Transcript juli 2016 - Seniorenvereniging Texel

In memoriam Ger Praamstra 1942 - 2016
van Ger ben ik akkoord gegaan en
was hij daarna mijn voorzitter.
Op 4 juli jl. bereikte ons het bericht
dat Ger Praamstra is overleden. Hoewel we wisten dat hij al enige tijd ziek
was, kwam dit bericht toch nog onverwacht. Na dit bericht gingen mijn
gedachten terug naar het moment
dat ik Ger leerde kennen. Ik was nog
maar net gestopt met werken toen
Ger bij mij op de stoep stond om te
vragen of ik secretaris wilde worden
van de toen nog Algemene Bond voor
Ouderen op Texel. Na enige uitleg
Van hem heb ik geleerd wat vergaderen was, vrijwilliger of niet, altijd stipt
op tijd beginnen, adequaat vergaderen, afspraken nakomen, overzichtelijke notulen maken, alles graag zoals
hij het in het hoofd had, want hij bereidde zich altijd terdege voor. Texel
heeft hem pas heel goed leren kennen tijdens het geweldig 3-daags
evenement “Lang zelfstandig wonen” dat georganiseerd werd vanwege het 40-jarig bestaan van de
ANBO op Texel. Daar heeft Ger zich
met ziel en zaligheid in gestort en
dankzij zijn geweldige inzet is het een
evenement geworden waar iedereen
met plezier op kan terugkijken.
ook dat moest samen met de medewerkers goed verlopen. En dan niet
te vergeten de gezellige kerstdiners,
samen met zoon Gijs werd daar heel
hard voor gewerkt door de vrijwilligers, zodat de ouderen van een lekker diner konden genieten, alles onder de bezielende leiding van Ger.
Sommige mensen kennen Ger nog als
gymleraar, anderen van zijn functioneren bij de gemeente Texel, maar
de senioren kennen Ger als een gedreven voorzitter die zich hard
maakte voor het belang van de ouderen op Texel. Wij zijn dankbaar dat
we hem hebben gekend en persoonlijk heb ik veel geleerd van hem.
Namens het bestuur van de Seniorenvereniging Texel.
Ook was Ger de initiatiefnemer van
de computerlessen voor ouderen op
Texel. Ook daarvoor belegde Ger iedere 2 weken een vergadering, want
Lydia Blok
(Foto Bert Koning/OudeschildTX.nl)
Het Texelfonds is op zoek naar verhalen
Net zoals in voorgaande jaren is het
de bedoeling verhalen te verzamelen en vast te leggen, zodat ze niet
worden vergeten.
Verhalenmiddag
Op zondag 13 november organiseert
het Texelfondspodium een verhalenmiddag in De Buureton. De jury
kiest acht verhalen uit die worden
voorgelezen.
De zoektocht naar verhalen
Hebt u zelf een verhaal of kent u
mensen die op verjaardagen en partijen mooie of ontroerende verhalen
vertellen, herinneringen
ophalen of anekdotes vertellen?
Verhalen uit recente of vroegere tijden. Bijvoorbeeld uit de tijd dat veel
mensen emigreerden naar de
Verenigde Staten, Canada of Australië. Of herinneringen aan de oorlog
of de tijd voor de oorlog. Het gezinsleven van alledag, school en werk.
Alle verhalen die niet verloren mogen gaan zijn welkom. Soms is het
moeilijk voor iemand om het verhaal
zelf op papier te zetten. Laat dat
even weten, dan kan iemand hierbij
helpen. Alle verhalen die worden ingestuurd worden gebundeld en bewaard. U kunt de verhalen van
voorgaande jaren vinden in de bibliotheek en op de website
www.texelfonds.nl.
Wijze van inleveren
De verhalen graag inleveren voor 15
oktober. De maximale lengte is bij
voorkeur 2 getypte A-viertjes. Liefst
digitaal aanleveren bij [email protected]
Handgeschreven verhalen kunnen
worden ingeleverd bij De Buureton.
Meer informatie over de verhalenmiddag en het Texelfondspodium is
te vinden op de website
www.texelfondspodium.nl
Liesbeth Rijk
Iets om goed over na te denken
De regering gaat ervan uit, dat we
allemaal langer zelfstandig zullen
blijven wonen. Wat betekent dat
voor ons Texelaars en waar dienen we in ieder geval rekening
mee te houden.
projecten voor de buitendorpen in
ontwikkeling, waarbij huurwoningen voor senioren gerealiseerd
worden. Want als ik mijn huis in de
toekomst kan verkopen, dan wil ik
het overblijvende bedrag achter de
hand kunnen houden om later
eventueel zorg in te kunnen kopen.
Welke mogelijkheden?
Men richtte zich daarbij op de wetenschap, dat er binnen niet al te
lange tijd 100 extra huurwoningen
op Texel gerealiseerd zullen kunnen worden. Deze vragen vormden
voor het bestuur van de Seniorenvereniging Texel de directe aanleiding om zich eens nader te laten informeren bij de gemeente Texel.
 De 100 huurwoningen worden allemaal gerealiseerd tussen de
Volmolen en de Marsweg in Den
Burg. Deze gronden zijn in het
verleden al aan de Provincie gepresenteerd als mogelijke locatie
voor woningbouw. Het dient alleen nog als zodanig ingevuld te
worden.
Op 14 juni 2016 vond er dan ook
een gesprek plaats tussen bestuursleden van Seniorenvereniging Texel en een beleidsambtenaar Ruimtelijke Ordening en Wonen. Tijdens dit gesprek werden al
snel een aantal zaken duidelijk.
Vragen over wonen
De laatste tijd werd het bestuur
van de Seniorenvereniging Texel
steeds vaker benaderd met vragen
over het wonen van senioren in de
buitendorpen op loopafstand van
de daar aanwezige voorzieningen.
De achterliggende gedachte bleek
daarbij telkens ongeveer de volgende strekking te hebben. Zijn er
 Voor die nieuwbouw zal naar verwachting een huurprijs gevraagd
kunnen worden van ongeveer €
500,-- per maand. Dus duidelijk
woningen voor mensen met een
(verzamel) inkomen van bruto €
35.739,-- of lager per jaar.
 Woontij is namelijk wettelijk verplicht voor “passende toewijzing” zorg te dragen. Daarbij zijn
ze wel gebonden aan het feit, dat
een bruto (verzamel)inkomen
van € 35.739,-- (prijspeil 2016) op
jaarbasis het maximale inkomen
is om voor toewijzing van een sociale huurwoning in aanmerking
te kunnen komen.
 Voor mensen met een (verzamel)inkomen boven € 35.739,-bruto per jaar is er op het ogenblik niets in de sociale huursector. Zij kunnen particulier huren
of een huis kopen of hun eigen
huis houden…
Verschillende initiatieven
Er zijn wel particuliere initiatieven.
In De Cocksdorp is er een plan om
op de locatie van de voormalige
Plus supermarkt woningen te realiseren.
Dit worden dan koopwoningen.
Vooralsnog ligt de animo om hierin
te investeren bij de dorpsbewoners niet erg hoog. Rond de voormalige School met den bijbel, De
Akker, in Oosterend heeft men ook
plannen in die richting ontwikkeld.
In Oosterend peilt men op het
ogenblik de belangstelling. Beide
projecten zullen via particuliere investeringen gerealiseerd moeten
worden.
Uiteraard zal Woontij in de toekomst over kunnen gaan tot renovatie van de Poolster in De
Cocksdorp en Starkenburgh in Den
Burg. Maar dit zullen dan altijd gerenoveerde sociale huurwoningen
voor mensen met een (verzamel)inkomen van € 35.739,-- of lager bruto per jaar blijven.
eigen dorp zullen moeten blijven
wonen. In dit opzicht is het wellicht
verstandig om reeds nu te onderzoeken, welke mogelijkheden er
zijn om de woning zodanig aan te
passen, dat men er ook nog kan
blijven wonen als er fysieke beperkingen optreden, zoals:
 Kan er in de woning een traplift
geplaatst worden?
 Behoort plaatsing van een inloopdouche tot de mogelijkheden?
 Kan het onderhoud aan de tuin
uitbesteed worden?
 Et cetera, et cetera.
 En last but not least! Wat gaat dat
kosten en hoe financier ik dat?
Texel initiatieven ontplooid worden. Uitgangspunt is; maatwerk op
basis van kleinschalige initiatieven
van onderuit de samenleving.
Inspreken is nog mogelijk
In de tweede helft van juni 2016 is
de Woonvisie van de gemeente
Texel verschenen. Deze ligt van 20
juni tot en met 18 juli 2016 ter inzage. Iedereen kan tot en met 18
juli 2016 een inspraakreactie indienen. Daarna zal het stuk, voorzien
van zienswijzen en de reacties van
het college daarop, aan de raad ter
vaststelling worden aangeboden.
Woningbouwprogramma
Een ander punt om goed in gedachten te houden is het feit, dat
er een woningbouwprogramma
voor Texel is opgesteld (tot 2020).
Dit is gebaseerd op de demografische prognose van de provincie.
Deze laat zien dat er nu nog een
lichte toename is in het aantal
huishoudens, maar dat er in 2035
ongeveer net zoveel huishoudens
zullen zijn als nu. Er kan dus niet al
te veel meer bijgebouwd worden,
omdat daar geen behoefte voor is.
Alleen de plannen, die op deze lijst
zijn vermeld, kunnen tot uitvoering
worden gebracht. Andere nieuwbouwplannen worden op dit moment voor Texel niet ontwikkeld.
Komen er voorstellen voor andere
plannen, dan zal dit uitsluitend gerealiseerd kunnen worden door
een bestaand plan van deze lijst te
verwijderen.
Wat kunnen we wel doen?
Senioren met een (verzamel)inkomen boven € 35.739,-- bruto per
jaar dienen er dus terdege rekening mee te houden, dat ze zo lang
mogelijk in de eigen woning in het
Blijverslening
Hoe ouder men wordt, hoe moeilijker het wordt om een lening te krijgen. De gemeente Texel zal een
“Blijverslening” gaan ontwikkelen,
die door senioren aangewend zal
kunnen worden om de woning aan
te kunnen passen. Per dorp heeft
de gemeente al globaal geïnventariseerd, wat er per soort woning
tot de mogelijkheden behoort.
Wellicht, dat een buurt gezamenlijk tot gewenste investeringen zal
kunnen komen en misschien kunnen er vanuit de bouwwereld op
Iedere burger heeft het recht om
tijdens de behandeling in de raadscommissie op deze Woonvisie in te
spreken. Eén van de belangrijkste
uitgangspunten van de woonvisie
is dus: langer in het eigen huis blijven wonen, en dit mogelijk maken
door je eigen huis comfortabel te
maken.
Tom Steenvoorden, portefeuillehouder wonen en woonomgeving
Seniorenvereniging Texel
Reis Seniorenvereniging Texel naar het Zwarte Woud
In de periode van 28 mei t/m 4 juni
jl. ondernam een groep van 43 leden van de Seniorenvereniging
Texel een achtdaagse busreis naar
Winden im Elztal in het Duitse
Zwarte Woud.
dag zijn in Freiburg namelijk alle winkels gesloten. De chauffeur gaf aan,
dat de Titisee vanuit Winden alleen
bereikbaar is via Freiburg en stelde
voor dan maar iets langer te verpozen in het aan de Titisee gelegen
plaatsje. We vonden het prima!
Heen
Oorspronkelijk stond de heenreis gepland via Maastricht, Luik en via de
Belgische Ardennen naar het Zwarte
Woud. Het liep allemaal even anders. Door een grote omleiding bij
Luik en de daarbij behorende files
week de chauffeur uit naar Saarbrücken om daarna via Frankrijk in
de buurt van Straatsburg de Rijn
over te steken richting het Zwarte
Woud.
Onderweg belandden we in een
wolkbreuk, wat de nodige filevorming veroorzaakte. Maar dat bleek
niet alleen de oorzaak. Terwijl we
voortkropen bleek er kort daarvoor
een ongeluk gebeurd te zijn. De betreffende auto stond achterstevoren
tussen de bomen, achter de vangrail,
met de voortrein totaal in elkaar.
Toen we er langs reden, kwamen de
mensen er net uit. Hopelijk is dat
goed afgelopen.
Toen we door Freiburg reden, was
de stad vrijwel uitgestorven. Het aan
de Titisee gelegen dorp konden we
droog bereiken. Dat gaf ons de gelegenheid de souvenirwinkels te bekijken en een terrasje te pikken. ’s Middags was er een rondvaart op de Titisee gepland.
Veel Texelaars waren al begonnen
aan hun tweede, meer intensieve,
ronde door het dorp, toen het echt
begon te gieten. Gelukkig waren er
terrassen met hele grote zonneschermen. Daar hebben we geschuild. Later vulde vrijwel het hele
terras zich met schuilende reisgenoten.
Toen we in de boot konden stappen
regende het nog steeds. Foto’s konden eigenlijk alleen maar van binnen
uit de boot door het geopende raam
gemaakt worden.
Al met al hebben we op de heenreis
ongeveer 200 kilometer om moeten
rijden. Ruim anderhalf uur later dan
gepland was, arriveerden we in hotel
Rebstock, waar we rond half acht
aan konden schuiven voor het diner.
Titisee
Voor zondag stond een bezoek aan
de stad Freiburg op het programma.
Hier had het reisbureau een kleine
inschattingsfout gemaakt. Op zon-
Het feit om in een volkomen
vreemde stad zelf op de tram te
moeten stappen, veroorzaakte wel
wat buikpijn bij vooral de ouderen
onder ons. Maar ach, je bent met z’n
veertigen; als je elkaar maar in de
gaten houdt, komt het vanzelf goed.
Op onze eindbestemming was de
groep nog compleet.
Daarna trad er een eigenaardig fenomeen op. In het oude stadsdeel van
Straatsburg met zijn nauwe, bochtige straatjes en pittoreske vakwerkhuizen keken we werkelijk onze
ogen uit. Plotseling bleek de groep
nog uit ongeveer twintig personen
te bestaan. Toen we bij de kathedraal van Straatburg, de Notre
Dame, waren aangekomen, waren
we nog maar met z’n tienen, terwijl
we anderen van onze oorspronkelijke groep in een toeristentreintje
langs zagen rijden. Aangezien er op
dat moment een dienst gehouden
werd, konden we nog niet in de kathedraal.
De Notre Dame is een immens gebouw. Nergens vanuit de oude binnenstad konden we die kerk in z’n
geheel fotograferen. Uiteindelijk bezochten we de Notre Dame met een
groep van vijf. De kerk heeft een
prachtig interieur en ook van binnen
is hij adembenemend groot.
Straatsburg
Maandag staken we de Rijn en de
Duits-Franse grens over naar de
Franse stad Straatsburg. Ook die dag
hielden we het niet droog. Maar bij
wat we al gehad hadden viel het eigenlijk best mee. De bus diende op
het parkeerterrein aan de rand van
de stad geparkeerd te worden. De
chauffeur deelde tramkaartjes uit en
legde uit, hoe we het centrum van
de stad konden bereiken.
Toen we later achter een “bakje koffie met” zaten, druppelden een aantal medereizigers het zelfde etablissement binnen. Enkele van hen hadden een rondvaart gemaakt en dat
was ze bijzonder goed bevallen.
Mainau im Bodensee
Dinsdag hadden we een zonovergoten dag. We gingen naar het bloemeneiland Mainau, gelegen in de
Bodensee vlakbij de stad Konstanz.
Het is een subtropisch bloemen- en
plantenparadijs, aangelegd door de
groothertogen van Baden en hun
erfgenamen, het Zweedse koningshuis. De tuinen zijn werkelijk prachtig aangelegd.
Op het hoogste punt van het eiland
ligt het kasteel, met de naastgelegen
kapel. Er zijn trappen, maar je kunt
er ook komen via rolstoelvriendelijke paden. Al is het een hele hijs,
om met een bemande rolstoel boven te komen. En als je dan denkt
het zwaarste deel gehad te hebben,
dan heb je het mis. Naar beneden is
zwaarder. Rollators hebben tenminste nog een handrem. Dat onderdeel
ontbreekt volledig op een rolstoel.
Maar ach het is goed voor de conditie en het bezoek heeft een hoop
foto’s opgeleverd.
dien aard, dat je daar nu vrijuit kon
ademen. Kun je nagaan, hoe dat op
mistige dagen geweest moet zijn.
’s Middags gingen we naar de authentieke glasblazerij Dorotheenhütte in Wolfach. Daar konden we
kennis maken met de kunst van het
glasblazen. Soms kunnen bezoekers
helpen met glasblazen. Uit onze
groep was Paula van Tongelen de gelukkige. Onder leiding van een ervaren glasblazer werkte ze mee aan
het blazen van een grote vaas. Het
resultaat kon de toets der kritiek
ruimschoots doorstaan.
De meeste van ons hebben daarna
nog het aangrenzende Glasmuseum
en de bijbehorende winkel bezocht.
Verschillende medereizigers hebben
daar prachtige glasproducten als
souvenir gekocht.
Colmar en Riquewihr
Gutach en Wolfach
Woensdag hadden we weer een
zonnige dag. We bezochten het
openluchtmuseum Vogstbauernhof
in Gutach. Door van de ene naar de
andere oude boerderij te wandelen
en ze vooral van binnen te bekijken,
konden we kennis maken met het typische boerenleven, dat het Zwarte
Woud eeuwenlang heeft gekenmerkt. De kamers zijn donker, de
keukens zwartgeblakerd. Opvallend
waren de kleine tweepersoonsbedden. Toen wij er waren werd er in
één van de boerderijen een demonstratie gegeven. Boven een houtvuur werd een grote pan aardappelen gekookt. Ondanks het mooie
weer, was de rookafvoer niet van
Donderdag was het wat bewolkt,
maar het bleef droog. Beide plaatsjes liggen in de Elzas. Hier zijn zowel
Franse als Duitse invloeden op aangename wijze met elkaar verweven.
Ons bezoek aan Colmar, ook wel
“klein Venetië” genoemd, startte
met een rondrit met het toeristentreintje door de oude binnenstad.
Deze middeleeuws aandoende stad
heeft onder andere vele waterwegen, talrijke fonteinen, fraaie kerken
en typische vakwerkhuizen.
De tocht werd die dag afgesloten
met een bezoek aan het wijnstadje
Riquewihr, gelegen aan de fameuze
200 kilometer lange “Route du vin”.
Het stadje is ommuurd, maar voor
rolstoelen en rollators is er via een
kleine omweg vanaf het parkeerterrein een doorgang. De belangrijkste
straat van het stadje loopt vanaf die
plek vrij steil omhoog. Omhoog ga je
en naar beneden moet je. Voor mensen met een rollator en begeleiders
van een rolstoeler weer goed voor
de conditie dus.
