Transcript Organisatie van het gevangeniswezen

1
Samen werken in de hulp- en dienstverlening
aan gedetineerden.
Organisatie van het gevangeniswezen.
Jo Demuynck,
Adviseur-generaal gevangenisdirecteur,
Inrichtingshoofd gevangenis Antwerpen
Donderdag 23 MEI 2013 14u00 tot 17u00
Deel 1: organisatie van het gevangeniswezen
Deel 2: de externe rechtspositie: een inleiding
2
DEEL 1:
ORGANISATIE VAN HET GEVANGENISWEZEN
3
FOD JUSTITIE
4
MISSIE
De FOD Justitie, op het kruispunt van de drie grondwettelijke machten, heeft
als opdrachten:
De voorbereiding en de uitvoering van de wetgeving alsook de ondersteuning
van de Minister van Justitie binnen zijn competentiedomeinen;
De omkadering en operationele ondersteuning van de rechterlijke macht,
waarbij coördinatie en organisatieontwikkeling voorop staan;
De effectieve uitvoering van de rechterlijke en administratieve beslissingen
waarbij de rechtszekerheid en gelijkheid van behandeling van alle betrokken
partijen worden gevrijwaard.
5
DIRECTORAAT-GENERAAL PENITENTIAIRE INRICHTINGEN
6
7
8
KAART
BUITENDIENSTEN
9
TYPE INRICHTINGEN (AR)
• Open inrichtingen
• Half-open inrichtingen
• Gesloten inrichtingen
• (Elektronisch Toezicht)
• (Thuisdetentie)
10
Bevolking 2011
Gemiddelde dagbevolking per categorie

Beklaagden : 3736,1 of 34,0 %

Veroordeelden : 6049,89 of 55,1 %

Geïnterneerden : 1091,4 of 9,9 %

Andere : 96,2 of 0,9 %

Totaal : 10973,5

Jongeren in Everberg, Tongeren, St Hubert : 81,6
11
Bevolking 2011
Gemiddelde dagbevolking per regime

Gewoon regime : 10896

Beperkte detentie, halve vrijheid, beperkte vrijheid : 77,6

Totaal : 10973,5

Elektronisch toezicht : 982,9
12
Bevolking 2011
Gemiddelde overbevolking

Capaciteit : 9128,8

Bezetting : 10973,5

Gemiddelde overbevolkingsgraad : 20,2%
13
Bevolking 2008 – 2010 - 2011
Opsluitingen per categorie

Beklaagden : 12.043 – 12.279 - 12192

Veroordeelden : 4.728 – 5.298 - 5485

Geïnterneerden : 375 – 378 - 370

Andere : 199 – 235 - 253

Totaal : 17.345 (zuigelingen: 18) – 18.190 (22) - 18300 (21)

Minderjarigen Everberg : 522 – 619 - 610 (Everberg, Tongeren, St Hubert)
14
Bevolking 2008 – 2010 - 2011
Vrijstellingen

Beklaagden : 8.564 – 8.583 – 8.614

Strafeinde : 422 + 36 (ET) – 590 + 48 (ET) – 568

Geïnterneerden : 462 – 471 – 468

Voorwaardelijke invrijheidstelling (V.I.) : 402 + 339 (ET) – 322 + 366(ET) - 343

Voorlopige invrijheidstelling (- 3 j) : 3.752 + 1.278 (ET) – 4127 + 2.121(ET) - 4125

Voorlopige invrijheidstelling vreemdelingen (+ 3 jaar): 324 – 261- 272

Totaal : 15.859 (+ ET 1653) - 14.521 (+ ET 2535) – 14548 (+ ET 2736)

Jongeren : 522 – 588 - 625 (Everberg, Tongeren, St. Hubert)
15
Bevolking 2008 – 2010 - 2011
Gemiddelde dagbevolking volgens geslacht

Mannen : 9.468,8 – 10.129,1 – 10531,3

Vrouwen : 421,8 (4,3 %) – 406,6 (4,0 %) – 442,2 (4,0)
16
Bevolking 2008 – 2010 - 2011












