Transcript Δείτε αναλυτικά το πόρισμα

Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
Αθήνα, 20 Ιανουαρίου 2017
Αρ. Πρωτ. 126/ΒΓΜ2/20.01.2017
ΠΡΟΣ
κ. Αντώνη Μπαλωμενάκη
Προέδρο Εξεταστικής Επιτροπής για
τη διερεύνηση της νομιμότητας της
δανειοδότησης των πολιτικών
κομμάτων, καθώς και των
ιδιοκτητριών εταιρειών μέσων
μαζικής ενημέρωσης από τα
τραπεζικά ιδρύματα της χώρας.
Αξιότιμε κ. Πρόεδρε,
Σας υποβάλλω εκ μέρους του Πολιτικού Κόμματος «Το Ποτάμι» υπόμνημα σχετικά με τα
ευρήματα, τις παρατηρήσεις και τις αξιολογικές κρίσεις που εντοπίσαμε και δρουν κατά τη
γνώμη μας συμπληρωματικά ή αποτυπώνουν ενστάσεις επί σημείων του τελικού πορίσματος
της πλειοψηφίας της Εξεταστικής Επιτροπής για τη διερεύνηση της νομιμότητας της
δανειοδότησης των πολιτικών κομμάτων, καθώς και των ιδιοκτητριών εταιρειών μέσων
μαζικής ενημέρωσης από τα τραπεζικά ιδρύματα της χώρας. Στο τέλος του εν λόγω
υπομνήματος επανακατατίθενται εν συνόλω οι συγκεκριμένες προτάσεις μας για τις
διαδικασίες δανειοδότησης και εν γένει της χρηματοδότησης όπως και του ελέγχου και
διαφάνειας αυτών, των πολιτικών κομμάτων και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.
Σας ευχαριστώ.
Με εκτίμηση,
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής-Το Ποτάμι
1
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
I. Γενικές παρατηρήσεις & επισημάνσεις επί των αποτελεσμάτων της επιτροπής
A. Γενικές παρατηρήσεις για τις δανειοδοτήσεις προς τα πολιτικά κόμματα
Την περίοδο του δικομματισμού και των «παχέων αγελάδων» τα δύο κυρίαρχα κόμματα
ΠΑΣΟΚ και ΝΔ ελάμβαναν γενναία κρατική επιχορήγηση δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ. Παρ’
όλα αυτά, τα δεκάδες εκατομμύρια φαίνεται δεν τους αρκούσαν και κατέφευγαν παράλληλα
σε υπερβολικό τραπεζικό δανεισμό. Απ’ ότι προέκυψε από τις εργασίες της εξεταστικής
επιτροπής δεν δυσκολεύονταν να λάβουν πλούσια δάνεια καθότι τα έδιναν κρατικές τράπεζες
(το 85% ήταν από την Αγροτική Τράπεζα) των οποίων είχαν διορίσει τις διοικήσεις. Οι
εγγυήσεις που έβαζαν ήταν οι μελλοντικές κρατικές επιχορηγήσεις, προεξοφλώντας ότι τα
εκλογικά τους ποσοστά θα συνέχιζαν να είναι τα ίδια και μετά από 10 χρόνια!
Αργότερα, μπήκε στην ίδια διαδικασία και ο ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα ο κ. Τσίπρας τις 14/12/2010 με
επιστολή του προς την Εθνική Τράπεζα ζητούσε να γίνει ρύθμιση δανείων του ΣΥΡΙΖΑ χωρίς να
ληφθούν υπόψη αποκλειστικά χρηματοοικονομικά κριτήρια, αναφέροντας επί λέξει: «…Μας
είναι επίσης απολύτως σαφές ότι η αποδοχή των παραπάνω δύο αιτημάτων μας απαιτεί
ευρύτερη θεώρηση και δεν προσδιορίζεται αποκλειστικά με αυστηρά και μοναδικά χρηματοοικονομικά κριτήρια».
Καθώς όμως ήρθε η οικονομική κρίση, άρχισε να εξορθολογίζεται το σύστημα κυρίως από την
πλευρά των τραπεζών και έτσι δεν πρόλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ να συσσωρεύσει πολλά χρέη. Ωστόσο
και το κόμμα το ΣΥΡΙΖΑ ακολουθούσε τις ίδιες πρακτικές και έδινε ως εγγυήσεις τις κρατικές
επιχορηγήσεις σε βάθος χρόνου (π.χ. την επιχορήγηση του 2018 για δανειακή σύμβαση του
2010). Πρόλαβε όμως να συσσωρεύσει σε αυτά τα χρόνια 8 εκατομμύρια ευρώ οφειλές οι
οποίες με τους παρόντες φθίνοντες ρυθμούς αποπληρωμής (500 χιλιάδες ευρώ το 2014),
εκτιμάται εύλογα ότι θα τα αποπληρώσει σε περίπου 16 χρόνια! Μάλιστα, όπως ξεκάθαρα
αναφέρει το τελευταίο πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος για την ΑΥΓΗ (29.11.2016), ο
ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται να αντιμετωπίζει κάποιες δυσχέρειες στην εκπλήρωση των δανειακών του
υποχρεώσεων που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου καθώς ένα ποσό των 2,36
εκατομμυρίων ευρώ έχει καταστεί ληξιπρόθεσμο από τις 30/06/2016.
Σήμερα ΠΑΣΟΚ και ΝΔ χρωστούν από 190 και 210 εκατομμύρια € περίπου αντιστοίχως (μαζί
με τις προσαυξήσεις) και ο ΣΥΡΙΖΑ χρωστάει περίπου 8 εκ.€. Οι δύο πρώτοι χρειάζονται
τιτάνια προσπάθεια αν όχι είναι εντελώς αδύνατον να καταφέρουν να αποπληρώσουν τις
υπέρογκες οφειλές τους σε ένα πλαίσιο πλέον αρκετά χαμηλότερων κρατικών
επιχορηγήσεων, μειωμένων ποσοστών στις εκλογικές διαδικασίες και παρά τις προσπάθειες
νοικοκυρέματος που έκαναν από το 2011 κι έπειτα.
Είναι φανερό ότι τα δάνεια αυτά ήταν προϊόντα της αλαζονείας της εξουσίας και ενός
υπέρμετρου ανταγωνισμού του ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, που όμως νόθευσαν τον πολιτικό
ανταγωνισμό σε βάρος των μικρότερων κομμάτων βάζοντας μάλιστα και σημαντικά αν όχι
ανυπέρβλητα εμπόδια ίσων προϋποθέσεων συμμετοχής τους στις εκλογικές διαδικασίες.
Δεν είναι λοιπόν παράλογο που απαξιώνεται το πολιτικό σύστημα όταν κόμματα που είναι
υπερχρεωμένα και δεν μπορούν να αποπληρώσουν τα δάνεια τους, υπόσχονται να βγάλουν
2
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
τη χώρα από την χρεοκοπία. Για την αξιοπιστία του πολιτικού μας συστήματος θα πρέπει τα
πολιτικά κόμματα να παρουσιάσουν ένα ρεαλιστικό σχέδιο αποπληρωμής των δανείων τους
και όχι να τα παραπέμπουν συνεχώς στις καλένδες. Με ορίζοντα 20-25 χρόνια έστω, αλλά
κάποιο σχέδιο πρέπει να παρουσιαστεί (βλ. κεφ. ΙΙΙ, Προτάσεις). Θα ήταν απαράδεκτο από τη
μία να ζητούν την ψήφο των πολιτών για να τους βγάλουν από την κρίση και από την άλλη να
τους φεσώνουν με τα δικά τους δάνεια. Όταν η χώρα χρωστάει ~400δις και τα ίδια τα
κόμματα χρωστούν πάνω από 400 εκατομμύρια, είναι δύσκολο να πείσουν ότι ξέρουν τον
τρόπο να βγάλουν τη χώρα από τη χρεοκοπία.
Όπως φάνηκε από την εξέταση των μαρτύρων, οι εκπρόσωποι των τραπεζών που
δανειοδοτούσαν τα κόμματα θεωρούσαν τις εγγυήσεις των μελλοντικών επιχορηγήσεων
ασφαλείς, άργησαν όμως να αντιληφθούν την αλλαγή των συνθηκών. Η εποπτεία της
Τράπεζας της Ελλάδος αποδείχθηκε ότι δεν μπόρεσε να προλάβει το «κοκκίνισμα» πολλών
δανείων κυρίως λόγω του πιο χαλαρού θεσμικού πλαισίου που επέτρεπε για παράδειγμα να
δίνονται δάνεια με επιτόκια κάτω του κόστους.
Υπήρξε προβληματισμός για το άρθρο 78 του ν. 4146/2013, αν δηλαδή αρκούσε για να
«αμνηστεύσει» στελέχη τραπεζών που έδωσαν δάνεια σε κόμματα με αμφιλεγόμενες
συνθήκες. Το θέμα είναι να μην αναζητηθούν εύκολα εξιλαστήρια θύματα αλλά να
θωρακιστεί το σύστημα από δω και στο εξής. Εξάλλου νόμος με αναδρομική δυσμενέστερη
μεταχείριση για τον κατηγορούμενο δεν επιτρέπεται βάσει Συντάγματος και Ποινικού Κώδικα.
Η κυβέρνηση αν θεωρεί ότι το συγκεκριμένο άρθρο είναι λάθος, μπορεί κάλλιστα να
αναλάβει νομοθετική πρωτοβουλία και να το καταργήσει. Όμως αν κάποιος θέλει να
προσβάλει τη συνταγματικότητα ενός νόμου, προσφεύγει στα δικαστήρια που κρίνουν το
συνταγματικό ή μη της διάταξης, όχι οι εξεταστικές επιτροπές. Εξάλλου, τα δάνεια που πήρε ή
ρύθμισε ακόμα και ο ΣΥΡΙΖΑ τα πήρε ζητώντας ρητά ο αρχηγός του με επιστολή, να μην
ισχύσουν αποκλειστικά χρηματο-οικονομικά κριτήρια.
Το μερίδιο του τραπεζικού δανεισμού προς τα κόμματα (αλλά και προς τα ΜΜΕ) μπορεί να
είναι ένα μικρό ποσοστό σε σχέση με το σύνολο του δανεισμού στην Ελλάδα, αποτελεί όμως