Ook hier typische vakwerkhuizen en
bovendien smeedijzeren uithangborden en gezellige terrasjes. En als
je in een wijnstadje bent, probeer je
natuurlijk een wijntje. De keus was
vrij groot. ’s Avonds was er een bingoavond in het hotel.
Triberg en Schonach
Vrijdag was het mooie weer voorbij.
De avond tevoren hadden medereizigers gegoogeld naar de grootste
koekoeksklok in Schonach. Al
doende kwamen ze er achter, dat
het beste moment om de koekoek
van deze klok te fotograferen lag
rond elf of twaalf uur ’s ochtends,
omdat de koekoek dan elf of twaalf
keer naar buiten komt.
Oorspronkelijk zouden we eerst naar
Triberg en daarna naar de grootste
koekoeksklok. Maar na deze “ontdekking” werd het programma gewijzigd.
In Triberg bevindt zich de hoogste
waterval van Duitsland. De bus kon
vrij hoog in Triberg geparkeerd worden. Voor de waterval moest men
eerst naar beneden en daarna steil
omhoog. Voor de mensen met een
rollator en voor rolstoelers verwees
de chauffeur naar het Schwarzwald
museum. Wij hebben de waterval
wald. Bovendien was er een prachtige verzameling draai- en straatorgels. We hebben een video bekeken
over de fabricage en distributie van
koekoeksklokken en het bijbehorende onderwijs. In het museum bevindt zich ook prachtig houtsnijwerk,
zoals dat vroeger in de gebouwen
werd verwerkt.
aan ons voorbij laten gaan en bezochten met z’n vijven het genoemde museum. Hier werd een
overzicht gegeven van de ontwikkeling van de fabricage van de bekende
koekoeksklokken uit het Schwarz-
Buitengekomen regende het nog
steeds en de vooruitzichten op dat
punt waren niet best. Beneden, vlak
bij de opgang naar de waterval, was
een groot overdekt terras. Het bleek
er heel strategisch te liggen. Want
toen wij, net voordat er weer eens
een hoosbui losbarstte, aan “een
bakje met” zaten kwamen de eerste
Texelse bezoekers van de waterval al
weer naar beneden en streken op
hetzelfde terras neer. Volgens degenen, die naar de waterval gegaan
waren, was het bijzonder steil maar
wel imponerend: “Er kwam een klap
water naar beneden.”. Gezien de
Windmolens
Windmolens voor opwekking van
elektriciteit zijn al lang onderwerp
van discussie op Texel. Emotionele
discussies. Dat kunnen we lezen in
ingezonden stukjes in de krant. Het
gaat over mooi of lelijk. Over een
grote - of een te verwaarlozen bijdrage aan milieuvriendelijke energie.
Zin en onzin van de beweringen over
het onderwerp windenergie zijn
soms moeilijk uit elkaar te houden.
Waar niemand onder uit komt is dat
Windenergie op Texel een levend
onderwerp is.
Objectieve voorlichting
Het maakt niet uit of je thans voor of
tegen de komst van windmolens
bent; duidelijke en objectieve voorlichting is voor alle deelnemers aan
de discussie van belang. Een goede,
objectieve voorlichting is nodig voor
meningsvorming. Het is beslist geen
schande om van mening te veranderen, nadat je kennis hebt genomen
van, voor jouw nieuwe feiten.
Politieke keuze
Een meerderheid van de raad heeft
gekozen tegen een opiniepeiling onder de bevolking. Een principebesluit over wel of geen windenergie
op het eiland heeft gevolgen voor
alle Texelaars. Als de gemeentelijke
overheid zorgt voor goede feitelijke
voorlichting, kan elk individu op
goede gronden zijn of haar mening
geven. Volwassen mensen hebben
het recht en het vermogen om een
gefundeerde keuze te maken.
Het is raar dat de raad kennelijk niet
geïnteresseerd is in de mening van
de kiezers. Is dat kortzichtigheid of
arrogantie? Misschien is negen fracties voor vijftien raadsleden toch
niet zo’n goed idee.
Fridtjof
weersomstandigheden van de afgelopen dagen uiteraard niet zo verwonderlijk. Via de Schwartzwalder
Panoramastrasse ging het later weer
richting hotel, waar we na het diner
werden verrast met een muziekavond.
Terug
Zaterdag moesten we vroeg uit de
veren. Om 06.15 uur koffers inladen
in de bus. Om 06.30 ontbijten en om
07.15 rijden. De omweg op de heenreis hoefden we niet meer te maken.
We konden rechtstreeks via Heidelberg naar Frankfort en bij Beek de
Duits-Nederlandse grens over. Hoe
dichter we bij Nederland kwamen,
hoe beter het weer werd. Rond half
zes ’s avond konden we in restaurant
“Het Dijkhuis”, gelegen aan het
Noord-Hollands kanaal in het
plaatsje Watergang, aanschuiven
aan het afscheidsdiner.
Willem Vlas
Mantelzorginformatie Texel
Gun mantelzorgers tijd voor zichzelf, stuur een ‘jij -bent-tegoedbon’
Mantelzorgers staan klaar voor een
naaste die extra hulp nodig heeft.
Dat vinden ze vanzelfsprekend, maar
daardoor hebben ze soms geen of
weinig tijd voor zichzelf. En om hulp
vragen is niet altijd makkelijk.
Een goed gesprek, een kop koffie, of Verstuur een jij-bent-tegoedbon
een uurtje de zorgtaken overnemen. via http://tegoedbon.mezzo.nl/inHet laat zien dat u ziet wat ze doen dex.php
en dat u dat waardeert.
Dus kom in actie en kies een tegoedbon voor iets dat u wilt oppakken
Het mooiste dat u ze kunt geven is
een beetje van uw tijd.
Soms hebben mantelzorgers zelf een steuntje in de rug nodig
Mantelzorgers zijn mensen die voor
een naaste zorgen, intensief en onbetaald. Maar soms hebben ze ook
zelf even iets nodig …
Daarom biedt Texels Welzijn aan
mantelzorgers:
- Informatie en advies
- Praktische hulp bij regelzaken
- Begeleiding
- Een luisterend oor
- Ondersteuning bij het organiseren
van respijtzorg
- Trainingen
- Ontmoetingsbijeenkomsten voor
mantelzorgers
- De Texelse Dag van de Mantelzorg
Dus bent u mantelzorger en heeft u
vragen of wensen …
Neem dan contact op met Maaike
van der Knaap (mantelzorgcoördinator Texels Welzijn), bel 312696 of via
e-mail
[email protected]
Eigen verhaal, informatie of tips …
Heeft u als mantelzorger zelf een Dan kun u deze sturen naar Texels
verhaal (of misschien interessante Welzijn, Beatrixlaan 43 1791 GA
informatie/ tips voor mantelzorgers) Den Burg. En even bellen kan
dat u wilt delen in Leef-Tijd ...
natuurlijk ook: via 0222 312696, en
u kunt uiteraard ook een e-mail zenden [email protected]
Kusthulpverleningsvoertuig
Nooit geweten dat we op Texel een
voertuig met zo’n lange naam hebben. Het moet zeker een nuttig
voertuig zijn als je zo’n lange zandige kustlijn hebt. Weer wat geleerd uit de Texelse Courant.
Als kinderen waren we vaak bezig
met woordspelletjes. Wie wist het
langste woord te bedenken. We
kwamen op een onzinwoord toen
het ging over beroepen die met veel
letters geschreven moeten worden.
We moesten erg lachen om; “hazewindhondhalsbandsleutelgaatjesmaker”.
luide nogal onaangenaam klinkende
stem. Ze presteerde het om een
half uur vol te praten over een controlebezoek aan een ziekenhuis. De
hulpverleners in het ziekenhuis
waren, volgens de vrouwen, sloom
of dom en ze had dat volk eens flink
de waarheid gezegd. Zo’n stoorzender kan je niet stopzetten.
vrouw: “Zij behoorde tot de categorie mensen die wel weten, dat zwijgen goud is maar die gaarne met
zilver genoegen nemen”. Simon was
een wijze woordkunstenaar.
De “Kronkels” die hij schreef, herlees ik nog wel eens. Ze zijn voor mij
nog steeds prachtig.
Heerlijk is het, als je kind bent, om
bij het maken van namen voor beroepen, vieze woorden te bedenken. In dat opzicht is er weinig veranderd. Kleine kinderen die de taal
ontdekken genieten erg van woorden die ze raar of vies vinden.
Praten
Praten is een breed verspreide verslaving onder kinderen en volwassenen. Kort geleden zaten we op de
vaste wal in een bus voor een vrij
lange rit. Achter ons twee vrouwen.
De ene praatte, de andere beperkte
zich tot: “zo”, “goh”, “oh ja?” en “’t
is me wat”. De spreekster had een
Taal
Maar wat zouden we moeten zonder taal. Wijze oude voorvaderen
hebben de spreuk bedacht: “Spreken is zilver, zwijgen is goud”. De
onovertroffen stukjesschrijver Simon Carmiggelt schreef over een
Raak van observatie, melancholiek
en humoristisch. Hij schreef over
een tijd die ver achter ons ligt.
Menselijk gedrag is in veel opzichten hetzelfde gebleven.
Fridtjof
Seniorendiners najaar 2016 in De Buureton
Dus schuif lekker aan!
De menukaart van ons diner op
dinsdag 20 september 2016 ziet er
als volgt uit:
Het seniorendiner van Texels Welzijn betekent iedere maand weer
een ‘culinaire verrassing’ én een
gezellige gezamenlijke maaltijd.
Noteer vast in uw agenda de andere data van het seniorendiner dit
najaar:
11 oktober, 22 november en 20
december (Kerstdiner!).
Chili con carne met rijst én salade
En natuurlijk wordt het diner afgesloten met een heerlijk toetje en
nog koffie toe.
Cadeautip … bij Texels Welzijn zijn
er dinerbonnen voor onze maandelijkse seniorendiners verkrijgbaar!
Aanvang diner: 17.30 uur
Kosten diner: 8,50 euro per persoon
Voor informatie en/of aanmelden:
Texels Welzijn: 312696 of mail
[email protected]
Siep
Meer dan deze voornaam is er voor
de bewoners van Oosterend, maar
ook voor een aantal inwoners buiten het dorp, niet nodig om te weten om wie het gaat. Natuurlijk, ik
heb het over Siep Eldering. Waarom
Siep zo bekend is, is later in dit artikel te lezen.
Organiseren
Siep is gedreven wat betreft het organiseren van activiteiten gericht op
het ondersteunen van verenigingen,
maar vooral op mensen. Vele jaren is
hij de organisator geweest van de
Rommelmarkten in Oosterend. Deze
markten werden en worden vier
keer in de zomer gehouden in het
centrum van Oosterend.
Carrière
De 'carrière' van Siep is curieus te
noemen. In 1946 in Arnhem geboren
en tot zijn 16e jaar 16 keer verhuisd.
De lagere school heeft Siep niet afgemaakt. Na zittenblijven in de 3e en
5e klas behoorde deze school tot het
verleden.
Het werd de LTS met een opleiding
als bankwerker, later overgestapt
naar een opleiding voor automonteur, maar ook hier zat succes er niet
in, want Siep zakte en ging dus zonder diploma de wijde wereld in, wat
later ook letterlijk zo was.
Verantwoordelijk daarvoor was de
marine, waar in juli 1962 Siep zich
had aangemeld voor een 6-jarig
dienstverband. Siep kreeg het
schaar in het laken wat betreft studeren voor een betere toekomst. Er
volgde een schriftelijke cursus, een
avondopleiding, uiteindelijk uitmondend in een diploma landmachinist
A en B.
Siep trouwde in 1968 met zijn Lia en
ze gingen wonen in Den Helder. De
wijde wereld werd verkend op een
onderzeebootjager en op de kruiser
De Ruyter. Na zijn dienstperiode solliciteerde hij bij een grote elektriciteitscentrale in Geertruidenberg,
maar deze baan leek hem niets.
En toen kwam Texel in beeld, waar
ook een centrale stond. In 1972
werd hij chef van de wacht. Zijn carrière beëindigde hij als hoofd procesvoering bij de huisvuilcentrale
Alkmaar, waar hij in 2007 vertrok als
gepensioneerde.
Voor ons, Marijcke en ik, was het horen van het geluid van de tractor van
Siep het begin van de Rommelmarkt.
De opbrengsten van de markten
kwamen ten goede aan de verenigingen, maar zij moesten wel menskracht leveren om de marktkramen
te bemannen. Het aantal te leveren
mensen hing af van de grootte van
de verenigingen. Uiteraard werd dat
uitgedrukt in geld van de opbrengsten en dat alles naar rato van de
omvang van de verenigingen.
De visverkoop was tot op heden de
grote trekker wat inkomsten betreft.
De Rommelmarkten in Oosterend
zijn een begrip op Texel en Siep
heeft aan dat begrip zeer veel bijgedragen.
holpen, waaronder vissers die daardoor boten konden kopen, een kind
met het downsyndroom financieel
bijgestaan en jongeren in staat gesteld om een universitaire studie te
volgen. Jaarlijks zijn Siep en Lia naar
Bali afgereisd om toezicht te houden
op de voortgang van onder andere
de bouwprojecten. Kennis van de samenleving en hun mores waren van
groot belang om zaken voor elkaar
te krijgen. De burgemeester van wat
afgedankte mobieltjes voorzien
deed vaak wonderen. De gelden
kwamen binnen via fondswerving,
subsidies en bijdrages van mensen
via de diaconie van de PKN kerk in
Oosterend. Ook nu nog is die diaconie financieel actief. Siep en Lia hebben hun jaarlijks bezoek aan Bali niet
meer op het programma staan, maar
de projecten blijven bestaan.
Mobiliteit
Mobiliteit is de volgende loot aan
Siep's stam. Mensen die zich niet
meer goed kunnen verplaatsen worden door Siep voorzien van rollators
of scootmobielen. Hoe komt hij aan
deze zaken? Ook nu kwam er geld
binnen van de diaconie, waardoor 6
scootmobielen konden worden gekocht. Jaarlijks wordt hij door de
kerk ondersteund met een bedrag
300 Euro. Particulieren bieden gratis
Indonesië
Siep heeft, samen met zijn vrouw
Lia, projecten opgezet in Indonesië.
Zij kenden het land (Siep door zijn
reizen en Lia heeft er gewoond) en
hebben daar ook de armoede gezien. Dat heeft ze gebracht tot het
helpen van mensen op velerlei gebied. Zo werden: huizen gebouwd,
scholen ondersteund, personen ge-
rollators of scootmobielen aan.
Texels Welzijn vraagt met enige regelmaat of Siep iemand kan helpen
met een scootmobiel. Hij vraagt een
kleine bijdrage aan zijn 'klanten'
wanneer zij daartoe financieel in
staat zijn. Siep doet zelf zoveel mogelijk het onderhoud. Hij koopt voor
dat onderhoud voor een kleine prijs
accu's op. Zo draagt hij veel bij om
ouderen zo lang mogelijk mobiel te
houden.
Hij bezichtigt huizen, samen met de
Sociale Dienst van de gemeente en
hij helpt de nieuwkomers met het inrichten van hun nieuwe onderkomen. Siep bezoekt de maatschappelijk begeleiders van de vluchtelingen
en hij woont hun vergaderingen bij
die eenmaal per maand plaatsvinden.
Vluchtelingenwerk
Niet alleen voor Texelaars staat Siep
klaar, maar ook voor vluchtelingen
die onderdak vinden op ons eiland.
Via Vluchtelingenwerk heeft hij een
cursus gevolgd om vluchtelingen te
begeleiden in hun nieuwe leven op
Texel.
Elke vrijdagochtend is hij aanwezig
op het gemeentehuis. Hij hoort daar
welke nieuwe vluchtelingen naar
Texel komen en wanneer zij zullen
arriveren. Hij staat dan, samen met
anderen, klaar om de nieuwe bewoners op te vangen en te helpen.
Er zijn nog meer zaken te benoemen
waar Siep zijn aandeel in heeft. Maar
dit artikel moet ook een einde kennen en dat einde is er nu. Rest nog te
vermelden (en die vermelding is
'goud' waard) dat Siep een koninklijke onderscheiding heeft gekregen en dat hij het Compliment van
het Texelfonds in ontvangst heeft
mogen nemen met daarbij een bedrag van 1000 euro, bestemd voor
de Rommelmarkt.
Siep, zijn voornaam is op Texel een
begrip.
Henk Snijders
Seniorvriendelijk?
Er bestaan senior vriendelijke liften;
de grote knop in de lift vasthouden
en je komt boven. Helaas… als je
hand eraf schiet, hang je stil.
mag verder logeren bij haar buren
dus moet ik eerst kennismaken met
die mensen. We praten wat en samen met de buurman stap ik de lift
in. Al kletsend zoeven we naar boven
totdat mijn hand van de knop afglijdt. Ik sta vast in de lift met een
min of meer toch wildvreemde man!
Gewoon even bellen
Plotselinge opname
Het avontuur DE LIFT begint zo: een
goede vriendin wordt onverwachts
opgenomen in het ziekenhuis. Op
zich al erg genoeg ware het niet dat
ze nu net de hamster van haar kleindochter in huis heeft om voor te zorgen. De hamster moet worden opgehaald en dat ga ik doen. Hamsterlief
Geeft niets, bellen we toch even?
Helaas hebben we allebei geen mobieltje op zak. Nu hangt er gelukkig
wel een telefoon in de lift. “Nou”,
zegt de buurman, “Ik bel de servicelijn wel.” Ja, an me hoela… voicemail,
niks geen service! Goede raad is
duur maar buurman heeft nog een
idee; “ik bel mijn vrouw.” Z’n vrouw
moet vreselijk lachen maar belooft
hulp te halen. Eerst belt ze met de
bovenbuurvrouw maar die zit in vergadering. Vanuit de vergadering belt
zij de bovenbuurman. Hij is gelukkig
wel thuis.
tussen 0 en 1. Hij roept vervolgens
terug dat hij naar beneden gaat en
de stroom eraf doet. “Dan reset de
lift.” Zijn stem galmt door de liftkoker. Maar zijn methode werkt. We
zoeven weer. Ja… tot de eerste
etage, verder gaat de lift niet. We
moeten naar de tweede verdieping.
Buurman haalt weer de stroom eraf
en we zoeven opnieuw naar boven.
Nu echt naar de tweede etage.
Hoera! Ik heb met mijn hele gewicht
op die knop gehangen, dat snappen
jullie wel. Nog nooit heb ik zo’n
avontuur met een mij vreemde man
en een lift beleefd. En dat om een
hamster…
Eind goed al goed?
Met de vriendin en de hamster gaat
het goed. Of het met die lift goed
komt? Ik weet het niet, wat ik wel
weet ; het is ieder geval geen seniorvriendelijke lift.
