ΑΙΘΑΛΟΜΙΧΛΗ: Χειμώνας 201 4-2015

3 ος

χρόνος «αιθαλομίχλη»: Συγκριτική μελέτη

Δρ. Ευάγγελος Γερασόπουλος Δ/ντής Ερευνών ΕΑΑ

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης,

Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών

Περίοδος

Ταυτότητα Έρευνας

Συνεχείς μετρήσεις Εντατικοποίηση από Οκτώβριο 2015 Αντικείμενο Παρακολούθηση αέριας και σωματιδιακής ρύπανσης για την αποτύπωση και αξιολόγηση του προβλήματος της αιθαλομίχλης Ομάδα ΑΣΤΕΡΟΣΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ Ν. Μιχαλόπουλος, Ε. Γερασόπουλος, Ε. Λιακάκου, Β. Ψυλόγλου, Μ. Λιάνου Δ. Παρασκευοπούλου, Μ. Γρατσέα Λ. Φούρτζιου, Χ. Θεοδόση, Π. Ζάρμπας Κ. Ελευθεριάδης, Σ. Βράτολης

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Ταυτότητα Έρευνας

Τοποθεσία Εγκαταστάσεις Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Περιοχή Θησείου, Κέντρο Αθηνών

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Αποτελέσματα

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Περιόδου 2014 -2015

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Μετεωρολογικό υπόβαθρο

Μέση θερμοκρασία ° C 2013-2014

Νοε Δεκ Ιαν Φεβ Μαρ 16,4 10,9 12,9 12,9 14,1

2014-2015

15,5 13,2 10,3 10,3 12,6

μεταβολή

5% + 21% 20% 20% 11%

Βροχόπτωση χιλιοστά 2013-2014

Νοε Δεκ Ιαν Φεβ Μαρ 137,6 66 130 22 55

2014-2015

43,8 175 48 55 90

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015 μεταβολή

68% +166% 63% +152% +65%

Συσχέτιση θερμοκρασίας ρύπανσης

200 Athens (max hourly PM 10 ) Ioannina (night time TSP) Heraklion (night time TSP) 150 100 50 0 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Ελάχιστη θερμοκρασία ° C

o C

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Ημερήσιες διακυμάνσεις

Συνεισφορά ΑΣ 1 και Οργανικών

100% 90% 80% Οργ/ΑΣ1 Αιθαλομίχλη ΑΣ1/ΑΣ10 70% 60% 50% 40% 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24

Συγκέντρωση Οργανικών (μg/m

•

Τα ΑΣ 10 αποτελούνται κυρίως από ΑΣ 1 κατά: 60% την ημέρα 90% τις νύχτες με αιθαλομίχλη

•

Η συμμετοχή των οργανικών ενώσεων στα ΑΣ 1 είναι: 50% την ημέρα 90% τις νύχτες με αιθαλομίχλη 3 )

120 100 80 60 40 Οργανικά Οργανικά Καθαρές Αιθαλομίχλη 20 0 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Πολυαρωματικοί – Βένζο(α)πυρένιο

B(a)p ng /m 3

39 40 8 7 7 0 25 35 13 0

12 ωρος μέσος όρος Νυχτερινό Ημερήσιο

180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 15/12/13 22/12/13 29/12/13 05/01/14 12/01/14 19/01/14 26/01/14 02/02/14 09/02/14 16/02/14 23/02/14 •

Ετήσιο όριο ΕΕ: 1 ng /m 3

•

O ΠΟΥ θέτει ως όριο το 0.12 ng /m 3 πάνω από το οποίο έχουμε συγκεκριμένο κίνδυνο για τη ζωή

Οι αναλύσεις B(a)p πραγματοποιήθηκαν από το Δρ. Θ. Μάγγο, στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Πολυαρωματικοί – Βένζο(α)πυρένιο

16 14 12 10 8 6 4 2 0 0 y = 0.8584x 2.823

R² = 0.9182

5 10 15

Μαύρος Άνθρακας (μg/m 3 )

•

Ετήσιο όριο ΕΕ: 1 ng /m 3

•

O ΠΟΥ θέτει ως όριο το 0.12 ng /m 3 πάνω από το οποίο έχουμε συγκεκριμένο κίνδυνο για τη ζωή

Οι αναλύσεις B(a)p πραγματοποιήθηκαν από το Δρ. Θ. Μάγγο, στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

20

Μαύρος Άνθρακας

•

Υψηλές συγκεντρώσεις Μαύρου Άνθρακα

•

Χαρακτηριστικός δείκτης για την καύση βιομάζας ΣΗΜΕΙΟ 1 ! Η αναλογία Μαύρου Άνθρακα από ορυκτά καύσιμα και καύση βιομάζας είναι 60 -40 ΣΗΜΕΙΟ 2 ! Η συγκέντρωση Μαύρου Άνθρακα αντιστοιχεί στο 1/10 της συγκέντρωσης των ΑΣ 10 Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Αποτελέσματα

