Transcript 05d advieslijst gezamenlijke commissie 9 november (PDF

ARCHIEF
*2016.10609*
Corsa-nr.
2016.10609
Datum
9 november 2016
Onderwerp advieslijst gezamenlijke commissie 09-11-2016
Project
WATERSCHAP PEEL EN MAASVALLEI
ADVIESLIJST 9 november 2016
VERGADERING GEZAMENLIJKE COMMISSIES
Aanwezig:
- VOORZITTER:
- LEDEN:
- SECRETARIS:
- VERSLAGLEGGING:
- PORTEFEUILLEHOUDER(S):
- ADVISEURS:
Afwezig:
AGENDA
Algemeen
1. Onderwerp
2.
Onderwerp
3.
Onderwerp
Ter advisering
4. Onderwerp
Voorstel
Advies
G.H.M. Driessen
N.J.A.G. Alofs, M.A.J. Bongers, J.J.A.M. van den
Borne, Ph. Bossenbroek, H.L.M. van Dijck, A.J.A.
Felling, L.L.A.M. Geurts, L.J.G.M. Heldens,
W.E.G.M. Hermans, H.G.H. van Heur, A.J.M. van
Iersel, A.A.A. Jansen, H.M.M. Lemmen, F.L.E.
Maesen, G.P. Roelofs, J.P.A. Selen, P.J.C.W.
Stelder, M.P.J. Stoffels, H.L. Stribos en T.A.M.
Witjes
A.P.R.Kickken, adj. dir.
Th.Janssen
R.E.W.M. Dupont, H.E.G. Frenken en J.W. Kersten
J.Tobben, A.Paarlberg.
E.H.W.J.E. Michiels,
Opening
De voorzitter meldt dat dhr. Michiels zich heeft afgemeld.
Spreekrecht publiek.
Hiervan is geen gebruik gemaakt
Vaststelling advieslijst vergadering 7 september 2016;
Zonder opmerkingen wordt de advieslijst vastgesteld.
Code oranje
Het dagelijks bestuur adviseren over het conceptvoorstel aan het algemeen
bestuur.
De commissie adviseert positief
De heer J.Tobben geeft een toelichting op het rapport.
De directe aanleiding was de extreme neerslag.
WPM wil bij de te treffen maatregelen ook inspelen op de klimaatverandering.
We zetten daarbij in op verbindingen met andere initiatieven waardoor een
brede klimaat-alliantie ontstaat.
De strategie is drieledig:
-1 ruimtelijk adaptatie; door duidelijke keuzes te maken;
-2 ontwikkelen en beheren;
-3 werken in allianties (Waterschap gaat het land op).
Door het rapport vrij te gegeven voor consultatie, ontstaat draagvlak. De quickwins worden als eerste aangepakt.
De gepresenteerde sheets zijn als bijlage bij het verslag gevoegd.
De woordvoerders zijn positief over de voortvarende aanpak.
Opmerkingen/
vragen:
De volgende items komen op basis van de presentatie aan de orde:
1. 400 ha wordt omgeklapt van ‘goud-groen’ naar ‘natuurbeken’;
zo goed mogelijk daarbij passende beheersdoelen - extensieve landbouw
natuur, broekbossen b.v. - realiseren.
2. Wat is de strategie indien de ruil niet wordt gehaald; hoe wordt dat
opgevangen? En heeft het waterschap voldoende mankracht om 400 ha.
grond aan te kopen op deze relatief korte termijn?
3. Hoe ga je om met grondeigenaren, die niet meewerken? Het respecteren
van bestaand grondgebruik is voor de fractie Natuur te weinig. Desnoods
staat ‘onteigening’ ter beschikking.
4. Herijking op het gebied van beekdalontwikkeling (maaibeheer, peilbeheer en
normering)krijgt zijn neerslag in de beekontwikkelingsplannen.
5. De samenwerking is essentieel; dat geeft ook financiële mogelijkheden: Er
zijn meer mogelijkheden dan de genoemde: Denk b.v. aan klimaatbuffers in
het Weerterbos en in Ooijen-Wanssum.
6. Worden de retentiegebieden enkel in de natuurbeekdalen gezocht? Waarom
niet ook in de landbouwgebieden?