Eindelijk hulp
Op een gegeven moment horen we;
“Waar zitten jullie?” “Nou ergens
Janneke Kampstra, een senior
Hugo Borst vertelt over moeder met dementie
Hugo Borst, die een indrukwekkend boek over zijn dementerende moeder heeft geschreven,
houdt donderdag 18 augustus
een lezing over dit onderwerp in
De Buureton.
In ‘Ma’ beschrijft Borst, al jarenlang mantelzorger voor zijn 86-jarige moeder, de gevolgen van een
vorderende dementie. Een liefdevol en prachtig geschreven portret van een moeder en haar
zoon. De onvermijdelijke verhuizing naar een verpleeghuis wordt
beschreven, terwijl hij tegelijkertijd herinneringen ophaalt aan
zijn jeugd en aan zijn moeder in
betere tijden.
Een toegangsbewijs kost € 5,--. De
kaarten zijn te bestellen bij de bibliotheek, Drijverstraat 7, Den
Burg én bij Texels Welzijn, De
Buureton, Beatrixlaan 43, Den
Burg. Borst komt naar het eiland
op initiatief van Bibliotheek Texel,
Texels Welzijn en het Alzheimer
Café. Aanvang: 20.00 uur.
Margreet Berndsen
Een verhaal uit ‘Ma’ van Hugo Borst:
Groen knopje
Al een paar maanden gaat de telefoon ’s avonds rond een uur of
zeven: ma krijgt de tv niet aan.
‘Zit de stekker erin?’
‘Eh, ik geloof het niet.’
‘Die hoef je er niet uit te trekken,
ma.’
‘Jawel. Dat moet toch altijd?’
‘Doe de stekker er maar in.’
‘Maar als het gaat onweren?’
‘Dan haal je ’m eruit. Maar het
gaat vannacht niet onweren.
Echt. Ik heb net de weersverwachting gehoord.’
Ze legt de telefoon neer. Gestommel. Ze zegt wat, waarschijnlijk
tegen zichzelf, ik kan het niet verstaan.
‘Ma?’
‘…’
‘Ma-ha! Joehoe!’
‘Zo, hier ben ik weer.’
‘Heb je de afstandsbediening?’
Ik hoor dat ze de telefoon weer
neerlegt, maar ze is sneller terug
dan verwacht. Dat valt mee.
‘Druk eens op de groene knop,
ma.’
Godzijdank. Ik hoor de tv aangaan.
‘…’
‘Zet hem op Nederland 1, ma.
Druk maar op het knopje met de
één. De Wereld Draait Door is bezig en straks krijg je het NOS
Journaal en daarna Tussen Kunst
en Kitsch, dat is leuk.’
Het is volbracht.
‘Kom je nog langs?’
Ik was al bang voor die vraag. ‘Ik
kom morgenmiddag, ma.’
‘Ma?’
‘Er gebeurt niks.’
Ik hoor een piepje. Onhoorbaar
voor haar slaak ik een zucht. Ongelofelijk. Ze krijgt het weer voor
elkaar.
‘Ma, je drukt op het groene
knopje van de telefoon. Je
moet…’
‘Ach ja.’
‘Druk maar op dat groene knopje
van de afstandsbediening.’
‘Er gebeurt niks,’ zegt ma en ik
hoor het begin van wanhoop. Het
zou niet de eerste keer zijn dat
een poging om de televisie aan te
zetten haar aan het huilen
maakt.
‘Eén keer drukken, ma. En dan
moet je even wachten. Het duurt
namelijk best lang voordat de tv
reageert. Dus niet twee keer
drukken, want dan gaat ie weer
uit.’
Stilte.
‘Vanavond komt er nog iemand
van de thuiszorg.’
Stilte.
‘Zet je een bakkie koffie voor jezelf? Je moet goed drinken,
hoor.’
Ik ken haar. Ze is teleurgesteld, ik
hoor het aan de fluisterende manier waarop ze ‘ja’ zegt.
Dan verbreekt ze zonder gedag te
zeggen de verbinding.
Programma Alzheimer Café
Het Alzheimer Café vindt plaats in De Buureton op de laatste dinsdag van de maand. Belangstellenden zijn van harte welkom. Aanvang: 19.30 uur. Toegang is gratis. Het informatieve
gedeelte is van 19.30 tot 20.30 uur, napraten met een hapje en een drankje tot 21.30 uur.
In mei en juli genoten de bezoekers van de toneelvoorstelling ‘Verdeeld’, die Jacolien van
Kooten en Karin Gaasbeek speciaal voor het Alzheimer Café maakten.
Het stuk, treffend en ontroerend, werd heel goed ontvangen.
Op donderdag 18 augustus houdt Hugo Borst een lezing in De Buureton over dementie
(zie het artikel op de vorige pagina).
In augustus wordt er in verband met de zomerstop geen Alzheimer Café gehouden.
Dinsdag 27 september vertelt fysiotherapeute Jeske Mak over het effect van sensorische
stimulatie bij mensen met dementie.
Leden van Seniorenvereniging Texel én ANBO-leden krijgen op vertoon van hun ledenpas* korting bij de volgende bedrijven:
 Oosterhof Wonen in Den Burg geeft op alle artikelen
5% korting.
 VTI Oudeschild geeft 10% korting op alle materialen.
 Het Texelse Schoonmaakbedrijf Dennis in De
Cocksdorp geeft op alle diensten 5% korting.
 Computer Texel, Keesomlaan, geeft 5% korting op de
eerstvolgende bestelling. Gebruik hiervoor kortingscode CT2013 (1 x per gezin)
 Wiersma Meubelen in Den Burg geeft op alle artikelen
5% korting.
 TCA aan de Maricoweg geeft bij aankoop van minimaal
€ 30,- aan inkt/toner een gratis pak A4 papier twv. € 3,-
 De firma Graaf in De Cocksdorp geeft 10% korting op
Texelse dekbedden (op = op).
 Ouderenwinkel Den Helder geeft op alle artikelen 10%
korting (niet geldig in combinatie met bestaande aanbiedingen).
 Mantje Lifestyle Stores (zowel in Den Burg als in De
Koog) geeft 10% korting op: schoenen op maat, sokken, gemakschoenen, semi-orthopedische schoenen
en inlegzolen. De korting is van toepassing op de volgende merken: Durea, Ecco, Finn Comfort, Nimco,
Xsensible, Item M6, Sockwell en Superfeet.
 Voeten op Texel in Eierland geeft op alle voetverzorgingsproducten 50 eurocent korting.
 Slagerij Rob Maas, Oosterend. Bij aankoop van een
worst (bloeddruk verlagend) 10 % korting.
 De Kookwinkel van Keukencentrum Texel in Den Burg
geeft 5% korting.
 Timmers Tearoom. Oosterend. Het tweede kopje koffie
gratis.
 Stiehl Audio Video, De Waal, geeft op alle aankopen
5% korting.
 Restaurant Topido in De Cocksdorp geeft bij een kopje
heerlijke DE koffie naar keuze een tweede kopje gratis.
Aanbod geldt voor leden en hun gasten.
 Garage Dros in Eierland geeft op alle reparaties 10%
korting.
 Zegel Modes in de Weverstraat en Zegel Lingerie aan
de Binnenburg te Den Burg geven 10% korting.
*) De korting geldt niet voor aanbiedingen. Tip: neem bij
grotere aankopen altijd meteen uw ledenpas mee!
(wacht daar dus niet mee tot u de rekening krijgt). In verband met de ontwikkelingen sinds 24 september 2015 bij
de ANBO krijgen zowel leden van de Seniorenvereniging
Texel als ANBO-leden korting op vertoon van hun ledenpas. Uw bedrijf kan ook meedoen aan dit initiatief!
Hiervoor kunt u contact opnemen met Tom Steenvoorden, tel. 316656 of mail naar [email protected]
Rust roest, maar niet voor mij!
Foto Henk Snijders
“De schoonheid van ouderdom” krijgt een vervolg
In Leef-Tijd 2016-3 hebben we een oproep geplaatst
voor senioren met een “karakteristiek gelaat” (iets wat
senioren vrijwel allemaal van nature schijnen te bezitten), om deel te nemen aan een fotosessie van vakfotografe Hilde Duyzer.
Voldoende reacties
Er kwamen vijftien reacties binnen en dat was voor Hilde
ruimschoots voldoende om naar Texel te komen. Iedere
deelnemer kon aangeven, welke plek op Texel zijn of haar
voorkeur had. In het weekend van 24 t/m 26 juni jl. werden de deelnemers dan ook op verschillende plaatsen op
Texel uitvoerig geportretteerd.
Natuurfotografie
Tijdens de fotosessie op de trappen bij de Slufter bleek,
dat niet alleen de portretfotografie tot Hilde’s interessegebied hoort. Ze ontpopte zich ook als natuurfotografe.
Dierenportretten
Een langskomende moeder-patrijs met jongen werd door
haar ook uitgebreid op de gevoelige plaat vastgelegd. Ze
kwamen zo dichtbij, dat er waarschijnlijk van menig dier
een “portretje” geschoten is. Resultaten van de fotosessies kunt u in komende uitgaven van Leef-Tijd verwachten.
Tekst en foto Willem Vlas
Huis en haard verlaten
leen tijdens het seizoen asperges komen steken (seizoenmigratie) en er
zijn Spaanse studenten die een jaartje Nederlandse cultuur, én de geur
van wiet, willen opsnuiven (tijdelijke
migratie). Je hebt migranten die in
het thuisland vervolgd worden (politieke vluchtelingen) en migranten
die verliefd zijn geworden op een
Nederlander (gezinsvormers). Het
antwoord op de vraag ‘Waarom migratie’ kan dan ook meestal gevonden worden in één of meer van de
volgende motieven: beroep/werk,
politiek, economisch, vervolging, familiehereniging, liefde en oorlog/geweld.
Op zoek naar een beter leven bewegen mensen zich over de hele wereld. Indonesische vrouwen verhuizen naar Saoedi-Arabië, Nederlanders vertrekken naar Canada en Senegalezen beproeven hun geluk in
een gammele vissersboot richting
Spanje. Vluchtelingen uit Syrië en
Eritrea stromen Europa binnen als
zij de overtocht overleven. Mensen
migreren al zolang als de mensheid
bestaat. Ooit zo’n veertigduizend
jaar geleden, bewogen onze verre
voorouders zich langzaamaan vanuit Afrika naar het noorden, richting
Azië en Europa en tenslotte ook
Amerika. Zij zochten smakelijk
voedsel, een gunstig klimaat en een
beter leven. En ook nu bewegen
mensen zich over de hele wereld op
zoek naar welvaart, geluk en een
beter leven. Maar sinds onze voorouders de wereld veroverden is de
wereld wel behoorlijk veranderd.
We hebben inmiddels grenzen, naties, oorlogen, migratiebeleid, mensensmokkelnetwerken en heetgebakerde debatten in Europa over
migranten.
Wat is migratie?
Wie zijn koffers pakt, een grens
overgaat en zich op zijn nieuwe stek
wil vestigen, is een migrant. Die
grens kan een gemeentegrens zijn,
een landsgrens of de grens tussen
twee regio’s, bijvoorbeeld de Europese Unie en Noord-Afrika. Alleen
als er een landsgrens wordt overgestoken, is er sprake van transnationale migratie. Wie vertrekt is een
emigrant. Wie aankomt is een immigrant. Tot 2008 kende Nederland
minder immigranten dan emigranten. Er vertrokken dus meer mensen
uit Nederland, om buiten onze
landsgrenzen het geluk te vinden,
dan er binnen kwamen. Sinds 2008 is
dit veranderd en telt Nederland
weer meer nieuwkomers.
Waarom migratie?
Bij het woord migratie denken we al
gauw aan West-Afrikanen die in
overvolle gammele bootjes de Middellandse Zee oversteken. Of aan
Bulgaren die, gewapend met accordeon en klarinet, aan de poorten van
Fort Europa rammelen. Maar migranten komen voor in vele soorten
en maten en met uiteenlopende redenen om hun ‘huis en haard’ te verlaten. Zo zijn er hoogopgeleide Indiase whizzkids die onze computerproblemen oplossen en Britse topmanagers die onze bedrijven runnen
(kennismigratie). Er zijn Polen die al-
Migranten op Texel
En natuurlijk wonen er ook op ons eiland vele migranten. De meesten
zijn afkomstig uit andere gemeenten
in Nederland, zoals de ‘auteur’ van
dit artikel zelf. Weer anderen zijn afkomstig uit andere landen en daarbinnen vormen de vluchtelingen een
speciale groep. Want zij hebben hun
land, hun ‘huis en haard’ moeten
verlaten op de vlucht voor oorlog en
geweld, op zoek naar veiligheid. En
soms ‘spoel’ je dan op Texel aan.
En natuurlijk kent iedereen de beelden en verhalen van de ongeveer
120 vluchtelingen die rond de jaarwisseling op Texel, dankzij de inzet
van een grote groep vrijwilligers,
gastvrij werden opgevangen binnen
de crisisnoodopvang. Maar misschien minder bekend is de ondersteuning die de vele vrijwilligers van
het Vluchtelingenwerk (sinds 2009
actief op Texel) het hele jaar rond
bieden aan de vluchtelingen op
Texel die statushouders zijn. Deze
vluchtelingen hebben een vergunning om hier 1,2 of 5 jaar te wonen,
waarna hun vergunning weer verlengd kan worden. Om de bekendheid met dit werk te vergroten heeft
Vluchtelingenwerk Texel over 2015
een boeiend jaarverslag uitgebracht.
Zo zetten een twintigtal vrijwilligers
zich wekelijks in voor de maatschappelijke begeleiding van zo’n vijfenzestig statushouders (mannen, vrouwen en kinderen). Ze maken hen
wegwijs in hun nieuwe woonplaats,
helpen bij allerlei praktische zaken
zoals de inrichting van het huis, het
regelen van scholen voor de kinderen en de inburgeringscursus voor
volwassenen, de financiën en verzekeringen. In het jaarverslag vertellen
zij openhartig over hun inzet en ervaringen.
Gastgezin
Zoals Hetty: “Sinds een half jaar mag
ik een Syrisch vluchtelingengezin op
Texel begeleiden: man, vrouw en
drie kinderen. We maakten kennis
op de dag dat ze naar Texel kwamen.
Letterlijk alles is nieuw voor ze: de
Texelhopper, hoe werkt de bank,
waar is de school? Taal is een groot
probleem, maar met de hulp van de
Google Translate komen we een
heel eind. En dan ook nog een andere cultuur… De kinderen spreken
niet genoeg Nederlands en moeten
daarom in Den Helder naar school.
Een tegenvaller, want dat betekent
idioot vroeg opstaan en veel papierwerk voordat alles op rolletjes loopt.
Het uitleggen van het gescheiden afval ophalen is een heel gebeuren:
knippen, plakken en meelopen naar
de glasbak. Bij alle post moet ik helpen, want de inhoud is altijd onbegrijpelijk. En de eerste Nederlandse
woorden die ze leren: oud papier! Ik
ben nog nooit zo vaak op het gemeentehuis geweest. Gelukkig krijgen we alle medewerking van iedereen. Voor mij heel leerzaam om onder te duiken in het ondoorzichtige
woud van wetten en regelgeving.
Wat is er veel mogelijk! En wat worden onze vluchtelingen keurig opgevangen door onze gemeente. Die incasseert de bijstandsuitkering en betaalt daarvan de huur en zorgpremie. Diverse toeslagen worden aangevraagd, maar laten lang op zich
wachten en ik schrik van het kleine
bedragje wat overblijft… Toch wordt
mij bij ieder bezoek aan mijn gezin
een maaltijd aangeboden, en dan
niet één bord maar twee borden vol!
We praten maar zelden over hun
vluchtverhaal en degenen die ze
hebben moeten achterlaten. De tranen vloeien dan rijkelijk. De ouders
willen ook graag naar school, maar
ook dat heeft heel wat voeten in de
aarde. Ze moeten verplicht inburgeren en dat kost geld. Daarvoor moet
een lening aangevraagd worden en
ze mogen pas instromen als die toezegging er is. En dan blijkt er geen
bevoegde leerkracht te zijn en wordt
het inburgeren opnieuw uitgesteld.
Eén keer per week is er een vrijblijvende taalles waar dankbaar gebruik
van wordt gemaakt, maar nu na een
half jaar is de taalkennis nog minimaal.
‘Telefoneren kun je leren’, roep ik.
‘Iedereen op Texel spreekt Engels’.
Maar met alle Nederlandse bandjes
en keuzemenu’s kom je als aanstaande inburgeraar niet veel verder… Alles in dit land is een probleem, zegt de vrouw op een dag tegen me, en ik moet haar wel een
beetje gelijk geven. Zorgverzekering,
maar wel een eigen risico, maar
weer niet voor alle zorgkosten.
Tandarts: eerst zelf betalen en de
nota indienen bij de zorgverzekeraar. Nota? Niet gekregen. Waterschapsbelasting? Weer iets anders
dan PWN? En dan ook nog reinigingsrecht? Is het leuk om te doen?
Ja, erg leuk. De mensen zijn heel
dankbaar met alle hulp en het is bijzonder leerzaam om te merken hoe
allerlei zaken die voor mij vanzelf lopen helemaal niet vanzelfsprekend
zijn.”
Hoeveel moeite het soms kost om
eenvoudige dingen voor elkaar te
krijgen. Het is ook leuk om samen
Texel te ontdekken: de Jan Plezier,
Ecomare en Kaap Skil. Gelukkig zijn
er op Texel veel vrijwilligers en kunnen taken verdeeld worden. We komen elkaar regelmatig tegen en
steeds valt mij de uitstekende sfeer
en onderlinge betrokkenheid op.
Heerlijk om samen vluchtelingen te
laten voelen dat ze hier welkom zijn”
Andere vrijwilligers
Naast het geven van maatschappelijke begeleiding zijn er ook vrijwilligers die het wekelijks spreekuur in
het gemeentehuis verzorgen, taalcoach zijn, helpen met de inrichting
van het huis of aandacht hebben
voor de nazorg aan alleenstaanden
of gezinnen die al langer op Texel
wonen.
Want ook als mensen hier al langer
wonen lopen zij nog regelmatig tegen onduidelijkheden of vragen aan.
Zo vertelt vrijwilliger Selma:
huis soms een echt open huis…
meestal heel gezellig.”
Informatie
Nieuwsgierig geworden naar de andere verhalen in het jaarverslag van
Vluchtelingenwerk Texel… of wilt u
ook uw steentje bijdragen aan
Vluchtelingenwerk Texel? Bel of mail
dan met Ingrid Walpoott.
e-mail [email protected], mobiel
06-53212613.
