Transcript - 4.55 MB - Katholiek Onderwijs Vlaanderen

Bijlage bij ‘In Dialoog’ nr. 2/2016
Wie ooit een instrument
leerde bespelen
of zangles nam,
weet wat het vraagt
om een partituur noot voor noot
te doorknauwen om ze ooit eens doorleefd te kunnen spelen!
Ook een sporter, een student, een toneelacteur,
een circusartiest, een leraar …
weten ervan mee te spreken.
Alles wat je onder de knie wil krijgen,
vraagt concentratie en inspanning:
5 % inspiratie en 95 % transpiratie.
Ons hele leven is eigenlijk een oefenplaats.
Als kind leerden we lopen, spreken, schrijven,
onze gedachten en gevoelens ordenen …
En we bleven leren.
We doen dat levenslang, op vele terreinen.
Met scha en schande, met vallen en opstaan.
Ook dat is een kunst.
Oefenen doe we vaak alleen.
We treden dan met onszelf in dialoog.
Soms repeteren we ook in groep.
We luisteren daarbij intens naar elkaar
en zoeken samen naar een harmonische balans.
Of hij al kon stappen, vroeg de dokter
van het Kinderwelzijn.
Niet echt, zei ik, maar hij gaat al
staan en weer zitten zonder steun. Hij oefent geduldig
en applaudisseert dan trots voor zichzelf.
De dokter keek bedenkelijk. Of hij al kon praten, dan?
Niet echt, zei ik, maar hij bootst geluiden na, en hij
brabbelt van alles. Hij oefent geduldig en
applaudisseert dan trots voor zichzelf.
De dokter keek vragend. Of hij reageert op vragen als
‘waar is…’?
Niet echt, zei ik, maar hij geeft wel duidelijk aan wat
hij wil (en vooral wat hij niet wil). Hij oefent geduldig
en applaudisseert dan trots voor zichzelf.
De dokter dacht dat hij misschien wat traag
ontwikkelt en stelde voor een extra afspraak te
maken, voor een tussentijdse controle. Dat leek mij
ook wel aangeraden: om te zien of de dokter intussen
geduld had leren oefenen en trots kon
applaudisseren.
Iesja
Tochtgenoten zijn altijd kostbaar:
in het gezin en de familie,
op school, in de jeugdbeweging, op het werk …
Ze zien groeikansen,
geloven in elkaars kunnen
en moedigen aan om het niet op te geven.
Ken je het verhaal van Jezus en de
vijgenboom?
Of van Sam en de Prins van Stien Michiels?
Moet je beslist eens lezen!
Er zit muziek in!
Sam en de prins
Bij de cover:
“Test, één
twee.”
Ja, hij werkt, nu
kan de repetitie
beginnen.
Leeftocht op
muziek:
Repeteren,
Samson en Gert
Zo wensen we
jou het nieuwe jaar:
elke dag
een kans
om te bloeien
als een roos
elke dag
een geschenk
om het muziekstuk
dat leven heet
in te oefenen
elke dag
een goed moment
om opnieuw
te beginnen
Foto: Andreas Janssens
Anselm Grün gaat bij zijn patroonheilige,
de heilige Anselmus van Canterbury, te
rade voor inspirerende beelden van het
opvoeder en leraar zijn.
Er komt een vreemde abt bij Anselmus;
hij beklaagt zich over de leerlingen die
tegenwoordig zo verdorven zijn. Hij is
van mening dat ze met harde discipline
getuchtigd en kort gehouden moeten
worden. Daarop antwoordt Anselmus
met het beeld van de tuinman:
Zeg mij, eerwaarde abt, als je een jonge
boom in je tuin zou planten en die aan
alle kanten zo zou inbinden dat hij zijn
takken niet kon uitspreiden en je zou
hem na jaren bevrijden, wat voor een
boom zou daar dan uitkomen? Beslist
een onvruchtbare, met kromme en
verbogen takken.
Een goede tuinman geeft de boom
ruimte om zich te ontwikkelen. Hij
koestert en verzorgt hem, zodat die in
een vorm groeit die op hem lijkt.
