Transcript ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: Εικαστικές Τέχνες ΒΑΘΜΙΔΑ 1 (Α΄ – Β

ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: Εικαστικές Τέχνες
ΒΑΘΜΙΔΑ 1 (Α΄ – Β΄ Δημοτικού)
ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ
ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ
ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Οι μαθητές και οι μαθήτριες να είναι σε θέση:
Διδακτέα: Πληροφορίες, Έννοιες, Δεξιότητες, Στρατηγικές/Τρόπος
σκέψης, Στάσεις/Αξίες
1. Να εξερευνούν υλικά και
ιδέες σε σχέση με:
- τις εμπειρίες και τη
φαντασία τους
(Θεματική Περιοχή:
Ταυτότητα)
1.1. Να παράγουν με πολλαπλούς
τρόπους (π.χ. λεκτικά, σχεδιαστικά,
κιναισθητικά) και με ευχέρεια ιδέες,
συνδέοντάς τις με τις εμπειρίες και τη
φαντασία τους
1.1.1. Συνειρμοί, ερωτήματα/υποθέσεις σε σχέση με:
- νοερές εικόνες του φανταστικού κόσμου των παιδιών
- την καθημερινότητα των παιδιών (οικείοι χώροι, αντικείμενα,
γεγονότα)
- συναισθήματα
- παραμύθια , κινούμενα σχέδια, βίντεο και τα ΜΜΕ
1.2. Να προσδίδουν ποικίλα νοήματα
στους εικαστικούς πειραματισμούς
τους
1.2.1. Μορφές, σχήματα, αντικείμενα, χρώματα και οι πολλαπλές
όψεις και σημασίες τους σε σχέση με τον εαυτό και τους άλλους.
1.2.2. Η μορφή μέσα από:
- το σώμα και την κίνηση στον χώρο
- διάφορα υλικά και μέσα
- άλλους τρόπους έκφρασης (κίνηση, λόγος, ήχος)
1
ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ
- το άμεσο και ευρύτερο
περιβάλλον στο οποίο
βρίσκεται το σχολείο
(Θεματική Περιοχή: Χώρος Τόπος)
ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
1.3. Να αναπαριστούν με
πολλαπλούς τρόπους στοιχεία του
άμεσου και ευρύτερου περιβάλλοντος
1.3.1. Στοιχεία από τον άμεσο και ευρύτερο περιβάλλοντα χώρο του
σχολείου όπως:
- το σχολείο, η γειτονιά, το χωριό/πόλη
- η φύση (θάλασσα, βουνό, δάσος, παραλία)
1.3.2. Μορφολογικά και δομικά στοιχεία στο περιβάλλον (π.χ. οι
υφές του κορμού ενός δέντρου)
- με εικαστικές δράσεις που
αφορούν στην κοινότητα του
σχολείου
(Θεματική Περιοχή: Κοινωνία
και Ζωή)
1.4. Να αξιοποιούν στοιχεία από το
άμεσο και ευρύτερο περιβάλλον στην
εικαστική διαδικασία
1.4.1. Το περιβάλλον ως :
- ερέθισμα για παρατήρηση και εικαστική δημιουργία (π.χ. ο κήπος
του σχολείου μου, τα ενδημικά φυτά της Κύπρου)
- ερέθισμα (μέσα από συνειρμούς ή/και υποθέσεις)
για δημιουργία νοερών και φανταστικών εικόνων (π.χ. φανταστικοί
χώροι)
- πηγή υλικών
- στοιχείο απόλαυσης και ευαισθητοποίησης
- πεδίο εικαστικής πρακτικής (π.χ. διαμόρφωση/αναδιαμόρφωση του
χώρου, αξιοποίησή του για δρώμενα ή εικαστικές δράσεις, εντοπισμό
προβληματικών καταστάσεων όπως η ρύπανση)
1.5. Να συνδέουν κοινωνικούς
προβληματισμούς με εικαστικές
πρακτικές και δράσεις στο πλαίσιο της
καθημερινής σχολικής τους ζωής
1.5.1. Κοινωνικοί προβληματισμοί και συνεργασίες που να αφορούν:
- στην καθημερινότητα των παιδιών και στη σχέση τους με τους
άλλους (π.χ. συμμετοχικές εικαστικές δράσεις με παιδιά από άλλες
τάξεις ή/και με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο).