μια χαρακτηριστική περίπτωση καθεστωτικής αντίληψης. Τα κόμματα εξουσίας δεν είχαν
καμία παραγωγική δραστηριότητα ώστε να δικαιολογούν τα μεγάλα δάνεια που έπαιρναν. Η
μεγάλη αδιαφάνεια και έλλειψη λογοδοσίας στα οικονομικά των κομμάτων συνετέλεσε στην
δανειοληπτική ασυδοσία των κομμάτων εξουσίας και στην υπερβολικά ανεκτική
αντιμετώπισή τους εκ μέρους του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Και αυτό εφόσον υπήρχε
αφενός η αλαζονεία ότι κανένας δεν θα μπορούσε να τους πιέσει και αφετέρου επικρατούσε
η αντίληψη του «να κάνουμε εμείς τώρα τη δουλειά μας και αύριο έχει ο Θεός…». Για το λόγο
αυτό η πλειοψηφία των προτάσεων μας έχουν να κάνουν με τα οικονομικά των κομμάτων.
B. Γενικές παρατηρήσεις για τις δανειοδοτήσεις προς τα ΜΜΕ
Για το επονομαζόμενο τρίγωνο διαπλοκής μεταξύ πολιτικού συστήματος – τραπεζών και
ΜΜΕ, αν και δεν δόθηκαν συγκεκριμένα και απτά αποδεικτικά στοιχεία, υπήρξαν σαφείς
ενδείξεις από αναφορές μαρτύρων οι οποίοι παραδέχθηκαν εμμέσως ότι υφίσταται ένα
τέτοιο πλαίσιο (π.χ. Ι. Αλαφούζος, Γ. Κουρής, Ι. Κουρτάκης, Δ. Κοντομηνάς, Θ. Αναστασιάδης).
3
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
Ίσως η πιο ισχυρή ένδειξη αυτού του τριγώνου όπως προέκυψε από τις διεργασίες της
επιτροπής έχει να κάνει με τη διασύνδεση ΣΥΡΙΖΑ, της εφημερίδας ΑΥΓΗ (στην οποία είναι και
κύριος μέτοχος) και Τραπεζών. Αφενός με τις επιστολές «πατρωνίας» (letter of comfort) που
έδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ για τη δανειοδότηση της εφημερίδας ΑΥΓΗ το 2009, και αφετέρου με την
εκτόξευση της διαφημιστικής δαπάνης των τραπεζών προς την ΑΥΓΗ όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε
την εξουσία. Το γεγονός όμως ότι η ΑΥΓΗ είναι επίσημο κομματικό όργανο του ΣΥΡΙΖΑ
αποτελεί μια ιδιαιτερότητα που πρέπει να ληφθεί υπόψη πριν γενικεύσουμε τα
συμπεράσματα.
Από τις εργασίες της επιτροπής προκύπτει ότι δεν συμπεριφέρθηκαν όλα τα ΜΜΕ με τον ίδιο
τρόπο. Υπήρξαν επιχειρηματίες που έβαλαν χρήματα για να κρατήσουν ζωντανές τις
επιχειρήσεις τους και άλλοι που στηρίχθηκαν σχεδόν αποκλειστικά σε δανειακά κεφάλαια τα
οποία εξασφάλιζαν με αμφίβολες εγγυήσεις και χαλαρούς όρους.
Επίσης υπάρχουν ΜΜΕ των οποίων οι ιδιοκτήτες συμμετέχουν σε εταιρίες που
αναλαμβάνουν δημόσια έργα και προμήθειες. Ακούστηκαν αρκετές αναφορές κατά την
εξέταση των μαρτύρων ότι μια τέτοια σχέση είναι προβληματική και θα πρέπει να υπάρχει
ένα ξεκάθαρο και διαφανές πλαίσιο κανόνων ώστε να μην χρησιμοποιείται η άσκηση
επιρροής της μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας (ΜΜΕ) υπέρ της άλλης (συμβάσεις
δημοσίων έργων και δημοσίων προμηθειών). Αυτό το ξεκάθαρο πλαίσιο κανόνων θα πρέπει
όντως να αναζητηθεί μέσα και από την Ευρωπαϊκή πρακτική.
C. Γενικά συμπεράσματα
Πέρα από τα συμπεράσματα που μπορεί να βγάλει ο καθένας από τις 9μηνες εργασίες της
παρούσας εξεταστικής επιτροπής οι οποίες ήταν διαφωτιστικές -ιδίως για νέα κόμματα όπως
το Ποτάμι το οποίο δεν έχει ούτε ένα ευρώ τραπεζικό δανεισμό- οι πολιτικές ευθύνες των
κομμάτων εξουσίας φαίνεται ότι είναι δεδομένες. Πιστεύουμε όμως ότι ένα μεγάλο
ζητούμενο είναι να προκύψουν προτάσεις έτσι ώστε να μην επαναληφθούν παρόμοια
περιστατικά στο μέλλον. Αυτό θα είναι μια μεγάλη προίκα που μπορεί να αφήσει η
εξεταστική επιτροπή αν τα κόμματα τολμήσουν.
Στο πλαίσιο αυτό το Ποτάμι κατέθεσε 15 συγκεκριμένες προτάσεις (παρατίθενται στη
συνέχεια στο κεφάλαιο ΙΙΙ) που έχουν να κάνουν κυρίως με τη διαφάνεια και λογοδοσία στα
οικονομικά των κομμάτων, τη διαδικασία αποπληρωμής των υφιστάμενων χρεών των
κομμάτων (ειδικά των υπέρογκων χρεών ΝΔ και ΠΑΣΟΚ) καθώς και με τη διαφάνεια στο χώρο
των ΜΜΕ. Νομίζουμε ότι η υλοποίηση αυτών των προτάσεων είναι ένα ελάχιστο βήμα που
πρέπει να κάνει το πολιτικό σύστημα για να ανακτήσει, έστω εν μέρει, την αξιοπιστία του.
4
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
II. Παρατηρήσεις, επισημάνσεις & προσθήκες επί του πορίσματος της πλειοψηφίας
A. Γενικές παρατηρήσεις
Καταρχάς θα θέλαμε να επισημάνουμε την τουλάχιστον άστοχη και εκτός τυπικής
διαδικασίας διαρροή ενός πρωτόλειου σχεδίου πορίσματος στα ΜΜΕ δίχως να έχουν
ενημερωθεί πρώτα τα μέλη της εξεταστικής επιτροπής. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να
δημιουργηθεί μεγάλη αναστάτωση και να θέσει και εν αμφιβόλω την άριστη λειτουργία της
εξεταστικής επιτροπής, βέβαια πρέπει να επισημανθεί ότι για αυτή τη διαρροή ουδεμία
ευθύνη φέρει ο Πρόεδρος της Επιτροπής.
Σε σχέση με το πόρισμα που κατατέθηκε από την κυβερνώσα πλειοψηφία έχουμε να
παρατηρήσουμε τα εξής. Ο χρόνος μελέτης των τριών ημερών ήταν λίγος για τον όγκο του
πορίσματος. Δυστυχώς και η δομή του πορίσματος ήταν προβληματική καθότι τα διάφορα
κεφάλαια δεν έχουν ενιαία δομή προκειμένου να διευκολύνεται η σύγκριση των διαφόρων
περιπτώσεων οι οποίες αναφέρονται στα αντίστοιχα κεφάλαια. Επίσης στην πρώτη έκδοση η
οποία επίσημα απεστάλη στα μέλη της εξεταστικής επιτροπής υπάρχουν αρκετά κενά και δεν
είναι εν τω συνόλω πλήρης.
Παρόλα αυτά έγινε αξιέπαινη προσπάθεια στο να περιγραφεί το πλαίσιο λειτουργίας των
διαδικασιών δανειοδότησης και ελέγχου από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Τα ποσοτικά δεδομένα τα οποία παρουσιάζονται είναι εν πολλοίς ακριβή αν και
διαπιστώνονται και κάποιες ανακρίβειες ορισμένες από τις οποίες μπορεί να συνιστούν
τυπογραφικά λάθη ή μη ενημερωμένα στοιχεία. Επίσης κάποια θέματα που προέκυψαν από
τις εργασίες της επιτροπής για ΣΥΡΙΖΑ και ΑΥΓΗ αλλά και από το πόρισμα της Τράπεζας της
Ελλάδος για την εφημερίδα ΑΥΓΗ δεν εμφανίζονται ως ευρήματα στο πόρισμα.
Οι αξιολογικές κρίσεις, ειδικά για τα ΜΜΕ τα οποία είχαν αντιπολιτευτική στάση, σε αρκετές
περιπτώσεις περιέχουν υπερβολές και κάποιες φορές αδόκιμους χαρακτηρισμούς που δεν θα
έπρεπε να υπάρχουν σε ένα επίσημο πόρισμα της Βουλής.
Η περεταίρω έρευνα για συγκεκριμένες ενέργειες μη πολιτικών προσώπων είναι περισσότερο
δουλειά της δικαιοσύνης και όχι μιας επιτροπής της Βουλής.
B. Ειδικές παρατηρήσεις, επισημάνσεις & προσθήκες
Στην παρούσα ενότητα επιχειρείται η παρουσίαση ορισμένων λεκτικών εκφράσεων,
χαρακτηρισμών, στοιχείων, ευρημάτων και αξιολογικών κρίσεων επί του πορίσματος της
πλειοψηφίας τα οποία αφορούν κόμματα και ΜΜΑ, στα οποία το Ποτάμι παραθέτει τις δικές
του συμπληρώσεις ή/και ενστάσεις. Δεδομένης της στενότητας χρόνου δεν κατέστη δυνατή
μια πλήρης ανίχνευση δυνητικών σημείων συμφωνίας και μη, όπως και συμπληρώσεων και
ενστάσεων.
Β1. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΑ ΜΜΕ»

Αναφορά: «Καθώς η πληροφόρηση δεν είναι απλά μία ενημερωτική, εκπαιδευτική
διαδικασία με σκοπό την τελειοποίηση του κάθε ανθρώπου στο μορφωτικό επίπεδο,
5
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
αλλά έχει τεράστια πολιτική σημασία και λειτουργία, κανονικά θα έπρεπε να την
εξουσιάζει ο λαός.»
Ένσταση: Αδόκιμη και άστοχη η έκφραση ότι ο λαός πρέπει να εξουσιάζει την
πληροφόρηση. Η πληροφόρηση πρέπει να είναι ανεξάρτητη και ελεύθερη στην κρίση
των δημοσιογράφων να ασκούν σωστά το έργο τους.