7. Dit project aanmelden als “Koploperproject” bij het min. v. I&M is prima.
8. Verlies bij de trits: vasthouden, bergen, afvoeren de integraliteit niet uit het
oog.
9. Verklaring van Roermond niet al te dogmatisch langs de meetlat van dit
project leggen.
10. In het rapport overheersen de foto-beelden van landbouw en ontbreken die
van de nagestreefde natuur.
11. Is het een beleidsplan of een notitie met maatregelen die ter discussie
worden gesteld? Het lijkt wat dit betreft een hybride nota.
12. Wat is de functie en effect van waterbuffering in gebieden zonder veel
verval?
13. Een notitie over de waterkwaliteit los van deze nota wordt gewenst geacht.
14. Hoe reageren de toekomstige partners - met name WRO - op dit rapport en
de consequenties (tariefstijging).
15. Kunnen we niet beginnen met het ‘laaghangende fruit’?
16. Een APK-keuring van de bestaande beken wordt gemist.
17. De 400 ha. van de provincie zijn veelal snippers.
18. Er wordt aandacht gevraagd voor vernauwingen van het profiel van de
Tungelroysebeek (gemeente Leudal);
19. Voorgesteld wordt aan twee sporen - ontwikkelen en beheer ‘automatisering kunstwerken’ toe te voegen als mogelijk en te onderzoeken
aspect. Een beekbeheerssysteem; met bypasses en b.v.
terugpompvoorzieningen.
20. Bepleit wordt dat het waterschap de regie houdt.
21. Voldoen de huidige beken nog aan het oorspronkelijke profiel?
22. Zijn de aanvoeren van verhard gebied goed meegenomen in de berekening?
23. De opvang in de natuurgebieden van water ontbreekt.
24. Wordt in de praktijk - als we het hebben over afvoercapaciteit - gehaald wat
berekend is?
In de beantwoording door en namens het bestuur geeft de portefeuillehouder
Frenken aan dat er gerekend is aan effecten van maaien enz. op de
afvoercapaciteit. Het invoeren van een schouw en een APK-keuring van beken
zijn een goede zaak. Er is in het gebied voldoende verval om te bergen; de
gebieden die het waterschap daarvoor op het oog heeft zijn aangegeven. Het
bestuur wil inderdaad graag de regie houden. Bij het intensiveren van het
maaibeleid vormt sneller reageren bij naderende calamiteiten een onderdeel.
Mevr. Kersten geeft aan dat helder is geworden dat er meer oog moet zijn voor
Opmerkingen/
vragen
Toezegging:
5.
Onderwerp
Voorstel
Advies
Opmerkingen
Toezegging:
retentie en dat er partijen zijn die zich realiseren dat ze elkaar nodig hebben.
Het omklappen van de goud-groene natuur gaat gepaard met voorwaarden. De
kracht zit in het gebiedsgericht aanpakken van de problematiek.
De voorzitter meldt dat op nationaal - ministerieel - niveau al enkele
gesprekken zijn gevoerd. Daar is de denklijn neergelegd en is aangeboden om
het als waterschap verder uit te werken. In de maatregelensfeer zal hier en daar
een tandje bijgezet (kunnen) gaan worden. Een beslissing over inzet van
middelen is aan de orde in het nieuwe bestuur na 1-01-2017. Er is wel al
overleg met WRO daarover.
De tweede termijn:
1. Via retentie kan een bepaalde kavelruil in gang gezet worden. Indien de
eigenaar gevrijwaard wordt van overstromingen dan zal men bereid zijn
hiervoor iets hogere waterschapslasten te accepteren.
2. Startpunt in het proces vormt het aangaan van allianties Dat doet recht aan
het rapport.
3. Besteedt aandacht aan plekken waar niet gemaaid wordt om het water vast
te houden voor waterconservering.
4. Een cultuurverandering wordt aangekondigd. Er is sprake van een forse
beleidswijziging en werkaanpassing, inclusief ongedekte cheques.
Verwachtingenmanagement is daarbij belangrijk.
5. Hoe wordt de organisatie gefaciliteerd?
6. Er is veel te doen vóórdat water in de beek komt; hoe zit het met afkoppelen
van water en berging vanuit het verhard?
7. Bij de acties (bijlage) staat vaak dat dit niet binnen het regulier werkpakket
past. Is dit beeld correct?