- στην κοινότητα του σχολείου, στη γειτονιά των παιδιών, στον
παιδότοπο
- εικαστικές πρακτικές από καλλιτέχνες ή και μέλη της κοινότητας του
2
ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ
ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
σχολείου
- με την τοπική πολιτιστική
κληρονομιά
(Θεματική Περιοχή:
Πολιτιστική Κληρονομιά)
1.6. Να συμμετέχουν σε διαδικασίες
λήψης αποφάσεων που αφορούν
εικαστικές δράσεις
1.6.1. Διαδικασίες που να αφορούν:
- στην επιλογή θεμάτων για εικαστική εργασία
- στην υλοποίηση μιας εικαστικής δράσης
1.7. Να έρθουν σε επαφή με την
πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου
1.7.1. Η πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου:
- χώροι στο άμεσο περιβάλλον (π.χ. κτίρια, μνημεία, θρησκευτικοί
χώροι, μουσεία)
- παράδοση και ιστορία (π.χ. αντικείμενα χειροτεχνίας, αρχαιολογικά
ευρήματα, έθιμα, μύθοι)
- αειφορικές πρακτικές που χρησιμοποιούνται από ανθρώπους της
παράδοσης. (π.χ. χρήση της πρώτης ύλης – καλάμια και
καλαθοπλεκτική, πηλός- πηλοπλαστική)
1.8. Να χρησιμοποιούν στην εικαστική
τους εργασία, στοιχεία που αφορούν
στην παράδοση (τη δική τους και των
άλλων παιδιών)
1.8.1. Η παράδοση της Κύπρου και διασυνδέσεις με άλλους
πολιτισμούς (παιδιών που ανήκουν στην κοινότητα του σχολείου) :
- η χρήση συγκεκριμένων υλικών και τεχνικών (π.χ. πηλός, καλάμια,
νήμα, πέτρες, φυσικά χρώματα)
- έθιμα , μύθοι και αφηγήσεις
- αντικείμενα της παράδοσης και η χρήση τους
- μορφολογικά και δομικά στοιχεία όπως γραμμές, σχήματα, μοτίβα
σε αναπαραστάσεις που σχετίζονται με την παράδοση
- η προστασία και η διατήρηση της παράδοσης, η παράδοση ως
στοιχείο της ταυτότητας του κάθε παιδιού
3
ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ
2. Να χρησιμοποιούν
μορφολογικά και δομικά
στοιχεία στην εικαστική
διαδικασία
3. Να χρησιμοποιούν ποικίλες
πρακτικές σε ό,τι αφορά
υλικά, τεχνικές και
διαδικασίες
ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
2.1. Να πειραματίζονται με υλικά και
αντικείμενα για την παραγωγή
στοιχείων που αφορούν τη
μορφή/δομή των έργων τους
2.1.1. Μορφολογικά και δομικά στοιχεία:
Σημείο, γραμμή (ευθεία, καμπύλη, μονοκονδυλιά, περίγραμμα),
σχήμα (γεωμετρικά/οργανικά σχήματα), χρώμα (βασικά,
συμπληρωματικά), μοτίβο, υφή, χώρος (π.χ. μέσα-έξω, προοπτικές
χώρου: ψηλά, χαμηλά, δίπλα , απέναντι)
2.2. Να ανακαλύπτουν ποικίλα
νοήματα σε μορφές, αντικείμενα και
χώρους
2.2.1. Μορφές, αντικείμενα και χώροι του πραγματικού και
φανταστικού κόσμου και διασυνδέσεις τους με τις Θεματικές
Περιοχές
3.1. Να αναγνωρίζουν μέσα από
πειραματισμούς τις ποιότητες και τις
δυνατότητες χρήσης των διάφορων
μέσων και υλικών
3.1.1. Χαρακτηριστικά και ιδιότητες των υλικών όπως: υγρό/στεγνό,
κρύο/ζεστό, τραχύ/λείο, πολύχρωμο/μονόχρωμο, μεγάλο/μικρό,
διαφανές/αδιαφανές
3.1.2. Ο ρόλος των διάφορων μέσων: μεγέθυνση (π.χ. με τη χρήση
προβολέα), πλαισίωση ή/και εστίαση (π.χ. με τη χρήση
φωτογραφικής μηχανής), γραμμές με τη χρήση χοντρών και λεπτών
πινέλων
3.1.3. Σύνδεση υλικών με διάφορους τρόπους (π.χ. γόμα, κολλητική
ταινία, μαλλί ή σχοινί)
3.2. Να χρησιμοποιούν ποικίλες
τεχνικές για την παραγωγή έργων δύο
και τριών διαστάσεων
3.2.1. Τεχνικές όπως:
- Ζωγραφική με διάφορα υλικά (π.χ. με μαρκαδόρους, τέμπερες,
λάσπη, ακουαρέλες, παστέλ), διάφορα μέσα (π.χ. μέρη του σώματος,
πινέλα, σφουγγάρι, φυσικά υλικά, αντικείμενα, χρήση νερού),
ποικίλους τρόπους (π.χ. τριβή, τυπώματα, μονοτυπία, πιτσίλισμα,
4
ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ
ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
χρήση σπάτουλας, διάφοροι τρόποι χρήσης πινέλου)
- Κατασκευές με διάφορα υλικά (π.χ. χαρτί, αντικείμενα καθημερινής
χρήσης, ανακυκλώσιμα υλικά )
- Γλυπτική με εύπλαστα υλικά (π.χ. πηλός, χαρτοπολτός, ζυμάρι,
πλαστελίνη)
- Χαρακτική (π.χ. μονοτυπίες, στάμπες)
- Κολλάζ
- Υφαντική (π.χ. με διάφορα υλικά σε πλαστικό πλέγμα)
- Μεικτές τεχνικές (π.χ. συνδυασμός κολλάζ με ζωγραφική, μονοτυπία
με ζωγραφική)
3.3. Να εντοπίζουν δεδομένα με τη
χρήση των αισθήσεών τους σε σχέση
με τα θέματα που μελετούν
3.3.1. Δεδομένα όπως:
- Εικόνες προσώπων, χώρων, δράσεων
- Αντικείμενα, φυτά και ζώα
3.4. Να συλλέγουν και καταγράφουν
δεδομένα με διάφορους τρόπους
3.4.1. Ομαδοποίηση αντικειμένων, εικόνων ή/και άλλων πηγών
3.4.2. Εστίαση, πλαισίωση με τη χρήση διάφορων μέσων (π.χ.
