Transcript Interview - Soirée Harira

SoiréeHarira:Ruimtemakenvoordiversepraktijkeninhet
cultureleveld
Op2decemberorganiseertDēmosindeHandelsbeurs“SoiréeHarira”,eenmultidisciplinaireavond
waardiverseartiestenhetpodiumkrijgen.DitkadertindenieuweprogrammalijnCircuit-D,waarbij
Dēmos in de eerste plaats autonome cultuurproductie wil ondersteunen. Saskia Vannieuwenhove
sprakmetMehdiMaréchal,stafmedewerkercultuur&interculturaliteitbijDēmos.
KanjeindeeersteplaatseenskortuitleggenwatDēmospreciesdoetbinnendecultuursector,en
meerbepaaldrond‘interculturaliteit’,wantikdenknietdatiedereendeorganisatiekent.
VanuitDēmoszettenwealsVlaamskenniscentrumaltientallenjareninopwatalgemeen“de
participatievanEtnisch-cultureleMinderheden”aancultuurgenoemdwordt.Maw,vanuiteen
strevennaareencultureledemocratiewillenwedatzoveelmogelijkmensen,ongeachthun
herkomstoforigine,kunnendeelhebbenaanhetcultureleleveninVlaanderen.Jekandatzeer
klassiekinvullenalseensoortvanveredeldecultureleintegratie:zoveelmogelijk“anderen”laten
deelnemenaan“ons”cultureleleven.Maardangajeuitvaneendominantecultuurwaarmensen
die(nog)niettotdiedominantecultuurbehoreneenplaatsinmoetenvinden.Dieplaatswordtdan
doordedominantecultuurgecreëerd.Datisnatuurlijkeenzeerpaternalistische,zelfsneokoloniale
interpretatievaninterculturaliteit,ennietdeonze(lacht).
Hoezienjulliedatdan?Ofbeter,welkeinterpretatiegevenjullieaaninterculturaliteit?
Interculturaliteitisnietzozeereenopdrachtvoordecultuursector,hetgaatruimerdandat.Hetis
eenherdefiniëringvandecultuursectorinhetkadervandeveranderendemaatschappelijkerealiteit.
Deuitdagingismeerhoejealssamenlevingdenodigeerkenningkangevenaandezeerdiverse
vormenvancultureleexpressie,culturelereferentiekadersenformatsvanculturelebelevingdieerin
aanwezigzijn,zonderdaarbijmensenteveeloptedelenincategoriën.Maw,ruimtemakenvoorde
autonomecultuurproductievanalleculturelegemeenschappendieeensamenlevingrijkis,vanuit
eenfundamenteelgelijkwaardigheidsbeginselenvanuitdeerkenningdaterindezesamenleving
geendominantecultuurmeeris.Datniet-categorialeisbelangrijk,wantikdenkdateenculturele
gemeenschapnietlangernoodzakelijksamenvaltmetetnisch-culturelegemeenschappen.Datzoude
matevanhybriditeitenkruisbestuivingbinnenhetcultureleveldonderschatten.
WatisCircuit-Denhoespeeltdezeprogrammalijndaninopdieveranderendesamenleving?
VanuitdeDēmosprogrammalijn“interculturaliteit”hebbenweonsdedeafgelopenjarenvnlgericht
opdecultuursector:onderzoeken,publicaties,seminariesenrondetafelgesprekkenmet
sectororganisaties.Datwasnuttigekennisverwervingmaaranderzijdssteldenweookvastdatde
concreteveranderingenslechtstraagopgangkwamen.Misschienwarenweteveelbezigmetde
nodenvandesectoripvmetdenodenvandezgn.“doelgroep”?Desectoris(vaakmetdebeste
bedoelingen)nogsteedsvooralbegaanmethettoeleidenvaneen“divers”publieknaar“zijn”
cultureelaanbod.Degrootsteuitdagingvoorhenlijkttezijnomeen“gekleurd”publiektebereiken.
Hetaanbodwaarmeedatpubliekdanbereiktmoetworden,wordtzeldeninvraaggesteld.Uitalle
1
gesprekkenenonderzoekenkomjeechtersneltotdeconclusiedatpublieksbereiknietkan
losgekoppeldwordenvanhetaanbod.Datiseenuniverseelgegeven:mensengaankijkennaariets
datheninteresseert,waarinzezichherkennen.
