Transcript Programma - Veldeke Limburg

Programma
13:00 uur
Inloop
13:30 uur
Welkomstwoord en opzet van de dag door de dagvoorzitter Maaike Verrips
Maaike Verrips is directeur van De Taalstudio, organiseert het jaarlijkse DRONGO
talenfestival en is direct betrokken bij de website www.meertalig.nl, de Nederlandse
branche van het internationale netwerk Bilingualism Matters en het verspreiden van
onderzoeksresultaten van het Europees onderzoeksproject AThEME. Ook organiseert
Maaike trainingen, congressen over meertaligheid.
In het eerste deel van de middag spreken koppels, waarbij we een mix hebben gezocht van
onderzoekers, experts en ervaringsdeskundigen
Het tweede deel van de middag biedt gasten de gelegenheid om met elkaar en de sprekers verder
te praten
1. Petra Stienen en Sanela Hamzic
Petra Stienen: Luisteren is de sleutel
Petra Stienen vertelt over hoe zij zelf van Limburgs en Nederlands Arabisch heeft
geleerd en neemt ons mee in haar ideeën over de lessen die daaruit geleerd kunnen
worden.
Petra Stienen is publiciste en commentator, alsmede zelfstandig adviseur op onder
meer het gebied van mensenrechten en leiderschap. Petra Stienen is arabiste en
Midden-Oostenspecialist. Eerder was zij diplomate in Egypte en Syrië en daarna
ambtenaar op het ministerie van Buitenlandse Zaken. Petra Stienen is Eerste
Kamerlid voor D66.
Sanela Hamzic: Mijn taalreis
Sanela Hamzic neemt ons mee in haar ervaringen die ze opdeed tijdens haar ‘taalreis’
die ging van het Servisch en Kroatisch, via het Duits en Nederlands naar het Engels en
Arabisch.
Sanela Hamzic, afkomstig uit Bosnië, werd tweetalig (Servisch en Kroatisch)
opgevoed. Begin jaren negentig maakte zij zich in Duitsland het Duits eigen en
vervolgens in Nederland het Nederlands. De afgelopen jaren is aan dit rijtje Engels
toegevoegd. Inmiddels volgt zij een cursus Arabisch. Sanela is managementassistente
bij het Mundium College Nt2 in Roermond, een school voor de opvang van
Nieuwkomers, waar zij als leerling haar loopbaan in Nederland begonnen is.
2. Leonie Cornips en Elsa Nicolau Mourinho Santos
Leonie Cornips: Onbekendheid met meertaligheid: vooroordelen en voor/nadelen van
tweetalig opgroeien
Over het verschijnsel meertaligheid bestaan veel vooroordelen. We denken dat
Nederland vroeger altijd eentalig is geweest, of dat opgroeiende kinderen in de war
raken als zij met meer talen opgroeien of dat zij het Nederlands niet goed kunnen
leren beheersen. In de media is van alles te lezen over meertalige kinderen,
bijvoorbeeld dat tweetalige kinderen later minder zullen verdienen, dat zij een
taalachterstand bezitten en dat zij later meer kans lopen op laaggeletterdheid. Wat is
nu de wetenschappelijke stand van zaken over meertaligheid? En hoe zit dat nu
precies met het lidwoord de en het, kennen tweetalige kinderen het lidwoord het
niet?
Leonie Cornips is onderzoeker sociolinguïstiek aan het Meertens Instituut (KNAW) in
Amsterdam en hoogleraar Taalcultuur in Limburg aan de Universiteit van Maastricht.
Voor De Limburger/Limburgs Dagblad schrijft zij tweewekelijkse columns die vaak
meertaligheid als onderwerp hebben.
Elsa Mourinho Santos
Elsa Mourinho Santos komt uit het zuiden van Portugal woont sinds 2000 in
Nederland. Ze heeft zich de Nederlandse taal snel eigen gemaakt om hier een
opleiding te kunnen volgen. Elsa spreekt Portugees, Nederlands, Engels en Spaans
en verstaat ook Frans en Italiaans. In haar gezinssituatie spreekt zij voornamelijk
Portugees met haar Portugese man die ook meertalig is. Hun zoon van 6,5 jaar wordt
tweetalig opgevoed (Portugees en Nederlands) en hij spreekt inmiddels ook Engels.
Elsa vertelt over de bijzondere ervaringen in haar meertalig gezin.
