Transcript Chiro Vlaanderen - Geestelijk Gezond Vlaanderen

Ambassadeur van
de Werelddag
Geestelijke
Gezondheid 2016
Chiro Vlaanderen
De Chiro is de grootste jeugdbeweging van Vlaanderen en België. Ze bestaat uit een kleine duizend groepen en een regionale en Vlaamse structuur die die groepen ondersteunt.
Chirogroepen brengen kinderen en jongeren in hun vrije tijd samen, zonder onderscheid. Via spel laten ze hen ervaringen opdoen, leren ze hen
samenleven en bieden ze hen een kijk op zichzelf en op de wereld.
Bij de Chiro werken ongeveer 20 educatieve medewerkers. De jeugdbeweging Chiro maakt deel uit van de groep Chiro (samen met De Banier-winkels,
Chirojeugdverblijfcentra en de vormingsorganisatie Jong & van Zin) en in totaal werken er dan ongeveer 150 mensen voor die verschillende entiteiten.
Chiro bestaat al meer dan tachtig, De Banier wordt dit jaar zeventig jaar
jong. Het oudste Chirohuis is ook al meer dan zestig jaar.
We interviewden Els Van Doren, nationaal proost en Tom Herremans,
voorzitter van Chirojeugd Vlaanderen.
Wat doet Chiro?
De Chiro is meer dan spel, het is een leerschool voor het leven. Vertrekkend uit
de leefwereld van kinderen en jongeren streeft Chiro met hen naar een Chirodroom: een wereld waarin de Chirowaarden graag zien, rechtvaardigheid en
innerlijkheid centraal staan. Ze werken hiervoor met hun Chiromethoden (de participatieve, de gemeenschapsgerichte en de intuïtieve methode).
Chiro is geen eiland, maar is betrokken zijn op de brede gemeenschap. Ze zetten
jongeren aan om een engagement op te nemen in de buurt en de samenleving.
Ze vormen hen tot geëngageerde en kritische wereldburgers.
Met alle groepen samen bouwen ze aan één jeugdbeweging: Chiro.
Hoe besteedt Chiro aandacht aan de geestelijke gezondheid van
haar leden/medewerkers/vrijwilligers?
Er zijn vele impulsen en handvatten te vinden in Chiromaterialen en -methodes
om het welzijn van leden, vrijwilligers en beroepskrachten te bevorderen. Dat
neemt spijtig genoeg niet weg dat er elk jaar meldingen zijn van pestende leden
en leiding, kinderen en jongeren die met veel teleurstelling uit de Chiro gaan en
van conflicten die uiteindelijk nooit opgelost geraken. ’T is dus hoe je het bekijkt,
of we goed bezig zijn. Er is veel mogelijk en volgens mij nog veel te doen.
2
Vrijwilligers en beroepskrachten worden au sérieux genomen in de besluitvorming: voorzitters zijn vrijwilligers, werkafspraken worden gemaakt vanuit overleg
tussen de medewerkers en de diensthoofden.
Werken aan ‘Sfeer in de ploeg’ is een kernpunt in elke werkgroep, zo’n thematische werkgroep bestaat uit vrijwilligers en wordt ondersteund door een beroepskracht. We werken elk jaar acties uit in het kader van de Week van de vrijwilliger
en besteden veel aandacht aan bedankingen.
Voor het personeel worden o.a. volgende initiatieven genomen: jaarlijkse uitstap
met diner voor iedereen, jubileumfeestjes per dienst, feestcomité in sommige
ploegen, teamdagen voor sommige ploegen, acties rond gezondheid (enquête
en opvolging, met o.a. het wekelijks voorzien van fruit), attenties van de Sint en
de Paasklokken, afscheidsfeestjes bij uitdienst gaan, grote flexibiliteit in werkplanning, stimuleren (sponseren) van activiteiten met verschillende diensten buiten
de werktijd, wekelijkse gezamenlijke koffiepauze op het Nationaal Secretariaat,
meerdere regionale secretariaten hebben eetafspraken …
Enkele jaren werd een Pestzak-workshop ontwikkeld en sedertdien is er ook een
aanspreekpunt pesten.
Er wordt geïnvesteerd in vorming van medewerkers (omgaan met moeilijke situaties en trauma, zelfmoordpreventie ...)
Wat betekent “zorg voor elkaar” voor Chiro?
•
“Vraag ‘hoewist’ en
luister naar het antwoord” raden Erwin
Cools en Els van Doren aan. En nog
“zorgzaam zijn voor
jezelf en elkaar is niet
soft, integendeel: het
is een engagement”.
•
•
•
Sfeer in ploeg: vergadering openen met een spelletje of een rondje waarin
iedereen iets kan vertellen, petermeter voor nieuwe leden van de ploeg, afscheidsfeestje voor stoppende vrijwilligers
Tijd: op cursussen en nationale weekends wordt geprobeerd het goede voorbeeld te geven: systematische evaluatie van de activiteiten, wek- en tafelmomentjes
Pestzak op de website
Groepsdruk: groepsdynamica komt aan bod in de instructeurscursus; in de
uitleg bij methodieken om de taken van een ploeg te verdelen, komt aan
bod dat tijd en talent bij iedereen verschillend is en dat het belangrijk is daar
eerlijk in te zijn en rekening mee te houden
Er wordt tijd gemaakt voor elkaar, om op verhaal te komen. Er is veel vertrouwen
in medewerkers dat ze hun taken zo goed mogelijk doen, dat wordt niet om de
haverklap gecontroleerd. Zelfstandigheid en initiatief wordt gestimuleerd, medewerkers krijgen tijd om te groeien en heel hun loopbaan coaching (inlooptraject, intervisie, peter-metersysteem, functioneringsgesprekken …) en gelegenheid tot vorming.
We zoeken verder naar antwoorden op kwesties zoals groepswerkdruk.
3
En hoe draag je zorg voor Veerkracht in Chiro?
We hebben een groeilijn, die per afdeling (leeftijdscategorie) uitlegt waar kinderen/jongeren klaar voor zijn, wat uitdagend is, hoe (psychische) veiligheid
moet geboden worden …
• Op de boost (=chirocursus voor afdelingsleiding) komt dit uitgebreid aan bod
• Idealiter heeft elke afdeling een eigen lokaal
• Op bivak (=zomerkamp) wordt er meestal in afdelingen geslapen, gewoonlijk jongens/meisjes apart
• Bij de jongste afdeling staat in vele gevallen, iemand extra in leiding, omdat
die leden soms meer ‘zorg’ vragen
• We sporen leiding aan om hun leden te betrekken in het maken van het programma én met hen ook te oefenen in terugblikken, we reiken daarvoor methodieken aan, o.a. Via het leidingstijdschrift
Tewerkstellingsbreuk en werkdruk zijn ten alle tijden bespreekbaar, collega’s &
vrijwilligers worden proactief aangesproken op hun welbevinden. Handvatten
aanreiken, bespreekbaar maken, samen zoeken naar constructief omgaan met
frustrerende of moeilijke situaties wordt actief opgenomen door diensthoofden
en collega’s onderling.
Chiro probeert de context zo te organiseren dat talenten, moeilijkheden, ambities en frustraties aan bod kunnen komen; collegiaal en structureel.
Welke tips geef je mee?
Vraag ‘hoewist?’ en luister naar het antwoord.
Zorgzaam zijn voor jezelf en elkaar is niet soft, integendeel: het is een engagement. Het werkt preventief voor allerlei problemen.
Meer info op www.samenveerkrachtig.be