Αναφορά: «Έτσι, για άλλη μία φορά, μία εμφανιζόμενη ως φιλελεύθερη κατάκτηση,
με την καταχρηστική αξιοποίηση της τεχνολογίας άλλα και της τεχνικής της
χειραγώγησης κατέληξε να αποβεί κίνδυνος για την ευθυκρισία, το αμερόληπτο της
βούλησης, την ίδια την ελευθερία του πολίτη, την οποία υποτίθεται ότι την εκφράζει
και υποστηρίζει».
Ένσταση: Στοχοποίηση της τεχνολογίας και αναφορά για καταχρηστική αξιοποίησή
της, δίχως να είναι αντιληπτό τι εννοείται, και σίγουρα δεν μπορεί να συνδέεται η
τεχνολογία με τα κακώς κείμενα στα ΜΜΕ. Εδώ υπάρχει μια ιδεοληπτική τεχνοφοβική
στάση η οποία έχει επαναληφθεί από εκπροσώπους της Κυβέρνησης και σε άλλα
πεδία όπως στην Παιδεία.

Αναφορά: «Από φορείς υπεύθυνης πολυφωνικής, δημοκρατικής ενημέρωσης,
εξαλλάχθηκαν σε επιχειρηματικές οντότητες παραπληροφόρησης, διαπλοκής,
υποκουλτούρας και εξαχρείωσης των πάντων».
Ένσταση: Υπερβολικός ο όρος «εξαχρείωση» για τα ΜΜΕ. Δεν συμφωνούμε.

Αναφορά: «Ελλείπει το στοιχείο της νομιμότητας γιατί μέχρι σήμερα κανένα από τα
κανάλια των ΜΜΕ δεν έχει αδειοδότηση με όρους ισότητας διαφάνειας και
εφαρμογής σταθερών διαχρονικών κανόνων».
Συμπλήρωση: Με ευθύνη των κυβερνήσεων οι οποίες για δεκαετίες δεν έδωσαν
κανονικές άδειες απλά αλλεπάλληλες παρατάσεις των προσωρινών αδειών για να
ασκούν επιρροή στα ΜΜΕ.

Αναφορά: «Είναι αναγκαίο να τονιστεί ότι αν και πολλοί από τους μάρτυρες που
εξετάζονταν για τις δανειοδοτήσεις των Μέσων τους είχαν διαφορετική πολιτική θέση
και στόχευση από την κυβέρνηση, εν τούτοις εκφράσθηκαν θετικά για την ανάγκη να
τεθεί τέλος στο καθεστώς ασυδοσίας και ανομίας που κυριαρχούσε τα τελευταία 27
χρόνια στον χώρο της τηλεόρασης».
Συμπλήρωση: Υπό την προϋπόθεση να μην επανέλθει ο αυθαίρετος και μη
τεχνολογικά ευσταθής αλλά και τελικά απορριφθείς από το ΣτΕ όρος του μέγιστου
αριθμού αδειών 4.

Αναφορά: «Με την επικρατούσα μάλιστα τάση δημιουργίας όλο και περισσότερο
μονοπωλιακών καταστάσεων στον χώρο επιτυγχάνεται η πλήρης χειραγώγηση των
πολιτών και η μετατροπή τους σε απλούς καταναλωτές πληροφοριών και
μηνυμάτων».
6
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
Επισήμανση: Η αναφορά της κυβερνητικής πλειοψηφίας περί μονοπωλιακών
καταστάσεων έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ολιγοπωλιακή κατάσταση που
ήθελε η ίδια η Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να επιβάλει με τον νόμο Παππά
(ν.4339/2015) για 4 μόνο άδειες εκπομπής πανελλαδικής εμβέλειας!

Αναφορά: «Η μόνη «αυτορρύθμιση» που έλαβε χώρα ήταν η απίστευτη συσσώρευση
χρεών από συνεχή και προκλητική για την ευκολία με την οποία γινόταν
δανειοδότηση, αποτέλεσμα και αυτά της στενής και αδιαφανούς, όπως αποδείχθηκε,
σχέσης πολλών μεγάλων ΜΜΕ με το Τραπεζικό και Πολιτικό Σύστημα, η άρση κάθε
προστατευτικού καθεστώτος στα εργασιακά. Την ίδια στιγμή οι ελεύθεροι
επαγγελματίες δεν μπορούσαν να λάβουν δάνειο ούτε ενός ευρώ.»
Συμπλήρωση: Όχι μόνο μεγάλων ΜΜΕ αλλά και μικρότερων σε μέγεθος και μέγεθος
δανεισμού ΜΜΕ, όπως η ΑΥΓΗ.
Β2. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΑ ΚΟΜΜΑΤΑ»

Αναφορά: «Σε αυτήν την έρευνα εντοπίζεται η αδυναμία της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ να
ανταποκριθούν στις ανειλημμένες υποχρεώσεις τους, παρά το γεγονός ότι είχαν
εκχωρήσει την προσδοκία κρατικής χρηματοδότησης έως και το 2020.»
Συμπλήρωση: Να σημειωθεί ότι σε μικρότερο βαθμό τόσο από άποψη όγκου
δανείου αλλά και ιστορικότητας, αντίστοιχη πρακτική υιοθετήθηκε και από τον
ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος εκχώρησε κρατική χρηματοδότηση του 2018.

Αναφορά: «Αυτή η συζήτηση λαμβάνει ιδιαίτερη σημασία αν ληφθεί υπόψη το
γεγονός ότι σήμερα τα δύο αυτά κόμματα, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ οφείλουν περισσότερα από
400 εκατομμύρια, δεν έχουν καταβάλλει ούτε ευρώ από το Φθινόπωρο του 2011.»
Ένσταση: Ο ισχυρισμός ότι δεν έχουν καταβάλει ούτε ένα ευρώ δεν ευσταθεί καθώς
ο κ. Πουλόπουλος από την Τράπεζα Πειραιώς (σελ. 354 του πορίσματος) αναφέρει
ότι κάτι έχουν πληρώσει το 2014, 2015και 2016, προφανώς έναντι.
Β3. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΗ Η ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗ
ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΜΕ ΣΤΟ ΔΑΝΕΙΣΜΟ»

Αναφορά: «Οι παραβιάσεις του τραπεζικού δανεισμού εκείνη την περίοδο
καταβλήθηκε προσπάθεια από τα ίδια στελέχη να δικαιολογηθούν από την ανάγκη
«να κυκλοφορήσει το χρήμα», η κυκλοφορία του οποίου, ως γνωστόν, παράγει
υπεραξία και , σε γενικές γραμμές και ασχέτως ορθότητας αυτής της εκτίμησης,
θεωρείται ως επιβαλλόμενη πολιτική σε περιόδους αφθονίας του χρήματος.»
Συμπλήρωση: Οι παραβιάσεις νοούνται με βάση τα αντικειμενικά κριτήρια και όχι
τα υποκειμενικά και δίχως όμως οι αποφάσεις να έρχονται σε τυπική αντίθεση με
τα όσα όριζε η πιστοδοτική πολιτική της κάθε Τράπεζας.
7
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
Β4. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ
«ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ» ΤΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΜΕ»

Ένσταση: Κατά την παράθεση ορισμών δεν νοείται ταυτόχρονη παράθεση και
αξιολογικών κρίσεων. Πρέπει οι μη τυπικές αναφορές, τα σχόλια και οι αξιολογικές
κρίσεις είτε συμφωνεί είτε διαφωνεί κανείς μαζί τους, να μεταφερθούν και να
ενταχθούν σε άλλη ενότητα.

