Transcript Lees hier de nieuwste column

Wat een verschil!
column oktober 2016 column oktober 2016 column oktober 2016 column oktober
Checklist
In het onderwijs en de hulpverlening zijn
er nogal wat lijstjes in omloop: vragenlijsten, signaleringslijsten, observatielijsten,
checklisten… Logisch natuurlijk, want als
er iets ‘is’ met een kind moet dat uitgebreid in kaart worden gebracht, om een
zo helder mogelijk beeld van de problemen, knelpunten en risico’s te krijgen.
Een bekend voorbeeld van zo’n lijst is de
Child Behavior Checklist (CBCL), een
gestandaardiseerde vragenlijst over probleemgedrag van kinderen. Het is een
lichtblauw formulier met – naast een aantal algemene vragen – meer dan 100 vragen over emotionele problemen en gedragsproblemen.
We hebben hem een aantal keren moeten invullen voor onze zoon, en elke keer had ik er weer
moeite mee. Want veel vragen waren helemaal niet van toepassing op onze situatie. En het nadeel van zo’n gestandaardiseerde vragenlijst is dat je er maar zo weinig in kwijt kunt over hoe je
kind écht is. Dat probleemgedrag is immers maar een deel van hem. Bovendien kun je niet aangeven welke rol de omgeving speelt in de problemen en ook niet wanneer het WEL goed gaat.
Ook bij gesprekken op school gaat het vaak over problemen, beperkingen en tekortkomingen. Er
worden zorgen en (negatieve) verwachtingen uitgesproken, soms waar het kind zelf bij is. Maar
wat doet het met het zelfbeeld van een kind als hij steeds maar weer met zijn zwakke kanten
wordt geconfronteerd? De kans is groot dat hij ontmoedigd raakt en afhaakt: bekijk het maar, ik
doe niet meer mee, ik doe het toch nooit goed…
Wat als we dat nu eens omdraaiden? Als we bij ‘lastige’ kinderen en zorgleerlingen eens gingen
kijken naar wat ze goed kunnen, naar de dingen die WEL goed gaan? De Australische psycholoog Michael Durrant is daar een warm voorstander van. In zijn boek Creatieve oplossingen bij
gedragsproblemen op school pleit hij voor een oplossingsgerichte aanpak bij gedragsproblemen.
In plaats van te sleutelen aan de beperkingen van het kind bouw je voort op zijn sterke punten en
vaardigheden.
Dat dit verrassende resultaten op kan leveren, blijkt wel uit de praktijkvoorbeelden in zijn boek.
De kinderen voelen zich gezien en gaan weer in zichzelf geloven. Daardoor kunnen ze hun problemen beter de baas. We moeten niet naar moeilijkheden kijken, maar naar mogelijkheden, zegt
Durrant. De beste manier om de eigenwaarde van deze kinderen te versterken is door voort te
bouwen op wat ze al goed kunnen. Daar groeien ze van.
Aansluiten bij de sterke punten dus. Maar dan moet je wel weten wat die zijn. Omdat er nog maar
weinig checklisten voor sterke punten in omloop zijn, heb ik er zelf eentje gemaakt, naar het
voorbeeld van het ‘Scoreformulier voor de aanwezigheid van oplossingen’ dat ik in het boek van
Durrant tegenkwam.
Je kunt de checklist invullen en kijken welke sterke punten jouw kind heeft, maar je kunt hem ook
als inspiratiebron gebruiken en zelf je eigen lijstje maken. Het is misschien even wennen om ‘anders’ naar je kind te kijken, maar hoe meer oog je krijgt voor zijn kwaliteiten en talenten, hoe meer
je er ook zult zien!
Checklist Sterke Punten
Naam: …………………………………………………………………………
Ingevuld door:…………………………………………………………….
J/M
Leeftijd: ….…….. jaar
Datum: …………………
Geef bij elke bewering aan in hoeverre deze van toepassing is.
(- = Helemaal niet, + = Een beetje, ++ = Klopt helemaal)
1. Is nieuwsgierig, wil van alles weten.
2. Staat open voor nieuwe ervaringen.
3. Heeft een eigen kijk op dingen.
4. Is creatief en vindingrijk.
5. Geniet van zijn/haar prestaties en de vooruitgang die hij/zij boekt.
6. Zit lekker in zijn/haar vel.
7. Geniet van lichamelijke activiteiten en sport.
8. Respecteert regels en houdt zich daaraan.
9. Is eerlijk en betrouwbaar.
10. Houdt zich aan gemaakte afspraken.
11. Kan goed opschieten met leeftijdgenoten.
12. Kan goed opschieten met (stief)broers/zussen.
13. Is lief voor dieren.
14. Legt gemakkelijk contact met anderen.
15. Is spontaan en enthousiast.
16. Kan anderen enthousiast maken.
17. Is vriendelijk en zachtaardig.
18. Heeft een rijke fantasie.
19. Kan zijn/haar gedachten en gevoelens goed onder woorden brengen.
20. Kan goed alleen zijn/zichzelf bezighouden.
21. Kan helemaal opgaan in iets wat hem/haar interesseert.
22. Kan genieten van mooie dingen.
23. Houdt rekening met anderen.
24. Laat anderen in hun waarde.
25. Denkt na voordat hij/zij iets doet.
26. Gaat voorzichtig om met eigen en andermans spullen.
27. Past zich gemakkelijk aan in nieuwe situaties.
28. Kan goed omgaan met stress.
29. Kan goed omgaan met teleurstelling en tegenslag.
30. Kan met kritiek omgaan.
31. Helpt anderen, zorgt voor anderen.
32. Durft fouten te maken.
33. Reageert goed op complimentjes.
34. Heeft zelfvertrouwen, gelooft in zichzelf.
35. Heeft gevoel voor humor.
36. Komt voor zichzelf op.
37. Durft uitdagingen aan te gaan.
38. Doorzetter, geeft niet snel op.
39. Durft om hulp te vragen.
40. Vindt zichzelf goed zoals hij/zij is.
-
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++
++