Volgens nationaliteit in procent
Belgisch : 57,6 – 57,3 – 55,8
Marokkaans : 10,7 – 10,7 – 10,7
Algerijns : 4,7 – 5,4 – 5,4
Roemeens : 1,9 – 2,2 – 2,7
Frans : 2,5 – 2,1 – 2,1
Nederlands : 1,8 – 1,9 - 2
Italiaans : 2,2 - 1,8 – 1,7
Turks : 2 – 1,7 – 1,6
Kongolees : 1,1 – 1 - 1
Albanees : 1 – 0,9 – 0,8
In totaal meer dan 120 nationaliteiten
17
18
GEVANGENIS
Beleidsmedewerker
Vlaamse Gemeenschap
DIRECTEUR
Directeur personeel
Directeur Regime
Erediensten en Moreel
Consulenten
Directeur Zaakvoerder
Dienst personeel
Griffie
Huishoudelijke
Dienst
Technische
Dienst
Boekhouding
P.S.D.
Bewakingspersoneel
Wasserij
Kantine
Keuken
...
Onderhoud
Materieel
en Gebouwen
Massa
gedetineerden
Werkplaatsen
Hoeve
Smidse
Schrijnwerkerij
Drukkerij
Aannemers
...
Gelden
Medische Dienst
zorgequipe
Waren
Regie van de
Gevangenisarbeid
19
BEWAKINGSPERSONEEL
Hoofdpenitentiair assistent
TECHNISCH PERSONEEL
Hoofdtechnisch assistent
Penitentiair assistent
Technisch assistent
Adjunct penitentiair
assistent
Adjunct technisch assistent
Penitentiair bewakingsassistent ploegchef
Penitentiair technisch
assistent ploegchef
Penitentiair bewakingsassistent
na 12 jaar graadanciënniteit
Penitentiair bewakingsassistent
na 4 jaar graadanciënniteit
Penitentiair bewakingsassistent
20
WERKEN IN EEN GEVANGENIS
• Wat is vrijheidsberoving?
(art. 6 Basiswet betreffende het gevangeniswezen en de rechtspositie van
de gedetineerden)
• Veiligheid
maakt het verschil !
• Wat is VEILIGHEID?
(art. 2 – 9°, 10° Basiswet betreffende het gevangeniswezen en de
rechtspositie van de gedetineerden)
• Interne veiligheid
• Externe veiligheid
21
HOE DE VEILIGHEID GARANDEREN ?
• Infrastructuur
• Technische hulpmiddelen
• Veiligheidsprocedures
• Human resources
22
Art.105
BASISWET
§1. Het handhaven van de orde en de veiligheid
impliceert een dynamische wisselwerking
tussen het gevangenispersoneel en de
gedetineerden, enerzijds, en een evenwichtige
verhouding tussen de technische middelen die
worden ingezet en een constructief
detentieregime, anderzijds.
23
INFRASTRUCTUUR
• GEBOUWEN
• OMHEINING
• TRALIES
• SLUIZEN (wachten of plannen ?)
• SLOTEN EN SLEUTELS (openen = sluiten ! )
• mechanisch
• A.I. art. 178: nooit sleutels aan gedetineerden geven
• sleutel verloren : wat nu ???
• elektrisch (aanvraag, camera, badge,…)
24
TECHNISCHE HULPMIDDELEN
• Camera’s (met opname)
• Radarcontrole
• Metaaldetectiepoort
• RX-controle
• Oproepsystemen
• Alarmknoppen
25
VEILIGHEIDSPROCEDURES
• Toegangscontrole:
(A.R. art. 5bis: Ieder die de omheining van een strafinrichting binnenkomt, moet
door een metaaldetectieportiek gaan en de andere voor de veiligheid vereiste
controlemiddelen ondergaan, met uitzondering van die welke het schaamtegevoel
kwetsen.) (basiswet art;32)
• Identiteitscontrole
• metaaldetectiecontrole
• bagage controle (rx)
• foto
• badge + registratie (personeel, hulpverleners, bezoekers
26
VEILIGHEIDSPROCEDURES
Bezoektoelatingen:
• directeur
• lokale procedures
• bezoekers inlichten over
toegangscontrole
27
VEILIGHEIDSPROCEDURES
• Binnenbrengen van voorwerpen:
• Elektronica verboden voor iedereen:
• GSM
• Laptop
• Fototoestel, camera
• ……
• Voor gedetineerden (cfr. Huishoudelijk reglement)
28
VEILIGHEIDSPROCEDURES
MIJN BUREEL !
• andere gebruikers ?
• telefoon
• wie reinigt mijn bureel ?
• opruimen, kasten sluiten (gevaarlijke voorwerpen, privacy)
• deur sluiten
29
VEILIGHEIDSPROCEDURES
• Veiligheidsprocedures voor gedetineerden:
• appèls
• bewegingen (collectief individueel)
• personenfouilles(wijziging van de basiswet in 2013 ?)
• fouille van lokalen
