Transcript Kerstnacht 2016 - Gereformeerde Kerk Wierden

24 december 2016 PM Wierden Kerstnacht
Lucas 2:6 – It's about time – Het wordt tijd...
Vanaf 21:40 uur
•
•
•
Reach Out – Joyful wonderful news (3:47);
Reach Out – I heard the bells (4:42)
Samenzang: NLB 477:1,4,5 (2:27)
1. Komt allen tezamen, jubelend van vreugde
komt nu, o komt nu naar Bethlehem !
Ziet nu de vorst der eng’len hier geboren.
Komt, laten wij aanbidden,
komt laten wij aanbidden,
komt laten wij aanbidden, die Koning.
4. O kind ons geboren, liggend in de kribbe,
neem onze liefd' in genade aan!
U die ons liefhebt, U behoort ons harte.
Komt, laten wij aanbidden.
komt, laten wij aanbidden,
komt laten wij aanbidden, die Koning.
5. Zingt hemel en aarde, zingt nu eng'lenkoren
zingt alle scharen rondom de troon:
Glorie aan God en vrede voor de mensen!
Komt laten wij aanbidden,
komt laten wij aanbidden,
komt laten wij aanbidden, die Koning.
•
Samenzang: NLB 482:1,3 (3:50)
Er is uit 's werelds duistre wolken
een groot licht stralend opgegaan.
Bedreigt het donker alle volken,
wij zullen in het zonlicht staan.
Glorie aan God, de overwinning
is ongekend, de vreugde groot;
de aarde jubelt, hoor ons zingen:
wij delen in een rijke oogst!
Godlof, een Kind is ons geboren,
een held zal onze Koning zijn,
die Raadsman, God-met-ons zal heten die Zoon zal onze Vader zijn!
Vorst die met vrede ons wil kronen
van nu af tot in eeuwigheid,
de Eeuwige zal Hem doen tronen
op recht en op gerechtigheid.
22:00 uur Welkom en mededelingen
1
Aanvangslied: Psalm 72:7
7. Laat ons de grote naam bezingen
van Hem die Isrel leidt,
want Hij alleen doet grote dingen,
zijn roem vervull' de tijd.
Looft God de HEER, Hij openbaarde
zijn wonderen, zijn eer.
Zijn heerlijkheid vervult de aarde.
Ja, amen, looft de HEER.
Stil gebed, bemoediging en groet
Gebed om de Heilige Geest
Wat vooraf ging... Reach Out – Be born (4:41)
Schriftlezing: Lucas 2: 21 In die tijd kondigde keizer Augustus een decreet af dat alle
inwoners van het rijk zich moesten laten inschrijven. 2 Deze eerste volkstelling vond
plaats tijdens het bewind van Quirinius over Syrië. 3 Iedereen ging op weg om zich te
laten inschrijven, ieder naar de plaats waar hij vandaan kwam. 4 Jozef ging van de
stad Nazareth in Galilea naar Judea, naar de stad van David die Betlehem heet,
aangezien hij van David afstamde, 5 om zich te laten inschrijven samen met Maria,
zijn aanstaande vrouw, die zwanger was. 6 Terwijl ze daar waren, brak de dag
(werden de dagen van haar baren vervuld) van haar bevalling aan, 7 en ze bracht een
zoon ter wereld, haar eerstgeborene. Ze wikkelde hem in een doek en legde hem in
een voederbak, omdat er voor hen geen plaats was in het nachtverblijf van de stad.
Lied: NLB 483:1,2,3
1. Stille nacht, heilige nacht!
Davids Zoon, lang verwacht,
die miljoenen eens zaligen zal,
wordt geboren in Bethlehems stal,
Hij, der schepselen Heer,
Hij, der schepselen Heer.
2. Hulploos Kind, heilig Kind,
dat zo trouw zondaars mint,
ook voor mij hebt Ge U rijkdom ontzegd,
wordt Ge op stro en in doeken gelegd.
Leer me U danken daarvoor.
Leer me U danken daarvoor.
3. Stille nacht, heilige nacht!
Vreed' en heil wordt gebracht
aan een wereld, verloren in schuld;
Gods belofte wordt heerlijk vervuld.
Amen, Gode zij eer!
Amen, Gode zij eer!