Bronnen:
“Mensen hebben soms veel vragen
en weten dan niet altijd bij wie ze
hun vraag kunnen neerleggen. En
natuurlijk gaat het dan vaak om allerlei regelzaken en het invullen van
formulieren, maar ook om vragen als
het meedenken over een
vervolgopleiding, het steunen van
een gezin in een moeilijke periode,
het maken van een cv of ‘Hoe maakt
mijn kind een Sinterklaassurprise?’
Ook motiveer ik mensen om zelf te
gaan sporten en hun kinderen daarin
ook te stimuleren. Inmiddels is ons
 Internationaal Vrouwen Centrum
Den Helder
 Jaarverslag Vluchtelingenwerk
Texel 2015
Tekst: Brigitte Hollands
Foto strand: Jeroen van Hattem/TC
Colofon:
Redactie: Margreet Berndsen, Fridtjof Blanken, Danuta Eelman, Brigitte Hollands, Henk Snijders, Riet Veenendaal, Willem Vlas en Judy Weggelaar.
Met medewerking van familie Binsbergen, Lydia Blok, Cees Dekkers, Melissa Hager, Hennie Huisman, Janneke
Kampstra, Reiscommissie Seniorenvereniging Texel, Liesbeth Rijk, Tom Steenvoorden, Cor Trap, Paula van Tongelen – Prins, Marianne Witte en ‘Neeltje’.
Foto voorpagina: Peter Ampt. Opmaak voorpagina en puzzel: Annie van der Heide.
Eindredactie, vormgeving en opmaak: Willem Vlas. Tekstcorrectie: Lina Bruijn.
Distributie: Rosa Harbers, tel. 312696 en Truus Zoetelief, tel. 312890
Advertenties: Mediabureau Langeveld & de Rooy m.m.v. Tom Steenvoorden, tel.: 316656
Websites: www.texelswelzijn.nl en www.seniorenverenigingtexel.nl
Kopij voor de volgende krant graag voor 9 september 2016 naar: [email protected]
Leef-Tijd is een uitgave van Mediabureau Langeveld & de Rooy in samenwerking met Texels Welzijn en
Seniorenvereniging Texel.
Oplage: 2500 stuks
Bibliotheek zoekt vrijwilligers voor de Kinderboekenweek
De Kinderboekenweek is van 5 t/m 16
oktober 2016, met als thema: ‘Opa’s
en oma’s, voor altijd jong’. De bibliotheek in Den Burg organiseert altijd
leuke activiteiten die met het thema
te maken hebben.
Woensdagmiddag 5 oktober is de opening met een voorleesmiddag. De bibliotheek is op zoek naar grootouders
die een verhaaltje of prentenboek willen voorlezen aan kinderen vanaf ongeveer 6 jaar. Een kinderverhaal of gedicht uit het hoofd vertellen mag ook.
De bedoeling is dat meerdere ouderen
voorlezen, zodat er afwisseling is voor
jong en oud. De precieze invulling gaat
in overleg met de vrijwilligers.
Op woensdag 12 oktober is er een
knutsel/spelletjes middag in de bibliotheek. Ook voor die middag wil de bibliotheek graag vrijwillige grootouders inzetten.
Daarom willen de bibliotheekmedewerkers dit jaar graag een beroep
doen op vrijwillige hulp van opa’s en
oma’s - en andere enthousiaste ‘altijdjonge-ouderen’.
Er worden diverse activiteiten uitgevoerd, zoals bijvoorbeeld het ouderwetse schrijven met een griffel op een
leitje en met kroontjespen en inkt,
sjoelen, (digitaal) ganzenbord, poesiealbumversjes schrijven en versieren,
mens erger je niet, hoelahoepen, elastiektwisten, etc. Misschien wordt er
tegen die tijd nog meer verzonnen of
heeft opa / oma een goed idee wat je
met kinderen van 6 tot 12 jaar kan
doen.
Vrijwilligers mogen natuurlijk ook hun
eigen kleinkinderen meenemen! Hoe
meer zielen hoe meer vreugd. U bent
van harte welkom.
De Kinderboekenweek is bedoeld voor
de jeugd van 6 t/m 12 jaar. De bibliotheek doet alles voor de leesbevordering, want lezen is een onmisbare
schakel in de taalontwikkeling van kinderen. Een kwartier per dag (voor)lezen zorgt al voor betere schoolprestaties, een hogere Citoscore, betere
leesvaardigheid en meer plezier in lezen. Boeken ver-groten hun wereld.
Wilt u zich opgeven of meer weten?
Kom langs in de bibliotheek, Drijverstraat 7, Den Burg, of bel met 312743
of stuur een mail naar [email protected]
Marianne Witte
De sleutel
Op vakantie in het Zwarte Woud.
Het was de vierde dag. 31 mei 2016.
Na een mooie dag op het eiland Mainau in de Bodensee. Prachtig was
het daar en we hadden “Eendekukeltjesweer”. Dat wil zeggen, een
dag vol zonneschijn.
liet ik die boven in mijn deur. Zo terug
dacht ik en dan loop ik zo naar binnen, makkelijk toch?
raam. Ik kijk om me heen en ik zie
mezelf al op bank buiten verkleumd
wakker worden de volgende morgen.
Iedereen al naar bed
Dat zie ik geenszins zitten en ik begin
weer verwoed op het raampje te tikken, waar ik hangend over de leuning
bij de ingang, net bij kan.
Eten werd een traditie
De heenreis twee uur en vijftien minuten. De terugreis iets langer vanwege een file in de tunnel.
Om half zeven wachtte ons weer een
heerlijk diner. Van snel afraffelen
was geen sprake in ons hotel. Het
duurde altijd tot half negen. Veel
“trinken”, na een half uur “die
Suppe”, later “das Gemüse” oftewel
een bord sla. Weer veel later “das
Fleisch” en “die Kartoffeln” en dan
nog veel later “die Nachspeise” oftewel het toetje. Deze avond tien minuten eerder dan anders klaar met
eten.
Bingo
Gelukkig, want we hadden een bingoavond, verzorgd door Leontien.
Voor mij een pechprijs bij de tweede
ronde. We moesten gaan staan en als
je een getal had moest je gaan zitten.
Ik was de laatste! Was die pechprijs
een voorteken?
Na afloop, mijn “Kännchen” groene
thee was leeg, tijd om naar boven te
gaan. Naar mijn kamer met balkon en
een hoge steile bergwand als uitzicht.
Even wat posten
Ik besloot nog een paar kaarten te
schrijven en ook om ze nog even naar
de brievenbus te brengen. Dat laatste had ik beter niet kunnen doen. De
sleutel had ik niet nodig dacht ik, dus
Wat gebeurt er? Beneden gekomen
zie ik dat het zooitje ongeregeld, mijn
medereizigers met alle respect, al
naar bed is. De voordeur is al op slot,
maar zegt de hotelmevrouw: “Ga
maar door de zijdeur, dat kan wel”.
Ik door de zijdeur naar buiten en ik
trek de deur achter me dicht. Ik loop
naar de brievenbus, post de kaarten
en loop weer terug naar ’t hotel.
De redding
Dan eindelijk … na veel geklop, komt
dan toch mijn reddende engel de
deur opendoen. Wat was ik blij haar
te zien. Zij een beetje verbaast en
met een tikje leedvermaak. Ik kon
haar wel knuffelen en wat was ik blij
met m’n bed. Wauh! Bijna dakloos.
Buiten gesloten
Een loopje van pakweg vijf minuten.
Ik denk de deur open te doen, maar
ik zie geen kruk, maar een knop. De
deur is hermetisch gesloten en ik sta
buiten en de sleutel is … jawel boven.
O nee, hoe slim kun je zijn? Ontzet sla
ik mijn hand tegen mijn voorhoofd. Ik
morrel aan de deur, zie ook nergens
een bel, klop op de deur, klop op het
Ook had ik weer iets geleerd. Neem
altijd je sleutel mee. Altijd ja! Verder
was het een fijne vakantie.
Paula van Tongelen – Prins
Mantelzorginformatie Texel
Gemeentelijk beleid mantelzorgers en vrijwilligers
Op 15 juni 2016 heeft de gemeenteraad het ‘Kader mantelzorg en vrijwilligerswerk 2016-2020’ vastgesteld. De
gemeente wil inwoners die zich voor hun naasten en (sociale) leefomgeving inzetten zo effectief mogelijk ondersteunen. In het Kader mantelzorg en vrijwilligerswerk 2016-2020 is weergegeven hoe de gemeente richting wil
geven aan de ondersteuning van Texelse mantelzorgers en vrijwilligers. Mantelzorgers en vrijwilligers worden,
ook op Texel, steeds belangrijker. De toenemende vraag naar mantelzorgers en vrijwilligers stelt de gemeente
voor een uitdaging: want hoe meer een beroep op mantelzorgers en vrijwilligers wordt gedaan, des te groter de
kans op overbelasting. Extra aandacht voor de ondersteuning van deze groepen is dan ook nodig.
Recente ontwikkelingen
Aandacht voor mantelzorgers en vrijwilligers in de gemeente is niet
nieuw. Vanuit de Wmo 2007 was de
gemeente al verantwoordelijk voor
de ondersteuning van mantelzorgers
en vrijwilligers. Met de ingang van de
Wmo 2015 zijn hier een aantal taken
bijgekomen, namelijk het organiseren van kortdurend verblijf ter ondersteuning van mantelzorgers en
het zorgdragen voor de jaarlijkse
blijk van waardering voor mantelzorgers, voorheen het mantelzorgcompliment. Deze taken worden uitgevoerd door de gemeente. De gemeente subsidieert Stichting Texels
Welzijn voor de uitvoering van taken
op het gebied van erkennen, ondersteunen en stimuleren van Texelse
mantelzorgers en vrijwilligers.
Doelen
Hoewel er dus al veel voor mantelzorgers en vrijwilligers wordt gedaan
heeft de gemeente ter aanvulling op
en continuering van de bestaande
activiteiten een aantal doelen geformuleerd. Deze staan hieronder beschreven. Een aantal van deze doelen wordt nader toegelicht.
Mantelzorgers
 Professionals en mantelzorgers
werken op een gelijkwaardige
manier samen, en vullen elkaar
aan waar nodig.
 Professionals op vindplaatsen
van mantelzorgers kunnen signalen van (dreigende) overbelasting
herkennen, en daardoor bewustwording en vindbaarheid van het
welzijnswerk versterken.
 Mantelzorgers worden betrokken
bij het opstellen en evalueren van
mantelzorgbeleid en -ondersteuning
 Mantelzorgers voelen zich gewaardeerd.
Vrijwilligers
 Vrijwilligers krijgen ondersteuning op maat, bijvoorbeeld in de
vorm van deskundigheidsbevordering.
 Burgerinitiatieven worden gestimuleerd en gefaciliteerd.
 Professionals en vrijwilligers werken op een gelijkwaardige manier
samen op basis van helderheid
omtrent verantwoordelijkheden
en doelen.
 Vrijwilligers worden betrokken bij
het opstellen en evalueren van
vrijwilligersbeleid en ondersteuning.
 Er is een goed matchingssysteem
voor vrijwilligers en hulpvragers.
 Zoveel mogelijk mantelzorgers
zijn op de hoogte van het ondersteuningsaanbod en komen (preventief/vroegtijdig) in beeld.
Inzet op vindplaatsen
 Mantelzorgers krijgen ondersteu- Om mantelzorgers zo goed mogelijk
ning op maat.
te kunnen bereiken wordt ingezet op
de vindplaatsen. Dit zijn plaatsen
waar zij in het dagelijks leven vaak
komen, zoals huisartsen, ziekenhuizen, scholen etc. Op deze plaatsen
kan informatie over de ondersteuningsmogelijkheden op Texel onder
de aandacht worden gebracht. Daarnaast kunnen professionals op deze
plaatsen tijdig signaleren wanneer
iemand overbelast dreigt te raken.
Waardering voor mantelzorgers
Jaarlijks vindt op 10 november de
Dag van de Mantelzorg plaats in Nederland. Ook op Texel wordt hier actief invulling aan gegeven, bijvoorbeeld in de vorm van een etentje
voor mantelzorgers. De komende jaren blijft Stichting Texels Welzijn, in
samenwerking met de gemeente,
Omring en Geriant deze dag organiseren. Tot 1 januari 2015 bestond
daarnaast het Mantelzorgcompliment: een vergoeding voor mantelzorgers als waardering voor hun inzet. Vanaf 1 januari is de gemeente
verantwoordelijk geworden voor de
waardering van mantelzorgers. Hoe
de gemeente precies invulling wil geven aan deze waardering wordt in
2016 verder uitgewerkt. Het voornemen is om jaarlijks op de Dag van de
Texelse Mantelzorger een cadeaubon te verstrekken aan mantelzorgers. De mantelzorger krijgt hierbij
een aantal keuzemogelijkheden (bijvoorbeeld een VVV-bon, dinercheque etc.), zodat zij de bon naar wens
kunnen besteden.
Mantelzorginformatie Texel
Gemeentelijk beleid (vervolg)
Matching bij een hulpvraag
Matching voor vrijwilligers en mensen
met een hulpvraag. De gemeente Texel
vindt het belangrijk dat er goede koppelingen worden gemaakt tussen vrijwilligers en hulpvragers (zowel individuen
als organisaties): een goede matching.
De gemeente Texel gaat onderzoeken of er een matchingssysteem
ingezet kan worden, of dat aangesloten kan worden bij een bestaand
initiatief.
Mantelzorgers en vrijwilligers zullen worden betrokken bij de evaluatie van het beleid, zodat er een
goede aansluiting blijft bestaan
tussen het beleid en de wensen
en behoeften van mantelzorgers
en vrijwilligers.
Hoe nu verder?
Het matchen van vrijwilligers en hulpvragers kan op verschillende manieren georganiseerd worden. Voor Texel is het
van belang dat de wijze van matchen
past bij de lokale situatie.
De gemeente gaat in 2016 en 2017
verder invulling geven aan een aantal taken, zoals de waardering voor
mantelzorgers, respijtzorg en een
matchingssysteem voor vrijwilligers.
Meer weten?
Wilt u meer weten over het Kader
mantelzorg en vrijwilligerswerk?
U kunt het stuk vinden op
www.texel.nl (zoekwoorden mantelzorg of vrijwilligerswerk).
Huishoudelijke hulp toelage (HHT)
Voor mantelzorgers, 75-plussers en
mensen met een maatwerkvoorziening
vanuit de Wmo, woonachtig binnen de
gemeente Texel, bestaat de mogelijkheid om gebruik te maken van de huishoudelijke hulp toelage (ook wel HHT).
Voor € 5,- per uur is de HHT in te zetten
voor een grote schoonmaak van de woning of tijdelijke ondersteuning bij het
huishouden.
Voor wie is dat?
De gemeente wil de HHT inzetten voor
mensen die net dat beetje extra ondersteuning nodig kunnen hebben. Het gaat
om mantelzorgers, 75-plussers, en mensen die al een maatwerkvoorziening vanuit de Wmo hebben.
mantelzorgers kunnen hulpbehoevende inwoners langer thuis blijven
wonen. Als waardering en om mantelzorgers te ontlasten kunnen
mantelzorgers gebruik maken van
deze HHT.
Hoe werkt het?
Ondersteuning vanuit Wmo
Mocht u structureel (een maatwerkvoorziening) nodig hebben,
dan kunt u contact opnemen met
het Sociaal Team.
Zij zijn bereikbaar via telefoonnummer 140222. U kunt ook een
melding doen via de website
www.texel.nl .
U kunt de HHT aanvragen bij
dorpswerkers van Stichting Texels
Welzijn of het Sociaal Team. U
wordt dan in contact gebracht
met één van de thuiszorgaanbieders, met wie u zelf afspraken
kunt maken over de inzet van de
huishoudelijke hulp. U betaalt per
uur een bijdrage van € 5,- aan de
75-plussers
Een van de doelen van de Wmo thuiszorgaanbieder.
2015 is het ondersteunen van mensen, zodat ze langer thuis kunnen De gemeente betaalt de rest (€
blijven wonen. Door het bieden van 17,50 per uur). Deze korting is
bijvoorbeeld een grote schoonmaak mogelijk door de huishoudelijke
van de woning ondersteunen we hulp toelage die de gemeente
hierbij. Texelaars vanaf 75 jaar kun- krijgt van het rijk voor 2015 en
2016. Het betreft een tijdelijke renen gebruik maken van de HHT.
geling.
Mantelzorgers
Texel zet zich in voor een samenleving
waarin iedereen mee kan doen. In de
meeste gevallen kunnen inwoners dat
op eigen kracht, maar soms is ondersteuning nodig vanuit het eigen netwerk.
Deze vraag komt dan terecht bij zogenaamde mantelzorgers. Mede dankzij
Texelaars die al ondersteuning krijgen bij bijvoorbeeld het huishouden
of een vervoersvoorziening hebben,
hebben soms behoefte aan net dat
beetje meer. Daarvoor kunnen ze
de HHT inzetten.
DEMOCRATIE IN EEN TIJD VAN POLARISATIE
Het CBS publiceerde onlangs een
onderzoek waarin aangetoond
werd dat meer dan 80 % van de Nederlanders gelukkig is met het leven
dat ze leiden. Ik kan me voorstellen,
toen ik de duizenden Texelaars zag
die op de open dag naar de haven
trokken om hun nieuwe boot te bewonderen, dat dit percentage op
ons mooie eiland (negende op de
lijst van Europese hotspots volgens
de Lonely Planet) nog een stuk hoger is. Met die ruim 80 % is Nederland het gelukkigste land in Europa,
overigens op de voet gevolgd door
de Denen, Noren en Zwitsers. Volgens het CBS zijn in Europa de Grieken (niet onbegrijpelijk) het minst
gelukkig. Nederlanders blijken
vooral tevreden te zijn over hun
persoonlijke relaties, hun woning,
hun woonomgeving en hun tijdsbesteding. Minder tevreden zijn zij
over hun financiële situatie.
Een verzuilde samenleving
Wat maakt politici in de ogen van
Nederlanders zo onbetrouwbaar?
Om dat een beetje te begrijpen, ga ik
terug in de geschiedenis. Tot diep in
de vorige eeuw was het bedrijven
van politiek een achtenswaardig beroep. Dat hing nauw samen met de
verzuilde samenleving die zo
als het best haalbare resultaat. Omdat er in tijden van economische
groei en emancipatie wel wat te verdelen was, werden deze compromissen vrijwel steeds beleefd als een
overwinning van het eigen kamp. Zo
waren politici en burgers beide tevreden binnen een vertrouwd en
veilig verband.