Elsa Mourinho Santos is docent aan de opleiding Verpleegkunde, Faculteit
Gezondheidszorg, Zuyd Hogeschool, Heerlen. Ze is alumnus van de opleiding Master
of Education in Special Educational Needs, Fontys OSO. Portugees is haar
moedertaal, Nederlands haar tweede taal.
3. Khalid Mourigh en Susanne Lawro
Khalid Mourigh: Taalgebruik in de Marokkaanse gemeenschap
In de Marokkaanse gemeenschap in Nederland speelt een aantal talen een rol; het
Standaard Arabisch, het Marokkaans Arabisch, het Berber en natuurlijk het
Nederlands. Daarnaast zijn indirect het Frans en binnen de Riffijnse gemeenschap het
Spaans aanwezig. Een veeltalige gemeenschap dus. De sprekers van die talen
verhouden zich op een bepaalde manier tot elkaar; niet in alle contexten gebruiken zij
dezelfde taal. Khalid zal ik schetsen hoe de talen en hun sprekers zich tot elkaar
verhouden in de (Nederlandse) praktijk.
Khalid Mourigh is wetenschappelijk onderzoeker aan de Universiteit Leiden waar hij
Marokkaans Arabisch doceert en onderzoek doet naar Marokkaanse jongerentaal. Hij
behaalde in Leiden zijn PhD in de Berberologie.
Susanne Lawro
4. Anne Kerkhoff en Vital Hanssen
Anne Kerkhoff en Vital Hanssen: Actuele ontwikkelingen in NT2-land
Iedereen die in Nederland bevoegd is om in een bepaalde sector onderwijs in een
bepaald vak te verzorgen – Nederlands of wiskunde of levensbeschouwing of
machinebankwerken – is formeel óók bevoegd om in die sector onderwijs Nederlands
als tweede taal te verzorgen. Anne Kerkhoff en Vital Hanssen zullen uiteenzetten
waarom ‘NT2’ wel degelijk een vak is waarvoor docenten specifieke bekwaamheden
nodig hebben en ze zullen een korte rondleiding verzorgen door dit vakgebied. Hoe
ziet de beroepsgroep eruit? Wat doen de lerarenopleidingen aan opleiding en
nascholing? Welke handboeken zijn er beschikbaar en wat is er aan lesmateriaal te
koop?
Anne Kerkhoff is lector taalbeleid en diversiteit bij Fontys Lerarenopleiding Tilburg.
Zij is één van de initiatiefnemers van het ‘Lectoreninitiatief Professionalisering
Taalonderwijs Nieuwkomers’.
Vital Hanssen is docent taal en NT2- specialist bij Fontys Hogeschool Kind en
Educatie. Vital is ook betrokken bij het lectoreninitiatief professionalisering
taalonderwijs vluchtelingen.
5. Jacomine Nortier en Mayke Zijlstra
Jacomine Nortier: Onderwijs in de eigen taal? Willen we het terug?
In Nederland hebben we jarenlang OETC gekend: Onderwijs in de Eigen Taal en
Cultuur, dat in 2000 is overgegaan in OALT (Onderwijs Allochtone Levende Talen). In
2004 is dit onderwijs afgeschaft. Wat hield het in, welke rol speelde de overheid
hierbij en wat voor lessen kunnen we eruit trekken voor de huidige situatie?
Jacomine Nortier is Universitair Hoofddocent Universiteit Utrecht bij de afdeling
Taalkunde van de opleiding Nederlands. Zij geeft onderwijs en doet onderzoek op het
gebied van meertaligheid, taalcontact, sociolinguïstiek, taal & gender, Nederlands als
Tweede Taal en de relatie tussen taal en (etnische) identiteit.
Mayke Zijlstra:
Mayke Zijlstra is directeur van Basisschool De Tovertuin in Sittard.
15:15 uur
pauze
U wordt verzocht uw keuze te maken voor het tweede, interactieve deel van de middag
15:45uur
open space
In het interactieve gedeelte gaan gasten in een oplossingsgerichte setting in gesprek met elkaar en
met de sprekers rond de vijf thema’s. Deelnemers krijgen de mogelijkheid hun ervaringen, vragen en
ideeën actief met elkaar te delen. De sessie wordt begeleid door ervaren professionals.
16:45 uur
plenaire pitches
Gespreksleiders koppelen plenair de uitkomsten van de open space sessies kort en kernachtig terug
17:00
afsluiting