φωτογραφική μηχανή, οπτικό πλαίσιο, προβολέας, φακοί,
φωτοτυπική)
3.4.3. Πολλαπλοί τρόποι καταγραφής: σχεδιαστικά, ηχητικά,
οπτικοακουστικά, μέσω ποικίλων αισθήσεων (π.χ. μέσω αφής)
3.5. Να δομούν και να
μετασχηματίζουν εικόνες/αντικείμενα
με πολλαπλούς τρόπους
3.5.1. Τρόποι δόμησης και μετασχηματισμού εικόνων/αντικειμένων
με τη χρήση διάφορων υλικών, τεχνικών και διαδικασιών:
- ανατροπή της λειτουργίας των αντικειμένων (π.χ. σε τι θα μπορούσε
να μετατραπεί ένα πλαστικό μπουκάλι;)
5
ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ
ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
- μεταμόρφωση, παραμόρφωση (π.χ. σε τι θα μπορούσε να
μεταμορφωθεί μια πιτσιλιά; ένα τέρας, έντομο, πρόσωπο)
- υπερβολή (π.χ. τι θα γινόταν αν η κασετίνα γινόταν πιο μεγάλη από
το σπίτι μου;)
- σύνθεση (π.χ. πώς θα φτιάξετε την πόλη σας τοποθετώντας
δισδιάστατα σχήματα, διάφορων χρωμάτων, με διάφορους τρόπους;)
- μορφοποίηση (π.χ. ποια μορφή μπορεί να πάρει ένα κομμάτι
πηλού;)
3.6. Να εξελίσσουν και να
διαφοροποιούν την εικαστική εργασία
τους
3.6.1. Τρόποι εξέλιξης και διαφοροποίησης της εικαστικής εργασίας:
- αναπλαισίωση (π.χ. το παιδί χρησιμοποιεί ένα έργο του για να
δημιουργήσει μια πρόσκληση)
- αφήγηση
- αλλαγή μεγέθους
- επανάληψη (π.χ. τα παιδιά επαναλαμβάνουν την τεχνική του
τυπώματος με τη χρήση και άλλων μέσων)
- ανταλλαγή ιδεών μεταξύ των παιδιών
- δημιουργία ασυμφωνιών (αταίριαστα στοιχεία μαζί, π.χ. ένα
παπούτσι για καπέλο)
3.7. Να εφαρμόζουν ρουτίνες για
ασφάλεια στον χώρο (εργαστήριο
Εικαστικών Τεχνών)
3.7.1. Ρουτίνες για ασφάλεια στο εργαστήριο Εικαστικών Τεχνών
όπως:
- οργάνωση και χρήση κατάλληλων μέσων/υλικών (π.χ. απλών
μέσων όπως το ψαλίδι)
- καθαριότητα χώρου και μέσων/υλικών
- μέτρα ασφάλειας κατά τις μετακινήσεις των παιδιών στο εργαστήρι
6
ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ
4. Να αλληλεπιδρούν με
ερεθίσματα του
περιβάλλοντος και να
εκφράζουν τις προσωπικές
τους ερμηνείες για τα δικά
τους έργα και τα έργα των
άλλων
5. Να επικοινωνούν μεταξύ
τους και με την ευρύτερη
κοινότητα του σχολείου για
την προώθηση της εικαστικής
δημιουργίας
ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
4.1. Να αντιδρούν με πολλαπλούς
τρόπους (λεκτικά και μη λεκτικά) σε
οπτικά ερεθίσματα
4.1.1. Τα εικαστικά έργα των ίδιων των παιδιών, το αυθεντικό
περιβάλλον, χώροι τέχνης, αυθεντικά έργα τέχνης, ψηφιακές
εικόνες/ανατυπώσεις, αντικείμενα, μέσα και υλικά, ταινίες, ως
ερεθίσματα/πηγές για:
- εικαστικές εμπειρίες (π.χ. αισθητοποίηση, περιγραφή, ταύτιση)
- διατύπωση υποθέσεων (π.χ. θέμα – τίτλος, αφηγήσεις)
- ενεργοποίηση της φαντασίας και των συναισθημάτων (συνειρμοί,
ερωτήματα)
4.2. Να αναφέρουν την προέλευση, το
είδος και τη λειτουργία της εικαστικής
δημιουργίας
4.2.1.