Heb je ooit gezien dat een kunstenaar
uit een staaf goud of zilver alleen met
harde klappen een mooi beeld creëert?
Nee toch zeker? Om de staaf mooi te
vormen beslaat en beklopt hij deze
voorzichtig met zijn gereedschap om
hem daarna met zachte hand mooi glad
te maken en te polijsten. Als je je jongens
tot goede zeden wilt opvoeden, dan
moet je hen, tegelijk met de hardheid
van de tuchtiging, de weldadige
verzachting van vaderlijke mildheid en
vriendelijkheid aanbieden.
De leraar is dus een kunstenaar die de
leerlingen met liefde en discipline opleidt
en vormt, opdat het door God gegeven
beeld dat in een ieder klaar ligt, steeds
meer tevoorschijn komt. De kunstenaar
kan de leerlingen niet naar zijn eigen
beeld vormen, maar alleen naar het
beeld dat al in henzelf besloten ligt. De
leraar helpt het kind zijn beeld te
ontdekken en er meer en meer naar te
leven.
Het derde beeld dat Anselmus voor de
opvoeding van kinderen gebruikt is dat
van de moeder die het kind voedt:
Grof brood is beslist goed en nuttig voor
diegene die het kan verdragen. Maar
voed een zuigeling er eens mee en
onthoud hem de melk dan zal je zien, dat
het hem niet sterkt maar smoort.
Waarom? Welnu, dat is té duidelijk voor
woorden. Onthoud echter: zoals een
hard en krachtig lichaam naar behoefte
gevoed moet worden, zo hebben ook de
tere en de sterke ziel bijpassende
levenswijzen nodig.
De leraar is dus als een vader of moeder
die het kind dusdanig voedt, dat het kan
groeien. De moeder past het eten aan de
toestand van het kind aan. Zij voedt het
met iets, waar het nu net behoefte aan
heeft. De juiste voeding is volgens
Anselmus de vriendelijkheid, goedheid,
barmhartigheid en de luchtige
bemoediging en ondersteuning van het
kind.
© Anselm Grün et al., Levenslessen. Inspiratiebron voor het onderwijs. Ten Have, Utrecht, 2012, blz. 133-134
Vanuit de traditie waarin de school staat en in gesprek met haar
omgeving, wil de katholieke dialoogschool een oefenplaats zijn voor
een (samen)leven in een wereld die gekenmerkt is door diversiteit
en verschil.
We geloven rotsvast in de groei- en ontwikkelingsmogelijkheden
van elke leerling.
(Uit OKB, blz. 28)
(Uit de visietekst van Katholiek Onderwijs Vlaanderen over de katholieke dialoogschool)
Jaargang 32
Proviand voor onderweg
Een verademing voor onderwijsmensen
nummer 5
januari 2017
v.u. Andreas Janssens, Katholiek Onderwijs Vlaanderen.
Maandelijkse inspiratiebron
in de rubriek Leeftocht van
www.katholiekonderwijs.vlaanderen
Reacties zijn steeds welkom op
[email protected]
Mens worden is een levenslang groeiproces,
van in de wieg en vroeger al
tot op hoge leeftijd.
Tegelijk is het een gebeuren van elke dag.
Soms maak je een grote sprong voorwaarts.
En soms gaat het voetje voor voetje.
Met vallen en opstaan.
En telkens weer opnieuw mogen beginnen.
In alle gevallen vraagt het inspanning en oefening,
repetitie en geduld.
Lieve God,
Het leven is als een repetitie,
met vallen, opstaan en weer doorgaan
maar dan onmiddellijk voor het grote
publiek.
Overal zijn ogen en oren van mensen,
de jury heeft de stemknoppen vast
en de recensent houdt de pen op het blad.
De partituur is maar deels geschreven,
de orkestmeester niet altijd aanwezig
en een staande ovatie blijft soms uit.
Dan wil ik ook eens niet op de scène staan,
in de coulissen nadenken over een valse noot
en woorden voor een nieuwe strofe
schrijven.