Αναφορά: «Θα μειωθούν ή θα χαριστούν τα δάνεια των πολιτών που πραγματικά δεν
μπορούν να πληρώσουν τα δάνειά τους λόγω των μειώσεων που υπέστησαν και για
να υλοποιηθούν οι ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών με δημόσιο χρήμα ή θα
ωφεληθούν οι κάθε λογής «Ψυχάρηδες»?? Είναι σαφές ότι η Εξεταστική συντέλεσε
τα μάλα για να μην επωφεληθούν κάποιοι «Ψυχάρηδες».»
Συμπλήρωση: Είναι προφανές ότι όροι όπως «Ψυχάρηδες» δεν αρμόζουν να
αναφέρονται σε επίσημα κείμενα της Βουλής, εκτός από αδόκιμοι είναι και
υποτιμητικοί για το άτομο στο οποίο αναφέρονται ανεξάρτητα της όποιας
υπαιτιότητάς του επί των εξεταζόμενων ζητημάτων.
Β5. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΜΕ – STAR»

Συμπλήρωση στα ΕΥΡΗΜΑΤΑ: Ο κ. Βαρδινογιάννης ανέφερε ότι αναγκαστικά
συμμετείχε στον διαγωνισμό για τις άδειες σχολιάζοντας ότι η μελέτη της Φλωρεντίας
απλά είναι μια μελέτη και ότι είναι υπέρ της ανοικτής αγοράς και στο τηλεοπτικό
τοπίο, καθώς επίσης ότι δεν πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί όταν μάλιστα η
ψηφιακή τεχνολογία το επιτρέπει. Ισχυρίστηκε ότι κακώς δεν είχε γίνει διαγωνισμός
στην αρχή της λειτουργίας της ελεύθερης τηλεόρασης, αλλά όπως είπε ένα λάθος που
είχε γίνει πριν από είκοσι πέντε χρόνια δεν πρέπει να διορθώνεται με ένα άλλο λάθος.
Σχετικά με τον ακυρωθέντα από το ΣτΕ διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες,
σχολίασε ότι με 250 εκ. ευρώ δεν είναι βιώσιμα 4 κανάλια και πως με την ίδια αυτή
λογική της Κυβέρνησης θα μπορούσε να είναι και 3 ο μέγιστος αριθμός.
Ο κ. Βαρδινογιάννης δήλωσε ότι δεν είναι αρνητικός στη συμμετοχή εργολάβων ως
μέτοχοι σε ΜΜΕ.
Επίσης δεν απέκλεισε οι δημοσιογράφοι του Star να έχουν προσωπικές σχέσεις και να
θέλουν να είναι καλοί με το ένα κόμμα ή με το άλλο, τονίζοντας όμως ότι κεντρικά
από τη διοίκηση του Star δεν δίνεται κάποια πολιτική κατεύθυνση.
Έκρινε ότι οι τράπεζες ήταν αυστηρές και ανελαστικές προς τα ΜΜΕ ως προς το να
χαμηλώσουν τα επιτόκια δανεισμού. Χρήζει αναφοράς ότι θεωρεί πως υπήρχε
αθέμιτος ανταγωνισμός καθώς ενώ το Star ήταν συνεπές στις υποχρεώσεις του άλλοι
λάμβαναν ευνοϊκότερα δάνεια. Μάλιστα ανέφερε ότι τα επιτόκια των τραπεζών για
κάποιες επιχειρήσεις είναι τοκογλυφικά, ενώ άλλες με χειρότερες επιδόσεις
απολαμβάνουν καλύτερους όρους. Σημείωσε ότι ο ίδιος δεν παρατήρησε διαφορετική
στάση των τραπεζών απέναντί του με την αλλαγή των κυβερνήσεων.
8
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
Β6. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΜΕ – ΑΝΤ1»

Αναφορά: «Και τούτο ανεξαρτήτως των εύλογων αμφιβολιών που διατηρούμε για την
σαφή υπερτίμηση και των δύο ταινιοθηκών, αυτό και μόνο το συγκριτικό δεδομένο
υποβαθμίζει την αξία των ταινιοθηκών ως επαρκές ή και αξιοποιήσιμο κάλυμμα»
Επισήμανση: Αντί της υιοθέτησης της στάσης «σαφή υπερτίμηση», ο
αντικειμενικότερος σχολιασμός θα ήταν «την ακολουθούμενη μεθοδολογία
ρεαλιστικής εκτίμησης των ταινιοθηκών».
Β7. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΜΕ – ΠΗΓΑΣΟΣ»

Συμπλήρωση στα ΕΥΡΗΜΑΤΑ: Η Alpha Bank εκπονεί ανά 6 μήνες ειδικές εκθέσεις
όπως επιβάλλεται από το γεγονός ότι ο ΠΗΓΑΣΟΣ είναι ένας υπό παρακολούθηση
πιστούχος. Στη SWOT Analysis που εμπεριέχεται στην πλέον πρόσφατη έκθεση την
οποία έκανε η τράπεζα αναγνωρίζει ότι τα κύρια προβλήματα του ομίλου ΠΗΓΑΣΟΣ
είναι ο υψηλός δανεισμός και η αδύναμη κεφαλαιακή διάρθρωση. Μάλιστα ο
Όμιλος ΠΗΓΑΣΟΣ χαρακτηρίζεται με πιστωτικό κίνδυνο ΓΓ-, δηλαδή υψηλού
κινδύνου, ενώ σχεδόν η πλειοψηφία των εταιρειών του ομίλου χαρακτηρίζονται με
χαμηλότερη και εξαιρετικά δυσμενέστερη συμπεριφορά Δ0 επί της ίδιας κλίμακας.
Αυτό είναι ένα οξύμωρο γεγονός διαφοροποίησης της μητρικής εταιρείας ως προς
το σύνολο των θυγατρικών της το οποίο εικάζεται ότι συμβάλλει στη ανεκτικότερη
αντιμετώπιση της Τράπεζας έναντι του Ομίλου.
Β8. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΜΕ – MEGAΤΗΛΕΤΥΠΟΣ»

Αναφορά: «Τα σενάρια υπολογίζουν αυξημένο ποσοστό εσόδων από επαναλήψεις.»
Επισήμανση: Αυτό ενδέχεται να μην είναι ακριβές ως συμπέρασμα, γιατί από ότι
φαίνεται τους μήνες που είναι κλειστό το MEGA, είχε σημαντική εισροή εσόδων από
διαφημίσεις για τις επαναλήψεις σειρών, παρότι δεν υπήρχε καθόλου ζωντανό
πρόγραμμα. Βέβαια όμως αυτό δεν σημαίνει ότι το όποιο ύψος εσόδων προέκυψε
κατά το 2016, θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο και εφόσον δεν θα υπάρχουν
καθόλου νέες παραγωγές..

Συμπλήρωση: Συνοπτικά ο κ. Ιωάννης Βαρδινογιάννης δήλωσε ότι η καταληκτική
ημερομηνία του διαγωνισμού για τις τηλεοπτικές άδειες έκανε πολύ πιο
πολύπλοκες οποιεσδήποτε επενδυτικές σκέψεις των μετόχων του MEGA ή και νέων
επενδυτών για ΑΜΚ. Υπήρξε ο υπαινιγμός ότι εν όψει του διαγωνισμού και της
διαφαινόμενης αρνητικής στάσης του ΣΥΡΙΖΑ προς το MEGA, αυτό «έσπρωξε» τους
μετόχους να μην προβούν σε ΑΜΚ. Ο κ. Ι. Βαρδινογιάννης συμπλήρωσε ότι η
αβεβαιότητα του διαγωνισμού συν η μεγάλη πίεση των τραπεζών που είχαν φέρει
σε αδιέξοδο το MEGA, περιέπλεξε την απόφαση των μετόχων για ΑΜΚ.
Β9. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΜΕ – ΔΟΛ»
9
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι

Συμπλήρωση: Με βάση την ετήσια χρηματοοικονομική κατάσταση του ΔΟΛ, οι
ορκωτοί ελεγκτές-λογιστές εφιστούν την προσοχή χωρίς μάλιστα καμία επιφύλαξη,
για το ενδεχόμενο ανεπάρκειας του κεφαλαίου κίνησης και για τα μέτρα που
λαμβάνονται για την αντιμετώπισή του. Δηλαδή τονίζουν την ύπαρξη μεγάλης
αβεβαιότητας που μπορεί να θέσει εν αμφιβόλω την ικανότητα της εταιρείας και
του ομίλου να συνεχίσουν την δραστηριότητά τους, κάτι το οποίο αποδείχθηκε λίαν
προσφάτως.
Β10. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΜΕ – ΑΥΓΗ
Λόγω ανεπαρκούς περιγραφής και σχολιασμού της περίπτωσης της εφημερίδας
ΑΥΓΗ παρατίθεται εξαρχής με ενσωματωμένες και με έντονη γραμματοσειρά οι
συμπληρώσεις. Επίσης παρατίθενται ΕΥΡΗΜΑΤΑ και ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ που λείπουν
εντελώς από το πόρισμα της κυβερνητικής πλειοψηφίας σε αναντιστοιχία με όσα
ακολουθούνται στις περιγραφές των άλλων ΜΜΕ.
ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΙΣ:
10. ΑΥΓΗ
ΠΟΡΙΣΜΑ ΓΙΑ ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ «Η ΑΥΓΗ»
Από την εξέταση των στοιχείων που προσκόμισαν οι Τράπεζες προς την Εξεταστική Επιτροπή
και από την κατάθεση του Διευθύνοντα Συμβούλου της εφημερίδας ΑΥΓΗ κ. Δ. Στούμπου στις
7/9/2016 προκύπτουν τα εξής:
Α. ΕΞΕΛΙΞΗ ΔΑΝΕΙΑΚΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ
Η σημερινή δανειακή υποχρέωση της ΑΥΓΗΣ προκύπτει από ανανεώσεις σύμβασης
αλληλόχρεου λογαριασμού στην ΕΤΕ (από το 2005) με αυξήσεις στο όριο της πίστωσης.
Αναλυτικά, οι συμβάσεις αυτές ήταν:
1. 4.3.2005: σύναψη σύμβασης παροχής πίστωσης με ανοιχτό (αλληλόχρεο) λογαριασμό, με
όριο 350.000€. Δεν υπάρχει εγγυητής.
2. 27.3.2008: Αύξηση ορίου πίστωσης στις 750.000€
3. 25.6.2009: Αύξηση ορίου πίστωσης στο 1.200.000€
4. 24.5.2011: Αύξηση ορίου πίστωσης στο 1.500.000€
Κατά καιρούς έγιναν αναλήψεις και καταβολές χρημάτων στον αλληλόχρεο λογαριασμό.
Το ανεξόφλητο υπόλοιπο τον Μάρτιο του 2016 ανερχόταν συνολικά σε περίπου 912.000
ευρώ.
10
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
Αναλυτικά, οι αναλήψεις και καταβολές έγιναν:
1.
18/1/2007: εκταμίευση 150.000€
 28/3/2008: εξόφληση
2.
08/3/2005: εκταμίευση 300.000€
 29/8/2007: εξόφληση
3.
30/7/2007: εκταμίευση 100.000€
 28/3/2008: εξόφληση
4.
28/3/2008: εκταμίευση 400.000€
 30/6/2009: εξόφληση
5.
10/12/2012: εκταμίευση 703.124,48€
Στις 10/3/2016: ανεξόφλητο υπόλοιπο 542.410,34€
6.
27/7/2009: μεταφορά σε λογαριασμό 583.333,38€
28/7/2009: εκταμίευση 120.000€
Στις 29/2/2016: ανεξόφλητο υπόλοιπο 356.511,80€
7.
26/6/2009: εκταμίευση 300.000€
30/6/2009: εκταμίευση 283.333.38€
 06/7/2010: εξόφληση
8.
25/5/2011: εκταμίευση 250.000€
 10/12/2012: εξόφληση
Οι εξασφαλίσεις συνίστανται κυρίως σε ενεχυρίαση απαιτήσεων από διανομή των φύλλων
της ΑΥΓΗΣ και της ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗΣ ΑΥΓΗΣ.
Β. ΜΕΤΟΧΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ
Η εφημερίδα είναι πολυμετοχική (2500 μέτοχοι), με κύριο μέτοχο τον ΣΥΡΙΖΑ, κατά ποσοστό
34,54% και μικρομετόχους (6 τον αριθμό) που κατέχουν έως το 3,89% ου μετοχικού
κεφαλαίου ο καθένας και συνολικά το 48,30% των μετοχών. Στις 31/12/2015 το συνολικό
μετοχικό κεφάλαιο ήταν 3.643.100 ευρώ. Εκ των μετόχων της ΑΥΓΗΣ, 2 είναι βουλευτές του
ΣΥΡΙΖΑ και μία είναι εξωχώρια επιχείρηση στην Κύπρο υπό την επωνυμία Atlas Cyprus
International Trust: 2,57% (16500 μετοχές).
11
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
Η σύνθεση αυτή προέκυψε μετά την από 18/3/2015 αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου κατά
480.000 ευρώ, η οποία καλύφθηκε κατά 100% από τους υφιστάμενους μετόχους. Η εταιρία
σχεδιάζει και νέα αύξηση του ΜΚ εντός του προσεχούς διαστήματος, σύμφωνα με όσα
κατέθεσε στην Εξεταστική Επιτροπή ο διευθύνων σύμβουλος κ. Δ. Στούμπος.
Γ. ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΔΑΝΕΙΩΝ
Σύμφωνα με τα στοιχεία των Τραπεζών αλλά και όσα κατατέθηκαν στην εξεταστική επιτροπή,
τα δάνεια της εφημερίδας ΑΥΓΗ εξυπηρετούνται κανονικά. Ο τραπεζικός δανεισμός είναι
συμβατός με τον κύκλο εργασιών της εφημερίδας ΑΥΓΗ ωστόσο ο δανεισμός μειώνεται
κυρίως ως προς τους τόκους και βραδύτερα ως προς το κεφάλαιο.
Επίσης, το 2015 η εφημερίδα ρύθμισε τις οφειλές της προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά
Ταμεία ενώ συμφωνήθηκε χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής και για τις οφειλές προς τους
εργαζόμενους
Δ. ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Η λειτουργία της εφημερίδας ΑΥΓΗ είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη συνεχή εισροή νέων
κεφαλαίων από τους μετόχους είτε μέσω ΑΜΚ είτε με ταμειακές διευκολύνσεις. Αυτό
αφορά ουσιαστικά τον μακράν κύριο μέτοχο ΣΥΡΙΖΑ και τη βούλησή του να συμμετέχει.
Ωστόσο σύμφωνα με το πόρισμα της ΤτΕ για την ΑΥΓΗ επισημαίνονται κάποιες δυσχέρειες
που αντιμετωπίζει ο ΣΥΡΙΖΑ στην εκπλήρωση των δικών του δανειακών υποχρεώσεων προς
την ΕτΕ καθώς το υπόλοιπο στις 25/10/16 ήταν 8,4 εκατομμύρια €, στις αρχές του 2017
είναι 7,795 εκατομμύρια €, από το οποίο 2,36 εκ € ληξιπρόθεσμα από τις 30/06/16. Στο ίδιο
πόρισμα της ΤτΕ επισημαίνεται ότι χρειάζεται ουσιαστικότερη περαιτέρω ενίσχυση των
κεφαλαίων της εφημερίδας ΑΥΓΗ.
Στις ΑΜΚ της εφημερίδας ΑΥΓΗ, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δώσει 1,3 εκ ευρώ για το διάστημα 20072014. Ο ΣΥΡΙΖΑ εκτός από τη συμμέτοχή του στις ΑΜΚ προσφέρει σημαντικού ύψους
ταμειακές διευκολύνσεις μονιμότερου χαρακτήρα προς την ΑΥΓΗ.
Σύμφωνα με την άποψη του ορκωτού λογιστή πρέπει να ληφθούν υπόψη επιπλέον 1,2
εκατομμύρια ευρώ για μη διενεργηθείσες διαγραφές ενεργητικού. Μετά από την
αναμόρφωση των στοιχείων του ισολογισμού της εφημερίδας ΑΥΓΗ από την ΤτΕ, η καθαρή
αρνητική θέση από 2,7 εκ. ευρώ έχει γίνει 4,1 εκ. ευρώ.
Η ΑΥΓΗ έχει βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις προς τον ΣΥΡΙΖΑ και άλλους εταίρους ύψους 1,2
εκ. ευρώ.
Το 2009 όταν οι δανειακές υποχρεώσεις της εφημερίδας ΑΥΓΗ ήταν 8,4 εκ. ευρώ, δόθηκε
από τον ΣΥΡΙΖΑ ως εξασφάλιση, επιστολή στήριξης (letter of comfort).
Την τελευταία διετία, υπήρξαν διευκολύνσεις της εφημερίδας ΑΥΓΗ για αποπληρωμή
ρυθμιζόμενων χρεώσεων προς τρίτους οι οποίες ικανοποιήθηκαν σχεδόν στο σύνολό τους,
12
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
όπως αιτήματα μετάθεσης αποπληρωμής χρεολυτικών δόσεων, επιμερισμός τους σε άλλα
έτη, χωρίς επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων. Η αναδιάρθρωση η οποία έγινε,
αφορούσε μόνο το ύψος των αρχικά καθορισμένων χρεολυτικών δόσεων.
Το 2014 η εφημερίδα ΑΥΓΗ τέθηκε στην βαθμίδα Γ επί της 5βάθμιας κλίμακας πιστοδοτικής
ικανότητας της ΕτΕ. Παρότι η εφημερίδα ΑΥΓΗ θεωρείται από το 2009 ως χαμηλής
πιστοληπτικής ικανότητας έχει συνεκτιμηθεί η παρεχόμενη ταμειακή στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ.
Κατά την τελευταία τροποποίηση/ρύθμιση του δανείου της εφημερίδας ΑΥΓΗ υπάρχει η
υποχρέωση εκ μέρους της ΕτΕ, να γίνει ΑΜΚ μέχρι τις 31/01/2017 αλλιώς η συμφωνημένη
ρύθμιση θα αθετηθεί.
Σύμφωνα με τη δήλωση του Διευθύνοντος Συμβούλου της εφημερίδας ΑΥΓΗ κ. Στούμπου
επειδή η ΑΥΓΗ είναι μια μικρή εφημερίδα και μια εφημερίδα της αριστεράς αν και είναι
ζημιογόνος, πρέπει να επιβιώσει με κάθε τρόπο.
Η διαφημιστική δαπάνη των τραπεζών προς την εφημερίδα ΑΥΓΗ ακολουθεί μία έντονα
αυξητική πορεία από το 2014 και έπειτα.
Τράπεζα 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
ΕτΕ
3.929 8.841
2012
2013
2014
2015
9.379 9.340 42.054 20.158 13.778 22.478 10.000 35.000
Τράπεζα
Πειραιώς
0 10.700 52.500 84.300 70.070 219.960 223.500
Eurobank
6.674 11.357 5.148 11.350 9.849 30.911 1.191 92.686 23.821 34.529 106.224
Alpha
4.920
1.077
2.154
110.000
Bank
Attica
8.000 15.000
Bank
ΣΥΝΟΛΟ 15.523 20.198 5.148 20.729 19.189 83.665 74.926 190.764 118.523 272.489 489.724
Ε. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Προκαλεί εύλογες απορίες για ποιον λόγο η διοίκηση της ΑΥΓΗΣ, μέσω και του
Διευθύνοντος Συμβούλου της κ. Στούμπου, αρνείται να ενημερώσει για τη μετοχική
σύνθεση της Atlas Cyprus International Trust. Αυτό άλλωστε αναφέρεται στον ν.3414/2005
όπου για συμμετοχή ξένου κεφαλαίου (εντός ή εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης) υπόκειται
στις υποχρεώσεις περί ονομαστικοποίησης των μετοχών μέχρι φυσικού προσώπου,
προκειμένου να καταστεί εφικτός ο έλεγχος της συνδρομής των λόγων αποκλεισμού από
τις διαγωνιστικές διαδικασίες ή τις διαδικασίες ανάθεσης σύμφωνα με τις Οδηγίες περί
συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών, συμβάσεων
δημοσίων προμηθειών και συμβάσεων δημοσίων έργων, όπως εκάστοτε ισχύουν. Η
ονομαστικοποίηση των μετοχών δηλαδή είναι υποχρεωτική ανεξάρτητα αν η εταιρία
συμμετέχει ή όχι σε δημόσιες συμβάσεις, προκειμένου να γίνεται ο έλεγχος εάν και εφόσον
συμμετέχει σε δημόσιες συμβάσεις.
13
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
Επίσης δεν είναι αντιληπτό γιατί η Εθνική Τράπεζα ως ο μόνος δανειοδότης της ΑΥΓΗΣ,
θεωρεί και επιλέγει όπως αναφέρεται στο αντίστοιχο πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος,
ότι δεν τίθεται ζήτημα ελέγχου της μετοχικής σύνθεσης της Atlas Cyprus International Trust
καθώς όπως το αιτιολογεί, δεν κατέχει σημαντικό ποσοστό μετοχικού κεφαλαίου, δεν είναι
βασικός μέτοχος, ούτε πιστοδοτείται.
Είναι προφανές με δεδομένες τις σταθερά πολύ χαμηλές πωλήσεις, ότι για τον δανεισμό
της εφημερίδας ΑΥΓΗ και κυρίως για τις τροποποιήσεις των όρων του, παίζει σημαντικό
ρόλο ο κύριος μέτοχος που είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ταμειακές διευκολύνσεις τις οποίες της
παρέχει.
Δεν έχει αιτιολογηθεί επαρκώς από την Εθνική Τράπεζα γιατί επέλεξε να παρεκκλίνει από
την πιστοδοτική πολιτική της όσο αφορά την εφημερίδα ΑΥΓΗ, καθώς τα αιτήματα
πολιτικών κομμάτων και επιχειρήσεων ενδιαφέροντος μελών ή υποψηφίων μελών του
κοινοβουλίου εγκρίνονται από την Ανώτατη Επιτροπή Πιστοδοτήσεων της Τράπεζας (ΑΕΠ)
και όχι από την επιτροπή πιστοδοτήσεων β’ επιπέδου, που είναι κατώτερο εγκριτικό
όργανο και το οποίο πια ασχολείται με την περίπτωση της εφημερίδας ΑΥΓΗ.
Στην περίπτωση της εφημερίδας ΑΥΓΗ υπήρξε προσωπική εγγύηση του ΣΥΝ το 2009,
πρακτική η οποία από τα μέλη της εξεταστικής επιτροπής τα οποία ανήκουν στην
κυβερνητική πλειοψηφία, είχε χαρακτηρισθεί επικριτικά για άλλες αντίστοιχες πρακτικές
από τους κ.κ. Ψυχάρη και Αλαφούζο.
Αξιοσημείωτη είναι η εκτίναξη της διαφημιστικής δαπάνης των Τραπεζών προς την
εφημερίδα ΑΥΓΗ η οποία φαίνεται να συμπίπτει με τη διαφαινόμενη και τελικά την
ανάληψη της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα ο ίδιος ο Διευθύνων Σύμβουλος της
εφημερίδας παραδέχθηκε ότι επειδή βγήκε ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση είχε ευνοϊκότερη
μεταχείριση από τις Τράπεζες και πήρε μεγαλύτερη διαφήμιση. Επισημαίνεται ότι μεταξύ
2014 και 2015 υπήρξε αύξηση 80% στα διαφημιστικά έσοδα από τις τράπεζες από 272.500
ευρώ σε 490.000 ευρώ. Αυτό συμβαίνει ενώ η κυκλοφορία της εφημερίδας παραμένει πολύ
χαμηλά ενώ και ο ιστότοπος της είναι σε χαμηλές θέσεις σε σχέση με άλλα έντυπα τα οποία
απολαμβάνουν μικρότερης διαφημιστικής δαπάνης. Είναι εύλογο κάποιος με βάση τα εν
λόγω στοιχεία να παρατηρήσει μία διασύνδεση μεταξύ κόμματος δηλαδή του ΣΥΡΙΖΑ
(άλλωστε είναι και κύριος μέτοχος), ΜΜΕ δηλαδή της εφημερίδας ΑΥΓΗ και της Τράπεζας.
Β11. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΜΕ – ΠΡΩΤΟΘΕΜΑ»