- Η τέχνη ως ανθρώπινη δημιουργία (προέλευση)
- Μορφές τέχνης όπως ζωγραφική, γλυπτική, ψηφιακή φωτογραφία,
κινούμενη εικόνα (είδος)
- Η εικόνα στο παραμύθι, στη διαφήμιση και ως φωτογραφική
αποτύπωση (λειτουργία)
5.1. Να αναγνωρίζουν (μέσα από
ανάκληση εμπειριών) τον σκοπό της
εικαστικής δημιουργίας
5.1.1. Η εικαστική δημιουργία ως:
- εμπειρία που μπορεί να μοιραστεί με άλλους δημιουργούς ή θεατές
- ενημέρωση ή/και επικοινωνία με τους άλλους
- παιχνίδι που θα λειτουργεί για τους ίδιους και για τους άλλους
5.2. Να παρουσιάζουν τα εικαστικά
έργα τους και τη δημιουργική
διαδικασία
5.2.1. Πρακτικές που αφορούν σε εκθέσεις ή παρουσιάσεις έργων
τέχνης σχετικά με:
- πληροφοριακό υλικό της εικαστικής δημιουργίας (όνομα, σχολείο,
σχολική χρονιά, τίτλος έργου)
- εικαστική διαδικασία (π.χ. μέσα από το εικαστικό ημερολόγιο,
ταινία, φωτογραφίες)
7
ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: Εικαστικές Τέχνες ΒΑΘΜΙΔΑ 2 (Γ΄‐ Ε΄ Δημοτικού) ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Διδακτέα: Πληροφορίες, Έννοιες, Δεξιότητες, Στρατηγικές/Τρόπος σκέψης, Στάσεις/Αξίες ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ Οι μαθητές και οι μαθήτριες να είναι σε θέση: 1. Να διερευνούν υλικά και ιδέες σε σχέση με: ‐ στοιχεία της ταυτότητάς 1.1. Να παράγουν με ευχέρεια τους και τα δικά τους ιδέες, συνδέοντάς τις με βιώματα στοιχεία της ταυτότητάς τους (Θεματική Περιοχή: Ταυτότητα) 1.2. Να προσδίδουν πολλαπλά νοήματα στους εικαστικούς τους πειραματισμούς 1.1.1. Ιδέες (π.χ. συνειρμοί, υποθέσεις, αφηγήσεις) και αναπαραστάσεις που να αφορούν στον εαυτό τους σε σχέση με: ‐ τους άλλους ‐ συγκεκριμένο πλαίσιο (π.χ. σε διάφορους χώρους και μέσα από ποικίλες καταστάσεις) ‐ τη μνήμη/χρονικές στιγμές (π.χ. όταν ήμουν μωρό), προσδοκίες και όνειρα ‐ τη φαντασία ‐ προσωπικά αντικείμενα ή και αντικείμενα από άλλους πολιτισμούς, εικόνες από τα ΜΜΕ, έργα τέχνης 1.1.2. Η σχέση του σώματος με την κίνηση και τον χώρο (αισθητοποίηση, ενδοσκόπηση, συναίσθηση του σώματος) 1.2.1. Μορφές, σχήματα, χρώματα, αντικείμενα και εικόνες και οι πολλαπλές σημασίες τους (π.χ. προσωπικές, πολιτισμικές, φανταστικές) 1.2.2. Ο ρόλος των υλικών και μέσων (π.χ. τα παιδιά σχίζουν ένα κομμάτι χαρτί και αναφέρουν τι τους θυμίζει) 1
‐ το άμεσο και ευρύτερο περιβάλλον του σχολείου (Θεματική Περιοχή: Χώρος ‐ Τόπος) 1.3. Να αναπαριστούν με ποικίλους τρόπους, στοιχεία του άμεσου και ευρύτερου περιβάλλοντος (το σχολείο, η πόλη μου, η χώρα μου) 1.4. Να αξιοποιούν στοιχεία από το άμεσο και ευρύτερο περιβάλλον στην εικαστική διαδικασία ‐ σύγχρονους κοινωνικούς προβληματισμούς και εικαστικές δράσεις (Θεματική Περιοχή: Κοινωνία και Ζωή) 1.5. Να συνδέουν κοινωνικούς προβληματισμούς με εικαστικές πρακτικές και δράσεις στο πλαίσιο της καθημερινής τους ζωής 1.3.1. Στοιχεία από το άμεσο και ευρύτερο περιβάλλον του σχολείου (φυσικό ή/και ανθρωπογενές): ‐ μορφολογικά και δομικά στοιχεία όπως εμφανίζονται στο περιβάλλον ‐ συνειρμοί, αφηγήσεις που σχετίζονται με εμπειρίες, μύθους και παραδόσεις ‐ ομοιότητες/διαφορές του αυθεντικού και εικονικού περιβάλλοντος ‐ χάρτες (π.χ. χαρτογράφηση της γειτονιάς, μιας πόλης, ενός νησιού) 1.4.1. Το άμεσο και ευρύτερο περιβάλλον (π.χ. η τάξη, το σχολείο, το τοπίο, η γειτονιά, η κοινότητα, το χωριό/η πόλη, η χώρα μου) στην εικαστική διαδικασία ως: ‐ ερέθισμα για παρατήρηση και ενεργοποίηση της φαντασίας (π.