Julliehebbenhetdusopeenbepaaldmomentovereenandereboeggegooid?
Weblijvenuiteraardaandachthebbenvooronderzoekenuitwisselingtussensectororganisaties,
maarsindseenpaarjaarhebbenwetochmeeraandachtvoordenodenvandedoelgroepzelf.
Diverseartiestenhebbennoodaaneeneigenplekomterepeteren,noodaanprofessionele
ondersteuningopmaat(technisch,dramaturgisch,muzikaal,etc.),noodaanmiddelenomeigen
productiestekunnenrealiseren,inhuneigencultureletaaltekunnenspreken,eigenprojectente
kunnenrealiseren,etc.Webeslotenomnietlangertesprekenvanhetinterculturaliserenvande
cultuursectormaarvan“ruimtemaken”binnendecultuursector.Ditwerddenieuweprogrammalijn
“Circuit-D”.Die“D”staatvoorverschillendezaken:Débrouillards(plantrekkers),Deculturaliseren,
DekoloniserenenDirecterepresentatie.Mawbinnendieprogrammalijnondersteunenwedie
vormenvancultureleexpressieenbelevingdiezichmanifesterenindesamenlevingzonderdaar
subsidiesoferkenningvoortekrijgen,expressievormendienietkunnenofwensengereduceerdte
wordentotéénelementvanhuncultureleidentiteit.Westappenafvanhettoeleidingsverhaal,het
achterstandsdenkenenhet“kansengeven”envertrekkenvanuithetautonomeondernemerschap
vandediverseartiesten.
Hoegaatdatdanconcreetinzijnwerk?Watdoenjullieprecies?
Indeeersteplaatsishetnodigomdezakenomtedraaien:nietlanger“hoekaneendiverspubliek
toegeleidwordennaarhetcultureleaanbod”en“hoekunnendebestaandesectororganisaties
representatieverwordenvoordesamenleving”maar“hoekanruimtegemaaktwordeninhetveld
vooreennieuwcultureelaanbod”en“hoekunnenweerkenninggevenaannieuwespelersindat
veld”.Indiezinwillenwedecultuursectoreerderveranderendanhervormen.Weondersteunende
autonomecultuurproductievanverschillendeartiesten,verenigingenennetwerkendieactiefzijnin
hetinformelecircuit1.Wevertrekkenvandevaststellingdatdecultuurbelevingbinnenverschillende
culturelegemeenschappeneenfeitisendatwedezeduseerderinhuneigenheidendiversiteit
moetenerkennenenversterken,eerderdanzetewillentoeleidenofinkapseleninformatsof
projectendiezijnietzelfbepalen.Webrengeninformelecircuitsinkaart,gaanindialoog,luisteren
naarhunnodenengaanindiezinondersteuningbiedenopmaat.
Hoekijkendieartiestendiemomenteelindieinformelenetwerkenactiefzijndaarzelfnaar?
Erwordeninverhoudingveelmeerinitiatievenuithetgesubsidieerdeveldondersteundomdingen
tedoenvoordeverschillendegemeenschappendandaterruimtewordtgemaaktvoorhenomhun
eigendingtekunnendoen.Datkweektheelwatfrustratie.Denodenvandiverseculturele
gemeenschappenenartiestenzijnimmersandersdandievansectororganisaties:dielaatstenwillen
vooraleengekleurdpubliekomhunsubsidiesvoordiversiteitterechtvaardigen,deeerstenwillen
vooralerkenningvoorhunartistiektalentendenodigelogistiekeen/ofprofessioneleondersteuning.
Tochzijndienodennietperdefinitietegengesteld:alsjeruimtemaaktvoordiversecultuurproductie
1
Onderhetinformelecircuitverstaanwedenetwerkenvancultureleproductieenpresentatiedienieterkendwordendoorhet
kunstendectreetendusgeensubsidiesontvangenvoorhunwerking.
2
enbeleving,bereikjeookeendiverspubliek.Inzekerezinishetduseerdercomplementairenkan
desectornetdevruchtenplukkenvandieopeningnaarnieuweformatsenpraktijken.
