Transcript Douglas (Pseudotsuga menziesii)

Douglas (Pseudotsuga menziesii)
Douglas is geen spar en ook geen den.
Wat dan wel?
De algemene naam eert David Douglas, de Schotse botanicus die als eerste de boom
introduceerde bij Europese kwekers in 1826 (moet me nog verdiepen in die eerste
geschiedenis van de bebossing van Beisbroek en Tudor, mocht er iemand anders al wat
meer bagage hebben?). Douglas is bekend om zijn introducties van veel NoordAmerikaanse coniferen in Europa. De Latijnse speciesaanduiding "menziesii" is een
eerbetoon aan Archibald Menzies, een Schotse wetenschapper en natuuronderzoeker
welke als eerste de boom ontdekte op het Vancouvereiland in 1791.
In Amerika bereikt de boom een hoogte van maar liefst 100 m. Ze bereiken daarbij een
indrukwekkende omvang en hoge ouderdom: er zijn bomen bekend die 1300 jaar oud zijn.
In Europa wordt de Douglas "maar" iets meer dan 50 meter.
De indeling van de naaldbomen, die in wezen een heel oude en primitief boomgeslacht is,
heeft wel voor meer problemen gezorgd, maar met de Douglas wist men eigenlijk niet
goed wat aangevangen. Hij vertoont meer associaties met de den, maar zijn platte
naalden hebben meer weg van een kruising tussen een spar en een taxus. En zijn kegels
dan weer, lijken wel op een kruising van de spar met de den. (als er iemand de verschillen
tussen den en spar ergens opgelijst heeft; altijd welkom...)
Al bij al lijkt deze naaldboom nog het best op de Tsuga of Hemlockspar, vandaar dan zijn
soortnaam Pseudo-tsuga. Door al die gelijkenissen met andere, en beter bekende
coniferen in die tijd, plaatste de Douglas de botanici in de 19e eeuw voor problemen: hij
werd achtereenvolgens geclassificeerd bij de Pinus, Picea, Abies, Tsuga en Sequoia, om
uiteindelijk -op basis van zijn bijzondere kegels- te worden onder gebracht in een
afzonderlijk geslacht Pseudotsuga door de Franse botanicus Carrière in 1867.
Uitzicht: De duidelijkste kenmerken zijn de bruinrode, puntige knoppen aan het eind van
de twijgen. Ze lijken op dikke beukenknoppen. Douglas is eenhuizig. De mannelijke
bloeiwijzen staan dicht bijeen aan de onderzijde van de twijgen, zijn cilindrisch en geel. De
vrouwelijke bloemen zijn rechtopstaande kegels aan de eindknop, groen of rood. Beide
rijpen op een verschillend tijdstip zodat geen zelfbestuiving kan plaatsvinden. De bloemen
ontluiken eind maart.
De kegels zijn eivormig hangend met donkerbruine zaadschubben waar telkens de drie
wat blekere punten van de dekschubben onderuit steken, een drietand op z’n kop.
De schors is in het jeugdstadium glad en voorzien van talrijke harsblazen (die ruiken naar
sinaas!). Van een volwassen Douglas is de schors ruw en kurkachtig, vol donkere barsten
en groeven.
De naalden zijn frisgroen en soepel. Aan de onderzijde zijn ze dofgroen, bij kneuzing
welriekend.
De dunnere zijtakken buigen door onder de last van het dichte kleed van zachte, naalden
en hangen als guirlandes onder aan de zwaardere takken.
De kegels zijn hangend.
In de houthandel gekend als Oregon pine (de nationale boom aldaar) of Amerikaanse
grenen.
Tot slot nog dit leuk verhaal over de Douglas. Eens, heel lang geleden, heerste er een
enorme brand in het grote bos. Alle dieren raakten in paniek en probeerden te vluchten.
Wie maar kon, rende weg. Weg van het vuur en de enorme hitte. Ook de bosmuisjes
probeerden te vluchten, maar dit lukte niet al te best. Met hun kleine pootjes konden ze
zich niet vlug genoeg uit de voeten maken en het vuur kwam steeds dichterbij. De
bosmuisjes zagen het gevaar en riepen luidkeels om hulp:”Help, help, wie kan ons
helpen?” Plotseling klonk daar de rustige stem van mevrouw Douglas: ”Kom maar bij mij!
Dan kunnen jullie hoog in mijn toppen, in de kegels schuilen totdat het vuur voorbij is!” En
zo gebeurde het. De muisjes klommen hoog de boom in en verschuilden zich in de kegels
van de douglasspar. De bosmuizen ontsnapten aan het vuur en toen de brand voorbij was,
verlieten ze de kegels en klommen weer naar beneden. Alleen hun staartjes bleven achter.
Zo komt het dat men nu nog altijd ‘muizenstaartjes’ uit de kegels ziet...
bron :http://www.sjamaanrudy.be/DouglasSpar.html en
bron: http://www.stemderbomen.nl/index.html