8 Niet ver daarvandaan brachten herders de nacht door in het veld, ze hielden de
2
wacht bij hun kudde. 9 Opeens stond er een engel van de Heer bij hen en werden ze
omgeven door het stralende licht van de Heer, zodat ze hevig schrokken. 10 De engel
zei tegen hen: ‘Wees niet bang, want ik kom jullie goed nieuws brengen, dat het hele
volk met grote vreugde zal vervullen: 11 vandaag is in de stad van David jullie redder
geboren. Hij is de messias, de Heer. 12 Dit zal voor jullie het teken zijn: jullie zullen
een pasgeboren kind vinden dat in een doek gewikkeld in een voederbak ligt.’ 13 En
plotseling voegde zich bij de engel een groot hemels leger dat God prees met de
woorden:
14 ‘Eer aan God in de hoogste hemel
en vrede op aarde voor alle mensen die hij liefheeft.’
15 Toen de engelen waren teruggegaan naar de hemel, zeiden de herders tegen
elkaar: ‘Laten we naar Betlehem gaan om met eigen ogen te zien wat er gebeurd is en
wat de Heer ons bekend heeft gemaakt.’ 16 Ze gingen meteen op weg, en troffen
Maria aan en Jozef en het kind dat in de voederbak lag. 17 Toen ze het kind zagen,
vertelden ze wat hun over dat kind was gezegd.
Lied: NLB 478:1,4
1. Komt, verwondert u hier, mensen,
ziet, hoe dat u God bemint,
ziet vervuld der zielen wensen,
ziet dit nieuwgeboren kind!
Ziet, die 't woord is, zonder spreken,
ziet, die vorst is, zonder pracht,
ziet, die 't al is, in gebreken,
ziet, die 't licht is, in de nacht,
ziet, die 't goed is, dat zo zoet is,
wordt verstoten, wordt veracht.
3. O Heer Jesu, God en mense,
die aanvaard hebt deze staat,
geef mij wat ik door U wense,
geef mij door uw kindsheid raad.
Sterk mij door uw tere handen,
maak mij door uw kleinheid groot,
maak mij vrij door uwe banden,
maak mij rijk door uwe nood,
maak mij blijde door uw lijden,
maak mij levend door uw dood!
18
19
20
en
Allen die het hoorden stonden verbaasd over wat de herders tegen hen zeiden,
maar Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en bleef erover nadenken.
De herders gingen terug, terwijl ze God loofden en prezen om alles wat ze gehoord
gezien hadden, precies zoals het hun was gezegd.
Preek – dat de dagen vervuld werden
Lied: NLB 505:1,2
1 In de nacht gekomen
kind van hogerhand,
licht in blinde ogen
3
licht dat zingend brandt,
kom in onze dagen
kom in onze nacht,
hoor de aarde klagen Heer, de wereld wacht.
2 In de nacht gekomen
kind dat met geduld
eeuwenoude dromen
eindelijk vervult,
kom in onze dagen,
kom in onze nacht
kom met uw gestage
milde overmacht.
Mini concert Reach Out, met ondertussen de collectes
It’s about time ()
Child of wonder (3:50)
Great joy, () of: Gloria with Glory (4:46)
Gebed
Slotlied: NLB 425 (staande)
Vervuld van uw zegen gaan wij onze wegen
van hier, uit dit huis waar Uw stem wordt gehoord,
in Christus verbonden, tezamen gezonden
op weg in een wereld die wacht op Uw Woord.
Om daar in genade Uw woorden als zaden
te zaaien tot diep in het donkerste dal,
door liefde gedreven, om wie met ons leven
Uw zegen te brengen die vrucht dragen zal.
Zegen (staande) beantwoord met het Ere zij God
Ere zij God, ere zij God
In de hoge, in de hoge, in de hoge
Vrede op aarde, vrede op aarde
In de mensen een welbehagen
Ere zij God in de hoge
Ere zij God in de hoge
Vrede op aarde, vrede op aarde
Vrede op aarde, vrede op aarde
In de mensen, in de mensen
Een welbehagen
In de mensen, een welbehagen
Een welbehagen.
Ere zij God, ere zij God
In de hoge, in de hoge, in de hoge
Vrede op aarde, vrede op aarde
In de mensen een welbehagen. Amen, amen
4
Kinderen van God,
soms vóel je het: de leegte. Op internet schreef iemand: ik
moet eigenlijk gewoon iets kwijt, even van me afschrijven,
misschien dat jullie advies hebben. Ik voel me gewoon leeg
en eenzaam, hoewel ik een druk bestaan heb. Ik heb het
druk met school, met stage, met mijn werk. Thuis zie ik
mijn ouders haast niet omdat ik het gewoon heel druk heb.