Wantrouwen tegenover politici
Met name de bezuinigingen op de
zorg en andere terreinen leidt dan
ook tot veel gemopper. Toch blijft de
grote meerderheid aangeven tevreden te zijn. Bezuinigingen, maar ook
criminaliteit en asielzoekers zijn reele problemen, maar raken de
meeste mensen blijkbaar niet zo direct dat het hun gevoel van tevredenheid aantast. In het algemeen
gesproken kan deze hoge mate van
tevredenheid gezien worden als een
weerspiegeling van het feit dat Nederlanders leven in een land dat er
economisch en sociaal redelijk goed
voorstaat.
Tegen deze achtergrond is het des te
opmerkelijker hoe gepolariseerd de
politieke stemming in het land is,
hoe wantrouwig Nederlanders staan
tegenover de toch door hen zelf gekozen politici. Op de lijst van meest
gewantrouwde beroepen hebben
politici de autoverkopers van de
laatste plaats verdreven en doen ze
het slechter dan de eveneens zeer
gewantrouwde bankiers en journalisten.
karakteristiek was voor het Nederland van vóór de jaren zestig. Nederlanders leefden in die jaren in belangrijke mate binnen hun eigen
kring. Katholieken waren vanzelfsprekend deel van de katholieke
kerk, stemden op een katholieke
partij, luisterden naar een katholieke omroep, lazen een katholieke
krant, speelden bij een katholieke
voetbalclub, kortom hun leven
speelde zich voor een groot deel af
binnen de katholieke zuil. En ditzelfde gold voor protestanten, liberalen, socialisten en communisten.
Aan de top van elke zuil stond de politieke partij die de belangen van
haar achterban zo goed mogelijk
probeerde te behartigen in het overleg met de andere politieke partijen.
Dit gebeurde openbaar in de
Tweede Kamer, maar veel belangrijker waren de achterkamertjes
waarin de politieke leiders hun compromissen zochten en sloten,
waarna deze compromissen aan de
achterban gepresenteerd werden
Verbrokkeling en teleurstelling
Vanaf de jaren zestig ontstonden er
echter barsten. De jongste generatie
werd opstandig en keerde zich tegen
de achterkamers, waarin onze politici zich heer en meester voelden. De
feministische beweging keerde zich
tegen de achterstelling van vrouwen. De televisie brak de grenzen
open en toonde een blik op een wereld die tot dan nauwelijks bestond,
maar snel dichterbij kwam in de gedaante van een groeiend aantal arbeidsmigranten en asielzoekers.
Tegelijk taande de macht van de
kerk en de traditionele politieke partijen. De zuilen verbrokkelden en
daarmee verdwenen de veilige en
vertrouwde verbanden, waarin zoveel mensen zich thuis voelden. Dit
verdwijnen veroorzaakte gevoelens
van onzekerheid en onveiligheid. Er
ontstonden weliswaar nieuwe politieke partijen die de onvrede beschouwden als een kans op verandering, partijen zoals D66, SP, Groen
Links, ouderenpartijen en meest recent LPF, PVV en DENK. Maar geen
enkele nieuwe partij was in staat
nieuwe veilige kaders te scheppen,
waarbinnen mensen zich weer thuis
konden voelen. In de snel veranderende wereld verbleekten politieke
beloftes en programma’s, waardoor
de aandacht steeds meer uitging
naar de persoon van de politicus.
Men stemde niet meer op de PvdA,
maar op Diederik, niet op de VVD,
maar op Rita of de winnaar van de
tweestrijd Mark, niet op de LPF of
PVV, maar op Pim of Geert. Maar
wie aan de macht kwam, verloor onvermijdelijk zijn glans, omdat de met
zijn of haar persoon verbonden verwachtingen schier onvermijdelijk
niet waargemaakt konden worden.
En zo blijft de kiezer achter, een illusie armer en nog meer teleurgesteld.
En die teleurstelling uit zich in wantrouwen ten opzichte van politici die
gezien worden als zakkenvullers,
baantjesjagers en kletsmeiers.
kiezer en dat zeggen heel veel meer
kiezers. Ze luisteren niet naar het
volk, wordt geroepen, maar eigenlijk
vinden ze dat er niet naar hem of
haar geluisterd wordt. Een politicus
kan echter onmogelijk alle verschillende en vaak tegenstrijdige wensen
van de afzonderlijke kiezers honoreren.
De vroegere verbinding tussen politici en kiezers is verdwenen. Ze doen
in Den Haag en Brussel toch wat ze
willen, zeggen veel kiezers, ze zijn alleen met hun eigen belangen bezig
en luisteren niet naar de kiezer.
kiezers zo goed mogelijk te behartigen. En dat gebeurt, of we dat nu
leuk vinden of niet, middels compromissen tussen de verschillende partijen die min of meer de belangen
van groepen kiezers vertegenwoordigen. Dat was vroeger zo en dat is
vandaag niet anders. Maar omdat de
vanzelfsprekendheid van de eigen
partij verdwenen is en het parlement verdeeld is over welgeteld 16
Ze luisteren niet
Precies op dit punt wordt de breuk
tussen politicus en kiezer het meest
zichtbaar. Ze luisteren niet, zegt de
Met de bewering dat ze niet luisteren, wordt voorbij gegaan aan wat
de essentie is van onze democratie.
Onze parlementaire democratie is
geen directe democratie, waarbinnen politici de wens van de kiezer als
opdracht beschouwen. Dit is binnen
onze samenleving feitelijk onmogelijk, omdat zij te groot en te complex
is voor directe democratie.
Wij hebben in de loop van de geschiedenis de parlementaire democratie ontwikkeld als de beste vorm
om de vele en tegenstrijdige wensen
en belangen van de miljoenen
partijen en partijtjes, is de weg naar
het breed gedragen compromis ongelooflijk moeilijk geworden.
Helse job
Politicus zijn binnen deze context is
een helse job geworden. Ze worden
goed betaald, maar verdienen in vergelijking met de top van het bedrijfsleven een redelijk salaris. Ze moeten
zich staande houden voor het oog
van de camera die al hun bewegingen volgt en becommentarieert. Ze
moeten onvermijdelijk mensen teleurstellen en met de verdere versplintering van het parlement zal dat
alleen maar erger worden. Het
wordt hoog tijd dat de kiezer niet alleen kijkt naar de politicus, maar ook
naar zichzelf, naar de irreële verwachtingen en de korte lontjes die
te snel ontbranden. Met het oog op
de volgende verkiezingen die nu snel
dichterbij komen, zou ik iedereen
willen oproepen toch nog eens goed
na te denken over de vraag hoe we
onze zo moeizaam bevochten parlementaire democratie kunnen verdedigen tegen de polariserende trends
die niet alleen het compromis, maar
uiteindelijk ook het regeren zelf onmogelijk maken.
Kees Dekkers
Uitleen via Alzheimer Café Texel
Alzheimer Café Texel leent boeken, dvd’s, klokken en
knuffeldieren uit. Sinds een paar maanden beschikt
het Alzheimer Café over een collectie boeken en dvd’s
over dementie. Verder is het mogelijk om een knuffelhond of -poes uit te proberen en beschikt men over
twee klokken.
Klokken
De klokken, die bij de zorgwinkels verkrijgbaar zijn voor
ruim € 130,-, kunnen mensen thuis rustig uitproberen
om te zien of de persoon met geheugenproblemen daar
wat aan heeft. Is de ervaring positief en geeft het houvast en voorkomt het keer op keer de vraag ‘welke dag
is het vandaag?’, dan kunnen mensen de klok zelf aanschaffen. Er zijn mensen die een stukje regie over hun
leven terugwinnen en zich minder afhankelijk voelen
van hun naasten.
Zachte knuffeldieren
De knuffelhuisdieren zijn herkenbaar voor mensen in
een latere fase van dementie en blijken in de praktijk
soms ook heel effectief. Een zacht aaibaar dier op
schoot geeft afleiding en rust. Ook hier geldt dat het
eerst uitgeprobeerd kan worden alvorens men zelf tot
aankoop overgaat. De knuffeldieren zijn te koop voor
ongeveer € 40,-.
Boeken en dvd’s
De boeken- en dvd-collectie omvat ruim 220 titels en
bestaat uit veel informatieve boeken over dementie,
o.a. een paar boeken voor kinderen, maar ook romans
en verhalen van ervaringsdeskundigen. In de vorige
Leef-Tijd stond het boek ‘De dag door met dementie’
van Anneke v.d. Plaats als boekentip. Dat is een heel
praktisch boek en bij de uitleen verkrijgbaar. De bedoeling is om de uitleen aan te vullen met recente boeken.
Zo is ook het boek ‘Ma’ van Hugo Borst, ‘De vergeetclub’
van Tosca Niterink en ‘Hou me maar vast’ van José
Franssen beschikbaar. Verder is een nieuwe aanwinst ‘Ik
heb dementie’ een spraakmakend boek geschreven
voor en door mensen die zelf dementie hebben.
Gratis uitleen
Wie interesse heeft kan een lijst van boeken en dvd’s
krijgen, op papier of via e-mail. U kunt daarvoor terecht
in het Alzheimer Café, elke laatste dinsdag van de
maand, met uitzondering van juli en augustus. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om op werkdagen ’s morgens even bij Texels Welzijn (De Buureton, Beatrixlaan
43) binnen te lopen. Een medewerker kan het gewenste
hulpmiddel of boek aan u uitreiken. De uitleen van het
Alzheimer Café is gratis.
Liesbeth Rijk
(Nog meer) Herinneringen van mevrouw Druif-Drijver
huis ‘aan de overkant’ zochten. Zo kwamen wij In Den
Helder terecht. Minder leuk bericht was het bericht dat
later kwam: Klaas moest naar Korea. Maar, geloof het of
niet, hij moest op dinsdag vertrekken, de dag ervoor was
net zijn contract afgelopen en kon hij de Marine vaarwel
zeggen. Wonderlijk allemaal niet?”
Hengelo
“Dat betekende wel de start van een heel fijne tijd. Want
we vertrokken naar Hengelo. Bij ‘Hollandse Signaal
Apparaten’ zochten ze oud marinemensen om
radarapparatuur enzo te vervaardigen. Het eerst jaar heeft
Klaas nog tussen Den Helder en Hengelo gependeld,
daarna konden we woningruil regelen. In Hengelo hebben
we uiteindelijk ruim dertig jaar tot volle tevredenheid
gewoond.”
In de vorige Leef-Tijd trof u deel één aan van de
jeugdherinneringen van mevrouw Druif-Drijver. Daarin
vertelde de nu 94-jarige over haar gelukkige jeugd in
Oosterend, de crisis, de onderduikers die het gezin in de
oorlog huisvestte en haar huwelijk dat binnen een week
werd geregeld terwijl haar toekomstige man op de
nominatie stond om voor drie jaar uitgezonden te worden
naar Indië.
Hieronder het vervolg van haar vertellingen:
Mevrouw Druif: “Maar Indië ging voorlopig niet door. En
de Marine wist zich eigenlijk geen raad met jongens die
ondergedoken hadden gezeten. Die misten immers vijf
jaar techniek. Het was een toestand in die tijd, hij werd
gewoon van hot naar her gestuurd. Eerst zes weken naar
België, daarna een half jaar lang heel Engeland door.
Maar uiteindelijk moest hij dan toch naar Indië. De
koningin kwam nog langs om de jongens een hart onder
de riem te steken maar op het laatste moment werd de
boot, die ze weg moest brengen afgekeurd…”
“In die tijd hadden we al een kind, de tweede was
onderweg en Klaas kwam in Amsterdam te werk. Wij
hadden inmiddels door toeval een huis op de kop getikt in
Den Helder. Een wonder, want er heerste grote
woningnood. Het geluk zat ons echter mee toen mijn zus
een pakje in Den Helder moest afgeven en die mevrouw
terloops vertelde dat zij binnenkort naar Rotterdam ging
verhuizen. Omdat ze een stormloop op hun huis vreesde
wist niemand dat nog. Mijn zus vertelde dat wij ook een
“Ik weet de start daar nog heel goed. We kwamen aan op
drie december, ‘s middags om drie uur. Met een dikke buik
en twee kleine kinderen. De buren hadden de thee al klaar
‘Want we weten dat jullie helemaal van Texel komen. En
laat de kinderen meteen maar hier, dan kunnen jullie even
opschieten.’ Ook de andere buurman kwam steeds even
kijken met een ‘Kan ik nog iets voor jullie doen jongelui.’
Ja, zo was de ontvangst daar. Ook de melkboer, de slager
en de kruidenier stonden bij aankomst in de rij om ons te
verwelkomen. Ze hoopten natuurlijk op je klandizie, maar
het voelde als een warm bad.”
“Ik aarde daar snel want het was een gezellig buurtje. Er
woonden ook wat oudere mensen, die niet meer naar
buiten konden. Daar ging ik zo af en toe even langs. En alle
mannen hadden wel een bouwlandje, dus ik had altijd
groente. Als ik oliebollen bakte kregen ze die dan weer van
mij. Ja, we woonden fijn in Hengelo. En ik verveelde me
geen moment. Ik naaide veel en zat als haantje de voorste
overal in. Was presidente van de vrouwenvereniging en
werd de eerste vrouwelijke ouderling in de gereformeerde
kerk. Daardoor kwam ik overal op bezoek. En op
vrijdagochtend ging ik, samen met de buurvrouw naar het
bejaardenhuis, om hier en daar de stofdoek door te halen.
Dat heb ik gedaan tot mijn rug op begon te spelen. Daar
kreeg ik toen al last van.”
Texel
“Ja, het wonen was heerlijk in Hengelo. Maar de
zomervakanties brachten we altijd nog door op Texel. Bij
Van Vliet, op de grens van de Dennen. Met de hele familie.
Op mijn zus in de Noordoostpolder na, want die had een
boerderij. Mijn broer kwam mij en de kinderen dan
meestal met de auto ophalen en we reden dan altijd bij die
zus langs om haar twee oudste kinderen op te pikken.
Ik had met mijn drie kinderen het kleinste gezin, dus ze
sliepen bij mij in de caravan. Of het huisje of een directiekeet, net wat er dat jaar voor ons beschikbaar was. Die vakanties waren altijd erg gezellig. Er was nooit ruzie. De kinderen speelden op een veld voor ons en als de mannen
geen vakantie meer hadden gingen ze overdag te werk en
sloten zich ’s avonds weer bij ons aan. Ja, zo hielden wij
toch een band met Texel.”
“Waarom we dan helemaal weer naar Texel wilden verhuizen? Na zo’n dertig jaar Hengelo waren de kinderen het
huis uit. En onze dochter Tineke had tijdens een vakantie
bij oma op Texel slager Brouwer leren kennen…
Later werd zoon Piet wiskundeleraar op de OSG, dus die
vertrok ook naar Texel. En het eens zo heerlijk rustige Hengelo werd steeds drukker. Vroeger woonden we tussen
boerderijtjes, slootjes en een bomenrij. Nu was er zoveel
bijgebouwd dat je een half uur moest fietsen voor je de
stad uit was. En ook nog een drukke doorgangsweg naar
Duitsland oversteken. Vreselijk. ‘Straks komen we nergens
meer’, dacht ik. ‘Zitten we hier gevangen.’ Bovendien vertrokken de bakker en de groenteboer uit de wijk. En onze
ene buur raakte naar het bejaardenhuis terwijl de andere
was overleden. ‘Straks zitten we tussen allemaal nieuwe
mensen’’, vreesde . En daar had ik geen zin in. Begon
steeds vaker over Texel na te denken, want ik had inmiddels een huis van mijn vader op Texel geërfd. En wat zouden we op Texel weer heerlijk kunnen fietsen. Toch had
mijn man er nog niet zoveel zin in maar Tineke zei ‘Ga maar
hoor mam, hij komt vanzelf wel achter je aan.’ Lachend:
‘En dat deed ie.’.”
Schilpbanck
“Op Texel kon ik niet in mijn eigen huis, dat was verhuurd.
Maar mijn broer Kees was aan het bouwen aan de Schilpbanck en zei: ‘Meid je kan van die huur toch de hypotheek
van een huis hier betalen.’ Maar weet je, mijn man was
hopeloos met geld. Hij ging naar de bank voor die hypotheek maar vond dat vreselijk. Toen hij terugkwam, hij was
ook nog misgestapt in Amsterdam, had het vreselijk in zijn
rug, kwam hij hinkelend aan. Mopperend: ‘Nou kan ik geen
poot meer verzetten, en heb ook een kont met schuld.’ Ik
kon er niks aan doen maar moest toen zo lachen. Dat was
Klaas ten voeten uit, altijd bang dat hij iets niet kon betalen. Maar ik had het ondertussen al helemaal geregeld.
Dus we gingen.”
“Maar het viel ons in het begin eerlijk gezegd helemaal niet
mee. De ontvangst op Texel was dan ook heel anders dan
in Hengelo. Niemand zei goeiedag. Dat was ik helemaal
niet gewend. Op een avond kwam er een overbuurvrouw
aan de deur voor de collecte, we stonden nog even over
de kinderen te praten, maar toen ik haar de volgende dag
tegen kwam keek ze snel een andere kant op. Dat is toch
raar? Gelukkig kwam er vlak daarna een groot gezin in de
straat wonen en die moeder was een leuk mens. Een andere nieuwe buurvrouw, mevrouw Jongejan, stak ook
meteen haar haar hand naar me op en ik dacht: hèhè, eindelijk een normaal mens. Maar voor de rest?
Gelukkig leerde ik door de kerk wel veel mensen kennen.
En het was natuurlijk ook weer fijn om op Texel te zijn. Kijk
ik had een man die alle bloemetjes, alle plantjes kende, dus
als we erop uit gingen was er altijd wel wat te ontdekken.
Ook had ik regelmatig logés. Ik had het dus best naar mijn
zin. Maar die buren van toen, ik heb ze nooit begrepen.”
“Wij hebben op de Schilpbanck gewoond tot mijn man in
2007 overleed. Toen kon ik al niet meer zo goed de trap op
en kreeg ook steeds meer last van mijn rug. Daarom ben ik
hier aan het Jan Dirksoord gaan wonen. En nee, Ik vond het
niet moeilijk om weer te verhuizen. De kinderen hebben
me allemaal zo goed geholpen. Ik heb niks hoeven doen.
Tineke en haar man hebben behangen, geschilderd en alles hier op zijn plaats gezet. Ik kon er zo in.”
Jan Dirksoord
“En het wonen hier is heerlijk. Met fijne mensen om mij
heen. En in het begin kon ik mij hier ook nog aardig redden,
deed ik nog zelf boodschappen. Nu niet meer. Mijn gestel
is de laatste jaren behoorlijk achter uit gegaan. Ik kom nu
zelfs niet meer buiten. Dat is jammer, maar ja, de situatie
is zo. Heel soms ga ik met mijn dochter nog een rondje in
de auto. Ergens koffiedrinken enzo. Maar dat is een hele
heisa. Ik kom alleen met veel moeite de auto in en de rolstoel moet mee. Meestal denk ik dan ‘ach laat je moeder
hier maar zitten.’ Ik zet mijn openslaande deuren met
mooi weer wijd open en dan zit ik ook buiten.”