χ. στοιχεία από τη φύση) ‐ πηγή για εντοπισμό και συλλογή υλικών ‐ πεδίο εικαστικής πρακτικής για τυχαίες και σκόπιμες εικαστικές παρεμβάσεις ‐ πεδίο κοινωνικού προβληματισμού 1.5.1. Θέματα που αφορούν: ‐ στην καθημερινότητα των παιδιών και στη σχέση τους με τους άλλους (π.χ. συμμαθητές, παιδιά από άλλες χώρες) ‐ στην κυπριακή κοινωνία σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο (π.χ. κατανάλωση και μαζικότητα, ρύπανση, στερεότυπα) ‐ Κύπριους καλλιτέχνες και ιστορίες της Κύπρου (π.χ. έργα με θέμα τους αγώνες των Κυπρίων για ελευθερία και για κοινωνική δικαιοσύνη). 1.5.2. Πρακτικές που αφορούν στην κοινωνική συμμετοχή και προβληματισμό (π.χ. τα παιδιά ανταλλάζουν κουτιά φιλίας με παιδιά άλλων σχολείων της κοινότητάς τους ή μιας άλλης πόλης/χώρας) 2
1.6. Να συμμετέχουν σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων που αφορούν εικαστικές δράσεις ‐ την πολιτιστική κληρονομιά (Θεματική Περιοχή: Πολιτιστική Κληρονομιά) 1.6.1. Διαδικασίες: ‐ επιλογή θεμάτων για εικαστική εργασία ‐ υλοποίηση μιας εικαστικής δράσης ‐ δημοσιοποίηση της εικαστικής δράσης (π.χ. στο σχολείο, στην κοινότητα, στο διαδίκτυο) 1.7. Να διακρίνουν την 1.7.1. Κοινά και διαφορετικά χαρακτηριστικά που αφορούν στην τοπική πολιτιστική κληρονομιά της πολιτιστική κληρονομιά ή/και σε άλλους πολιτισμούς (π.χ. παιδιών που Κύπρου και τις σχέσεις της με ανήκουν στην κοινότητα του σχολείου) σε σχέση με: άλλους πολιτισμούς, ‐ αυθεντικούς χώρους (π.χ. κτίρια, μνημεία, θρησκευτικοί χώροι, μουσεία, συνδέοντας το παρελθόν με το πινακοθήκες) παρόν ‐ αντικείμενα, έργα τέχνης/εικόνες/ταινίες ‐ την αρχαία κυπριακή τέχνη (π.χ. ομοιώματα από αρχαιολογικά ευρήματα, αγγεία κ.ά.) ‐ μύθους και έθιμα ‐ αειφορικές πρακτικές που χρησιμοποιούν άνθρωποι της παράδοσης σε διαφορετικές περιοχές της Κύπρου (π.χ. στη χειροτεχνία, στην αρχιτεκτονική) 1.8. Να εκφράζουν στοιχεία που 1.8.1. Η κυπριακή, ευρωπαϊκή και παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά σε σχέση αφορούν στην τοπική και με τα πιο κάτω (και οι διασυνδέσεις τους με άλλες θεματικές περιοχές): παγκόσμια πολιτιστική - μορφή, χρώματα και σχήματα κληρονομιά - απεικόνιση συναισθημάτων - το παράλογο, το παράξενο και το τυχαίο - ιστορικά πρόσωπα (π.χ. βασίλισσες και βασιλιάδες, ιππότες) - ελληνική μυθολογία 3
‐ την εικόνα στον σύγχρονο πολιτισμό (Θεματική Περιοχή: Πολιτισμός της Εικόνας) 2. Να χρησιμοποιούν μορφολογικά και δομικά στοιχεία και να διακρίνουν 1.8.2. Η σημασία της προστασίας και διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς ενός τόπου 1.9. Να διακρίνουν μέσα από 1.9.1. τους δικούς τους εικαστικούς ‐ Η εικόνα ως καταγραφή δεδομένων (π.χ. φωτογραφίες χώρων, γεγονότων, πειραματισμούς και εφαρμογές ανθρώπων) τη χρήση και λειτουργία της ‐ Η εικόνα ως κείμενο μετάδοσης μηνυμάτων (π.χ. συμβάσεις μιας αφίσας και εικόνας οι σκοποί της) ‐ Η εικόνα ως στοιχείο επιστημονικής φαντασίας (π.χ. μηχανές, ρομπότ, υπεράνθρωποι) ‐ Η εικόνα και η επίδρασή της σε τρόπους ζωής (π.χ. ποπ κουλτούρα, μαζική κουλτούρα, μόδα και αντικείμενα) ‐ Στατική και κινούμενη εικόνα (π.χ. κινούμενα σχέδια, βίντεο) 1.10. Να χρησιμοποιούν 1.10.1. Μετασχηματισμοί και πολυσημία των εικόνων μέσα από τη χρήση πολλαπλούς τρόπους για διάφορων μέσων, συμπεριλαμβανομένων και των νέων τεχνολογιών (π.