Transcript Aanvullend longfunctie- onderzoek

Aanvullend
longfunctieonderzoek
Inleiding
In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot het ondergaan van
aanvullend longfunctieonderzoek in het Radboudumc. Dit onderzoek vindt plaats
op de Longfunctieafdeling. Een longfunctieonderzoek kan bestaan uit meerdere onderzoeken. In deze folder staat de gang van zaken bij de verschillende
onderzoeken in grote lijnen beschreven. Met behulp van deze folder kunt u zich
goed voorbereiden.Heeft u na het lezen nog vragen, stel deze dan gerust aan de
longfunctieanalist.
Als u verhinderd bent, neem dan zo snel mogelijk contact op met de afdeling om
een nieuwe afspraak te maken. Het telefoonnummer vindt op de achterzijde van
deze folder.
Algemeen
De taak van de longen is het lichaam voorzien van zuurstof en het verwijderen
van koolzuur. Soms kan deze functie (tijdelijk) verstoord zijn. Om dit vast te stellen
is een longfunctieonderzoek nodig. U ademt gedurende het onderzoek via een
mondstuk aan een apparaat, waarbij de neus wordt dichtgehouden met een klemmetje.
Voorbereiding
•
•
•
•
•
U hoeft voor het onderzoek niet nuchter te zijn. U kunt van tevoren dus gewoon eten en drinken. Wel raden we u aan om vier uur voor het onderzoek
niet meer te roken.
Neem uw medicijnkaart mee naar het onderzoek.
Longmedicijnen en andere medicijnen kunt u in de regel gewoon gebruiken.
Kan dit niet, dan staat dit bij het betreffende onderzoek vermeld of wordt het u
van tevoren verteld.
Het is belangrijk dat u rustig en ontspannen aan het onderzoek begint. Kom
daarom op tijd
Als nog andere voorbereidingen nodig zijn, staat dit bij het betreffende onderzoek vermeld.
1
De hierna aangekruiste onderzoeken zijn voor u afgesproken. Soms is extra
onderzoek nodig. De longfunctieanalist informeert u daarover ter plekke.
□ Body-box
Bij dit onderzoek meet de longfunctieanalist de weerstand van de luchtwegen.
Daarna wordt de totale longinhoud bepaald. Tijdens de test zit u in een doorzichtige cabine die lijkt op een telefooncel. U heeft contact met de longfunctieanalist
via een intercom. De deur kan op ieder moment van binnenuit geopend worden.
U ademt rustig via een mondstuk door een longfunctieapparaat. Bij dit onderzoek
wordt de adem één à twee seconden afgesloten met behulp van een klep. Dit
geeft de longfunctieanalist duidelijk aan. Tijdens deze periode wordt u gevraagd
de adembeweging door te maken. Dat wil zeggen dat u moet proberen in en uit
te ademen tegen de klep, zonder uw wangen daarbij op te blazen. Hierna wordt u
gevraagd maximaal uit en diep in te ademen.
Duur van het onderzoek: tien minuten.
□
Bio-impedantie meting
Met behulp van dit onderzoek meet de longfunctieanalist de lichaamssamenstelling. Dit is de verhouding tussen vetmassa en spieren, botten en water. Vanuit
deze lichaamssamenstelling kan berekend worden of extra voeding nodig is.
Voor het onderzoek ligt u vijf minuten rustig op een onderzoeksstoel. Op uw hand
en voet worden stickers (elektrodes) geplakt die aan de meetapparatuur aangesloten worden. Van de meting merkt u niets.
Duur van het onderzoek: tien minuten.
Extra voorbereiding:
Geen zware inspanning twaalf uur voor de test.
Wilt u het melden als u een pacemaker heeft of zwanger bent? Er mag dan
geen onderzoek plaatsvinden.
•
•
2
□ Functie ademhalingsspieren
Bij dit onderzoek meet de longfunctieanalist de spierkracht van de in- en uitademingspieren. U krijgt een mondstuk in de mond en een klemmetje op de neus.
Vervolgens krijgt u de opdracht diep in te ademen en daarna enkele seconden zo
krachtig mogelijk uit te ademen, tegen een klep. Hierbij wordt de druk tegen de
klep gemeten. Ook wordt met behulp van de klep de kracht van de inademing gemeten, door na het uitademen enkele seconden zo krachtig mogelijk in te ademen
tegen de klep.
Duur van het onderzoek: tien minuten.
□
Histamine provocatietest
Dit is een onderzoek om verhoogde prikkelbaarheid van de luchtwegen vast te
stellen. Bij het onderzoek wordt gebruik gemaakt van histamine, een stof die van
nature in het lichaam voorkomt. Histamine is een prikkelende, maar onschadelijke
stof.
