
961,9
886,7
tabel 1.5
Per kwartaal gezien is duur van een faillissement in 2016 opgelopen met gemiddeld ruim twee
maanden. De vraag is of deze toename zich in de komende periode gaat voortzetten. Per rechtbank
kan de duur als volgt worden weergegeven:
2016
Rechtbank
Gemiddelde duur
NP zonder KvK
KvK
Rechtbank Limburg
873,3
1063,0
Rechtbank Oost-Brabant
880,7
1048,3
Rechtbank Den Haag
885,7
1046,8
Rechtbank Noord-Nederland
590,8
958,4
Rechtbank Rotterdam
681,6
904,1
Rechtbank Overijssel
650,1
869,3
Rechtbank Zeeland-West-Brabant
646,1
865,2
Rechtbank Amsterdam
829,2
774,1
Rechtbank Noord-Holland
694,3
747,4
Rechtbank Midden-Nederland
461,6
740,6
Rechtbank Gelderland
647,3
707,5
728,5
886,7
tabel 1.6
Een faillissement in Limburg duurt dus bijna een jaar langer dan in Gelderland.
2. Gegevens over de curatoren
De beëindigde faillissementen zijn afgewikkeld door in totaal 1028 curatoren. Daar zitten wat
dubbeltellingen tussen, want sommige faillissementen zijn door twee curatoren afgewikkeld (119
faillissementen).
De curatorenpopulatie kan als volgt worden omschreven. Van alle curatoren die een faillissement
beëindigd hebben waren er ongeveer 170 begin januari 2017 geen advocaat (meer). Ik houd hierbij
een slag om de arm, omdat de namen van de curatoren vaak verschillend worden ingevoerd in het
CIR en sommige namen (en initialen) gelijk zijn. Bovendien: als een curator vertrekt bij zijn kantoor
en zijn faillissement niet “meeneemt”, dan wordt de opvolgend curator veelal (maar niet altijd) in het
CIR geregistreerd. Van de curatoren waren er begin 2017 553 (aspirant) lid of fellow, dat is bijna de
helft. (Aspirant)leden van Insolad worden wel vaker benoemd: 68% van faillissementen werd
afgewikkeld door (aspirant)leden van Insolad.
Op een kantoor waar faillissementen zijn afgewikkeld, werken gemiddeld 2,2 curatoren (bij 163
kantoren is slechts 1 curator benoembaar), bij Van Diepen Van der Kroef werken de meeste
curatoren (13), maar die zitten dan ook op veel verschillende vestigingen.
Per faillissementsdatum was de advocaat-curator gemiddeld 15,9 jaar advocaat. Interessanter is om
te zien welke curatoren het welke faillissementen hebben afgewikkeld:
2016
Advocaat-curator bij uitspraak
NP zonder KvK
KvK
0-4 jaar advocaat
32
313
5-8 jaar advocaat
158
1.148
9-12 jaar advocaat
105
1.132
12 jaar en langer advocaat
376
671
4.251
6.844
tabel 2.1
Bij dit overzicht is uitgegaan van ervaringsjaren bij benoeming. Opvallend is dat de cijfers nogal
variëren per arrondissement:
2016
Ervaring advocaat-curator bij uitspraak
0-4 jaar
Rechtbank Amsterdam
4-8 jaar
12 jaar en
meer
8-12 jaar
overig en
onbekend
27,1%
19,6%
14,3%
25,1%
13,9%
Rechtbank Den Haag
3,7%
25,3%
17,9%
41,4%
11,7%
Rechtbank Gelderland
1,9%
14,7%
18,7%
57,7%
7,0%
Rechtbank Limburg
1,9%
5,1%
10,6%
67,0%
15,4%
Rechtbank Midden-Nederland
4,8%
24,0%
21,9%
43,2%
6,1%
Rechtbank Noord-Holland
3,7%
10,5%
15,0%
68,7%
0,1%
Rechtbank Noord-Nederland
0,2%
4,4%
9,8%
81,7%
3,9%
Rechtbank Oost-Brabant
1,5%
26,0%
16,2%
50,3%
6,0%
Rechtbank Overijssel
5,1%
10,2%
14,2%
53,9%
16,5%
Rechtbank Rotterdam
2,5%
18,7%
12,2%
55,1%
11,4%
5,0%
9,3%
74,0%
11,7%
Rechtbank Zeeland-West-Brabant
tabel 2.2
Uit dit overzicht volgt dat rechtbanken niet of nauwelijks curatoren uit de eerste categorie aanstelt,
behalve Amsterdam (en Utrecht). De cijfers zijn mogelijk wat vertroebeld doordat soms ook
opvolgend curatoren worden benoemd, die niet noodzakelijk al dezelfde ervaring hadden ten tijde
van de faillissementsuitspraak.
En dan nu het glazen plafond. Bij een bezoek aan een workshop van Insolad wordt direct duidelijk dat
het vrouwelijk deel der curatoren in de minderheid is. 44% van de advocaten in Nederland is vrouw
(jaarverslag NOvA 2015), dit cijfer loopt de laatste jaren op. Van de 644 curatoren die (aspirant)lid of
fellow zijn van Insolad zijn er 98 vrouw. Van de 857 curatoren die in 2016 een faillissement
beëindigden zijn er 158 vrouw, in beëdigingsjaren:
2016
Advocaat-curator bij aanstelling
beëdigd in 2012 en later
beëdigd in 2008 t/m 2011
beëdigd in 2004 t/m 2017
beëdigd voor 2004
man
18
54,5%
vrouw
15
45,5%
man
64
60,4%
vrouw
42
39,6%
man
95
71,4%
vrouw
38
28,6%
522
89,2%
man
vrouw
63
857
10,8%
tabel 2.3
Aardig is nog te vermelden dat vrouwen gemiddeld ongeveer 3 maanden sneller afwikkelen, maar dit
kan net zo goed verband houden met het feit dat zij niet gelijkelijk vertegenwoordigd zijn in de
verschillende faillissementscategorieën.
Rechters-commissaris
De rechters-commissaris in Nederland hebben gemiddeld lange ervaring in de rechterlijke macht: ca.
15 jaar, maar volgens het roulatiesysteem bij de rechtspraak zijn zij doorgaans niet zo lang werkzaam
in de insolventiepraktijk als de gemiddelde curator.
Het glazen plafond is niet aanwezig: van de 125 rechters-commissaris die nu nog werkzaam zijn als
rechter, zijn 75 vrouwen. Die zijn overigens lang niet allemaal meer werkzaam als rechtercommissaris: slechts 102 rechters-commissaris hebben in 2016 faillissementen afgewikkeld, slechts
38 daarvan hebben 100 of meer faillissementen afgewikkeld (354 was de topper).
Zeist, 18 januari 2017
Raimond Dufour
Immix advocaten·mediators