• bijzonder veiligheidsmaatregel (dir)
• bijzonder individueel veiligheidsregime (DG)
• tuchtsancties(dir) (wijziging basiswet 2013?)
Wat heb ik daar mee te maken als hulpverlener?
30
GEDRAGSREGELS VOOR PERSONEEL
• Bijzondere instructie op de personeelsleden van de
buiten van het bestuur strafinrichtingen.
• Wet op voorhechtenis (secreet)
• ….
31
Hoe kunnen we samenwerken ?
• De P.B.A. is een belangrijke medewerker.
• Eigen functie zo nauwkeurig mogelijk toelichten (blijven herhalen).
• Wat is taak van mijn gesprekspartner?
• Welke reacties mag ik verwachten ?
• Mijn opdracht is de belangrijkste ! (maar dat denkt uw
gesprekspartner ook)
• Jargon eigen maken ≠ gebruiken
• Wat met kritiek/klachten ?(beleidsmedewerker, directeur, commissie
van toezicht,…)
32
Contacten met gedetineerden.
Enkele tips:
• Afstand bewaren.
• Geen celbezoek.
• Eigen functie afbakenen en doorverwijzen (‘shoppen’ van
gedetineerden niet in de hand werken)
• Geen vergelijkingen met andere dossiers.
• Voorzichtig met gedetineerden die ‘vertrouwelijke’
informatie komen meedelen.
• De gedetineerde aanmoedigen tot een assertieve
houding.
• Altijd loyaal blijven tov gerechtelijke beslissingen
• Attesten afgeven is voor de directeur
33
DEEL 2:
DE EXTERNE RECHTSPOSITIE:
EEN INLEIDING
34
Wet van 17/5/2006 betreffende de
externe rechtspositie van de
veroordeelden tot een
vrijheidsstraf en de aan het
slachtoffer toegekende rechten in
het raam van de
strafuitvoeringsmodaliteiten
35
Strafuitvoeringsmodaliteiten
toe te kennen door:
- de minister
- de strafuitvoeringsrechtbank
36
Door de minister:
- de uitgangsvergunning(UV)
- het penitentiair verlof(PV)
- de strafonderbreking
37
Door de strafuitvoeringsrechtbank:
-
de beperkte detentie(BD)
het elektronisch toezicht(ET)
de voorwaardelijke invrijheidstelling(VI)
de voorlopige invrijheidstelling met het oog op
verwijdering
- de voorlopige invrijheidstelling met het oog op
overlevering
38
De uitgangsvergunning
De mogelijkheid voor de veroordeelde om de
gevangenis te verlaten voor de maximale duur
van 16 uren.
Reden:
 Sociale, morele, juridische, familiale, opleidings of
professionele belangen of medisch onderzoek of
behandeling
 Voorbereiding reïntegratie
39
Het penitentiair verlof
De mogelijkheid voor de veroordeelde om de gevangenis
driemaal 36 uur per trimester te verlaten
Het PV behoort tot het standaardregime.
1 jaar voor toelaatbaarheidsdatum VI
40
De strafonderbreking
De onderbreking van de uitvoering van de straf voor de
maximale duur van 3 maanden. (hernieuwbaar)
41
De beperkte detentie
Wijze van uitvoering van de vrijheidsstraf die de
veroordeelde toelaat
om op regelmatige wijze de strafinrichting te verlaten
voor een bepaalde duur van maximum 12 uur per dag
teneinde professionele, opleidings- of familiale belangen
te behartigen die zijn aanwezigheid buiten de
gevangenis vereisen
42
Het elektronisch toezicht
Wijze van uitvoering van de vrijheidsstraf waardoor de
veroordeelde het geheel of een gedeelte van zijn
vrijheidsstraf buiten de gevangenis ondergaat
volgens een bepaald uitvoeringsplan, waarvan de naleving
onder meer door elektronische middelen wordt
gecontroleerd.
43
De voorwaardelijke invrijheidstelling
Wijze van uitvoering van de vrijheidsstraf waardoor de
veroordeelde zijn straf ondergaat buiten de gevangenis,
mits naleving van de voorwaarden die hem zijn opgelegd,
gedurende een bepaalde proeftijd
44
Voorlopige invrijheidstelling met het oog op
verwijdering van het grondgebied of met
het oog op overlevering
45
Meer informatie :
www.just.fgov.be
46
Dank voor uw aandacht !
47