Aan het begin van de test vraagt de longfunctieanalist u een paar keer diep in en
zo krachtig mogelijk weer uit te ademen door een longfunctieapparaat.
Daarna ademt u twee minuten rustig een kleine hoeveelheid histamine in, via een
vernevelaar. Hierna wordt de eerste oefening weer herhaald. Deze hele procedure wordt een aantal keren herhaald met een steeds oplopende concentratie
histamine. Door de histamine kunnen bepaalde klachten worden opgewekt zoals
benauwdheid of hoesten.
De longfunctieanalist beoordeelt de situatie aan de hand van de gemeten longfuncties. Na afloop krijgt u eventueel een luchtwegverruimend medicijn dat de
klachten direct doet verdwijnen. Toch is het mogelijk dat u na het onderzoek nog
een lichte keelpijn of prikkelhoest heeft. Dit is onschuldig en gaat vanzelf weer
over. De test is afgelopen als de longfunctie weer normaal is.
Duur van het onderzoek: zestig minuten.
Extra voorbereiding:
Verricht vanaf twee uur voor het onderzoek geen zware inspanning.
•
3
•
Als u medicijnen voor uw longen gebruikt, dient u deze medicatie tijdelijk te
stoppen volgens onderstaand overzicht (tenzij uw arts anders heeft geadviseerd):
Spiriva en anti-histaminica (medicijnen tegen allergie): vanaf vier dagen
van tevoren niet meer gebruiken.
Atimos, Foradil, Foster, Oxis, Serevent, Seretide, Symbicort Onbrez: vanaf
vierentwintig uur van tevoren niet meer gebruiken.
Atrovent, Airomir, Berodual, Bricanyl, Ventolin (Salbutamol): vanaf zes uur
van tevoren niet meer gebruiken.
Als u andere medicijnen voor de longen gebruikt of als u niet in staat bent uw
longmedicatie te stoppen, neem dan contact op met de longfunctieafdeling.
Als u β-blokkers gebruikt, zoals Propanolol (Inderal) en Sotalol (Sotacor) of
antidepressiva, kan de test mogelijk niet bij u worden uitgevoerd. Neem in dit
geval contact op met de longfunctieafdeling.
Overige medicatie (niet voor de longen) kunt u gewoon gebruiken.
Inhalatiesteroïden zoals Alvesco, Flixotide, Becotide, Pulmicort en Qvar kunt u
gewoon doorgebruiken.
----
•
•
•
•
□
Huid priktest
Met een huidtest wordt nagegaan voor welke stoffen u mogelijk allergisch bent. Er
worden zestien veel voorkomende stoffen (allergenen) met een klein lancetje in de
huid geprikt. Dit kan gevoelig zijn.
Ook wordt histamine, een lichaamseigen stof, in de huid geprikt. Deze stof hoort
lokaal, dat wil zeggen op die plek, reactie te geven. Deze reactie wordt gebruikt
om de reactie op de andere stoffen te vergelijken met een voor uw huid standaard
reactie. Daarnaast wordt er een placebo ingeprikt. Deze behoort geen reactie te
geven. U krijgt in totaal achttien prikjes.
Hierna wacht u tien minuten. Vervolgens wordt gekeken of uw huid reageert door
middel van een allergische reactie. In geval van een reactie verschijnt er een bultje
alsof u door een mug gestoken bent. Deze bultjes jeuken soms. U mag hier niet
aan krabben. Na ongeveer een uur is de jeuk verdwenen. Soms zijn de reacties
de volgende dag nog zichtbaar.
4
Naar aanleiding van de uitslag van de huidtest overlegt u met uw behandelend arts welke maatregelen er in uw dagelijks leven nodig zijn. Dit kan zijn het
saneren van uw woning, het vermijden van contact met dieren of het nemen van
beschermende maatregelen in het pollenseizoen. Neem dergelijke maatregelen
altijd pas na overleg met uw arts.
Duur van het onderzoek: vijfendertig minuten.
Extra voorbereiding:
Gebruik vanaf vier dagen voor het onderzoek geen anti-histaminica (medicijnen tegen allergieën). Enkele voorbeelden zijn: Xyzal, Zyrtec, Aerius en
Telfast.
Indien u β-blokkers gebruikt, zoals Propanolol (Inderal) en Sotalol (Sotacor) of
antidepressiva, kan de test mogelijk niet bij u worden uitgevoerd. Neem in dit
geval contact op met de longfunctieafdeling.