“En Tineke komt elke dag langs. Helpt me overal mee. Doet
de was, het huishouden. En ook Piet helpt me. Die doet
elke vrijdag de boodschappen en komt ‘s zondags koffiedrinken.” “Hoe mijn verdere dagindeling eruit ziet? Een ander zou zeggen: Heel saai! Ik kom uit bed, neem een glas
water en wat muesli en dan komt Tineke. Om twaalf uur
komt Tafeltje dekje en daarna ga ik even slapen, zo in mijn
stoel. Hierna was ik af en krijg soms visite. Verder kijk ik tv,
lees of puzzel. Maar ik verveel me eigenlijk nooit. En al wil
mijn rug en rechterbeen niet meer, mijn vader zou zeggen:
‘Niet over zeuren want het kan altijd erger.’ Zo ziet mijn
buurvrouw slecht. Kan niet meer lezen, schrijven of tv kijken. Dat heb ik allemaal niet. Ik red me eigenlijk nog best.
Al is het met de rollator. Das toch mooi?”
Riet Veenendaal
Dagbesteding is onmisbaar voor mantelzorgers
Partners en naasten van mensen
met dementie aan het woord over
de dagbesteding bij het Ontmoetingcentrum (OC) en op het Oppertje. Hoe is het om je partner in het
busje te zien stappen, wat zijn de gevoelens en de knelpunten waar
mantelzorgers van mensen met een
beschadigd brein mee te maken
hebben? Wat zijn de tips die zij anderen kunnen geven?
meer vooruit, ik kon hem amper wakker houden. Op die manier werd de
nacht een dag! Dat is niet vol te houden.’ De huisarts en Els v.d. Stadt van
Geriant stellen voor om eens een
kijkje te nemen bij het Ontmoetingscentrum. Henny vindt het vanaf het
eerste moment prettig. Het gevoel
van Margreet daarentegen was in
het begin ‘ik stuur mijn man weg, het
huis uit, met een brok in haar keel….
drie dagen per week naar de dagbesteding gaat. Het slapen gaat weer
goed en ze heeft zelf meer vrije tijd,
hoewel dat soms nog tegenvalt. ’Alle
‘klusjes’ worden opgespaard voor de
dagen dat Henny naar het OC is’, de
overige dagen proberen ze samen zo
goed mogelijk in te vullen. ‘Thuis
heeft hij niet veel te doen en daar
heeft hij afleiding en gaan ze veel
naar buiten’, stelt Margreet.
Volhouden
Terugkijkend zegt Margreet: ‘Ongemerkt stapelt het toch op. De zorgen
rond de gezondheid van Henny spelen al meer dan tien jaar en dat gaat
je niet in de kouwe kleren zitten.’ Om
zelf op de been te blijven en ook
energie te hebben om bijvoorbeeld
weer op de kofferbakmarkt te kunnen staan, is ondersteuning onmisbaar. Margreet verheugt zich op dit
soort kleine uitjes en doordat Henny
naar het OC gaat kan ze ook eens rustig met iemand een praatje maken
zonder op haar horloge te kijken. ‘Zo
houd ik het veel beter en langer vol!’
Ze besluit met de woorden ‘Met mijn
verstand weet ik het allemaal wel,
maar ik voel me vaak machteloos, dit
heeft Henny toch niet verdiend!’
Moeilijk om te beslissen
Afleiding
Margreet van Heerwaarden vertelt
dat haar man Henny ’s nachts erg onrustig was. ‘Overdag kwam hij niet
Het was confronterend, is dit ons
voorland? Maar het gaat prima, zelf
is ze er nu aan gewend dat Henny
Richard, de echtgenoot van Tonnie
Kleinveld bezoekt al geruime tijd het
Oppertje in de Gollards. Tonnie kon
het eerst niet over haar hart verkrijgen om de knoop door te hakken.
‘Het is moeilijk om voor de man waar
je al 46 jaar mee getrouwd bent te
beslissen. Zonder de dagbesteding
was het mij niet gelukt om het zo lang
vol te houden, samen thuis te blijven
wonen.’ Op mijn vraag hoe lang zij
voor haar man zorgt, antwoordt ze
glimlachend ‘Meer dan 11 jaar.’ en
daar voegt ze aan toe ‘Het is heel anders dan je je voorstelt, samen oud
worden. We hebben een goed leven
gehad, vier kinderen en genoten van
alles wat op onze weg kwam.’
Karakterverandering
‘De hersenziekte heeft het karakter
van Richard sluipend veranderd. Dat
hoort bij dementie. Soms kan hij opstandig en achterdochtig zijn. Vroeger was hij heel anders, maar nu kan
hij om een kleinigheid, bijvoorbeeld
om iets wat niet lukt of wat hij niet
wil, heel boos worden. Ik weet dat
het de ziekte is en dat machteloosheid en angst de oorzaak zijn en dat
hij er niets aan kan doen. Maar het
blijft heel moeilijk. Het is telkens een
strijd om bepaalde dingen gedaan te
krijgen, dingen die écht moeten. Wat
niet belangrijk is, laat ik nu los.’ stelt
Tonnie. ‘Dat leer je vanzelf, anders
heb je geen leven. Zonder de ondersteuning van de Omring red ik het
niet, dat realiseer ik me goed.’ Zelf
heeft ze duizeligheidsklachten door
de stress en gaat ze daarvoor naar
balansgym. Door de dagbesteding,
waar Richard met tegenzin naartoe
gaat, heeft ze tijd om bij te komen. Ze
gaat rustig even naar iemand om de
koffie, naar de kapper of pedicure,
zonder dat ze zich gejaagd voelt om
op tijd terug te zijn. Ze zegt dat het
meestal lukt om haar geduld te bewaren, maar niet altijd. ‘Dan voel ik
me schuldig… want dat mag niet, hij
kan er toch niets aan doen!’ Toch
weet ze dat er geen sprake is van
schuld, niemand heeft schuld. ‘Dit is
ons overkomen en dat is verdrietig
genoeg. Daarom probeer ik dat maar
weer los te laten, al lukt dat maar ten
dele.’
Contrasten worden groter
Ria de Jager vertelt dat haar man
eerst het OC bezocht. Zijn lichame-
lijke en geestelijke conditie ging achteruit, waardoor het beter voor hem
was om naar het Oppertje te gaan.
‘Daar zijn ze meer ingesteld op de
zorg die hij nu nodig heeft. Al is het
heel triest om Cees zo te zien. Hij is
traag en passief, doet niets meer uit
zichzelf. Dat zijn ook kenmerken die
bij dementie voorkomen.’ weet Ria
als oud-wijkverpleegkundige te vertellen. Toch windt zij zich daar af en
toe erg over op, want niets helpt bij
dit gedrag. Ria is zelf altijd in beweging, onderweg en het contrast tussen haar en haar man wordt steeds
groter. Soms is het ook moeilijk - als
de taxi wacht - om hem zover te krijgen mee te gaan. Zij heeft zich aangeleerd niet met hem in discussie te
gaan, maar alvast zijn schoenen en
jas klaar leggen in zijn gezichtsveld.
‘Zonder woorden communiceren,
stilzwijgend met gebaren, het ís wat.’
verzucht ze.
Beter niet uitstellen
Els v.d. Stadt, casemanager dementie
bij Geriant, ziet in de praktijk regelmatig dat mensen met dementie zich
verzetten tegen de stap naar de dagbesteding. Het is van groot belang
om er op tijd bij te zijn. Mantelzorgers stellen de stap vaak uit omdat
hun naaste zich verzet. Die weerstand is heel begrijpelijk, want thuis
voelt iedereen zich het beste op zijn
gemak. Soms kan het helpen om heel
consequent in de eerste tijd ondersteuning van één van de kinderen of
de wijkverpleging in te zetten om
deze stap te begeleiden. Meestal lukt
het dan na verloop van tijd en wordt
het een gewoonte om de deur uit te
gaan.
Iedere patiënt is anders
De ervaring bij Geriant is dat iedere
patiënt met de hersenziekte dementie anders is en daarbij is het een heel
wisselend ziektebeeld. Het ene moment is iemand goed en zómaar kan
het weer helemaal mis zijn. Naasten
zeggen vaak ‘Geen pijl op te trekken.’. Dat maakt het ook zo belastend voor naasten, het kost veel
energie om telkens mee te gaan in de
beleving en het is heel normaal dat
het niet altijd lukt. Mantelzorgers
willen het té goed doen en leggen de
lat hoog en nemen het zichzelf kwalijk als het niet gaat. Het beste is dan
de verwachtingen bij te stellen, dan
valt het soms mee, in plaats van tegen. Als je vader, moeder of partner
bij thuiskomst van de dagbesteding
uitroept ‘Dáár wil ik nooit meer naartoe. Bij díe mensen hoor ik niet thuis.
Ik heb daar niks te doen en het eten
is niet lekker.’ dan is het raadzaam
om daar niet tegen in te gaan, geen
welles-nietes, maar bijvoorbeeld zeggen ‘Het is ook wat… Héél vervelend!’ Begrip tonen, rustig blijven en
vervolgens iets positiefs ‘Gelukkig ga
je maar twee dagen.’ of Niet alle dagen en ben je nu weer lekker thuis.
Kijk eens: ik heb de TV-gids al opengelegd. Zullen we wat drinken?’ De
valkuil is om bij thuiskomst te vragen
naar de dag, hoe was het? Wat heb je
gedaan en gegeten? Iemand met een
haperend geheugen kan daar, na een
drukke dag met veel prikkels, helemaal geen antwoord op geven.
Liesbeth Rijk
Vooral 75-plusser gebruikt geen internet
Voor de meeste jongeren is een leven zonder internet
onvoorstelbaar. Toch had vorig jaar acht procent van de
Nederlanders geen internet in huis, blijkt uit onderzoek
van het CBS. Acht procent van de Nederlandse bevolking
komt neer op 1,2 miljoen inwoners, die niet geheel verrassend vooral in de categorie 75-plus vallen. Daarbij valt
op, dat mannen in deze leeftijdscategorie vaker online te
vinden zijn dan vrouwen.
Websurfers passeren de 75
Als reden voor geen internet wordt simpelweg aangegeven dat men er gewoon geen interesse in heeft. Ook ontbreekt het soms wel eens aan kennis over het onderwerp,
waardoor de instapdrempel door ouderen als te hoog
wordt ervaren.
tenshuis wel eens internet. Ook op dit vlak blijven ouderen achter: vier op de tien 75-plussers hebben thuis geen
internet.
Geen interesse of vaardigheid
Zeven op de tien personen in huishoudens zonder internet zijn niet aangesloten, omdat ze hierin niet geïnteresseerd zijn. Voor drie op de tien mensen zonder internet
telt mee, dat ze onvoldoende kennis en vaardigheden
hebben om te surfen op het web. Daarnaast telt voor 6
procent ook mee, dat er in de buurt geen breedbandverbinding beschikbaar is
Vaak laag opgeleid en vrouw
Meer dan eerst
Onder de 75-plussers zijn het vaker vrouwen, die geen internet gebruiken, dan mannen. In 2015 ging het om zeven
op de tien vrouwen en drie op de tien mannen van 75 jaar
of ouder. Ouderen zijn vaak laag opgeleid. Mede hierdoor
zijn laagopgeleiden oververtegenwoordigd bij de niet-internetters. Ook in andere leeftijdscategorieën zijn veel
mensen, die niet op het web surfen, laagopgeleid.
Toch merkt het Centraal Bureau voor de Statistiek op dat
ouderen wel degelijk meer internetten dan een paar jaar
geleden. Maar dat komt vooral doordat de mensen die
destijds voor hun 75e al op internet zaten, er nu nog
steeds gebruik van maken. Met andere woorden de ondergrens van de leeftijdscategorie, die nooit op internet
te vinden is, schuift jaarlijks op!
Voorzichtige conclusie
Internetverbinding niet gebruikt
Zes op de tien mensen, die geen internet gebruiken, hebben thuis ook geen toegang tot het web. De resterende
vier op de tien mensen hebben wel een internetverbinding thuis, maar maken hier geen gebruik van.
Buitenshuis het web op
In 2015 had zes procent van de personen van twaalf jaar
en ouder thuis geen toegang tot het internet, een groep
van bijna 870.000 personen. Twee op de tien mensen, die
thuis geen toegang hebben tot het web, gebruiken bui-
We kunnen constateren, dat er in de groep 75-plussers,
bij degenen die geen internet gebruiken, een aantal zaken
spelen. Men is veelal laag opgeleid en/of denkt niet over
vaardigheden te beschikken om online te kunnen opereren. Als er wel een internetverbinding aanwezig is, wordt
die toch vaak niet gebruikt. En als je niet gewend bent, om
het thuis te gebruiken, dan doet men dat zeker buitenshuis ook niet. Wij menen hieruit te mogen concluderen
dat de groep 75-plussers, die momenteel geen gebruik
van internet maakt, dat in de toekomst ook niet zal
doen. Als men deze groep wil bereiken, zal men andere
communicatiemiddelen moeten toepassen.
Bronvermelding:
http://www.computeridee.nl/nieuws/cbs-vooral-75er-gebruikt-geen-internet/
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2016/22/acht-procent-van-de-nederlanders-nooit-op-internet
HET ZWARTE WOUD
Vorig jaar gingen Neeltje en Aafje voor het eerst
mee met een reisje van de ANBO. Zij genoten geweldig van de reis en, hoewel de ANBO ter ziele is
op Texel, besloten ze de stap te wagen om met de
Seniorenvereniging Texel in zee te gaan.
In de vròògte je nest uut. Tjisses, dot houdt wot! De
héle nacht niet kenne sléépe fon de aggitasie. ‘t Gaat
wel duzend keer deur je hóófd of je meskien nag wot
fergete ken hèèwe. Os leste hod Aafie nag een plestik zak in d’r koffer deen for ’t wosgoêd.
Pas aan boord slaakte ze een diepe zucht. Ze was er
van overtuigd dat alles goed was gegaan.
De bus sting ol klaar in de Helder en de man die d’r
bee wos hiette Pieter. Maar, hot ie seit, ik gaan niet
met jullie mee, ik breng jullie olliên een endje op
weg. Hee hield woord. Doe kwam Stef on ’t roer en
wee gonge vort na ’t Swarte Woud. ’t Stond ‘r eigelijk
niks an, had ze tegen Neeltje gezegd, ’t wos déér
vost donker en eng’.‘Nunnik mêns, hod Neeltje seit,
’t is gewoon een knobbelig endje land met veul
bome maar ook met durrepies en stadjes en ze
kenne déér merakels lekkere taarte bakke. En ’n
gróót end dot je déér krigt! Zó gróót dot ze ’t oppe
stikkebordje lége en met ’n gewone vurrik d’r bee. Je
ken don lekker deur bluve ete met gróte happe’.
‘Weet je wel Neeltje, dot ik nou héél aars teuge dat
Swarte Woud on kiek. Deuze taart fôlt hillegaar in
’t pultje’.
In het hotel kregen we een stevige boerenmaaltijd.
Niks mis mee, want er zaten ook twee vrije drankjes
bij.
‘Gut, zei Aaf, twie gelaggies die niks koste. Hoe moet
ik zèège dot ik een jenevertje wil’?‘Fraag maar om
Schnaps’.
Dat ene Duitse woord zou ze de hele week gebruiken,
ook al wist de serveerster het intussen ook wel en
bracht ze de borrel zonder het te vragen.
Affijn, weer te bêd. Eerst effe doesse. Puur glôdig, ’n
hóge instap, gien antislip, gien beugel on de muur
om je vost te houwe. Dus gooide Neeltje een handdoek oppe bóóm van de douchebak en ging déér op
staan.
Al gauw lagen de vrouwen – fris en fruitig – te snurken onder hun dekbedden.
‘Doe na Straasburreg. ’n Héle gróte stad.
De eerste dag zal ons nog lang heugen, want de reis
duurde 12 uur. Om half acht in de avond kwamen we
pas in het hotel aan en daarna was pas het diner. We
lagen d’r vroeg in.
Aaredaags ware we in Neustadt bee de Titisee.
’t Wos kiekerig weer maar we sowe gaan fare met ’n
soortement fon rondvaartbóótje. Doe ’t zo veert was
kwam ’t water met bakke na benede. Maar wee
zotte dróóg en doe ’t ferbee wos, wos de lucht olweer opklaard. Nou, en doe gonge fan ‘t end. Op ’n
terrassie met ’n bak koffie en een gróót end taart. Je
kon d’r nag met ’n stok niet overheen springe, glunderde Aaf.‘Hoe hiet deuze taart, vroeg Aaf. ‘Zwartwouderkersentaart’, antwoordde ik naar waarheid.
Een beetje regenachtig. We krijgen allemaal een
tramkaartje. Stef legt uit dat we op de ‘blauwe’ lijn
moeten rijden van A naar B. Dat wekt verwarring,
want menigeen denkt dat het een blauwe tram moet
zijn.
Neeltje neemt Aaf an de orrem os se instappe. ‘Kiek
Aaf, hier bove de deur kei je siên weer we na toe
gane. Elke keer os ie stopt telle. Os wee aans weer
ferom gaan, moete we net zó vaak stoppe en dan uutstappe’. ‘Ik hou jow orrem wel vost Neeltje, dan zel ik
niet in zeuve slóte tegliek lópe ...
Vandaar gaan we met een stads-treintje over
hobbelige kinderkoppies door de stad. Nou dat
valt helemaal niet mee. Gelukkig is er een geluidsinstallatie aan boord met 14 talen. Je kunt
gewoon Nederlands kiezen. ‘Wil je wel gloove
Aaf, dot ik hillegaar séére bonke hèèw? Dot gerommel over de stiêne is me slecht bekomme.
We doen eerst maar d’r es ’n bakkie’.
En toen was er ook nog levende muziek na het
eten. Een Duitse zanger, met accordeon.
‘Kiek, zei Aaf, hee houdt sien orreme stil, hee
trekt of duwt hillegaar niet on sien mook’.‘Nou je
’t seit, antwoordde Neeltje, ik siên olliên sien fingers bewege. Maar hee speult best wel aardig ok
ol ferstaan ik d’r niks fon’. ‘Kiek, dot stel fon de
dônsgroep doene de polka. Hoe ‘st mogelijk’.