Ik heb geen liefde meer, want deze week heb ik het
uitgemaakt met mijn vriend omdat ik niets meer voor hem
voelde. Doordat ik het zo druk heb met alles, heb ik geen
tijd om uit te gaan op zaterdagavond, waardoor ik dus niet
of nauwelijks nieuwe mensen ontmoet. Maar ik geef ook
eigenlijk helemaal niets om uitgaan. Ik lig liever lekker na
een lange dag werken in de bank, tv kijken enzo. Kortom;
ik ben een apart individu. Ik wil alles alleen doen. Maar;
hoewel mijn leven hectisch is en druk, voel ik me toch
eenzaam. Iemand die dit herkent? Ik vraag me soms toch
af of ik wel normaal ben. En meteen de eerste reactie was
natuurlijk: Ik kan je moeilijk helpen, want eigenlijk zie ik
geen probleem in je verhaal, snap je? Het zijn normale
jonge mensen problemen, snapt haar moeder vast als ze
tijd kan vinden om even bij te praten in alle drukte. Niks
mis met jou. Die leegte, wie kent die niet.
Het kan ook bij depressie horen of bij borderline, dat lege
gevoel. Het is onvermijdelijk nadat je vader overleden is,
of je vrouw, dat lege gevoel. En als je het voelt en vertelt,
is de redding vaak nabij, of in elk geval advies, of komt er
meeleven en wordt je leven al ietsje minder leeg.
Leegte wordt heel vaak aangepakt met drukte. En drukte
kan leegte verbergen, maar drukte kan zelf ook leeg zijn.
En vaak vóel je het niet eens als leegte. Maar daarmee
kom je heel dicht bij een definitie van de Bijbel voor het
leven op deze aardbol. Prediker verwoordde het met: lucht
en leegte, alles is lucht en leegte. Je bent social worker in
Chicago, je ziet dat veel mensen geen toegang hebben tot
5
de zorg, en jij wilt je als president inzetten om dát aan te
pakken. Je werkt 8 jaar lang keihard om Obamacare een
beetje op poten te zetten, nog een hele klus vanwege alle
politieke machtsspelletjes, maar als het er toch van komt,
denk je nog één keer: yes, we can! Maar je ambtstermijn
is nog niet voorbij of de volgende staat op om keihard te
gaan werken om dat weer af te schaffen. Waar heb jij dan
je tijd en je dagen mee gevuld? En hoorde jij iemand in
Amerika roepen: waar zijn we nu eigenlijk mee bezig? Nee,
want dát is de politiek.
Goed, van politiek voel je het als normaal mens nog wel
een beetje. Maar neem onszelf: jij bent mens, je bent
geïndoctrinéérd met evolutietheorie, niet alleen t.o.v. de
schepping, maar het hele leven. We zien ontwikkeling in de
wetenschap, hanteren groeimodellen voor de economie.
We vullen dat in met: allemaal druk met spullen maken
spullen kopen spullen gebruiken spullen weggooien. Maar
is die evolutie, ontwikkeling, groei, echt een plaatje dat het
leven verklaart? Veel meer dan koude drukte is dat groeien
van de economie niet. De aarde, die God ons gaf, groeit en
bloeit ook, maar wordt niet steeds méér. En waar is de
mens nu in gegroeid, in die eeuwen dat we hier rondlopen?
Dankzij de wetenschap zijn we een paar centimeter langer
geworden gemiddeld, een paar jaren leef tijd opgerekt
gemiddeld. Maar was dat het doel van de evolutie? Is de
mensheid meer méns geworden? Als je morgen uitbuikt en
een stil halfuurtje hebt en je zou de profeten gaan lezen uit
je Bijbel, dan is het écht gewoon een nieuwsverslag van
het journaal anno 21ste eeuw. Geen steek veranderd, wat
een lege drukte al die eeuwen, tijdverspilling. Maar wie in
de wereld leest de Bijbel nog? Daar zijn we te druk voor.
Komt daar nog wat van, o mens, van dat project mens?
Wat ontwikkel jij nu in feite méér dan lucht en leegte...
De Bijbel doet daarom een gebed in Ps.119: Bewaar mijn
oog, dat niet de valse schijn, dat niet de lege vreugd mijn
6
hart bewege. Want wie wil leven van lucht en leegte, dat is
geen leven. Een mens die mens is, en niet alleen een
bodemloos vat dat drukte en lawaai en spullen door zich
heen laat lopen; een mens die mens is, wil niet aan het
eind moeten concluderen: het leven was een damp, de kat
in de zak is op, als een ballonnetje loopt er nog de laatste
lucht en leegte uit, en dat was dat; een mens die mens is
verlangt naar... ja, naar wat? Maar wat anders dan leegte,
want een mens is een vuller. Logisch, je bent geschapen
naar het beeld van God, en één van de kernwoorden van
Gód is: volheid.