Αναφορά: «ι) «Η εταιρεία παρουσίασε αρνητική καθαρή θέση το 2009, ύψους €646
εκ, η οποία συνεχίστηκε από το 2008 (€954 εκ) Σημειώνεται ότι η εταιρεία
συμπεριλήφθηκε στην ανάλογη κατηγορία της ΠΔΤΕ 2442/29.1.1999 με 31.3.2010 και
30.6.2010. Ωστόσο τα υπόλοιπα χορηγήσεών της εμφανίζονται μειωμένα κατά €16.5
εκ, που αντιστοιχούν στους τόκους 30.6.2010»»
Διόρθωση: Οι αριθμητικές αναφορές 646 εκ και 954 εκ ευρώ είναι λανθασμένες,
αφορούν χιλιάδες ευρώ.
14
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι

Αναφορά: «Και πάντως με όρους κοινής λογικής και διαφάνειας, δεν εξηγείται γιατί,
μετά την ίδρυση της εταιρίας που εξέδωσε την εφημερίδα «Πρώτο Θέμα» και την
επιτυχημένη κυκλοφορία της, ιδρύθηκαν δύο νέες εταιρίες η «Αναπτυξιακή» και το
«Νέο Θέμα» που δεν είχαν πραγματική δραστηριότητα και συνακόλουθα
χρηματορροές (εισπράξεις), ώστε να εξυπηρετούνται τα δάνειά τους, δεν είχαν
συγκεκριμένη έδρα, δεν είχαν εργαζόμενους και υπό γενική έννοια δεν είχαν
αυτοτελές εταιρικό και επιχειρηματικό αντικείμενο, για το λόγο αυτό
χαρακτηρίστηκαν από πολλά μέλη της Επιτροπής ως εταιρίες «φάντασμα»»
Διόρθωση: Ο όρος «φαντάσματα» όπως αποτυπώνεται και στα πρακτικά της
συνεδρίασης δεν χρησιμοποιήθηκαν όπως αναφέρεται στο πόρισμα από πολλά μέλη
της Επιτροπής αλλά από τον εισηγητή του ΣΥΡΙΖΑ κ. Λάππα.

Αναφορά: «παραβιάστηκε σφόδρα το σύνολο των τραπεζικών λογιστικών,
οικονομικών και χρηματοπιστωτικών κανόνων»
Ένσταση: Δεν συμφωνούμε με την εν λόγω αξιολογική κρίση και κυρίως τις
εκφράσεις.

Αναφορά: «Επομένως, και δεδομένου ότι δεν έχει στην ιδιοκτησία του ακίνητα, οι
προσωπικές εγγυήσεις είναι άνευ αντικειμένου, «ένα πουκάμισο αδειανό» !!!»
Ένσταση: Μη δόκιμη έκφραση για επίσημο κείμενο της Βουλής.

Αναφορά: «Επομένως; Τα περισσότερα από την Ελληνική Δικαιοσύνη»
Ένσταση: Άστοχη και ενδεχομένως απειλητική χρήση έκφρασης που δεν συνάδει με
επίσημο κείμενο της Βουλής.

Αναφορά: «Αυτή η πρακτική «δανειοδότησης» παραπέμπει σε δωρεά !!!»
Ένσταση: Δεν συμφωνούμε με την έκφραση του καταληκτικού συμπεράσματος.

Αναφορά: «Συμπερασματικά, ο Όμιλος Πρώτο Θέμα είναι χαρακτηριστική περίπτωση
που «ξεκίνησε» και «στήθηκε» με «περίεργα» τραπεζικά δάνεια, παραβιάζοντας τους
κανόνες του υγιούς ανταγωνισμού.».
Ένσταση: «Συμπερασματικά, ο Όμιλος Πρώτο Θέμα είναι χαρακτηριστική περίπτωση
που «ξεκίνησε» και «στήθηκε» με «περίεργα» τραπεζικά δάνεια σε εταιρίες που
πωλήθηκαν και ξανα-αγοράστηκαν.»
Β12. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΜΕ – ΣΚΑΪ»

Αναφορά στα ΕΥΡΗΜΑΤΑ: «Η τακτική της Εθνικής Τράπεζας να αναλάβει το σύνολο
σχεδόν της δανειοδότησης της εταιρείας ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΝΤΟΤ ΚΟΜ, είναι άκρως επικίνδυνη
για μία τράπεζα και για το λόγο αυτό σε όλες τις άλλες περιπτώσεις των δανείων προς
μεγάλα ΜΜΕ, το βάρος του δανεισμού έχει επιμεριστεί σε τουλάχιστον τρεις τράπεζες
ανάλογα με τα κεφάλαια και το ενεργητικό της κάθε μίας.»
15
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
Διόρθωση: Δεν συμφωνούμε με τη εν λόγω αξιολογική κρίση.

Συμπλήρωση στα ΕΥΡΗΜΑΤΑ: «Ο κ. Ι. Αλαφούζος αναφέρθηκε ότι οι τράπεζες δεν
αντιμετωπίζουν όλους τους δυνητικούς δανειολήπτες με τον ίδιο τρόπο και ότι
υπάρχει θέμα αθέμιτου ανταγωνισμού στην αγορά των ΜΜΕ, χαρακτηριστικά
σημειώνει: «οι τράπεζες χρηματοδότησαν πέραν της λογικής τους ανταγωνιστές
μας. Ανταγωνιζόμασταν, λοιπόν, οργανισμούς οι οποίοι δεν είχαν σαν σκοπό να
βγαίνουν, αλλά είχαν σαν σκοπό να δανείζονται και να κυριαρχούν στο τηλεοπτικό
τοπίο» και συνεχίζει ότι «Βλέποντας τον τρόπο που μας αντιμετωπίζει εμάς η μόνη
μας τράπεζα, που είμαστε συνεπείς, που δεν έχουμε παλιά χρέη, που δεν έχουμε
παλιά προβλήματα με υποχρεώσεις προς το δημόσιο που δεν έχουμε καλύψει,
εντυπωσιάζομαι με την ευκολία και με τον τρόπο που απ’ ό,τι μαθαίνω έδωσε η
Τράπεζα ΑΤΤΙΚΗΣ εγγυητική επιστολή στον κ. Καλογρίτσα.». Σχετικά με τον
διαγωνισμό των τηλεοπτικών αδειών και την αλλαγή συμπεριφοράς των Τραπεζών
ο κ. Ι. Αλαφούζος σημειώνει: «Στα καλά καθούμενα, έλαβα ένα τηλέφωνο από τον
κ. Νίκο Καραμούζη, ο οποίος μου είπε: «Δεν πρόκειται να σας δώσουμε εγγυητική».
«Ρε, Νίκο…» του λέω «…σου ζήτησα εγώ εγγυητική; Είμαι πελάτης; Τι μου το λες
εμένα ότι δεν θα μας δώσεις εγγυητική; Δεν έχω καμία πρόθεση να έρθω να ζητήσω
από τη δική σας τράπεζα εγγυητική επιστολή». Γιατί άραγε με πήρε τηλέφωνο; Δεν
είχα μιλήσει μαζί του μήνες. Με πήρε τηλέφωνο με αποκλειστικό σκοπό να μου πει
ότι δεν θα μου δώσει εγγυητική επιστολή. Δεν μου είπε, «θα σε εκδικηθώ». «Σε
όλους» μου είπε.»»
Β13. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΜΜΕ – KONTRA MEDIA
ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Α.Ε.»