De voorzitter antwoordt dat het waterschap niet alle problemen, die veroorzaakt
worden door de klimaatverandering kan oplossen. Wel brengen we alle
problemen in beeld. Ook de streek is aan zet bij het realiseren van de
oplossingen. Het motto van het nieuwe waterschap is ook: “Voor de omgeving
en met de omgeving”.
De portefeuillehouder geeft aan, dat met dit soort maatregelen het waterschap
wil aanhaken bij andere regelingen en andere partijen. Reagerend op de
kostenverdeling van maatregelen geeft hij aan dat er - uitgaande van de
kostentoerekening in de begroting - gedacht wordt aan een basisinspanning
door het waterschap, waarbij de extra inzet bij de landeigenaar in rekening
wordt gebracht.
Een aantal van deze maatregelen zullen projectmatig worden aangepakt.
Bijvoorbeeld in relatie met beekherstel en het investeringsprogramma daarvoor.
Aan het pakket maatregelen wordt een voorbereidingskrediet gekoppeld.
De voorzitter sluit af met de opmerking dat voor zover nog niet beantwoord de
vragen schriftelijk zullen worden voorzien van een reactie (zie bijlage).
Regeling Grote Projecten WPM 2016
Het dagelijks bestuur adviseren over het conceptvoorstel aan het algemeen
bestuur.
De commissie adviseert positief
De volgende items komen aan de orde:
1. Wat prevaleert in het geval het onderhavige conflictueus wordt met het
Projectstatuut?
Voorzitter: We laten op een rijtje zetten wat additioneel is aan deze nota en
gaan dat schriftelijk aan u voorleggen.
2. Waarom stelt dit waterschap deze regeling nog vast?
De voorzitter geeft aan deze gedachte al langer op tafel ligt. Het ei is nu gelegd:
Er wordt geprobeerd om de beide AB’s inzicht te geven en het zal als
overdrachtsdocument ingebracht worden bij Waterschap Limburg.
Ter Kennisname
6
Onderwerp
Opmerkingen:
Toezegging:
7
Onderwerp
Plan van aanpak waterkwaliteit landbouw 2016
De volgende items komen aan de orde:
1. Het plan bevat een goede opsomming zeker als het stuk wordt gekoppeld
aan agendapunt 8 alsook de aanpak van het afvalwater in de glastuinbouw.
Maatregelen zijn nodig. Samenwerking met gemeenten wordt bepleit.
2. Welke afspraken - ook met LLTB - zijn er gemaakt in het kader van het
convenant en welke maatregelen zijn getroffen?
3. Dekt het regionale maatwerk het generieke beleid?
4. Het gelijktijdig verbeteren van de waterkwaliteit met het verbeteren van het
productiepotentieel van de agrarische sector lijkt een uitruil-constructie. Kan een
toelichting hierop met name in de sfeer van het prijs/kwaliteitsaspect worden
gegeven?.
5. Een integrale waterkwaliteitsnota is gewenst. Biedt daarbij ook inzicht in de
huidige stand van zaken. Wat zijn de tekortkomingen in de chemische kwaliteit
van het water? Hoe is het gesteld met de 40 prioritaire stoffen in het water die
gemeten worden? Hoe adequaat is de meting?
6. Er is een probleem in de glastuinbouwgebieden. Oppervlaktewater wordt
ernstig belast door gewasbeschermingsmiddelen.
7. Hoe wordt de burger geïnformeerd over de ernstige belasting van sommige
oppervlaktewateren?
8. De heer van Iersel is betrokken bij een project over erfafspoeling. De
provincie participeert financieel en wil het uitbreiden.
9. Het stimuleren van een verdere bewustwording bij gebruikers van de
middelen wordt bepleit.
10. De kwaliteit van oppervlaktewater is aanzienlijk verbeterd. Daarbij lijkt; de
focus te zitten op fosfaat en stikstof. Deze stoffen komen voor een groot
gedeelte van de andere kant van de grens. Harmonisatie van metingen wordt
bepleit.