Vanaf het begin ken je God zo. Vervul Ik niet de hemel en
aarde, luidde het woord van de Here (Jer.23:24). De aarde
nu was woest en ledig, maar God schiep; en toen
wemelden de wateren van zeedieren en krioelde van
levende wezens. En tegen de mens zei Hij: vervult de
aarde, maak hem vol! Vindt Hij mooi. Maar dat vindt jij ook
mooi. En toen we Hem wilden eren met het bouwen van de
tempel, toen had Hij die niet nodig natuurlijk, want op
bergen en in dalen, ja overal is God. Maar goed..., maar
laat dan het heilige der heiligen leeg. Een teken dat jij de
volheid van God nooit bevatten kunt, want die is eeuwig
eindeloos. Maar toen de tempel klaar was, grote genade,
toen vulde de heerlijkheid des Heren het hele huis. En jij
zag het als een wolk – kun je ook niet pakken of inpakken.
En als Hij Zijn hart laat spreken over wat Hij voor Zich ziet,
als Hij belooft dat Hij de Messias zal sturen om een ideale
wereld tot stand te brengen, dan staat er: de aarde zal vol
worden van de kennis van de heerlijkheid des Heren, zoals
de wateren de bodem van de zee bedekken (Jes.11:9). De
profeten waren er vol van, ze mochten er íetsje van zien en
schreven al zomaar 1, 3, 48, 52, 66 hoofdstukken vol. En
nog één ding: God hebben we leren kennen als de God die
heel veel belooft; maar ook als de God die zijn beloftes
vervult met ze uit te laten komen, met werkelijkheid.
7
En daarom werd het kerst. Ook rond en in het kerstverhaal
kom je dat volle, dat vervullen tegen. Vervul o Heiland het
verlangen, zongen we vorige week hier. En vandaag is onze
reactie op de komst van Jezus op aarde: ziet vervuld der
zielen wensen. En in het kerstverhaal zelf staat het ook.
Wij hebben dat weg vertaald, want wij willen een vertaling
die bij óns past. En wij zijn de mensen van meten, dat is
pas weten; wij zijn van de cijfertjes; dus wij hebben het in
de zwangerschap over uitgerekend zijn. Vaak ook nog op
de dag af. Dus vertalen wij: toen de dag aanbrak... Aan
zijn taal ken je de mens. Maar aan Zijn taal ken je ook
God. En Die had er staan: de dagen werden vervúld dat zij
baren zou! Want je kunt een datum stellen, en wij zeggen
dan: over tijd. Maar het leven rekent ruimer, Gods
werkelijkheid is blijkbaar voller dan wij graag in schema's
en tabellen willen persen. De dagen werden vervuld. Net
als je met andere dingen wel zegt: nou, dát werd tijd...; de
maat is nú vol. Wanneer is dat? Je voelde de verandering
al wel aankomen, maar precíes uítrekenen, is lastig, maar
als het komt, zeg je: dit is wat ik verwachtte, dit is wat we
nodig hadden, dit is wat ik bedoelde zonder het van te
voren al zo concreet te kunnen verwoorden als het er nu is.
En in Lucas 2 ging over dat zij baren zou. Daar was María
heen gegroeid. Zij mocht haar armen vullen met haar eerst
geboren zoon en haar dagen zouden zich vullen met het
ontvangen van visite en zorgen voor de kleine.
Maar omdat God die uitdrukking ook al zo vaak gebruikte
in het OT voor andere dingen dan alleen de dagen van je
zwangerschap. Bijv. wordt je sterven ook zo benoemd:
wanneer uw dagen vervuld zijn (IISam.7:12). Maar ook:
de tijd is nabij en de vervulling van elk visioen (Ez.12:23);
dan wachten zij nog op de vervulling van het woord
(Ez.13:6) – daarom moet je dat er denk ik ook bij ín horen
als één van de dingen aan de kerstboodschap: God gunt
jou als mensen op Zijn wereld dat jij je dagen vullen kunt.