Διόρθωση στα ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ: Υπήρξαν κάποιες μεμονωμένες σχετικές αναφορές
κατά την εξέταση του κ. Γ. Κουρή για την υπόθεση του ALTER.
Β14. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ –
ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣ»

Αναφορά: «Παραδείγματα τέτοιων υπερβολικά μακροχρόνιων δεσμεύσεων κρατικής
επιχορήγησης υπάρχουν αρκετά. Το έτος , λ.χ., 2010 η Νέα Δημοκρατία δεσμεύει υπέρ
της ΑΤΕ τις κρατικές επιχορηγήσεις των ετών 2019 και 2020. Το έτος, λ.χ., 2010 το
ΠΑΣΟΚ δέσμευσε υπέρ της ΕΤΕ την κρατική επιχορήγηση του έτους 2019 και υπέρ της
ΑΤΕ τις κρατικές επιχορηγήσεις των ετών 2017 και 2018.»
Συμπλήρωση: Ο ΣΥΡΙΖΑ το έτος 2010 έβαλε την κρατική επιχορήγηση του 2018.

Αναφορά: «Με την επιφύλαξη ότι όχι σπάνια η τετραετία δεν εξαντλείται , εκτιμάται
ως ορθή μια τέτοια, («συντηρητική»), προσέγγιση που εκτιμά ότι την περίοδο όπου
λαμβάνονταν τα δάνεια με αυτές τις τόσο απομακρυσμένες χρονικά και αβέβαιες
εγγυήσεις , θα είχε λειτουργήσει υπέρ της εξασφάλισης των δανείων εάν υπήρχε ως
απώτατο χρονικό όριο η λήξη της κοινοβουλευτικής θητείας»
16
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
Συμπλήρωση: Αυτό διορθώθηκε με το άρθρο 5 παρ. 7 του μεταγενέστερου ν.
4304/2014 όπου αναφέρεται: «Απαγορεύεται η χορήγηση δανείων από τις τράπεζες
προς τους δικαιούχους κρατικής χρηματοδότησης με εγγύηση την κρατική
χρηματοδότηση πέραν του τρέχοντος οικονομικού έτους.»

Αναφορά: «Κάθε μία από αυτές τις πέραν της τετραετίας εκχωρήσεις έχει
διαφορετική βαρύτητα από τις άλλες, με τόσο περισσότερο επικίνδυνες για τα
συμφέροντα των τραπεζικών ιδρυμάτων όσο μακρύτερης διάρκειας ήταν. Ειδικά για
την περίπτωση του Συνασπισμού, από την πλειοψηφία των μελών της Επιτροπής
θεωρείται βάσιμη η εξήγηση που δόθηκε από τον εκπρόσωπό του, ότι η συμφωνία
αυτή δεν έθεσε σε κίνδυνο τα συμφέροντα της πιστώτριας, αντίθετα υπήρξε
μονομερώς δυσμενής για το δανειοδοτούμενο κόμμα, και τούτο για τους εξής λόγους :
(α) το δάνειο ήταν μικρού ύψος (…..000.000 € ), (β) υπερέβαινε μόνο κατά ….μήνες
την τετραετία με αφετηρία την ημερομηνία εκταμίευσης του δανείου και (γ) είχε
προηγηθεί εκτίμηση της τράπεζας ότι ακόμη και αν στις επόμενες εκλογές δεν έμπαινε
στη Βουλή το κόμμα, πάλι θα είχε «λαμβάνειν» από τη συμμετοχή του στην
Ευρωβουλή, οι εκλογές για την οποία γίνονται με το σύστημα της απλής αναλογικής
και έπονταν. Είχε επίσης συνεκτιμηθεί ότι , σε έσχατη περίπτωση, ακόμη και εκτός
βουλής εάν βρισκόταν θα συμμετείχε στη διανομή του ποσοστού της κρατικής
επιχορήγησης που δίνεται σε κόμματα που κατέθεσαν συνδυασμούς στο 75% της
Επικράτειας. Ο βαθμός έκθεσης σε κίνδυνο της πιστώτριας τράπεζας στην περίπτωση
αυτήν υπήρξε εξαιρετικά ασήμαντος, άλλωστε, όπως προέκυψε, το συγκεκριμένο
δάνειο εξυπηρετήθηκε και έχει ήδη αποπληρωθεί»
Ένσταση: Για ποιον λόγο εδώ αντιμετωπίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ ως ξεχωριστή περίπτωση;
Β15. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ –
ΝΔ»

Αναφορά: «Η απόφαση περιορισμού της αξιώσεως της Πειραιώς έναντι της Ν.Δ.
χρήζει περαιτέρω έρευνας τόσο για την αιτιολόγησή της που δεν υπάρχει, όσο και
κυρίως για το εάν λήφθηκε νόμιμα. Ανιχνευτέα επίσης είναι η περίπτωση να έχουν
ανάμιξη ηγετικά στελέχη του κόμματος της Ν.Δ. στην απόφαση να μην περιληφθεί το
ποσό των τόκων στην αγωγή.»
Επισήμανση: Δεν προκύπτει εύλογα ή αυταπόδεικτα ένας τέτοιος σοβαρός
ισχυρισμός.
Β16. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ –
ΣΥΡΙΖΑ»

Συμπλήρωση: Όπως πάντως προκύπτει και από το τελευταίο πόρισμα της Τράπεζας
της Ελλάδος για την ΑΥΓΗ (29.11.2016) στην οποία βασικός μέτοχος με 34,54% είναι
ο ΣΥΡΙΖΑ, η δανειακή του κατάσταση δεν είναι ρόδινη καθότι όπως αναφέρεται για
τον ΣΥΡΙΖΑ ρητά: «…εμφανίζεται να αντιμετωπίζει κάποιες δυσχέρειες στην
17
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
εκπλήρωση των δανειακών του υποχρεώσεων προς την ΕΤΕ (υπόλοιπο 25/10/16
8,4εκ€ από το οποίο 2,36 εκ€ ληξιπρόθεσμο από 30/6/16»)».
Β17. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ –
ΤΙ ΚΑΤΕΘΕΣΑΝ ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ-ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΤΩΝ
ΚΟΜΜΑΤΩΝ»

Αναφορά: «Τα δάνεια των κομμάτων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ αυτή τη στιγμή φτάνουν στα 400
εκατομμύρια ευρώ (211 για ΝΔ και 190 για ΠΑΣΟΚ) και δεν φαίνεται τρόπος να
αποπληρωθούν για τα επόμενα 70 χρόνια.»
Ένσταση: Δεν υπάρχει το εν λόγω απόσπασμα στα πρακτικά της αντίστοιχης
συνεδρίασης το οποίο να αποδίδεται στον κ. Γεώργιο Πάσχα.

Αναφορά: «Αποπληρωμή σε 630 χρόνια για το ΠΑΣΟΚ.»
Ένσταση: Δεν υπάρχει το εν λόγω απόσπασμα στα πρακτικά της αντίστοιχης
συνεδρίασης το οποίο να αποδίδεται στον κ. Γεώργιο Πουλόπουλο.
Β17. Επί της ενότητας του πορίσματος «ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ»