De grote domkerk is nog gesloten. Iedereen gaat een
andere kant op. Vlak bij de kerk is de halte waar we
moeten opstappen. Neeltje en Aaf gaan naar “Musee
Alsacien”, een prachtig streekmuseum. Ook de domkerk komt aan de beurt. En weer lekkere taart en koffie, ook al zitten we nu dan in Frankrijk. Bij de terugreis
naar de bus slaan de zenuwen toe. Als Aaf en Neeltje
in de tram stappen horen ze nog net roepen: ‘Se gaane
de verkeerde kont op”. ‘Oe gut, roept Aaf, Neeltje wot
nou’? ‘Niks on de hand meike, wee gaan de goeie kant
op. Hoeveul haltes hodde we telt op de heenweg?
Zeuve? Nou, don weet je weer we d’r uut moete’. Gelukkig komt iedereen tenslotte weer bij de bus uit. We
doen gewoon erg veel en we zien dan ook veel. De dag
er op gingen we naar een openluchtmuseum en later
naar een glasblazerij.
De volgende ochtend kon je het volgende horen:
‘Neeltje, kom d’r uut wont ’t sontje skient de blare op
je kont, riep Aaf enthousiast’.‘Nou, nou, zei die, ken ’t
niet ‘n beetje minder?’
Het heeft zo moeten zijn. Een prachtige dag om naar
het bloemeneiland Mainau te gaan. Het werd een
schitterende dag. Wel veel wandelen, maar ontzettend veel te zien. Bij het diner zei Aaf: ‘Nou Neeltje, je
ken wel siên dot je nag niet veul in ’t sontje weest
bent, wont je neussie is hillegaar róód!’ En ’s avonds,
na het avondmaal, is er een mooie Bingo onder leiding
van Leontine.‘Ik win ok nooit ‘rs wot, begon Aaf, doe
Irene en Ilse de hoofdprijs wonne hodde’.‘Aaf, zie
Neeltje, wee benne gewoon veul gelukkiger in de
liefde’!
De volgende dag weer naar Frankrijk, naar Colmar
Een schitterende stad met veel vakwerkhuizen. Verzamelen op Place Unterlinden.
‘Nag iên dag te gaan. ’t Regent nou en dan. Eerst
gane we na de gróóste koekoeksklok fon de wereld. Déérna gane we na de hóógste waterval fon
Duitsland. ’t Ken zeker weer niet op fondaag. Ik
ben nag moêd fon guster’. ‘We gaan eerst effe
wot ete’. ‘Goed plan meike, dot gaat on! ’We
krege ’n bak soep dot net zó gróót wos os ’n handewasserskompie. Dot wos met recht ’n héle
hap, vertelde Aaf later gróós on de are vrouwe.
Met een parapluutje in de hand liepen de twee
vriendinnen rustig en kalm naar boven. Ze zagen
de waterval in al haar facetten en waren achteraf blij dat ze het gehaald hadden. Terug in het
hotel na het eten moe maar voldaan de koffers
pakken en vroeg naar bed. Morgen is het vroeg
dag.
Het regent nog altijd een beetje als we instappen.
Al snel zitten we op een autobaan en ‘reeje foor
de beuje uut’ zoals Aaf dat noemt.
Het diner in Nederland is niks bijzonders. Een
stamppot met een stuk vlees + toetje en weg wezen want de boot van half acht kan worden gehaald, denken ze. In Den Helder rent iedereen de
boot op. Sonja staat nog te modderen met haar
koffer in de ene en haar rollator in de andere
hand. ‘Laa ‘k je maar effe hellepe’, roept Aaf.
‘Tante Ko, kollempies on, we hale ’t wel, roept
Neeltje. Weer is jow rollatortje’? Die is nag onder
in de bus’.
Dan komt een bezwete chauffeur tevoorschijn
met de rollator. ‘Pieter bedankt’! De vier vrouwen gaan de boot op en op het autodek staat
Bart Tuitman.
We zwaaien en hij roept: ‘Ik docht, ik zel ‘m nag
maar effe teugehouwe’.
Tante Neeltje
Het Wagejot
Begin vorig jaar overleed Andri Binsbergen. De Oosterender was naast een fijne echtgenoot, vader en opa, ook een
enthousiast vogelaar. Menig uurtje bracht hij door in de
natuur en regelmatig deelde hij zijn belevenissen, middels
stukjes in o.a. de Texelse Courant en het Strender Nieuws,
met de rest van Texel.Onderstaand verhaal is als gewoonlijk verlevendigd met een door Binsbergen zelf vervaardigde tekening. Met dit keer in de hoofdrol: Texels eigen
eilandvogel: de scholekster.
Nederland is een dichtbevolkt landje met weinig natuur,
als je ons land vergelijkt met andere landen. Met een
land als Zweden kun je ons inderdaad niet vergelijken.
Daar lijkt de natuur oneindig, terwijl het land, dat vele
malen groter is dan het onze, slechts negen miljoen inwoners telt. Die bovendien in het zuidelijke kwartdeel
zijn geconcentreerd. Allemaal waar, maar toch is Nederland behoorlijk vogelrijk. Die vogelrijkdom is te danken
aan de enorme variatie van ons landschap en aan het
feit dat we in de trekroute liggen van noordelijke broedvogels. Vooral de Waddenzee is een trekpleister voor
haast ontelbare vogels. Het is in zijn soort een uniek gebied, dat een onmisbare pleisterplaats vormt voor
vooral strandlopers, waarvan tureluurs, roze grutto’s,
bonte strandlopers, scholeksters, wulpen, kanoeten en
bonte strandlopers de talrijkste zijn. Maar ook als
broedgebied is het waddengebied voor veel vogelsoorten van groot belang. Kluten, allerlei sterns en meeuwen, pleviertjes, landvogels als velduilen, blauwe kiekendieven, sprinkhaanzangers en blauwborstjes, om
maar een paar soorten te noemen, hebben hier hun
‘bolwerk’.
Wagejot
In het waddengebied springt Texel eruit met een aantal
soorten. Nergens zoveel lepelaars als hier bijvoorbeeld.
En nergens zoveel velduilen en blauwe kiekendieven. Vogels die op de ”rode lijst” staan omdat ze de laatste decennia sterk in aantal achteruit zijn gegaan. Reden om
zuinig te zijn op die vogels. Gelukkig broeden de meeste
vogels in beschermde gebieden, waar ze onder de hoede
van Staatsbosbeheer of de Vereniging Natuurmonumenten hun jongen kunnen grootbrengen. Of op de landerijen
van landbouwers die de nesten van weidevogels en andere soorten met de hulp van vrijwilligers beschermen.
Een van die beschermde gebieden in de buurt van Oosterend is het Wagejot. Wie een oude kaart van Texel bekijkt
(ik heb een stafkaart van 1947) zal tevergeefs naar dit gebied zoeken. Tot een jaar of dertig geleden bestond het
nog niet. Het is pas ontstaan tijdens de verhoging van de
waddendijk, in de jaren zeventig. Daarbij zijn veel bochten uit de dijk gehaald. Soms door de nieuwe dijk ’binnendoor’ te leggen, zoals bij het Wagejot en Ottersaat. Bovendien is door Rijkswaterstaat het een en ander aan
vormgeving gedaan. Dat is vooral goed te zien (en goed
geslaagd) bij Ottersaat.
Het Wajegot moest het tot voor kort doen met een smalle
landrichel en een rij stenen, wat eigenlijk onvoldoende
was voor het aantal broedvogels dat zich er wilde vestigen. Bovendien trad er wel eens verstoring op door mensen die de vogels van al te dichtbij wilden zien of fotograferen. Er bestond daarom bij de Vereniging Natuurmonumenten dat het gebied bezit, al jaren de wens het gebied
van meer landerijen te voorzien. Dat is de afgelopen winter gelukt toen er grond vrij kwam door afgraving in andere gebieden. Ik weet niet hoe anderen er over denken
maar ik vind het resultaat zeer geslaagd. Een deel van het
nieuw aangelegde eilandje is voorzien van schelpen. dat
heeft meteen een flink aantal sterns getrokken, visdiefjes, noordse sterns en dwergsterns. Ook het aantal kluten, dat de afgelopen jaren wat was afgenomen, lijkt
weer te groeien.
Jac. P. Thijsse
Ik vind het Wagejot een geweldig gebied voor vogels en
vogelkijkers. Broedvogels als kluten en bontbekplevieren
kunnen in het gebied zelf voedsel vinden, de sterns hebben de Waddenzee dichtbij om visjes voor hun jongen te
vangen. En de mensen kunnen alles van vrij dichtbij bekijken. Dankzij Natuurmonumenten, de in 1905 door Dr. Jac.
P. Thijsse en anderen opgerichte vereniging. Thijsse was
nauw bevriend met Jacob Daalder, van 1881 tot 1926
hoofd van de openbare school in Oosterend. Het is mede
aan die vriendschap te danken dat natuurmonumenten
zoveel reservaten op Texel heeft. Het beheer van al die
beschermde gebieden - De Schorren zijn daarvan veruit
het grootst - is bepaald geen sinecure.
Door bezuinigingen van de rijksoverheid ontvangen organisaties als Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer
steeds minder geld voor het beheer van hun reservaten
en voor aankoop van nieuwe gebieden. Hoewel de vereniging op Texel slechts drie vaste medewerkers heeft,
(Erik Mankveld, Loran Tinga en Eckard Boot) wordt er heel
wat werk verricht, mede door de inzet van een actieve
groep vrijwilligers.
Er is een klankbordgroep die met de medewerkers overlegt en adviseert over het werk van de vereniging op
Texel, er is een groep die helpt bij het onderhoud van terreinen en er zijn vrijwilligers die rondleidingen verzorgen
op De Schorren en in Waalenburg.
Ochtenduren
Deze keer heb ik eens geen vogels onder de loep genomen, maar een vogelgebied dat voor Oosterenders naast
de deur ligt. Vooral in deze tijd van het jaar, als de vogels
broeden en deels al jongen hebben, is het een feest om
vanaf de weg of de berm naar de vogels te kijken. Mijn
devies: Ga eens vaker naar het Wagejot en geniet van de
vogels. Bedenk wel dat je de meeste vogels ziet tijdens
hoogwater en dat daarnaast de ochtenduren het best zijn
omdat je dan de zon in de rug hebt. Een logische conclusie
lijkt dat je dus ’s middags vanaf de oude dijk aan de achterkant van het gebied zou kunnen kijken. Gebleken is
echter dat er mensen, soms zelfs met een hond, over de
dijk liepen en dat er zwermen vogels opvlogen. Niet doen
dus. Dat er mensen vanaf de weg langs de waddendijk kijken, daaraan zijn de vogels gewend.
Andri Binsbergen
Dorpenronde Texels Welzijn september-oktober 2016
Het thema van deze dorpenronde is “Zelfredzaamheid
en veiligheid in en om het huis”. Mensen willen graag zo
lang mogelijk zelfstandig wonen en de regie kunnen
houden over hun eigen woonsituatie en leefomgeving.
Maar daarbij is de veiligheid van de directe omgeving
wel belangrijk.
Daarom willen Nel Vermeulen en Ans Steenvoorden van
het Rode Kruis Texel, op uitnodiging van Texels Welzijn,
een presentatie verzorgen over zelfredzaamheid én veiligheid. Want hoe groot is eigenlijk ons risicobewustzijn, wat
kunnen we zelf doen om een veilige en prettige woonomgeving te creëren, hoe veilig is mijn thuissituatie en leefomgeving voor bijvoorbeeld brandgevaar en gladheid, kan
ik mijzelf verzorgen bij een verwonding en weet ik wie ik
kan bereiken in tijden van nood. Korte filmpjes zullen tijdens deze presentatie enkele voorbeelden laten zien en
met behulp van een kleine test kunt u meteen zelf de veiligheid in en om úw huis beoordelen. En natuurlijk is er ook
alle ruimte voor uw eigen vragen.
De Cocksdorp
Den Hoorn
Oosterend
De Koog
Oudeschild
Den Burg
De Waal
maandag 26 september
dinsdag 4 oktober
donderdag 6 oktober
woensdag 12 oktober
woensdag 12 oktober
dinsdag 18 oktober
woensdag 19 oktober
10.00 uur
10.00 uur
10.00 uur
10.30 uur
14.00 uur
10.00 uur
10.30 uur
Iedereen is van harte welkom bij deze bijeenkomsten die
plaatsvinden in de eigen dorpshuizen en in Den Burg in De
Buureton (Beatrixlaan 43)
Aanmelden is niet nodig en deelname is gratis.
Fitheidstest Sociaal Vitaal Texel
Texels Welzijn en Sportservice Texel bieden inwoners
van 65 jaar en ouder de unieke mogelijkheid om gedurende een periode van 12 weken deel te nemen aan het
project Sociaal Vitaal Texel, met als doel de zelfredzaamheid van ouderen te behouden (preventie) en, indien
mogelijk, te verbeteren. Want uit onderzoek blijkt dat
met het ouder worden het op peil houden van fitheid en
gezondheid steeds belangrijker wordt.
Locaties
De fitheidstest zal nu plaatsvinden in de maanden augustus en september:
Den Hoorn, dorpshuis De Waldhoorn,
dinsdag 30 augustus van 10:00 uur – 12:00 uur.
Oosterend, dorpshuis De Bijenkorf,
donderdag 1 september van 10:00 uur – 12:00 uur.
Den Burg, De Buureton, Beatrixlaan 43,
vrijdag 2 september van 10:00 uur – 12:00 uur.
De Cocksdorp, dorpshuis Het Eierlandsche Huis,
dinsdag 6 september van 10:00 uur – 12:00 uur.
De Koog, dorpshuis De Hof,
donderdag 8 september van 10:00 uur – 12: 00 uur.
De Waal, dorpshuis De Wielewaal,
De datum is nog niet bekend.
Oudeschild, dorpshuis ’t Skiltje,
de fitheidstest is al eerder aangeboden.
Aanmelden
Aangepaste planning
Voorafgaand aan de deelname aan Sociaal Vitaal Texel
wordt aan de belangstellende inwoners van Texel van 65
jaar en ouder de gelegenheid geboden om eerst hun fitheid te testen. In de vorige Leef Tijd werd u al uitgenodigd
om deel te nemen aan het project Sociaal Vitaal Texel. En
u heeft hier in grote getale gehoor aan gegeven, zodanig
dat wij de planning dan ook hebben moeten aanpassen.
Iedereen, die zich heeft aangemeld, ontvangt een persoonlijke uitnodiging met datum en tijdstip, waarop
men verwacht wordt. Heeft u zich nog niet aangemeld
dan kunt u op werkdagen tussen 9:00 en 11:00 uur bellen met Texels Welzijn tel. 312696 of Sportservice tel.
322815.
Sponsoren
Het project Sociaal Vitaal Texel wordt ondersteund en financieel mede mogelijk gemaakt door het Texelfonds,
Stichting Samen één Texel, Raboton, TESO en Stichting
Emilia Gollards.
Aankondiging theaterreizen
Texeltours organiseert in het 4e kwartaal 2016 theaterreizen naar de hier vermelde musicals. Reserveren kan
direct via telefoon 0222-315555 of via e-mail
[email protected].
Ciske de Rat
De musical vertelt
het beroemde verhaal van het Amsterdamse straatschoffie. Ook het
verhaal van de volwassen Cis de Man
wordt verteld.
Texeltours verzorgt een arrangement op zondag 10 december 2016. Prijs per persoon € 87,00 inclusief ticket,
busvervoer en TESO.
Soldaat van Oranje
Als de Duitsers in 1940 Nederland binnenvallen, hebben
de Leidse studenten een onbezorgd studentenleven. Als
donderslag bij heldere hemel blijft niets hetzelfde. De
oorlog zet alles op z’n kop. Iedereen moet eigen keuzes
maken. Texeltours verzorgt een arrangement op zondag
24 juli en zondag 16 oktober 2016. Prijs per persoon €
95,00 inclusief ticket, busvervoer en TESO.
The Lion King
Aan de ongestoorde jeugd van Simba komt wreed een
eind als oom Scar door dodelijk verraad de macht grijpt.
Texeltours verzorgt een arrangement op zondag 24 juli en
zondag 6 november 2016. Prijs per persoon € 95,00 inclusief ticket, busvervoer en TESO
Melissa Hager.
Landbouw op Texel: smaak en aanbod!
Texel maar verwend als het gaat om
smaak en aanbod.
We groeien halverwege deze eeuw
naar een wereldbevolking van 10
miljard mensen. Nu is dat nog 7 miljard. Als gevolg van deze explosieve
groei in combinatie met klimaatverandering en een tekort aan zoet water en landbouwgrond, wordt de
voedselvoorziening volgens deskundigen een probleem. Op verschillende fronten werken voedselpioneers aan een oplossing.
Op Texel zitten we gelukkig dicht bij
het vuur. Onze agrarische sector is
aanzienlijk. Het aanbod van Texelse
landbouwproducten is groot en van
goede kwaliteit. Onze agrarische
sector is om meerdere redenen belangrijk voor Texel. Om te beginnen
biedt zij werkgelegenheid, één op de
tien Texelaars werkt in de landbouw.
Daarnaast is het boerenlandschap
een essentieel onderdeel van ons
toeristisch visitekaartje. Maar het
belangrijkste is dat de sector in ons
voedsel voorziet. Ik koop mijn aardappelen en uien en zoveel mogelijk
ander groente en fruit bij de boerenstalletjes langs de weg. Wij zijn op
Anders dan wij op Texel heeft de internationale overheid zorgen om de
wereldvoedselproductie in de toekomst. In 2014 publiceerde de
Verenigde Naties - waarvan bijna ieder land ter wereld lid is - het rapport “Kleinschalige, organische landbouw, de enige manier om de wereld te voeden”. Het rapport bevat
bijdragen van meer dan 60 experts
over de gehele wereld. Gepleit
wordt voor een aantal veranderingen op het gebied van voedselproductie, landbouw, veeteelt en handel. Gebruik van andere technieken
moeten worden bevorderd evenals
kleinschalige landbouw. Gebruik van
kunstmest en andere toevoegingen
moeten worden gereduceerd. Als
voorbeeld wordt genoemd de toepassing van bodemorganische koolstof. De opslag van koolstof in de bodem helpt in de strijd tegen verhoogde koolstofconcentraties in de
atmosfeer en daarmee tegen klimaatverandering.
Duidelijk is dat de landbouwsector
hard nodig is. Maar er is wel een
spanningsveld tussen natuur en
landbouw. Natuurorganisaties pleiten voor bescherming van kwetsbare natuurgebieden. Zij verzetten
zich tegen steun aan boeren welke in
hun ogen ten koste gaat van de natuur. In Nederland vindt dat onder
andere zijn uitwerking in Natura2000-gebieden dat zich richt op
behoud en ontwikkeling van natuurgebieden. De Texelse boeren zien
dergelijke ontwikkelingen met lede
ogen aan daar dit ten koste gaat van
schaarse landbouwgrond. Op een eiland kun je het landbouwareaal immers niet uitbreiden.