Waaromgebeurtdatdannog“teweinig”zoalsjezegt?Isheteengebrekaaninzicht,aandurfof
goedewil?
Indeeersteplaatsheefthettemakenmeteenmachtspositie.Sectororganisatieswillendecontrole
behoudenoverwaterdoorwiegeprogrammeerdwordtenwillenzovooralhundeelvandekoek
veiligstellen.Anderespelersopdemarkthoudthetrisicoindatzijmindersubsidieskrijgen,zo
simpelishet.Enzoalsjeweetwordtmachtzeldenvrijwilligafgestaan.Daarnaastiserookhet
probleemvandetijdsdruk.Alsjeaandeslagwilmetdediversenetwerkeninjestadofwijkisdat
eenwerkvanlangeademenhetheeftnoodaanduurzameprocessen.Ineensectorwaarbespaard
wordtendieonderdrukstaatzoektmenvooralnaarquickgains,resultatenwaarmensnelmeekan
uitpakken.Datiseigenaandevermarktingvanhetcultureleaanbod.Anderzijdsbenikerookvan
overtuigddatsteedsmeerkunst-encultuurcentrazullenbeseffendatdietrageprocessenoplange
termijnneteenstabiliteitenzekerheidvoorhunwerkingzullenbetekenen.Alsjezelffruitbomen
plantduurhetlangvoorzevruchtengevenmaarbenjewelminderafhankelijkvanhetaanbodinde
winkel.
Watbrengenjullietenslotteop2decemberindeHandelsbeurs?
EénvandedoelstellingenvanCircuit-Disevenementenondersteunenwaardiverseartiestenen
netwerkenzichtbaarwordenvoorderuimerecultuursector.Wewillendatprogrammatorendit
artistiekpotentieelerkennenendieproductiesgaanprogrammeren.Circuit-DwileenVlaams
platformwordenwaarverschillendeartiesten,sectororganisatiesensponsorskunnennetwerkenen
gestimuleerdwordenomsamentewerken.Culturelecentrazijnbelangrijkepartnersinditplatform,
wantzekunnendenodigelogistiekeondersteuning,professioneleexpertiseenzichtbaarheidbieden
aandieartiestenenzehebbenookeenverazntwoordelijkheidmbtdenieuweuitdagingeninzake
diversiteit.Wehopenmethenduurzamerelatiesuittebouwen.“SoiréeHarira”isnetalsde
gelijknamigeMarokkaansesoepeenmixvanverschillendeingrediënten:stijlen,invloedenen
referentiekaders.Hetiseenpodiumvoornetwerkendiewedeafgelopenjarenondersteundhebben,
zoalso.a.DeGentseLenteenRhythmNaturals.Beideninformelenetwerkenvanjongeartiestenin
respectievelijkmuziekendans.Zehebbenautonoomproductiesontwikkeldenhetisdebedoeling
datdezeviaditplatformeenruimerenbovenlokaalpubliekbereikenendatprogrammatorenuit
verschillendeculturelecentradezekunnenontdekken.Zebrengenero.a.deproductie“Hafla”,een
muzikaalensemblebestaandeuitdiverseGentseartiestenennieuwkomers/vluchtelingenmet
muzikaaltalentuithunthuislanddieviaIN-Gent(IntegratieeninburgeringGent)gerepeteerd
hebbeneneigennummersgecreëerdhebben;endeproductie“Equalis”,eenproductievanRhythm
NaturalswaarbijjongegetalenteerdedansersopeenchoreografievanSamirBakhateen
hedendaagsedanshebbengecreëerdmetinstrumentalebegeleiding.Jolyne,eenjongeBrusselse
zangeresmeteengoudenstemenéénvanderevelatiesvan‘Brussels’gottalent’opentdeavond,
diedoorgaatineenontspannenfoyer-settingmetetenendrinken.Datbiedtookdemogelijkheidtot
netwerkenenuitwisseling.DecateringwordtverzorgddoorverschillendeGentseculturele
gemeenschappen.Gewoonafkomenzouikzeggen!
SoiréeHariraiseensamenwerkingvanDēmos,DeGentseLente,RhythmNaturalsenIN-Gent.
3