•
•
□
Inspanningsonderzoek met fietsergometrie
Bij deze test onderzoekt de longfunctieanalist tot welke lichamelijke inspanning
u in staat bent. En in hoeverre een zuurstoftekort of koolzuurstijging daarbij een
rol speelt. Zo kan de oorzaak van een eventueel verminderd prestatievermogen
worden vastgesteld.
Eerst wordt u verzocht de bovenkleding uit te doen voor het maken van een
hartfilmpje (ECG). Nadat de plakkers op de borst zijn aangebracht blijven deze
gedurende de test aangesloten. U krijgt een jasje aan van het ziekenhuis.
Hierna wordt onder plaatselijke verdoving een slangetje (infuus) in de slagader
van uw arm gebracht. Dit slangetje blijft tijdens het onderzoek zitten. Aan het
slangetje zit een kraantje, zodat de longfunctieanalist af en toe bloed bij u kan
afnemen. Uit het bloed worden onder andere zuurstofgehalte, koolzuurgehalte en
zuurgraad bepaald.
U neemt plaats op de hometrainer en u krijgt nog een metertje op de vinger en
een bloeddrukband om uw arm. Uw ademhaling wordt tijdens de hele test geme-
5
ten met behulp van een kapje over uw mond en neus. Hierdoor kunt u gewoon
in- en uitademen.
De eerste drie minuten fietst u gewoon, daarna wordt het fietsen iedere minuut
automatisch zwaarder. Het is dan alsof u tegen een helling op fietst die steeds
steiler wordt. Probeer met dezelfde snelheid zo lang mogelijk door te blijven fietsen. Uw snelheid kunt u controleren op een metertje op de fiets.
Tijdens de fietstest vraagt de longfunctieanalist u een paar keer zo diep mogelijk
in te ademen. Voor een goede interpretatie van de gegevens is het belangrijk
dat u zich maximaal inspant. Daarna fietst u nog ongeveer drie minuten zonder
belasting, om het lichaam te laten herstellen.
Na afloop van het onderzoek haalt de longfunctieanalist het slangetje uit uw arm.
U krijgt dan een drukverband om de arm dat twee uur moet blijven zitten. Hierna
kunt u het verband zelf verwijderen. Er is een douche beschikbaar. Als u dat wilt
kunt u hiervan gebruik maken.
Duur onderzoek: het fietsen zelf duurt zo’n vijftien minuten. Het gehele onderzoek
inclusief voorbereiding neemt ongeveer zestig minuten in beslag.
Extra voorbereiding:
Vanaf twee uur voor de test mag u geen uitgebreide maaltijd gebruiken en
geen zware inspanning verrichten. Uw longmedicatie kunt u gewoon blijven
gebruiken.
Draag gemakkelijk zittende kleding en goede schoenen.
•
•
□
Hyperventilatie onderzoek
Met behulp van dit onderzoek wordt nagegaan of uw klachten mogelijk veroorzaakt worden door hyperventilatie (te snel en te veel ademen). Tijdens het
onderzoek zit u in een stoel en ademt u door een kapje gewone kamerlucht in
en uit. Het kapje is verbonden met een apparaat dat registreert hoe snel en vaak
u per minuut ademt en hoeveel koolzuur u daarbij uitademt. Op verzoek van de
longfunctieanalist ademt u gedurende drie minuten in een hoog tempo diep in
en uit. Veel mensen ervaren dit als vermoeiend. Hierna wordt nog drie minuten
het verloop van uw ademhaling geregistreerd. Na de test vult u samen met de
6
longfunctieanalist een vragenlijst in. U kunt bepaalde klachten krijgen tijdens het
snelle ademen. Deze zijn niet ernstig en verdwijnen meestal snel weer.
Duur van het onderzoek: dertig minuten.
Extra voorbereiding:
Als u kalmerende middelen gebruikt, is het mogelijk dat u deze medicatie
tijdelijk moet stoppen. Overleg hierover met uw behandelend arts.
•
□
Zes minuten looptest
Bij deze test wordt gekeken hoeveel meter u kunt lopen in zes minuten tijd. De
longfunctieanalist brengt u in een rolstoel naar een rustige gang. Daar krijgt u een
metertje op de vinger of een sensor op uw voorhoofd die de hartslag en het zuurstofpercentage in uw bloed meet. Er worden twee pionnen neergezet. U loopt een
afstand van dertig meter heen en weer. Als het nodig is kunt u tussendoor even
uitrusten. De tijd gaat wel verder en het is de bedoeling dat u zoveel mogelijk
rondjes loopt.