‘Oefening baart kunst’ is Jouw refrein
en daarom is er elke dag een nieuwe kans
om te repeteren op het grote podium.
Els De S met
Welke ruimte krijg jij om je te ontplooien?
Welke ruimte heb je nodig?
Welke ruimte geef je?
Aan je leerlingen, je collega’s, je familie, je …
Elk van hen is anders, uniek.
Als je aandachtig luistert naar ieders verhaal
en in gesprek gaat,
kom je misschien op het spoor
wat elk van hen nodig heeft
om volop vrucht te kunnen dragen.
Jezus vertelt het verhaal van de wijngaardenier
die niet alleen de wijngaard verzorgt, maar ook
de vijgenboom die daarin staat. De eigenaar van
de wijngaard wil dat de wijngaardenier de boom
kapt, omdat hij geen vrucht draagt. De
wijngaardenier spreekt hem echter tegen:
Heer, laat hem ook dit jaar nog met rust, tot ik
de grond eromheen heb omgespit en hem mest
heb gegeven, misschien zal hij dan het komende
jaar vrucht dragen, en zo niet, dan kunt u hem
alsnog omhakken. (Lc 13,8-9, NBV)
Om met leerlingen in dialoog te brengen
jaargang 32
nummer 5
januari 2017
Aan een optreden gaat heel wat repeteren vooraf. Het
optreden zelf is natuurlijk de max, maar ook het inoefenen kan heel wat leut meebrengen. Het is dan niet erg
om fouten te maken. Je kunt eruit leren. Je kunde zien
groeien doorheen het repeteren geeft een boost. Is je
school voor jou zulke repeteerruimte?
EEN NIEUW JAAR, NIEUWE VOORNEMENS
Een nieuw jaar begint met gelukwensen,
voor velen ook met nieuwe voornemens.
Ja, al na enkele dagen hebben die voornemens de
neiging om te beginnen tanen …
Ziehier drie gulden vuistregels die je goede voornemens
groeikansen helpen geven.
Geduldig volhouden
Geef een ongeoefende een viool en een strijkstok en
het geluid is niet om aan te horen, maar na twaalf jaar
zijn hart erin leggen en een ijverig commitment speelt
hij het vioolconcert van Brahms. (Wil Derkse)
Kleine stapjes zetten
(Gelovig) Opvoeden …
vertrekt bij ‘jij bent mij gegeven’,
‘ik ben aan jou gegeven’
is op weg zetten naar
volwassenheid
is erkennen en waarderen (wat
niet hetzelfde is als goedkeuren)
is grenzen aangeven
is vrij laten en toch
aanwezig zijn
is de deur altijd
open laten staan
Je leest graag maar hebt er geen tijd voor? Lees elke
dag een klein stukje en je zult na een jaar zien welke
berg aan lectuur je hebt doorgewerkt.
is vreugde vinden in de ander
Aandachtig luisteren
is je eigen geloof durven
uitspreken
Bij het musiceren is er een verschil tussen oefenen en
repeteren. Het eerste doe je alleen, het tweede samen
met anderen. Bij het eerste gaat het om nauwkeurig
lezen wat er in de partituur staat en voortdurend
herhalen; bij het tweede om het goed luisteren naar wat
de andere muzikanten spelen. (Richard Sennett)
Die tips zijn niet zomaar uit de lucht gegrepen. Het zijn
vuistregels met geschiedenis.
Het zijn vertalingen van drie eeuwenoude principes voor
de moderne (onderwijs)mens. Benedictijnse monniken
richten er hun hele leven naar. Wil Derkse schreef er een
toegankelijk boek over: Een levensregel voor beginners
(Lannoo, Tielt).
is spirituele en religieuze ankers
aanbieden
is je eigen waarden meegeven
is licht op de berg zijn,
soms meer dan je kunt of bent
is onzekerheid toelaten
is zelf blijven groeien
is metgezel en gids zijn:
mee op pad gaan en tegelijk
de weg wijzen
© Groeien! Magazinereeks ‘Leven – wat er echt toe doet’.
Halewijn, 2012, blz. 41.