χ. με παραγωγή εικόνων και αναφορά στον Andy Warhol τα παιδιά καλούνται να πολλαπλασιάσουν και να νοημάτων μετασχηματίσουν εικόνες) 1.11. Να συγκρίνουν τον 1.11.1. Ομοιότητες και διαφορές του αυθεντικού και εικονικού κόσμου σε αυθεντικό με τον εικονικό σχέση με τα μέσα και υλικά, αισθήσεις και συναισθήματα, το θέμα και το είδος κόσμο της εικόνας (π.χ. ψηφιακή, τυπωμένη, αυθεντικό έργο τέχνης, αφίσα) 2.1. Να εντοπίζουν 2.1.1. Μορφολογικά και δομικά στοιχεία όπως σημείο, γραμμή (ευθεία, μορφολογικά και δομικά καμπύλη, μονοκονδυλιά, κυματοειδής, περίγραμμα), σχήμα (γεωμετρικά στοιχεία μέσα από τους δικούς σχήματα/οργανικά σχήματα), χρώμα (βασικά, συμπληρωματικά, απόχρωση, 4
τον ρόλο τους στην εικαστική τους δημιουργία 3. Να εξοικειώνονται με πρακτικές σε σχέση με τη χρήση διάφορων υλικών, τεχνικών και διαδικασιών τους εικαστικούς πειραματισμούς, σε έργα τέχνης/εικόνες και στο περιβάλλον 2.2. Να αξιοποιούν μορφολογικά και δομικά στοιχεία δίνοντας νόημα στην εικαστική τους εργασία, σε σχέση με τη θεματική περιοχή που μελετούν 3.1. Να εξερευνούν τις ιδιότητες των διάφορων υλικών και τις δυνατότητες των μέσων τόνοι), θετικός‐αρνητικός χώρος, μοτίβο, όγκος, επανάληψη, κίνηση, τοποθέτηση, έμφαση, χρόνος 2.2.1. Μορφολογικά και δομικά στοιχεία σε σχέση με χώρους, πρόσωπα, αντικείμενα, καταστάσεις, με βάση τις θεματικές περιοχές (π.χ. τα παιδιά δημιουργούν τον χάρτη της περιοχής τους επιλέγοντας διαφορετικά χρώματα, σημεία και γραμμές για να δηλώσουν τις διαδρομές που προτιμούν, τους χώρους που παίζουν, τις επικίνδυνες ή θορυβώδεις διαδρομές) 3.1.1. Ιδιότητες των υλικών όπως: υγρό/στεγνό, κρύο/ζεστό, τραχύ/λείο, απορροφητικό, εύκαμπτο/δύσκαμπτο, πολύχρωμο/μονόχρωμο, διαφανές/αδιαφανές 3.1.2. Η προέλευση των υλικών (π.χ. κλωστές από βαμβάκι, μαλλί) 3.2. Να χρησιμοποιούν υλικά, 3.2.1. Υλικά από το ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον και οι επιδράσεις τεχνικές και διαδικασίες για την τους στη σύγχρονη κοινωνία (μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση) παραγωγή έργων δύο, τριών και τεσσάρων διαστάσεων 3.2.2. Τρόποι χρήσης εξειδικευμένων υλικών (π.χ. σύρμα, ξύλα, ψηφίδες, γύψος, χαρτοπολτός) και μέσων (π.χ. βίντεο, επιδιασκόπιο) 3.2.3. Τεχνικές όπως: ‐ Ζωγραφική με διάφορα υλικά ‐ Κατασκευές με διάφορα υλικά (π.χ. χαρτί, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, ανακυκλώσιμα υλικά) ‐Χαρακτική (π.χ. κολλαγραφία, λινογραφία) 5
3.3. Να συλλέγουν και να καταγράφουν δεδομένα κατάλληλα για την εικαστική τους εργασία ‐ Κολλάζ (π.χ. σύνθεση εικόνας/επέμβαση σε εικόνα με επικάλυψη) ‐ Υφαντική (π.χ. με διάφορα υλικά σε βάση από χαρτόνι ή σε ξύλινη βάση, με μαλλί σε ψηφιακό δίσκο ή σε πλαστικό μπουκάλι) ‐ Stop‐motion animation ‐ Μεικτές τεχνικές (π.χ. συνδυασμός κολλάζ και ζωγραφικής, μονοτυπία με ζωγραφική) 3.2.4. Τεχνικές/τρόποι σχεδίασης όπως: ‐ σχέδιο σε διαφορετικού σχήματος επιφάνειες (π.χ. τριγωνικές, κυκλικές), ή/και σε πολλαπλά επίπεδα (π.χ. στο πάτωμα, στον τοίχο) ‐ απλά σχήματα για τη δημιουργία μορφών ‐ αντικειμένων (π.χ. συνδυάζουν απλά σχήματα για να δημιουργήσουν μία ανθρώπινη φιγούρα) ‐ σχέδιο με τη χρήση μοντέλων (π.χ. ζώα‐παιχνίδια, ανθρώπινες φιγούρες, αυτοκινητάκια) ‐ σχέδιο του δικού τους τρισδιάστατου έργου ή της δικής τους εγκατάστασης στον χώρο ‐ σχέδιο με τη χρήση πολλαπλών μέσων και υλικών (π.