Ook elders wordt naarstig gezocht
naar manieren om de schaarse,
vruchtbare landbouwgrond zo efficiënt mogelijk aan te wenden. Een
hele bijzondere gedachte vind ik die
van de verticale akkerbouw in stedelijke gebieden. Het verbouwen van
voedsel op de muren van moderne
kantoorgebouwen, scholen en winkelpanden brengt meerdere voordelen. Er is geen landbouwgrond nodig
en er is minder water nodig. Ook
scheelt het in de brandstof voor
transport. De consument is immers
dichtbij in de grote stad.
Een hele andere insteek is die van
een Israëlisch bedrijf. Zij zoekt de oplossing tegen voedselschaarste in
andersoortig voedsel. Hun antwoord
op het voedselprobleem: insecten.
Insecten bevatten voedzame stoffen
en kunnen zonder veel moeite in
grote aantallen gekweekt worden.
Ook op Texel is men innovatief maar
dan op een manier die mij meer aanspreekt dan de Israëlische aanpak.
Vorig jaar is hier een proef afgerond
rondom het opvangen van zoet water, dat tijdens droge perioden kan
worden gebruikt. En het Zilt Proefbedrijf op Texel richt zich op de teelt
van gewassen die gedijen in verzilte
grond. Vooral aardappelen blijken
het goed te doen. Onze aardappel
wint internationaal ook terrein omdat voor het telen van aardappelen
veel minder water nodig is (287 liter
per kilo) dan voor de productie van
rijst (5000 liter per kilo). Kortom,
onze agrarische sector speelt goed in
op de ontwikkelingen. Daarnaast
wordt vanuit de Texelse landbouw
de samenwerking gezocht met natuurorganisaties en overheden, ook
door jonge agrariërs. Geen zorgen
dus over de toekomst van de Texelse
landbouw. Die is in goede handen.
Hennie Huisman
Wethouder Landbouw
Seumer op ‘t end
Nodig
Eerst had ie in de skuur speult. Met sien finger over de
golfplate. Dot maakte een mooi geluud maar hee brande
sien finger zówot, het iezer was heet fan ‘t sontje. De garage maakte ok geluud, as ie warm wier, dan pingelde die
een beetje. Vroeger fond hee dat eng. Hee most nodig!
Hee had sien blauwe wolle broekie an met een wolle galgie kruuselings over sien skouwer fon achter naar fore en
deer vast met ien gróóte knóóp. In sien pijpies sat hillestiek; dot knelde een tikkie. Met wieje pijpies kon je
makkelijker piese, nou most hee alles late sakke. Maar
gien mens kon ‘m sien, want hee sting achter de boom.
Die boom was de allergrooste in de stréét, sien armpies
konne der gieniense omheen zo gróót.
Knien
Der lagge ok een paar ouwe planke achter de boom en
deer onder zatte pissebedde, duuzendpóóte en orekrupers. Orekrupers deer griêsde hee fon en die dorst hee
niet te pakke. Souwe de wortels al groeit weze? Twie
weke terug wosse se saait. He trok er ien uut, maar die
was nag dun en bléék. Ut knien sow hum wel lusse. Hee
sat in de ren en hiette Stampertje. ‘t Knien was wit en
groot; ‘t sow jonkies krigge. ‘t Mog fan vader. Ze hadde
der mee naar buurmon Slik weest en die wos der mee de
boet ingaan. Maar Ellen en hee moste bute bluve staan.
Doe hoorde je bonkerdebonk in skuurtje en doe was ‘t
klaar en mogge ze Stampertje weer mee naar huus neme.
Zo had ie een tiidje naast ‘t hok leege denke. Met sien finger aaide ie Stampertje sien neus. Sien finger leek wel wat
op t worteltje’, docht ie en doe haalde ie gauw sien finger
terug. Hee had ok een nuwwe skop, bee Grietje Bas fondaan, een echte iezere. Blauw wossie met een houte
steel. Wot sow ie déér es mee kenne doen?
Skuufeldeskuufel
Effies later was hee in ‘t mishok klomme. As je met je skop
déér in poerde, dan dampte ‘t. ‘t Rook er naar bladere in
de herfst, maar dan effies fiêzer. ‘t Stek rook veul lekkerder. Naar karrebeleum. Met sien armpies over mekaar
hing ie een tiedje over ‘t stek. De koeie fan Boogaard liepe
in ‘t land. Gróót wasse ze. Ik ben ok gróóter dogt ie.
Gróóter as dot ik wos. Sow ik? Sow ‘t lukke? Ien knie hot
hee al over de rand, nou nag een wuppie en déér log ie al
dwors over de rand. Nou wier ’t griêzelig, want tussen ‘t
stek en de sloot wos maar een smal stróókie. Maar met
sien fingers an ‘t randje fan ‘t stek ging ie skuufeldeskuufel zo tot achter bee Riemers.
Heintjevaer
Stiekelvissies
En doe sag ie ze… in de slóót… stiekelvissies. Achter bee
dikke Merie log een sinke emmer. Met sien sandale uut,
in sien iene hand de emmer en met sien aare stevig in ’t
gras, skoof ie stadig an naar benede. Nag een klein stukkie,… ‘n héél klein stukkie most ie nag. Maar déér begon
hee te gleje en doe gong ie plonsieploemp te water en…
veerder, nag veerder, de sachte prut in. ’t Blauwe broekie
wos nou hillegaar swart worre, allienig ‘t bandje wos nag
blauw. Drupend is hee der uut klomme en doe skreeuwend, bee Riemers deur de steeg en om ‘t huus heen,
naar sien moeder gaan.
Omoe sag m gaan en seit “Oe deer gaat Cor” Maar helaas
foor moeder Grietje, was dut niet de leste keer dot Cor
Trap “de skrik fan de stiekelvissies en de gróótste vriend
fan Heintjevaer” stinkend fon de smurrie en dweildeurnot, sien eige meldde in de beekeuke.
(Stiekebaarsie of stiekelvissie ok wel spierinkie)
Cor Trap, Oosterend
COPD koor “DE DUUNPIEPERS” nodigt u uit:
Om gezondheid van mensen met ongezonde longen te verbeteren en hun kwaliteit
van leven te bevorderen.
Voor wie graag wil zingen repeteren we in “De Buureton” op woensdagmiddag van
13.45 tot 15.15 uur.
Voor inlichtingen: Nelleke Schreur, 0612095784 of Texels Welzijn, 312696.
Nieuwe leden met COPD, astma, hyperventilatie enzovoorts zijn van harte welkom.
COPD:
Ik vind het koor erg
leuk.
Ik krijg mijn ademhaling
beter onder controle en
ga er zeker mee door.
81 jarige COPD’er:
COPD:
Ik was uitgezongen bij andere koren maar ik hou van zingen en dit koor was
een kans.
Je moet goed op je
ademhaling letten en
oefenen.
Door ontspannings-, ademhalings- en zangoefening en leuke muziekkeuze
ga ik opgewekt naar huis. Ik heb minder moeite met lopen.
Nu kan ik weer trappen
lopen op de boot.
COPD:
Hyperventilatie:
Ik ga altijd zwemmen met een maatje, die zwem ik nu voorbij sinds ik op
het koor zit.
Het koor ervaar ik als
positief, zingen is erg
ontspannend.
Mijn volgende doel is de borstcrawl.
Door het koor is mijn medicijnverbruik verminderd, daar ben ik blij om.
Aan de ontspanningsen ademhalingsoefeningen heb ik veel. Ik heb
geen aanval meer gehad.
COPD / boezemfibrilleren:
Astma:
Ik kijk er elke week naar uit. Van de ontspannings- oefeningen word ik helemaal relaxed.
Sinds ik op het koor zit
kan ik hoger zingen en
de toon langer aanhouden dan voorheen.
Elke keer als ik thuis kom denk ik, ha, ik heb weer wat ruimte.
Ik wist niet dat je bij oefeningen en zang zoveel baat kan hebben.
Ook fietsen is geen probleem meer.
TEXIT
De kogel moet nu maar eens door de kerk. Onze grote
eilandbuur aan de andere kant van de Noordzee heeft
het goede voorbeeld gegeven met hun Brexit. Zij stappen uit de Europese Unie (EU). Dat voorbeeld moeten
we als Texel volgen met een Texit, het verlaten van de
EU. Dit betekent echter dat we dan ook het Koninkrijk
der Nederlanden vaarwel moeten zeggen, omdat ons
land in de EU wil blijven.
Een republiek
Met Texit gaat een grote wens van bewoners van Texel in
vervulling; een eigen staat. De nieuwe naam wordt dan
Republiek Texel, want een koninkrijk zit er niet in of we
moeten een koning/koningin zoeken en hem/haar kronen tot vorst van Texel. Moet wel iemand alleen zijn,
want anders krijg je weer een troonopvolging van kinderen of naaste familie. In plaats daarvan zal een president worden benoemd, die samen met het parlement
van Texel ons eiland bestuurt. Het parlement is er al in de
vorm van de gemeenteraad met de burgemeester als premier.
Financiën
En ja, de financiën moeten natuurlijk in orde zijn. We zullen, hoe pijnlijk ook, meer gemeentebelastingen moeten
gaan betalen. Gelukkig kunnen we extra inkomsten krijgen door het aantal slaapplaatsen te verhogen tot
100.000, maar dat moet lukken met een negende plaats
bij Lonely Planet. Wel moeten we zorgen dat de president
financieel aan banden wordt gelegd, want voordat je het
weet heeft hij of zij een nieuw jacht aangeschaft en een
huis in het buitenland gekocht, bijvoorbeeld op de Veluwe. Nee, onze republiek moet op haar centen passen.
Handhaving
Verkiezingen
Wel moeten na de zelfstandigheid zo snel mogelijk verkiezingen worden gehouden, want de huidige bezetting
van de raad is een te zwak geheel in de nieuwe republiek.
Een zelfstandig land buiten de EU moet landgrenzen kennen met een douane aan de grens. Onze grens ligt bij de
loketten van de TESO in Den Helder. Deze loketten kunnen worden bemand door douaniers en dat kunnen de
huidige loketmedewerkers zijn die een cursus 'hoe word
ik douanier' hebben gevolgd. Nederland wordt voor ons
buitenland. We moeten zorgen dat we zelfvoorzienend
zijn, ook op het gebied van het leveren van energie. We
kunnen de elektriciteitscentrale in Oudeschild weer opstarten. Energie voor de verlichting op Texel is niet meer
nodig. De “pikkenachten” zijn we bijna al gewend, hetzelfde als het branden van de verlichting overdag. Alles
uit is het devies.
Een grote voorwaarde is de uitbreiding van het aantal politiemensen. We kunnen niet volstaan met een paar koddebeiers. Een eigen ME is het overwegen waard. Deze
eenheid kan tijdens de vakantietijd ingezet worden om
tucht en orde te handhaven in De Koog. Voor de rest hebben we niets meer nodig. Scholen, wegen, fiets- en ruiterpaarden, een haven, hulpdiensten, de Zandkoog, een
groot en mooi winkelbestand en nog vele andere zaken.
Daarbij mag de Hopper zeker niet vergeten worden. Nee,
we hebben in Nederland niets meer te zoeken.
Buitenland
Of toch wel? We moeten straks bijvoorbeeld wel naar het
buitenland om een ziekenhuis te bezoeken. En wie weet
vraagt straks het Gemini geld aan buitenlanders voor het
bezoeken van artsen en opnames in hun ziekenhuis. Maar
ja, dat moeten we op de koop toe nemen. 1 januari moet
de republiek een feit zijn. Een goede president is al aanwezig. Zijn naam: Henk Snijders. Stem straks op hem en
alles zal goed komen. Leve de vrijheid, leve Texit.
Henk Snijders
Wisseling bij reiscommissie Seniorenvereniging Texel
heeft gegeven, zijn werkzaamheden voor de reiscommissie na de reis naar
het Zwarte Woud te willen
beëindigen.
Gelijktijdig droeg de reiscommissie Fer Gieles voor
om de opengevallen plaats
binnen de reiscommissie in
te nemen.
Het secretariaat van de
reiscommissie heeft enige
tijd geleden aan het bestuur van de Seniorenvereniging meegedeeld, dat
Piet Hopman te kennen
Het bestuur van de Seniorenvereniging Texel vergadert niet in de maanden
juli en augustus. Om te
voorkomen, dat de voordracht van de reiscommissie dan pas in september
door het bestuur zal kunnen worden bekrachtigd,
heeft de besluitvorming
hierover reeds in de bestuursvergadering van 6
juni 2016 plaatsgevonden.
Het bestuur heeft tijdens
die vergadering unaniem
de voordracht van de reiscommissie gehonoreerd
en Fer Gieles officieel tot
lid van de reiscommissie
benoemd.
Het statutair voor de reiscommissie opgestelde reglement zal in verband met
deze wijziging binnen de
reiscommissie uiteraard
worden aangepast. Tijdens
de op 15 juni 2016 gehouden evaluatievergadering
over de reis naar het
Zwarte Woud hebben de
reiscommissie en de deelnemers aan deze reis afscheid van Piet Hopman
genomen.
Willem Vlas
Ingezonden brief
Welkom en dank
Nadat er vorig jaar twee
leden van de reiscommissie waren gestopt
(Klaas van Tatenhove en
Jan Geus) heeft nu ook
Piet Hopman te kennen
gegeven dat hij wil stoppen met deze functie.
Wij respecteren dit besluit.
We vinden het fijn dat
Fer Gieles bereid is om
het stokje van Piet over
te nemen. Samen met
zijn vrouw Lies heeft Fer
al aardig wat reisjes gemaakt. We zijn dan ook
heel blij met zijn reiservaring en inbreng in onze
commissie. Fer ook vanaf
deze plaats heten we je
nog een keer hartelijk
welkom in ons “clubje”.
Piet, jou willen we hier
van harte bedanken voor
je waardevolle kennis en
bijdrage en al het werk ,
dat Je de afgelopen zes jaar
voor de reiscommissie hebt
gedaan. Zo zorgde je er o.a.
voor dat er een berichtje in
de Texelaar kwam en je rijk lid van de commissie.
maakte ook altijd de in- Nogmaals onze hartelijke
schrijfformulieren. Kortom dank voor je inzet.
je was voor ons een belangRoelie, Guusje en Tjitske
Leef-Tijd wordt u gratis aangeboden door:
Seniorenvereniging
Texel
Texels Welzijn staat voor:

Het aanspreekpunt voor burgers, in ieder dorp op
Texel (ieder dorp kent zijn eigen ‘dorpswerker’), bij
alle vragen op het gebied van welzijn en maatschappelijke ondersteuning

Het bieden van een laagdrempelige toegang bij vragen, aanvragen én herindicaties in het kader van de
Wmo

Ondersteuning vanuit het maatschappelijk werk

Vragen of wensen van vrijwilligers

Vragen over vrijwilligerswerk

Vragen of wensen van mantelzorgers

WonenPlus; diensten als Tafeltje Dekje, ziekenhuisvervoer, klussen, …

55+ in beweging; wekelijkse bewegingsactiviteiten
‘op ieders maat’

Ontmoeting, ontspanning en ontwikkeling; activiteiten op het gebied van cursussen, sport en spel, muziek en dans, gezamenlijke maaltijden, preventie en
voorlichting, Café Doodgewoon, Mantelzorgpodium,
…
Neem voor vragen of verdere informatie contact op met:
Texels Welzijn tel. 0222 312696
Mail: [email protected]
óf bezoek onze website www.texelswelzijn.nl
Bezoek: De Buureton, Beatrixlaan 43, 1791 GA Den Burg
Of bezoek de wekelijkse inloopspreekuren van onze
dorpswerkers in de verschillende dorpen op Texel:
Eierlandsche Huis
De Cocksdorp
De Waldhoorn
Den Hoorn
De Hof
De Koog
De Wielewaal
De Waal
’t Skiltje
Oudeschild
De Bijenkorf
Oosterend
maandag
10.30 – 11.30 uur
dinsdag
10.00 – 11.00 uur
woensdag
10.00 – 11.00 uur
woensdag
10.30 – 11.30 uur
woensdag
13.30 – 14.30 uur
donderdag
09.30 – 10.30 uur
Leden van Seniorenvereniging Texel kunnen onder andere
gebruik maken van:
 gratis invullen van de jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting en de aanvragen t.b.v. toeslagen. (Bij huisbezoek
wordt een kleine vergoeding berekend).
 korting bij een aantal Texelse detailhandelszaken
(Zie elders in dit blad).
 korting op de door Seniorenvereniging Texel georganiseerde uitstapjes.
 korting op de door Seniorenvereniging Texel georganiseerde computercursussen.
Leden van Seniorenvereniging Texel krijgen indien gewenst:
 hulp en advies over vragen ten aanzien van Wmo, Zorg
en Welzijn.
Seniorenvereniging Texel beijvert zich onder andere in:
 het scheppen van voorwaarden ter verbetering van de
sociale binding binnen de leeftijdsgroep.
 het geven van onderricht en het scheppen van voorwaarden voor educatie en ontwikkeling van de leden.
 het bieden van participatiemogelijkheden en lokale belangenbehartiging op Texel
 het vertegenwoordigen van de leden in verschillende
klankbord- en adviesgroepen.
LEDENADMINISTRATIE: Gonda Dijksma
telefoon 0222-318685, e-mail [email protected]
Willem Vlas, voorzitter
Wilsterstraat 32, 1791 XT Den Burg. Tel. 0222-313692
Portefeuille: eindredacteur redactie Leef-Tijd, Webredacteur
Ineke Kuipers, penningmeester
Beatrixlaan 21, 1791 GA Den Burg. Tel. 0222-315347
Portefeuille: Computercursussen
Lydia Blok, secretaris
Vloedlijn 46, 1791 HK Den Burg. Tel. 06-18347334
Portefeuille: Webredacteur
Marijke Otten, algemeen bestuurslid
Epelaan 42, 1796 AT De Koog. Tel. 0222-327010
Portefeuilles: Wmo, Zorg en Welzijn, Belasting, koopkracht
en bijzondere bijstand.
Tom Steenvoorden, algemeen bestuurslid
Kikkertstraat 84, 1795 AE De Cocksdorp Tel. 0222-316656
Portefeuilles: Advertentiecolportage Leef-Tijd, Wonen en
woonomgeving, Informatie en communicatie
Guusje Witte, algemeen bestuurslid
Molenstraat 20, 1791 DL Den Burg. Tel. 0222-314171
Portefeuilles: Reizen, lief en leed, Verkeer en Vervoer
Gonda Dijksma, algemeen bestuurslid
Oosterweg 22, 1794 GL Oosterend. Tel. 0222-318685
Portefeuille: Computercursussen, Ledenadministratie