Duur van het onderzoek: vijftien minuten.
Extra voorbereiding:
Verricht vanaf twee uur voor het onderzoek geen zware inspanning.
•
□
Shuntbepaling
Met dit onderzoek wordt er gekeken of er een bloedstroom is die niet voorzien
wordt van zuurstof (shunt) in de long. Eerst wordt onder plaatselijke verdoving
een slangetje (infuus) in de slagader van uw arm gebracht. Dit slangetje blijft
tijdens het onderzoek zitten. Vervolgens ademt u via een kapje dat over uw mond
en neus geplaatst wordt honderd procent zuurstof in. Dit doet u vijftien minuten.
Tijdens de meting wordt af en toe bloed afgenomen uit het slangetje. Dit wordt
meteen geanalyseerd. Hierna wordt de test beëindigd en haalt de longfunctieanalist het slangetje weer uit uw arm. U krijgt dan een drukverband om uw arm dat
twee uur moet blijven zitten. U kunt het verband daarna zelf weer verwijderen.
7
Duur van het onderzoek: 45 minuten.
□
Shuntbepaling tijdens inspanning
Soms is het nodig om een shuntbepaling tijdens inspanning te meten. Met dit
onderzoek wordt bekeken of er een bloedstroom is die niet voorzien wordt van
zuurstof in de long tijdens inspanning. Indien bij u nog geen shuntbepaling in rust
of een fietsergometrie is gemeten, wordt dit eerst gedaan.
Eerst wordt onder plaatselijke verdoving een slangetje (infuus) in de slagader van
uw arm gebracht. Dit slangetje blijft tijdens het onderzoek zitten.
U gaat fietsen op een hometrainer. Eerst fietst u gewoon, daarna wordt het wattage in korte tijd opgevoerd. Het is dan alsof u tegen een helling op fietst. Probeer
met dezelfde snelheid te blijven doorfietsen. Dit kunt u controleren met een metertje op de fiets. Terwijl u fietst ademt u door een kapje honderd procent zuurstof
in. Om een goed beeld te krijgen is het belangrijk dat u zich even flink inspant. Na
vijf tot zes minuten wordt bloed afgenomen uit het slangetje uit uw arm. Na afloop
fietst u nog ongeveer drie minuten rustig uit om het lichaam te laten herstellen.
Na het onderzoek wordt het slangetje uit uw arm gehaald. U krijgt dan een drukverband om de arm dat twee uur moet blijven zitten. U kunt het verband daarna
zelf weer verwijderen.
Duur onderzoek: het fietsen zelf duurt ongeveer vijf tot zes minuten. Het gehele
onderzoek inclusief voorbereidingen neemt ongeveer zestig minuten in beslag.
Extra voorbereiding:
Vanaf twee uur voor de test mag u geen uitgebreide maaltijd gebruiken en
geen zware inspanning verrichten.
Gemakkelijk zittende kleding en goede schoenen zijn aan te bevelen.
•
•
□
Vliegsimulatie
Met dit onderzoek kijkt de longfunctieanalist of u tijdens een vliegreis extra zuurstof nodig heeft. De longfunctieanalist neemt eerst bloed af uit de slagader. Het is
nodig om bloed uit uw slagader te onderzoeken, omdat dit zuurstofrijk bloed is. Dit
8
gebeurt in de binnenzijde van de pols of elleboog en kan wat gevoeliger zijn dan
een gewone bloedafname. Hierna krijgt u een drukverband om de arm. U krijgt
verder nog een metertje op de vinger om tijdens het hele onderzoek het zuurstofpercentage in uw bloed te meten.
Daarna ademt u gedurende twintig minuten via een kapje over uw mond en neus
een luchtmengsel in. Het zuurstofgehalte in dit mengsel is gelijk aan het zuurstofgehalte in een vliegtuig. Daarna nemen we opnieuw bloed uit de slagader af. Als
het nodig is krijgt u extra zuurstof toegediend, zodat we kunnen meten hoeveel
zuurstof u tijdens de vlucht zou moeten gebruiken.
Duur onderzoek: vijfenveertig minuten.
Uitslag
De resultaten van het onderzoek worden zo snel mogelijk doorgegeven aan uw
behandelend arts. Deze stelt u van de uitslag op de hoogte.
9
10-2016-2833
Adres
Longfunctieafdeling
Hoofdingang
Geert Grooteplein-Zuid 10, route 725, Poliplein C0, balie B
6525 GA Nijmegen
Contact
024 - 361 36 48 (op werkdagen van 8.00 tot 16.30 uur)
Radboud universitair medisch centrum