χ. με κιμωλίες, με μελάνι, με τη χρήση νέων τεχνολογιών) 3.3.1. Δεδομένα όπως οι προσωπικές εμπειρίες μέσα από οπτικοακουστικό υλικό, υλικά από τον περιβάλλοντα χώρο, εικόνες από το διαδίκτυο, έντυπα, αντικείμενα, εικόνες έργων τέχνης κ.ά. 3.3.2. Ομαδοποίηση δεδομένων με βάση κριτήρια (π.χ. κατηγοριοποίηση ανάλογα με το σχήμα, το χρώμα, τους συμβολισμούς) 3.3.3. Τρόποι καταγραφής (π.χ. λεκτική, σχεδιαστική, ηχητική, οπτικοακουστική) 3.3.4. Χρήση εικαστικού ημερολογίου για πειραματισμούς, συλλογή υλικών, καταγραφή χώρων, ελεύθερη έκφραση 6
http://archeia.moec.gov.cy/sd/91/eikastiko_imerologio.pdf 3.5. Να μετασχηματίζουν 3.5.1. Τρόποι μετασχηματισμού εικόνων και αντικειμένων με τη χρήση εικόνες και αντικείμενα με διάφορων τεχνικών και των νέων τεχνολογιών όπως: ποικίλα μέσα και τρόπους ‐ επικάλυψη (π.χ. τα παιδιά κόβουν διάφορες φωτογραφίες επίπλων από περιοδικά και πειραματίζονται με την τοποθέτησή τους για τη δημιουργία ενός δωματίου) ‐ μεταμόρφωση ή/και παραμόρφωση (π.χ. τα παιδιά παρατηρούν το πρόσωπό τους μέσα από ένα κουτάλι και σχεδιάζουν τον παραμορφωμένο εαυτό τους) ‐ αλλαγή της λειτουργίας αντικειμένων (π.χ. τα παιδιά μετατρέπουν ένα κουτί παπουτσιών σε κουτί αναμνήσεων) ‐ ψηφιακή δημιουργία ή επεξεργασία εικόνας (π.χ. τα παιδιά δημιουργούν ένα έργο στο πρόγραμμα Paint ή φωτογραφίζουν ένα έργο τους και στη συνέχεια το επεξεργάζονται στον Η.Υ.) 3.6. Να εξελίσσουν και 3.6.1. Τρόποι εξέλιξης και διαφοροποίησης της εικαστικής τους εργασίας όπως: διαφοροποιούν την εικαστική ‐ αναπαραστάσεις ενός θέματος σε δύο, τρεις ή/και τέσσερις διαστάσεις (π.χ. τους εργασία για την απόδοση μετατροπή έργων δύο διαστάσεων σε έργα τριών ή τεσσάρων διαστάσεων) του θέματος με διάφορους ‐ τοποθέτηση και αναπλαισίωση αντικειμένων/έργων (π.χ. τοποθέτηση τρόπους φιγούρας από περιοδικό σε ένα διαφορετικό περιβάλλον) ‐ αλλαγή εικαστικών δεδομένων ενός έργου (π.χ. προσθήκη νέας τεχνικής ή υλικού, αλλαγή στα χρώματα, στο μέγεθος, στην υφή) ‐ ανατροπή της λειτουργίας ενός αντικειμένου ή της σημασίας μιας εικόνας ή κειμένου (π.χ. «ντύνουν» ήρωες γνωστών παραμυθιών με διαφορετικά ρούχα χρησιμοποιώντας διάφορες τεχνικές) ‐ οι ιδέες των άλλων παιδιών και αλληλεπιδράσεις (π.χ. επηρεάζονται από τον εικαστικό τρόπο έκφρασης άλλων παιδιών και δημιουργούν δικά τους έργα) 3.7. Να οργανώνουν κατάλληλα 3.7.1. Ρουτίνες και ασφάλεια κατά τη διάρκεια της εικαστικής δημιουργίας 7
τον χώρο εντός και εκτός του εργαστηρίου για εικαστική δημιουργία 4. Να αλληλεπιδρούν με ερεθίσματα του περιβάλλοντος και να εκφράζουν πολλαπλές ερμηνείες για τα δικά τους έργα και τα έργα των άλλων 4.1. Να εκφράζουν και να αιτιολογούν απόψεις για τα δικά τους έργα και τα έργα των συμμαθητών/τριών τους μέσα σε δημοκρατικό κλίμα 4.2. Να παρατηρούν έργα τέχνης και άλλα οπτικά ερεθίσματα χρησιμοποιώντας τις αισθήσεις και τη φαντασία τους όπως: ‐ φύλαξη, μεταφορά και χρήση των μέσων/υλικών ‐ καθαριότητα χώρου και μέσων ‐ κατάλληλα υλικά (π.