Αναφορά: «Τα κόμματα να μην εξοφλήσουν τα δάνειά τους, μάλιστα τα κόμματα της
ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ δεν κατέβαλαν ούτε ευρώ από το Φθινόπωρο του 2001 μέχρι
σήμερα έναντι της οφειλής τους των 401 εκατομμυρίων ευρώ»
Ένσταση: Δεν συμφωνούμε με αυτό το συμπέρασμα καθώς δεν προκύπτει από τις
μαρτυρικές καταθέσεις και την πραγματικότητα (βλ. σημείο Β2).
18
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
III. Προτάσεις για τη χρηματοδότηση & δανειοδότηση πολιτικών κομμάτων & ΜΜΕ
Οι παρακάτω προτάσεις προέκυψαν από τις ακροάσεις των μαρτύρων, το σχετικό υλικό που
συγκεντρώθηκε κατά τη διάρκεια της εξεταστικής επιτροπής και καλές πρακτικές από τη
διεθνή εμπειρία. Οι προτάσεις αφορούν κυρίως το θεσμικό πλαίσιο και κυρίως την εφαρμογή
του καθότι όπως φαίνεται επαρκές νομοθετικό πλαίσιο υφίσταται αλλά πάσχει στην εκτέλεσή
του.
A. Βασικοί Άξονες Προτάσεων
1) Αποτελεσματικότερη παρακολούθηση και ενίσχυση του μηχανισμού παρακολούθησης
των οικονομικών των κομμάτων μέσω της Επιτροπής Ελέγχου.
2) Εφαρμογή και ενίσχυση της νομοθεσίας όσο αφορά την επιβεβαίωση των
παραβάσεων ή των παρεκκλίσεων από τις ισχύουσες διατάξεις και επιβολή των
ανάλογων κυρώσεων προς τα μη συμμορφούμενα πολιτικά κόμματα.
3) Σημαντική αύξηση του βαθμού διαφάνειας, πληροφόρησης και λογοδοσίας των
κομμάτων έναντι της κοινωνίας με δημοσιοποίηση των στοιχείων των οικονομικών
τους. Αυτό ισχύει για τα κόμματα αλλά και για τη Βουλή καθώς η Επιτροπή Ελέγχου
δεν διαθέτει ακόμα ιστοσελίδα ανάρτησης των στοιχείων των κομμάτων όπως
προβλέπεται και υποχρεούται.
4) Καθορισμός σχεδίου δράσης από τα υπερχρεωμένα κόμματα για την αποπληρωμή των
δανείων τους.
B. Αναλυτικές Προτάσεις
Β1. Για τη χρηματοδότηση κομμάτων και διαφάνεια των οικονομικών τους
1) Περαιτέρω ενεργοποίηση και ενίσχυση της Επιτροπής Ελέγχου, τακτική συνεργασία
και συντονισμός δράσεων με τις υπόλοιπες ανεξάρτητες ελεγκτικές αρχές (Αρχή
Προστασίας του Απορρήτου των Επικοινωνιών, Αρχή Προστασίας Δεδομένων
Προσωπικού Χαρακτήρα, Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, Ενιαία Ανεξάρτητη
Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων) όπως και με την Τράπεζα της Ελλάδας αλλά και τις
Εμπορικές Τράπεζες, για τον εντοπισμό και την ιχνηλασιμότητα της χρηματοδότησης,
των δανειακών συμβάσεων και των δαπανών των κομμάτων όπως και για την
προέλευση της ιδιωτικής χρηματοδότησης. Μεγάλη σημασία σε όλο αυτό έχει η
διαβίβαση στην Επιτροπή ελέγχου των σχετικών πορισμάτων των ελέγχων της
Τράπεζας της Ελλάδος και λήψη υπόψη των συστάσεών της.
2) Αναμόρφωση της απεικόνισης του οικονομικού ισολογισμού των κομμάτων.
Υιοθέτηση ενός πιο αναλυτικού τρόπου παρουσίασης του ισολογισμού εσόδων –
εξόδων, με μεγαλύτερη ανάλυση στις επιμέρους κατηγορίες πηγών και χρήσεων,
ειδικότερα για την προέλευση των εσόδων, τις δαπάνες όπως και τις υποχρεώσεις και
τις απαιτήσεις των κομμάτων στην κάθε διαχειριστική περίοδο. Για λόγους και προς
ευκολία συγκρισιμότητας πρέπει να αποτυπώνονται σε κάθε ισολογισμό και τα
στοιχεία της προηγούμενης χρήσης. Η δημοσίευση όλων των ισολογισμών κάθε
κόμματος να είναι υποχρεωτική σε εμφανές σημείο στην επίσημη ιστοσελίδα του και
κάθε καινούριος ισολογισμός να αναρτάται το αργότερο έως 15/3 κάθε έτους. Οι
19
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
ισολογισμοί να δημοσιεύονται και στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως όπως άλλωστε
γίνεται και για τις εταιρείες. Για να αναγκάζονται να συμμορφώνονται τα κόμματα, να
υπάρχει ποινή: για κάθε μήνα καθυστέρησης δημοσίευσης του ισολογισμού θα
παρακρατείται το 2% της κρατικής επιχορήγησης του τρέχοντος έτους.
Μετά κάθε εκλογική αναμέτρηση, και συγκεκριμένα μετά από διάστημα 3 μηνών να
δημοσιεύεται ξεχωριστή αναφορά σχετικά με τα έσοδα και τις εκλογικές δαπάνες
κάθε κόμματος στην επίσημη ιστοσελίδα του. Για κάθε μήνα καθυστέρησης θα
παρακρατείται το 2% της κρατικής επιχορήγησης του τρέχοντος έτους.
Υποχρεωτική χρήση ορκωτών ελεγκτών για τη σύνταξη και τον έλεγχο των
οικονομικών λογαριασμών και των απολογισμών των κομμάτων.
Στους ισολογισμούς και στους ετήσιους οικονομικούς απολογισμούς των κομμάτων να
συμπεριλαμβάνονται ευκρινώς και οι έμμεσες κρατικές χρηματοδοτήσεις (εισφορές
σε είδος, άρθρο. 1, παρ. 1 περ. ιγ του ν.4304/2014) όπως ο αριθμός και το συνολικό
κόστος των αμειβόμενων μέσω του κρατικού προϋπολογισμού και της Βουλής των
Ελλήνων απασχολουμένων στα κόμματα και τους βουλευτές τους. Να υπάρχει
καταγραφή του αριθμού των μετακλητών υπαλλήλων και των επιστημονικών
συνεργατών στα κόμματα και τους βουλευτές του κάθε κόμματος αντίστοιχα, οι
οποίοι αμείβονται διά μέσω της Βουλής των Ελλήνων, όπως και των αποσπασμένων
δημοσίων υπαλλήλων σε κόμματα και βουλευτές οι οποίοι συνεχίζουν μεν να
αμείβονται από τους κρατικούς φορείς όπου διατηρούν τις οργανικές τους θέσεις,
αλλά το κόστος αυτό αποτελεί έμμεση δαπάνη υπέρ των κομμάτων και των
βουλευτών για τους οποίους προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.
Τα πολιτικά κόμματα τα οποία έχουν λάβει δάνεια είτε εξυπηρετούνται μέχρι στιγμής
είτε έχουν όλα ή κάποια από αυτά καταγγελθεί, υποχρεούνται να καταρτίσουν στο
άμεσο διάστημα εντός του τρέχοντος έτους, ένα λεπτομερές επιχειρησιακό σχέδιο σε
βάθος 10ετίας για το πως πρόκειται να βρουν χρηματοδότηση για τις χρηματοδοτικές
ανάγκες τους και ειδική μνεία, ειδικό σχέδιο δράσης για το πως θα αποπληρώσουν τις
οφειλές και τις υποχρεώσεις τους προς τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία και λοιπούς
τρίτους. Το σχέδιο αυτό υποβάλλεται στην Επιτροπή Ελέγχου.
Τροποποίηση της παρ. 7 του άρθρου 1 του ν.4304/2014 για το ποσοστό του
ακατάσχετου και ανεκχώρητου επί της κρατικής χρηματοδότησης από τα πολιτικά
κόμματα. Το ακατάσχετο δεν πρέπει να υπερβαίνει το 20% και αυτό εφόσον
δικαιολογείται ότι πρόκειται να εξυπηρετήσει τις μισθολογικές δαπάνες των
εργαζομένων στα πολιτικά κόμματα συμπεριλαμβανομένων της κάλυψης των
ασφαλιστικών υποχρεώσεων του εργοδότη.
Σε περίπτωση διαγραφής μέρους ή συνόλου τραπεζικού δανείου το οποίο έχει λάβει
ένα πολιτικό κόμμα τότε αυτό αποτελεί έμμεση χρηματοδότηση και θα πρέπει να
ενημερώνεται εγγράφως τόσο ο πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου όσο και η Τράπεζα
της Ελλάδος, η οποία ούτως ή άλλως συμμετέχει και στην εν λόγω επιτροπή.
Για ιδιωτική χρηματοδότηση των κομμάτων, οι πληρωμές για ποσά άνω των 500 ευρώ
(άρθρο 5, παρ. 3 του ν.4304/2014) να γίνεται μέσω τραπεζικών λογαριασμών.
20
Γεώργιος Μαυρωτάς
Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι
10) Να υπάρχει η δυνατότητα διάθεσης ανώνυμων κουπονιών μέχρι 50 ευρώ. Το
συνολικό ετήσιο ποσό από ανώνυμα κουπόνια να μην ξεπερνάει το ανώτατο όριο των
100.000 ευρώ.
11) Να υπάρχει δυνατότητα και άλλων πηγών εσόδων προς τα κόμματα, όπως η
συμμετοχική χρηματοδότηση (crowd funding) π.χ. με μηνύματα από κινητά τηλέφωνα
ή μέσω ιστοσελίδων, για ποσά έως 50 εύρω. Το συνολικό ετήσιο ποσό από
συμμετοχική χρηματοδότηση να μην ξεπερνάει το ανώτατο όριο των 100.000 ευρώ.
12) Τα κόμματα δύνανται να προβαίνουν σε δαπάνες χωρίς ύπαρξη παραστατικών
εφόσον αυτές δεν υπερβαίνουν το 10% των συνολικών δαπανών τους. Το επιπλέον
ποσό θα αφαιρείται από την κρατική χρηματοδότηση του επόμενου έτους.
Β2. Για τη χρηματοδότηση - διαφάνεια στα ΜΜΕ
13) Να εξεταστούν τρόποι ώστε να υπάρχει ουσιαστικό ασυμβίβαστο μεταξύ προμηθευτή
δημοσίου ή εργολήπτη δημοσίων έργων και ιδιοκτήτη ΜΜΕ. Δηλαδή να αναθεωρηθεί
το υπάρχον θεσμικό και νομικό πλαίσιο με διερεύνηση και της σχετικής ευρωπαϊκής
νομοθεσίας.
14) Πέρα από τη δημοσίευση των διαφημιστικών δαπανών και χορηγιών των
χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων (ν.4374/2016), να δημοσιεύονται και οι
διαφημιστικές δαπάνες των ΔΕΚΟ ανά ΜΜΕ έτσι ώστε να υπάρχει πλήρης διαφάνεια
στη διαχρονική κατανομή της κρατικής χρηματοδότησης προς τα ΜΜΕ.
15) Να ισχύει η ονομαστικοποίηση μετοχών έως φυσικό πρόσωπο των εταιριών που είναι
μέτοχοι σε εφημερίδες και κατέχουν άνω του 1% επί του μετοχικού κεφαλαίου (όπως
ισχύει στον 3310/2005 για τον βασικό μέτοχο).
21