Διαχρονικές συγκρίσεις

-

τάσεις

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Υπερβάσεις 2013 -2014

ΑΣ 10 (μg/m 3 )

180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 15/12/13 22/12/13 29/12/13 05/01/14 12/01/14 19/01/14 26/01/14 02/02/14 09/02/14 16/02/14 23/02/14 •

23 νύχτες οι ωριαίες τιμές των ΑΣ ήταν >80 μg/m 3

•

8 ημέρες υπέρβαση του ημερήσιου ορίου των ΑΣ 10

•

21 36 ημέρες υπέρβαση του ημερήσιου ορίου των ΑΣ 2.5

Ημερήσιο Όριο για τα ΑΣ 10 EU, WHO 50 Ημερήσιο Όριο για τα ΑΣ 2.5 WHO 25 US EPA 35

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Υπερβάσεις 2014 -2015

ΑΣ 10 (μg/m 3 ) 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 1/11/2014 21/11/2014 11/12/2014 31/12/2014 20/1/2015 9/2/2015 1/3/2015

•

40 νύχτες οι ωριαίες τιμές των ΑΣ ήταν >80 μg/m 3 (33% από 33%)

•

22 ημέρες υπέρβαση του ημερήσιου ορίου των ΑΣ 10 (18% από 11%)

•

34 59 ημέρες υπέρβαση του ημερήσιου ορίου των ΑΣ 2.5 (39% από 41%)

Ημερήσιο Όριο για τα ΑΣ 10 EU, WHO 50 Ημερήσιο Όριο για τα ΑΣ 2.5 WHO 25 US EPA 35

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

ΑΣ 10 (μg/m 3 )

ΑΣ

10

φέτος και πέρσι

(μg/m 3 ) ΑΣ 10 Μεταβολή Δεκ Φεβ 2013-2014

28

Δεκ Φεβ 2014-2015

30,5 9%

Νοε Μαρ 2014-2015

35 25%

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Μαύρος άνθρακας και μονοξείδιο του άνθρακα

5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 1/11/2014 5000 4500 4000 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 0 11/12/2014 y = 158.07x + 105.15

R² = 0.94

31/12/2014 CO Αιθάλη 20/1/2015 5 10 15 Μαύρος Άνθρακας (μ g/m 3 ) 9/2/2015 20 18 16 6 4 2 0 1/3/2015 14 12 10 8 Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Μονοξείδιο του Άνθρακα φέτος και πέρσι

CO (μg/m 3 ) (ppb) CO Μεταβολή Δεκ Φεβ 2013-2014

567

Δεκ Φεβ 2014-2015

560 1%

Νοε Μαρ 2014-2015

515 9%

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Μαύρος Άνθρακας φέτος και πέρσι

Μ Α (μg/m 3 ) (μg/m 3 ) Μ Α Μεταβολή Δεκ Φεβ 2013-2014

2,88

Δεκ Φεβ 2014-2015

2,7 6%

Νοε Μαρ 2014-2015

2,95 2,5%

ΣΗΜΕΙΟ 1 ! Με βάση το 60-40 η μέση συνεισφορά του Μ Α από καύση βιομάζας είναι 1,2 μg/m 3 ΣΗΜΕΙΟ 2 ! Ο Μ Α από καύση βιομάζας συνεισφέρει καθημερινά περίπου 12 μg/m 3 στα ΑΣ Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Μηνιαία διακύμανση μονοξειδίου του άνθρακα

Μονοξείδιο του άνθρακα CO 1400 1200 1000 800 600 400 200 0

Οκτ_14 Νοε_14 Δεκ_14 Ιαν_15 Φεβ_15 Μαρ_15 Απρ_15

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

5 4 3 2 1 0 8 7 6

Μηνιαία διακύμανση Μ Α

Μαύρος Άνθρακας BC

Οκτ_14 Νοε_14 Δεκ_14 Ιαν_15 Φεβ_15 Μαρ_15 Απρ_15

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Μονοξείδιο του Άνθρακα (CO) – Διαχρονικά

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

5.00

Μονοξείδιο του Άνθρακα (CO) – Διαχρονικά

Καλοκαίρι 6 10 π.μ. Χειμώνας 6 10 π.μ.

5 4 4.00

3 3.00

2.00

Μαρούσι Ν.Σμύρνη Αθηνάς 2 1 1.00

0.00

1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014

Καλοκαίρι 4 μ.μ.

5 π.μ.

5.00

4.00

3.00

2.00

1.00

0.00

1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 Μαρούσι Ν.Σμύρνη Αθηνάς 0 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014

Χειμώνας 4 μ.μ.

