Transcript Κατάγματα κόπωσης – Οστικά οιδήματα

Κατάγματα κόπωσης – Οστικά οιδήματα
σε αθλητές-τριες Στίβου1
Μέθοδοι και τρόποι αποφυγής τους 1
3
3
Δρ. Διονύσιος Π. Χίσσας MD PhD3
Δ/ντής τμήματος Ρομποτικής Ορθοπαιδικής & Αθλητικών
Κακώσεων Νοσ. Μετροπόλιταν3
Υπεύθυνος Αθλητιατρικού Κέντρου ΣΕΓΑΣ3
Ορισμός1
Κάταγµα: Λύση της συνέχειας ενός οστού (µερική ή πλήρης)
µετά από την άσκηση βίας.
Κάταγµα κοπώσεως: ανικανότητα-ανεπάρκεια αυτού να
αντεπεξέλθει στην φόρτιση που εφαρµόζεται µε ρυθµικό και
επαναλαµβανόµενο τρόπο.
1
Οστικό οίδηµα: προστάδιο ενός κατάγµατος
η βλάβη αφορά τη σπογγώδη ουσία και συγκεκριµένα τη ρήξη
ορισµένων µόνο οστικών δοκίδων
Εισαγωγή1
Κατάγµατα κοπώσεως
q  1855 (Breithoupt) : Πρώσος στρατιωτικός φυσικός
περιέγραψε ένα επώδυνο πόδι που σχετίζεται µε την
βάδιση.
q  Δεκαετία του 1960 : έκρηξη της χρήσης δροµικών
δραστηριοτήτων
q  Σύνδροµο υπέρχρησης που εµφανίζεται όλο και
περισσότερο τα τελευταία χρόνια
q  Τεχνολογία – Χρήση νέων διαγνωστικών µέσων ( MRI )
Επιδημιολογία-Συχνότητα1
1
Κατάγματα κοπώσεως1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
15% του συνόλου των τραυματισμών στους δρομείς1
1
Exercise
1 Sport Science Review, 20061
Επιδημιολογία-Συχνότητα1
q  Αναδρομική έρευνα σε 3000 αθλητές του Πανεπιστημίου Yale1
1
Διαρκεια 3 ετών – 58 κατάγματα κοπώσεως (1,9%)1
1
(Monteleone et al, The Orthopaedic Clinics of North America, 1995)1
1
1
1
1
q  Προοπική έρευνα σε 748 έφηβους/νεάνιδες δρομείς (Λυκείου)1
1
Διάρκεια 2,5 έτη1
1
5,4 % αθλητριών ( κύρια εντόπιση η κνήμη ) 1
1
4% των αθλητών ( κύρια εντόπιση τα μετατάρσια )1
1
1
American College of Sports Medicine, 2013
Επιδημιολογία-Συχνότητα1
q Δροµείς µεγάλων αποστάσεων
q Γυναίκες δροµείς µε
q  κνήµη 34%
q  περόνη 24%
q  µετατάρσια 20%
q  µηριαίο 14%
Παθοφυσιολογία1
.
Το οστό όταν καταπονηθεί υφίσταται µικροκακώσεις
µε αποτέλεσµα µείωση του ορίου αντοχής του
Η φυσιολογική αντίδραση του οστού
διαδικασία ανακατασκευής
Όταν όµως δεν δοθεί ο απαιτούµενος χρόνος
δεδοµένου του µειωµένου ορίου αντοχής
1
Το φορτίο ή οι επαναλήψεις που απαιτούνται για να προκληθεί το
κάταγµα µειώνεται σηµαντικά. 1
Αιτιολογία 1
Παράγοντες κινδύνου1
1
q  Ενδογενείς 1
q  Εξωγενείς 1
q  Διατροφικοί1
q  Ορμονικοί1
q  Διάφοροι άλλοι1
Ενδογενείς παράγοντες
κινδύνου1
q  Οστική πυκνότητα1
q Γεωμετρία οστού1
q Σκελετική ευθυγράμμιση1
q Ικανότητα ανακατασκευής 1
q Ελαστικότητα – μυική δύναμη - αντοχή 1
Ενδογενείς παράγοντες
κινδύνου1
q 
Οστική πυκνότητα3
=
κίνδυνος # κοπώσεως1
1
καμμία διαφορά στους άνδρες 1
1
1
1
q  Αθλήτριες 17-26 ετών με διαταραχές της εμμήνου ρύσης1
1
Θεαματικά χαμηλές τιμές οστικής πυκνότητας1
(Bennet et al, Sports Medicine, 1999) 1
Ενδογενείς παράγοντες κινδύνου1
Σκελετική ευθυγράμμιση3
3
3
q  Πλατυποδία (υπερπρηνισμός) – κοιλοποδία1
q  Ανισοσκελία1
q  Ραιβογονία – Βλαισογονία 1
(αυξημενη γωνία Q)1
1
1
1
q  Ανατομικές ανωμαλίες Γόνατος - Ισχίου - Σπονδυλικής στήλης :
εμβιομηχανική δυσλειτουργία - μεταφορά παθολογικών φορτίων στην