χ. που φέρνουν τα παιδιά από το σπίτι, που συλλέγουν από τη φύση ή από χώρους συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών) και αποφυγή εύθραυστων, εύφλεκτων, τοξικών υλικών. ‐ τρόποι οργάνωσης και διαχείριση της ομάδας για αποτελεσματική χρήση και προστασία του χώρου 4.1.1. Τα εικαστικά έργα των ίδιων των παιδιών ως ερεθίσματα/πηγές για: ‐ έκφραση συναισθημάτων ‐ εντοπισμό μορφολογικών ή/και δομικών στοιχείων ‐ περιγραφή της πορείας δημιουργίας του έργου ‐ αιτιολόγηση προσωπικών επιλογών και εναλλακτικές ιδέες και προτάσεις ‐ σεβασμό στη διαφορετική άποψη 4.2.1. Τα φυσικά χαρακτηριστικά του έργου όπως χρώμα, σχήμα, επιφάνεια, κλίμακα, μέγεθος, τεχνικές /υλικά και δεδομένα όπως μορφή, παρουσίαση, τίτλος (π.χ. μέσα από ένα οπτικό πλαίσιο απομονώνουν και σχεδιάζουν ένα μέρος από συγκεκριμένο ζωγραφικό έργο) 4.2.2. Ταύτιση με πρόσωπα ή καταστάσεις στο έργο (π.χ. διάλογος προσώπων) 4.2.3. Υποθέσεις, πιθανότητες, αφηγήσεις (π.χ. υποθέτουν ποιος μπορεί να απεικονίζεται, τι θα μπορούσε να συμβολίζει ένα αντικείμενο, τι θα μπορούσε να συμβεί αν μιλούσαν τα πρόσωπα του έργου) 8
4.3. Να αποδίδουν πολλαπλές σημασίες σε έργα τέχνης, εικόνες, αντικείμενα 4.3.1. Νοήματα έργων τέχνης, εικόνων και αντικειμένων (π.χ. αυθεντικών έργων των άλλων παιδιών, ανατυπώσεων, αυθεντικών έργων σε χώρους τέχνης) αναφορικά με: ‐ συναισθήματα, αφηγήσεις, προσωπικές εμπειρίες (π.χ. τα μηνύματα που λαμβάνει το κάθε παιδί από στοιχεία του έργου, ιστορίες που απεικονίζονται άμεσα ή απορρέουν έμμεσα από το έργο) ‐ σύμβολα στην ευρύτερη κουλτούρα (π.χ. χρώμα, εθνικά ή θρησκευτικά σύμβολα, εμπορικά σύμβολα) ‐ το πλαίσιο δημιουργίας του έργου (π.χ. ιστορίες/γεγονότα πίσω από το έργο, απλές πληροφορίες σε σχέση με τον λόγο/σκοπό δημιουργίας, οι απόψεις του δημιουργού, η εποχή). 4.4. Να εντοπίζουν στοιχεία που 4.4.1. Η σημαντικότητα των έργων τέχνης με βάση κριτήρια, όπως π.χ.: αφορούν στη σημαντικότητα ‐ προσωπική απόλαυση των έργων τέχνης ‐ πηγή πληροφοριών για το παρελθόν ‐ μέρος της ιστορίας/παράδοσης ‐ μέρος της ατομικής ή συλλογικής ταυτότητας 5. Να επικοινωνούν μεταξύ 5.1. Να αναγνωρίζουν τον 5.1.1. Η εικαστική δημιουργία ως: τους και την ευρύτερη σκοπό και λειτουργία της ‐ εμπειρία που μπορεί να μοιραστεί με άλλους δημιουργούς ή θεατές κοινότητα για την προώθηση εικαστικής δημιουργίας ‐ ενημέρωση ή/και επικοινωνία με τους άλλους της εικαστικής τους ‐ κοινωνικός προβληματισμός δημιουργίας 5.2. Να χρησιμοποιούν 5.1.2. Πρακτικές έκθεσης και διαδικασίες προώθησης των εικαστικών έργων πρακτικές που αφορούν στην όπως: έκθεση και προώθηση του ‐ πληροφοριακό υλικό της εικαστικής δημιουργίας (π.χ. αφίσα, κάρτες με εικαστικού τους έργου πληροφορίες για κάθε έργο) ‐ παρουσίαση της εικαστικής διαδικασίας (π.χ. εικαστικό ημερολόγιο, βίντεο, 9
φωτογραφίες) ‐ έκθεση των έργων σε εναλλακτικούς χώρους (π.χ. ψηφιακοί χώροι, στη βιβλιοθήκη του Δήμου) ‐ τρόποι ενημέρωσης της άμεσης και ευρύτερης κοινότητας (π.χ. ταχυδρομική αποστολή πρόσκλησης, ανάρτηση αφισών) 5.3. Να συμμετέχουν στη λήψη 5.3.1. Διαδικασίες συμμετοχής των παιδιών στη λήψη αποφάσεων που αποφάσεων που αφορούν στα αφορούν στα πιο κάτω: εικαστικά τους έργα, εικαστικές ‐ επιλογή έργων τους για προώθηση με διάφορους τρόπους (π.χ. έκθεση, δράσεις, εκθέσεις και διαγωνισμοί, αρχείο, διαδίκτυο) συνεργασίες του σχολείου με ‐ επιλογή χώρου και τρόπου έκθεσης των έργων άλλους φορείς ‐ επιλογή κοινού ανάλογα με το θέμα ‐ εξασφάλιση άδειας από τα υπεύθυνα άτομα (π.χ. τη διεύθυνση του σχολείου) για χρήση ή εικαστική παρέμβαση σε ένα χώρο ‐ διαχείριση των εικαστικών τους έργων (π.χ. πνευματικά δικαιώματα) 10