5 π.μ

12.00

10.00

8.00

6.00

4.00

2.00

0.00

1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Μαρούσι Ν.Σμύρνη Αθηνάς Μαρούσι Ν.Σμύρνη Αθηνάς

Συμπεράσματα

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Περιόδου 2013 -2014

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Συμπεράσματα

• H φετινή ψυχρή περίοδος (Δεκ Μαρ) ήταν κατά 10% ψυχρότερη της περσινής (κατά 2 2,5 ° C την περίοδο Ιαν Μαρ) με 35% περισσότερες βροχοπτώσεις (στοιχεία για το κέντρο της ΑΘήνας). Η χαμηλότερες θερμοκρασίες συνετέλεσαν σε μεγαλύτερη ανάγκη για θέρμανση, ενώ οι περισσότερες βροχοπτώσεις σε φυσικό καθαρισμό της ατμόσφαιρας. • Τα παγκοσμίως αποδεκτά ημερήσια όρια για την υπέρβαση των ΑΣ 2.5

ξεπεράστηκαν κατά μέσο όρο στο 39% των ημερών (περίπου 45 ημερήσιες υπερβάσεις) στο διάστημα Νοε Φεβ. Το ποσοστό των υπερβάσεων αυτών είναι ίδιο με τον περσινό χειμώνα.

• Είχαμε 22 ημέρες υπέρβαση του ημερήσιου ορίου των ΑΣ 10 (σχεδόν σε διπλάσια συχνότητα με πέρσι, 18% έναντι 11%).

• 40 ημέρες, οι ωριαίες βραδυνές τιμές ήταν >80 μg/m 3 , χαρακτηρίζοντας έτσι τα έντονα επεισόδια αιθαλομίχλης, σε ίδιο ποσοστό με πέρσι. Εν τούτοις, οι μέγιστες τιμές που παρατηρήθηκαν φέτος ήταν αισθητά χαμηλότερες από τις περσινές . Γενικώς, υπήρξε η τάση για λιγότερο έντονα επισόδεια αλλά της ίδιας συχνότητας.

• Η καύση βιομάζας συνεισφέρει καθημερινά κατά μέσο όρο περίπου 12 μg/m 3 στα ΑΣ και τις βραδυνές ώρες περισσότερο από 50 60 μg/m 3 . Τις βραδιές με αιθαλομίχλη η συνεισφορά αγγίζει τα 100 μg/m 3 .

• Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ βοηθούμενα από την αύξηση της βροχόπτωσης, φαίνεται να αντισταθμίστηκαν από τον ψυχρότερο χειμώνα , με αποτέλεσμα η κατάσταση να παραμείνει σχεδόν αμετάβλητη αναφορικά με τα επίπεδα ρύπων που οφείλονται στην αιθαλομίχλη. • Για ρύπους για τους οποίους υπάρχουν διαθέσιμα μακροχρόνια στοιχεία, όπως το μονοξείδιο του άνθρακα, παρατηρείται ότι τους τελευταίους 3 χειμώνες η αιθαλομίχλη μας έχει επιστρέψει σε επίπεδα χειμερινής ρύπανσης προ του 2000 .

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

...

Βοηθητικές διαφάνειες

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Όρια ΑΣ

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Αέριοι Ρύποι και Όρια

Ρύπος

SO 2 CO NO

Έυρος συγκεντρώσεων στο ΘΗΣΕΙΟ κατά το μέγιστο της αιθαλομίχλης

20 70 2500 4000 250 310

Όρια (μg/m 3 )

350 (1h) 10000 (8h) 200 (1h)

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Όλη η εικόνα σε μια εικόνα!

1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 0 MLH 4 MLH (5pts m.a.) PM 10 8 12 16 20 24 28 32 36 Hours (9-10 January 2013) 40 44 Temp 250 200 150 100 50 0 -50 Ws 16 14 12 10 8 6 4 2 0 -2 -4 -6 -8 -10 -12 -14 0 1 2 3 4 5 6 7 8 2.000

2.400

2.800

3.200

3.600

4.000

4.400

4.800

5.200

5.600

6.000

6.400

6.800

7.000

ln(att. b sc A.U.)

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Υπερβάσεις

160 140 120 100 80 60 40 20 0

Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015 Δεν έχει νόημα να συγκρίνουμε με τα όρια των ΑΣ πολύ μικρότερα 10 καθώς τα σωματίδια αιθαλομίχλης είναι

PM 2.5

10 PM 2.5

Χημική Σύσταση

ΑΣ 1 (μg/m 3 )

Org SO4 Chl NH4 NO3 150 100 50 0 15/12/13 25/12/13 4/1/14 14/1/14 24/1/14 3/2/14 13/2/14 23/2/14 •

Το μεγαλύτερο μέρος της σωματιδιακής ύλης βρίσκεται στο κλάσμα ΑΣ οργανικές ενώσεις 1 και ως προς τη χημική τους σύσταση σε συντριπτικό ποσοστό αποτελείται από

•

Αυτά τα δύο στοιχεία είναι που χαρακτηρίζουν την «αιθαλομίχλη» ως μία από τις πλέον επικίνδυνες μορφές ρύπανσης Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015

Ο ρόλος της μετεωρολογίας

•

Τα σωματίδια εγκλωβίζονται στις πρώτες μερικές εκατοντάδες μέτρα από την επιφάνεια του εδάφους, επιτείνοντας την άνοδο των συγκεντρώσεων Συνέντευξη Τύπου – 7/5/2015