κινητική αλυσίδα1
Εξωγενείς παράγοντες κινδύνου1
Υπόδημα1
• 
Προσαρμοσμένο στα ανατομικά χαρακτηριστικά του ποδιού1
• 
Ορθωτικά?1
• 
Αλλαγή κάθε 500-700km1
Προπονητικοί παράγοντες1
§ 
Ελλιπής μυική ενδυνάμωση / ελαστικότητα 1
§ 
Ταχείες μεταβολές στην ένταση / διάρκεια της προπόνησης1
• 
Αλλαγή στο τερέν 1
• 
Αλλαγή στην κλίση του εδάφους 1
• 
Ελλιπής ξεκούραση1
Διατροφικοί παράγοντες κινδύνου1
Ασβέστιο Ca 1
Συσχέτιση
πρόσληψης ασβεστίου:
οστική πυκνότητα1
1
κατάγματα κοπώσεως1
1
1
1
Η ισορροπία του Ca επηρεάζεται αρνητικά από υψηλή πρόσληψη σε :1
1
q 
q 
q 
q 
q 
Na ( αλάτι )1
P
1
Ινών – πρωτεινών
Καφείνης1
Αλκοόλ1
1
Διατροφικοί παράγοντες κινδύνου1
Ασβέστιο Ca 1
1
Αυξημένες ανάγκες σε αθλήτριες με διαταραχές εμμήνου ρύσης1
1
1200 - 1500 mg/day1
1
1
1
1
Η μέση πρόσληψη Ca σε κορίτσια 12-19 ετών ~790mg/day1
50% των γυναικών λαμβάνουν Ca
< 700mg1
1
1
Επαρκής ημερήσια πρόσληψη Ca ~ 1000mg/day1
1
1
Exercise Sport Science Review, 20061
Ορμονικοί παράγοντες
κινδύνου 1
Νεαρές – Άτοκες – Ισχνές αθλήτριες κυρίως1
μεγάλων αποστάσεων με 1
εμμηνοροική δυσλειτουργία1
1
1
2-4 φορές υψηλότερος κίνδυνος1
1
1
1
Χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων – Αρνητική ισορροπία ασβεστίου –
μειωμένη οστική πυκνότητα1
1
1
Παράγοντες κινδύνου1
1
Identifying Sex-Specific Risk Factors for Stress Fractures in
Adolescent Runners1
1
1
q  Προοπική έρευνα σε 748 έφηβους/νεάνιδες δρομείς (Λυκείου)1
1
Διάρκεια 2,5 έτη1
1
3
Προδιαθεσικοί
Παράγοντες
Κινδύνου
Παλαιό κάταγμα
Παλαιό κάταγμα 1
Δείκτης μαζας σώματος<19
Συνεχόμενες προπονητικές σεζον1
Καθυστερημένη εμμηναρχή> 15 έτη Προηγούμενη ενασχόληση Μπασκετ1
Παλαιότερη ενασχόληση με Χορό/Γυμναστική
1
1
American College of Sports Medicine, 2013
Κλινικός – Απεικονιστικός
έλεγχος1
q Πόνος που επιμένει – προοδευτικά αυξανόμενος1
q Εντοπίζεται εύκολα με την ψηλάφηση1
q Δεν αλλάζει χαρακτήρα κατά την κίνηση1
1
q Οίδημα – εκχύμωση ( σπανιότερα)1
1
Κλινικός – Απεικονιστικός
έλεγχος1
Απεικονιστικός έλεγχος: MRI >Bone Scan >CT 1
1
Κλινικός – Απεικονιστικός
έλεγχος1
Αντιμετώπιση1
q 
Αποφόρτιση – Ακινητοποίηση – Τροποποίηση δραστηριοτήτων1
q 
Ασβέστιο – Vit D1
q 
Διφωσφονικά – Τεριπαρατίδη ( Forsteo )1
q 
Υπερβαρικό οξυγόνο - Διαμαγνητική αντλία – Μαγνητικά πεδία1
q 
Χειρουργείο
σε παρεκτόπιση ή καθυστερημένη πώρωση1
Case studies1
Case studies1
VIT D : 24 mg/dl1
Case studies1
Case studies1
Προσοχή σε νεαρούς άλτες / άλτριες1
Πρόληψη1
q  Μεγιστοποίηση της οστικής μάζας στα παιδιά & νέους ενήλικες1
q  Έλεγχος οστικής πυκνότητας1
1
q  Διατροφή πλούσια σε Ασβέστιο 1
1
1
q  Συχνός έλεγχος της βιταμίνης D1
1
1
q  Βελτιστοποίηση του Θερμιδικού –Ενεργειακού -Ορμονικού ισοζυγίου
ιδιαίτερα στα νέα κορίτσια1
Πρόληψη1
q  Έμφαση στην σωστή τεχνική – δύναμη – ευλυγισία1
q  Προοδευτική επιβάρυνση στην προπόνηση – ΞΕΚΟΥΡΑΣΗ !!!!1
q  Διόρθωση των ανατομικών προβλημάτων ( χρήση ορθωτικών )1
q  Έγκαιρη αξιολόγηση πιθανών συμπτωμάτων1