8
Goed getimed om de komst van Jezus Christus dan te
vieren aan het einde van een jaar. Je zit zo in elkaar dat je
dan al wat in de stemming bent om te kijken: waar heb ik
al die dagen van 2016 mee gevuld? Wat heb ik nu, nu dat
ik ze tot zover allemaal doorgewerkt heb?
Overal waar Jezus kwam, zie je dat er volheid ontstaat. Dat
is niet alléén maar positief. Tijdens Zijn eerste preek raakte
men vol toorn. Daarna genas Hij een verlamde en werden
mensen vervuld met ontzetting en vrees. Toen Hij één van
z'n verschrompelde rechterhand genas op sábbath raakten
ze vol-komen buiten zinnen. Toen het Evangelie de wereld
over verkondigd werd, waren mensen vol verbazing, bijv.
toen Petrus en Johannes die verlamde genazen bij de
Schone Poort. De hogepriester en die bij hem waren
werden vervuld van naijver. In Antiochië waren de Joden
vol nijd, en in Efeze was de hele stad vol verwarring.
Maar ook andersom. Die hérders: vól; vertelden aan ieder
die maar wilde horen, hun mond stroomde over van lof en
prijs voor God. Maria vúlde haar hart ermee. En het meest
hoor je dat mensen vervuld werden met de Heilige Geest:
Elisabeth ging ervan profeteren tegen Maria, Johannes
kreeg Hem mee vanaf zijn geboorte, Zacharias ging een
lofzang zingen toen hij weer spreken kon. En alle mensen
sinds Pinksteren, die bij het horen van de boodschap het
idee krijgen: dit is nu wat ik en wat de hele wereld nodig
hebben, die werden vervuld met de Heilige Geest.
Leegte is de tijdgeest van de wereld. Uit het onderzoek van
de lobbyorganisatie Tuinbranche Nederland kwam naar
voren dat er veel ellende en onzekerheid in de wereld is.
Nu daar hoefden ze niet díep naar te graven. Maar wat uit
dat onderzoek vooral blijkt: het helpt om extra kerstgroen
te kopen. De tuincentra verkondigen blij dat de omzetten
stijgen, ze zijn weer op het niveau van 2008, sinds de
crisisjaren het ijkpunt van wat welvaart en rijkdom heet. Jij
9
wilt van je huis met hun spullen een gezellige plek maken.
Als een soort veilig eiland. En de tuinbranche weet nu hoe
dat komt: jij bent bang voor ISIS, Donald Trump en Assad;
en de mensen hebben bij hen het beste redmiddel ontdekt
wat daar tegen helpt: dennengeur. Wat een lege tijdgeest!
Maar als jij je huis helemaal op en top kerst gemaakt hebt,
wil jij die leegte natuurlijk alsnog laten vullen. Dáárom ben
je vast ook naar de kerk gekomen. En dit is de boodschap:
God gunt en belooft jou dat volle leven. En vol van Zijn
Geest betekent, wat Paulus ervoer, vol worden van liefde
en trouw en vrede, vriendelijkheid, vreugde, geduld,
goedheid, zachtheid en zelfbeheersing (Gal.5:22). Ik breng
het je vanavond vanuit dat er staat dat de dagen vervuld
werden. En toen Jezus opgroeide en het haast zover was
dat Zíjn dagen vervuld werden, toen heeft Hij een rede
over de laatste dingen gehouden. En zei Hij: dit zijn de
dagen ..., waarin … in vervulling zal gaan (21:22).
Als je vanavond weer even besluit om God binnen te laten
komen, dan worden je dagen vol. Denk jij aan vol mét... jij
serieus druk met werk maken van je christen zijn. Maar
ook die dagen zélf zullen vol raken. In de zin van: eens
blaas jij de laatste adem uit en brengen zij jouw lege
stoffelijk overschot naar de V'veenseweg. En je dagen
hebben op die dag ergens toe geleid, jij bouwt net als in
een zwangerschap met elke dag aan iets wat komt, en dat
heeft alles te maken met waar jij druk mee bent. En wat
wordt er dan geboren? De leegte en het lawaai van het
niets, de hel, zeg maar? Of wordt dan geboren waar jij hier
aan werkte, nog onaf, maar dat Jezus tegen je kan zeggen,
als Hij voor de tweede kéér komt: jij mag deze nieuwe
aarde vullen, met waar jij het liefste je dagen híer al vól
van had gezien: eenheid met God, liefde voor en van
mensen om je heen. Je staat aan de vooravond van volle
dagen, geliefde mensen. Jouw dagen zijn nog niet vervúld,
10