Transcript Fibromyalgie.ppt

De ervaring van pijn gewogen
1992
pijnremmend
serotonine
-endorfines
(pro)enkephalines
1999
pijnversterkend
substantie P
glutamaat
prostaglandines
Hormonale afwijkingen: Model
slaap
stoornis
fysieke
deconditionering
erfelijk
kwetsbaar
lichamelijk of
psychisch
letsel
neuroendocriene
afwijkingen
pijn
geslacht
moeheid
stemmingsstoornis
Geenen et al. Rheumatic Dis Clin North Am 2002;28:389-404
Hormonale afwijkingen
ACTH reactie op CRH
ACTH (pg/ml)
40
30
Fibromyalgie
Gezonden
20
10
0
CRH
60
120
180
tijd (min)
Griep et al. J Rheumatol 1993; 20:469-474
Hormonale afwijkingen
+?
moeheid
+
depressie
pijn
GH
?
-
?
+ CRH
ACTH
cortisol
Geenen et al. Rheumatic Dis Clin North Am 2002;28:389-404
Lichamelijke inspanning
motivatie om nog meer te bewegen
meer kunnen
doen
toename van
kracht en fitheid
neurohormonale
veranderingen
(gH+, NE-)
minder motivatie om te bewegen
-
pain
pain
+
CRHlichamelijke
inspanning
Pijn bij bewegen,
toename substantie P
toename noradrenaline
Vicieuze cirkels
emotionele
en sociale
problemen
slaap
stoornis
vermijding
van lich.
inspanning
Werk aan kwaliteit
van leven !
(neuro)
hormonale
ontregeling
slechte
conditie
pijn
moeheid
Geenen & Jacobs (2000)
Classification criteria
Chronic widespread pain
11 of 18 tender points
Wolfe et al. Arthritis Rheum 1990;33:160-172
Argumenten tegen*somatische definities
1. Farmacologische behandeling is niet altijd effectief
bij chronische pijn
2. Bij identieke schade ervaren personen een
verschillende mate van pijn
3. Psychosociale factoren beïnvloeden (en veroorzaken) pijn
4. Fantoompijn
* echter: alles wellicht somatisch te verklaren
Ogden, 1997: Keefe & France, 1999
IASP*definitie (pijn=psychisch)
Pijn is een onaangename zintuiglijke
en emotionele ervaring, die in verband
wordt gebracht met feitelijke of
dreigende weefselbeschadiging,
dan wel wordt beschreven in termen
van een dergelijke beschadiging
*International Association for the Study of Pain
Dimensies van pijn (pijn=psychisch)
gedrag
zichtbaar
beleving
gewaarwording
nociceptie
onzichtbaar
Coping (rust nemen) (Geenen & Jacobs, 2000)
vermijding van
beweging
en lichamelijke
inspanning
Lichamelijke
deconditionering
Overdoing
kinesiofobie,
cognities: rust is goed
proprioceptieve allodynie
noradrenaline
pijn,
stijfheid,
moeheid