11. Krijgt de hoeveelheid medicijnresten voldoende aandacht?
12. Welke rol spelen de gemeenten b.v. bij de containerteelt?
13. Komt de landbouw in de problemen door de slechte handhaving?
In de beantwoording door de portefeuillehouder geeft deze aan dat in algemene
zin de kwaliteit van het water erop vooruit gaat. Er spelen een aantal zaken een
rol: nutriënten b.v.; politieke duidelijkheid is hier het kernwoord. De
bewustwording is een speerpunt voor het waterschap. De portefeuillehouder
zegt toe om met name op de technische vragen in een commissievergadering
dieper in te gaan. Daarbij wordt ook ingegaan op de concrete acties.
Nog voor het einde van het jaar zal overigens het waterschap m.b.t.
gebiedsgewijze aanpak of collectieve een voorstel doen; het is goed te weten
dat ook vanuit de sector met een plan van aanpak wordt gekomen om te komen
tot vermindering van de belasting met chemische stoffen.
De voorzitter sluit de beraadslaging.
Besluiten verwerking maaisel:
* 3 mei 2016 betreffende project bioraffinage;
* 16 augustus en 18 oktober pilot bokhashi.
Samenwerking met de Provincie wordt gemist.
Aandacht wordt gevraagd voor het fermenteren van maaisel.
De portefeuillehouder antwoordt dat het waterschap in een aantal gevallen
gevraagd is om te participeren. Daar waar vanuit de omgeving opmerkingen
worden gemaakt - b.v. de knolcyperus - moet dit onderzocht worden. Er zijn
blijkbaar projecten elders die geld opleveren; daarnaar moeten we op zoek.
8
Resultaten monitoring gewasbeschermingsmiddelen 2015-2016:
Levert decentraliseren voordeel?
De voorzitter geeft aan dat er concentratie-gebieden zijn waarin mensen samen
naar oplossing en naar gezamenlijke investeringen kunnen kijken; dat is de
goede weg.
Rondvraag en sluiting:
9
Volgletter
Rondvraag
Dhr. Geurts: Wat doe je met het zand uit de duiker: Hij vraagt aandacht voor
die plekken waar het onderhoud moeilijk is: Hoe gaan we daarmee om?
Toezegging
De voorzitter stelt voor om de opmerking in het verslag op te nemen zodat er
per omgaande - mogelijk via het verslag - op gereageerd kan worden.
10
Onderwerp
Onderwerp
Verder wordt er geen gebruik van de rondvraag gemaakt
Sluiting
Bijlage 1:
Gepresenteerde sheets Code Oranje
Bijlage 2:
Code Oranje, Omgaan met klimaatsverandering
Beantwoording vragen uit de gezamenlijke commissievergadering
d.d. 9 november 2016
In onderstaand overzicht beantwoorden wij de opstaande vragen en suggesties, voor zover die niet al
zijn beantwoord tijdens de gezamenlijke commissies op 9 november 2016.
Algemeen
De notitie houdt het midden tussen een beleidsnotitie en een maatregelenpakket.
De notitie bevat inderdaad beide aspecten. De klimaatsverandering vraagt om een fundamentele
herbezinning op een aantal onderdelen van ons werk, maar vraagt ook om concrete acties voor de
korte termijn. De meer beleidsmatige vraagstukken worden voor een deel beantwoord in het Nieuw
Limburgs Peil 2 (NLP2). We starten met NLP2 in 2017 (met een businesscase). De ontwikkeling van
dit instrument, inclusief gebiedsproces, staat geprogrammeerd voor de periode 2017 - 2020 (conform
landelijke systematiek). De concrete acties staan apart in een tabel in het hoofdrapport Code Oranje.
De notitie zal een slag dieper worden uitgewerkt om deze concreet te kunnen vertalen in acties. Dat is
voorzien in de fase die nu volgt: het opstellen van een programmaplan voor de realisatie van Code
Oranje. Zowel het beleidsdeel als concrete maatregelen vinden hierin op een logische en
gestructureerde wijze hun plek. Dit voorstel wordt binnenkort aan u voorgelegd.
Zou er niet een eigenstandige notitie waterkwaliteit moeten komen.
