Transcript Bekijk het programma - Concert in Tienhoven

Winterconcert 20 januari 2017
Delta Piano Trio
Gerard Spronk, viool
Victor Julien-Lafamère, cello
Vera Kooper, piano
Programma
W.A. Mozart: Pianotrio in C major K 548 (1788)
- Allegro
- Andante cantabile
- Allegro
Philippe Hersant: Variations sur la Sonnerie
de Sainte-Geneviève du Mont de Paris (1998)
Pauze
F.Mendelssohn-Bartholdy: Piano Trio no.1
in d minor, Opus 49 (1839)
- Molto allegro ed agitato
- Andante con moto tranquillo
- Scherzo
- Finale
- Toegift Franz Schubert: Notturno D897 in Es major
(Welkomswoord bestuur.)
Op 32-jarige leeftijd voltooide Mozart het Piano Trio no.5 in C major
K 548. Hij was toen op het absolute hoogtepunt van zijn creatieve
kunnen. Hij was onder andere bezig met zijn laatste grote symfonieën
en het complexe Piano Trio in E-major KV 542. In de muzikaal gezien
vruchtbare zomer van 1788 schreef hij ook het trio dat u vanavond te
horen krijgt. Het is beperkter in omvang en simpeler en lichtvoetiger dan
de andere werken uit die tijd. Het lijkt erop dat hij het schreef voor eigen
plezier om samen met anderen te spelen tijdens een genoeglijk
samentreffen of dat het bedoeld was voor goede amateurs.
Het was het 5e van de zes pianotrio’s die hij schreef in zijn Weense
tijd. Gaandeweg zien we de rol van de cello zich ontwikkelen.
Aanvankelijk diende de cellopartij voornamelijk ter ondersteuning van
de viool en de piano, maar ze groeide uit tot een steeds zelfstandiger en
completer partij met een eigen melodielijn en een evenwichtig aandeel in
de uitwerking van de thema’s. In dit trio zijn viool en piano nog
prominent aanwezig, maar ook de cello neemt actief deel aan de
muzikale uitwisseling tussen de instrumenten.
Het trio heeft een opgewekt karakter met een melodieus
middendeel, dat door zijn delicate zangerigheid een voorafspiegeling is
van de kamermuziek uit de vroege 19e eeuw.
Van de in 1948 geboren Franse componist Philippe Hersant hoort
u vanavond variaties op een stuk dat oorspronkelijk, bijna drie eeuwen
daarvoor door zijn landgenoot Marin Marais (1656-1728) werd
gecomponeerd: ’La sonnerie de Sainte-Geneviève du Mont de Paris’ uit
1723. De inspiratie tot dit werk vormde het klokgelui van de kerk gewijd
aan de Heilige Genoveva - het latere Panthéon - op een van de zeven
heuvels van Parijs. Marais wist met een ensemble van viola da gamba,
viool en basso continuo de indruk van een carillon te wekken o.a. door
de typische stemming en de samenklanken van een klokkenspel na te
bootsen.
Hersant gebruikte in zijn Variations een pianotrio. Met name de
piano blijkt uitstekend geschikt om een carillon te verklanken. Soms als
een voorjaarsachtig geklingel van een enkel klokje over een vredig
landschap, of als een noodklok die waarschuwt voor gevaar; dan weer
als een op hol geslagen carillon boven een verbijsterde wereld waarin
alles raast en tiert, waarbij ook de viool en de cello zich niet onbetuigd
laten. Je kunt erin horen wat je fantasie je voorschotelt. Je kunt het ook
over je heen laten komen en je alleen maar verbazen over het
fabelachtige talent van deze hedendaagse componist, die meer dan 100
composities op zijn naam heeft staan, maar die veel te weinig bekend is
en veel te zelden gespeeld wordt. Een nieuw jaar beginnen met een
nieuwe ontdekking. Het kan niet beter!
Felix Mendelssohn-Bartholdy trad al als 9-jarig knaapje met zijn
viool in het openbaar op en als 11-jarige schreef hij zijn eerste
composities. Mendelssohn was ook degene die, zoals bekend, de
Mattheuspassion van Bach weer tot leven wekte. Hij beoefende allerlei
muzikale genres, waarbij de kamermuziek een aanzienlijk deel van zijn
oeuvre in beslag neemt.
Het Piano Trio in d minor begint met een introductie van het
hoofdthema door de cello. De viool volgt, ondersteund door een
syncopische begeleiding door de piano. Ook het tweede thema wordt
door de cello geïntroduceerd, waarna Mendelssohn beide thema’s in de
virtuoze doorwerking combineert en de drie instrumenten afwisselend
de melodie voor hun rekening nemen.
In het tweede deel -Andante con moto tranquillo- neemt de piano
het voortouw met een melodie die doet denken aan Mendelssohns
Lieder ohne Worte. De viool neemt het thema over en bij de herhaling
voegt zich de cello, terwijl de piano de melodie omspeelt en ondersteunt.
Ook bij het Scherzo, een licht en dansant deel, wordt het
hoofdthema eerst gespeeld door de piano, die daarna al snel naar de
achtergrond terugtreedt en de rol van de begeleiding op zich neemt.
De Finale begint pianissimo, maar tempo en volume nemen al snel
toe in de veeleisende pianopartij met opzwepende arpeggio’s en reeksen
chromatische akkoorden. Daartegenover vormen de cantabile momenten
als balsem voor de ziel een duidelijk contrast.
Het Delta Piano Trio werd opgericht in Salzburg door drie
Nederlandse musici: Gerard Spronk, Irene Enzlin en Vera Kooper, en in
deze combinatie functioneert het nog steeds. Helaas kon Irene Enzlin
door andere verplichtingen vanavond niet in Tienhoven optreden. Ze
wordt vervangen door de cellist Victor Julien-Lafamère. Uit
beschrijvingen van het trio blijkt hun persoonlijke klank en de toewijding
en het enthousiasme van de musici. Ze zien kamermuziek als een vorm
van communicatie, constante uitwisseling van ideeën en een gedeelde
ontwikkeling via reflectie en nieuwe ontdekkingen.
Het Delta Piano Trio heeft een zeer persoonlijke repertoirekeuze en
schroomt niet om minder bekende componisten uit te voeren.
Om met Gerard Spronk te spreken: ‘We zien optreden als een
uitdaging en een voorrecht om het hart van de toehoorder te raken met
muziek.’