Het bestuur deelt uw mening dat naast het thema veilige dijken, wat zijn uitwerking heeft in het HWBP
dijkversterkingsprogramma en het thema droge voeten, voldoende water, wat zijn uitwerking heeft in
het programma Code Oranje, het thema schoon water / waterkwaliteit ook voldoende aandacht moet
krijgen binnen het waterschap. Die aandacht is er in de vorm van onze bijdrage aan het
stroomgebiedbeheerplan KRW, als onderdeel van het Waterbeheerplan. Daarnaast loopt het project
voor kennisontwikkeling waterkwaliteit, waarin zowel chemie als ecologie wordt belicht, en het
samenwerkingsspoor met de landbouw (DAW). Dit gaat leiden tot een samenhangende aanpak voor
verbetering van de waterkwaliteit, ook als onderdeel in NLP-2
Hoe verhouden zich de voornemens met het staande beleid en de majeure projecten?
Hoe ziet u de overdracht richting het nieuwe waterschap WL? Code Oranje is vooral een
cultuurverandering.
De klimaatsverandering vraagt om acties die door de organisatie en in vele werken moeten worden
doorgevoerd. Code Oranje is geen eigenstandig beleid, maar een richtinggevend gedachtengoed,
voorzien van meerdere te concretiseren maatregelen, dat zal worden doorgevoerd in ons beleid en
projecten. Code Oranje is een belangrijk overdrachtsdocument en leidt tot een andere denkwijze,
waarbij de rol van de omgeving toeneemt, maar evenzeer de focus en het verbinden van projecten en
programma’s wordt versterkt. De verdere besluitvorming hierover is aan het toekomstige bestuur.
WRO heeft naar aanleiding van eerdere wateroverlast het project BOOST gestart. De beide projecten
worden in de nieuwe organisatie gezwaluwstaart. In het op te stellen programmaplan voor de verdere
realisatie van Code Oranje krijgt dit nadrukkelijk een plek.
Het ware te overwegen een klimaattoets in te voeren.
Voortbouwend op de bestaande watertoets is een breder ingestoken klimaattoets een interessante
suggestie. Wij nemen dit mee.
Zorg voor voldoende facilitering van de organisatie die hiermee aan de slag gaat.
Wij werken op dit moment aan een voorstel om te komen tot een integraal programmaplan, dat wij
binnenkort aan u zullen voorleggen. Dit programmaplan wordt in de nieuwe organisatie
geïmplementeerd (zie ook voorgaand antwoord)
Ruimtelijk adaptatie
Hoe bereiken wij dat de omgeklapte natuur wel voldoende natuurlijke kwaliteit heeft (het is
immers goudgroene natuur) en tegelijkertijd beschikbaar blijft voor wateropvang?
Wij zullen samen met de Provincie Limburg de nieuwe natuurdoelen bepalen, waarbij een duurzame
combinatie met waterberging voorop staat. Functie en gebruik worden planologisch (ruimtelijke
ordening) en privaatrechtelijk geborgd.
Werkt waterretentie wel in vlakke gebieden? De laagste gebieden zijn bij hoogwater al gevuld.
Het is juist dat een deel van de lage gebieden tijdens hoogwater van nature onder water loopt. Echter,
omdat de inrichting en het beheer vaak op de landbouw is afgestemd, doen wij in de huidige situatie
ons best om deze gebieden te vrijwaren van inundatie. Bij de inrichting van een retentiegebied gaan
we actief sturen en bewust water inlaten, c.q. laten overstromen. Op die manier kunnen wij een
natuurlijke waterschijf extra ophogen en daardoor water tijdelijk bergen (principe van een stuwmeer).
Er zijn mogelijk ook aanvullende voorzieningen nodig, zoals damwanden en regelwerken.
Waterretentie vraagt om een actieve sturing.
De meerwaarde uitgerekend in kubieke meter wateropvang en dagen respijt staat in het rapport. Dit is
een eerste doorrekening. Bij de uitwerking wordt een detailberekening uitgevoerd op basis van de
exacte begrenzing en eventuele inrichtingsmaatregelen. De resultaten zullen wij aan u presenteren.
Hoe gaan we om met een onwillige particulier, die de doorgang van een project blokkeert?
Wij gaan ervan uit dat met de juiste aanpak zich dit niet zal voordoen. Mocht dit onverhoopt wel zo
zijn, dan staat ons in het uiterste geval het instrument van de onteigening ter beschikking. Onze inzet
blijft gericht op het minnelijke traject.
Liggen de retentie gebieden alleen in de natuurbeken? Moet er niet hoger in het systeem
worden gebufferd?
De geselecteerde retentiegebieden liggen vooral bij de natuurbeken. Er is gezocht naar locaties waar
voldoende water kan worden geborgen en waar benedenstrooms objecten worden ontzien door de
waterretentie. Dat laat onverlet dat wij moeten inzetten op het vasthouden van water ‘daar waar het
valt’. Wij voeren waterconservering uit in de haarvaten van ons systeem en gaan in gesprek met
partners in de omgeving om hetzelfde te doen. Retentiegebieden hoeven niet alleen bij natuurbeken
te liggen; bij voldoende rendement en realisatiemogelijkheden kan dit ook in landbouwbeken.
Maak een snelle start met de beekontwikkelingsprojecten.
Wij zijn reeds gestart met het verbreden van de ‘leidraad beekontwikkeling’, een instrument waarmee
wij per beek helder aangegeven welke doelen wij nastreven en welk beheer wij daarvoor gaan voeren.
In 2017 worden 20 nieuwe leidraden gemaakt
Kan het omklappen van goudgroene natuur wel op korte termijn? Is er voldoende draagvlak?
Er moeten nog elementen nader worden uitgewerkt, maar wij verwachten dat dit binnen een beperkte
doorlooptijd kan gebeuren. Beperkte kavelruil kan nodig zijn, maar dit kan modulair (gericht en
daardoor snelle procedure) worden opgepakt. Wij zijn optimistisch wanneer het gaat om draagvlak,
omdat wij een goed ‘bod’ hebben voor de huidige grondgebruikers. De afgelopen weken hebben wij
uit het veld enkele verzoeken tot deelname gekregen. In een aantal projecten passen wij dit principe
reeds toe.
Vindt er ook retentie plaats in natuurgebieden of alleen op landbouwgronden?
Bij het omklappen van goudgroene natuur richting de beekdalen vindt de retentie per definitie plaats in
de (nieuwe) natuurgebieden. De landbouwgrond die elders vrijkomt bij het omklappen van natuur, blijft
in boerenhand en gevrijwaard van waterretentie. Daarnaast werken terreinenbeheerders en partijen
als ARK aan klimaatbuffering in natuurgebieden. Wij gaan met deze partners de samenwerking aan.
Indien doelmatig en realiseerbaar, kan retentie ook plaatsvinden langs landbouwbeken.
Ontwikkelen en beheren
De automatisering van ons systeem ontbreekt.
In het programma zijn meerdere acties opgenomen die zich richten op het verder automatiseren van
stuwen, het op afstand besturen van systemen en het (elektronisch) verzamelen van informatie en het
sneller delen van informatie. Los daarvan werken wij aan BOS-OMAR, waarmee wij kunnen simuleren
en tijdig het beheer kunnen aanpassen op een voorspelde neerslagsituatie.
Voldoet de huidige vorm en maatvoering van onze beken nog wel aan de profielen die ooit zijn
afgesproken en aangelegd. Er moet een APK komen voor de beken.
Assetbeheer is een belangrijk aandachtsgebied. Dit is in Code Oranje meegenomen.
Werken in allianties
Het is belangrijk dat het waterschap de regie houdt.
Het waterschap heeft het initiatief genomen en zal een voortrekkersrol blijven vervullen, gericht op het
op gang houden van het proces. Inhoudelijk wil het waterschap zich niet te zeer als voortrekker
profileren, maar juist optreden als één van de partners in een hechte samenwerking. Het waterschap
beschikt over expertise die wordt ingebracht in de samenwerking.
Is het mogelijk om extra service te krijgen tegen een extra betaling?
Wettelijk gezien is dat lastig, omdat het systeem van kostentoedeling van de waterschapslasten maar
een beperkt aantal ‘knoppen’ kent. De landelijke discussie over het beprijzen van water is
onvoldoende uitgekristalliseerd om daar al mee aan de slag te kunnen gaan. Wel bestaat de
mogelijkheid dat groepen ondernemers of particulieren zelf werkzaamheden uitvoeren. In het kader
van Code Oranje pakken we dit op.
Blijf in gesprek, kies voor een integrale aanpak van de problemen, zorg dat alle betrokkenen
aangesloten zijn en doe alles beheerst.
In het kader van NLP2 zetten wij de samenwerking met onze partners voort. Doordat wij het gesprek
aangaan en luisteren naar onze partners, ontstaat een zorgvuldig proces, met de juiste verwachtingen
en het juiste tempo.