Transcript Rijnreis hv123 - Wikiwijsleermiddelenplein

Rijnreis hv123
Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
11 October 2016
Licentie
CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie
Webadres
http://maken.wikiwijs.nl/52487
Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je
leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere
onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.
Inhoudsopgave
Rijnreis
Vooraf
Stap 1
Stap 2
Stap 3
Stap 4
Stap 5
Stap 6
Stap 7
www.lvoorl.nl
Begrippenlijst
Over dit lesmateriaal
Pagina 1
Rijnreis hv123
Rijnreis
Vooraf
De Rijn is met 1233 km een van de langste rivieren van Europa. De Rijn stroomt door verschillende
landen en taalgebieden. Een reisje langs de Rijn is een zeer populaire trip.
In deze opdracht ga je als medewerker van het reisbureau 'Ontdek je plekje' een Rijnreis
samenstellen. En je mag zelf als reisleider mee!
Aan het eind van deze opdracht kun je:
uitleggen dat er in een rivier vaak sprake is van de boven-, midden- en benedenloop.
uitleggen dat je rivieren kunt onderverdelen in regenrivieren, gletsjerrivieren of gemengde
rivieren.
de begrippen stroomgebied, waterscheiding en delta omschrijven.
de begrippen erosie, sedimentatie en verhang omschrijven.
Eindproduct
Je maakt voor een reisbureau een A3-poster waarop je een Rijnreis aanprijst. Op de poster wordt
duidelijk:
door welke landen de Rijn stroomt;
hoe lang de Rijn is;
dat de Rijn in verschillende landen een verschillende naam heeft;
in welk gebergte de Rijn begint;
dat er sprake is van een boven-, midden- en benedenloop;
wat het stroomgebied van de Rijn is;
dat er een waterscheiding is tussen de Rijn en de Maas;
waar sedimentatie en waar erosie plaatsvindt;
hoe groot het verhang is tussen Basel en een plaats in de middenloop;
hoe groot het verhang is tussen Basel en een plaats in de benedenloop.
Pagina 2
Rijnreis hv123
Daarnaast komen er op de poster foto's plus een korte omschrijving van twee of drie interessante
plaatsen die langs de Rijn liggen.
Natuurlijk vermeld je op de poster ook hoelang de reis duurt en hoe duur de reis is.
Activiteiten
Stap
Groepsgrootte Activiteit
Stap
1
Alleen
Informatie verzamelen over de rivier de Rijn.
Stap
2
Alleen
Bron van de Rijn opzoeken in de atlas.
Stap
3
Alleen
Stroomgebied, deltagebied en waterscheiding van de Rijn opzoeken.
Stap
4
Alleen
Informatie lezen en invulvraag over rivieren beantwoorden.
Stap
5
Alleen
Video bekijken en vragen over bochten in de rivier beantwoorden.
Stap
6
Alleen
Foto's van het verhang van de Rijn opzoeken.
Stap
7
Alleen
Afwerken A3-poster voor een reisbureau met daarop een Rijnreis.
Benodigdheden
de Bosatlas
materiaal voor het maken van het eindproduct
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig.
Stap 1
Pagina 3
Rijnreis hv123
De Rijn
Ga op internet en in je atlas op zoek naar informatie over de rivier de Rijn.
Zorg dat je in ieder geval antwoord vindt op de volgende vragen:
In welk land begint de Rijn?
In welk gebergte begint de Rijn?
Door welke landen stroomt de Rijn?
Hoe lang is de Rijn?
Hoe wordt de Rijn genoemd in de verschillende landen?
Bij welke stad/dorp komt de Rijn Nederland binnen?
Teken nu op een vel A3-papier heel precies de loop van de Rijn na. Het begin van de poster. Zet de
antwoorden op de vragen hierboven op de poster.
Schrijf ook de namen van een aantal steden die langs de Rijn liggen op de poster.
De poster maak je af in de volgende stappen.
Stap 2
Pagina 4
Rijnreis hv123
Soorten rivieren
Rivieren kun je onderverdelen in regenrivieren, gletsjerrivieren of gemengde rivieren. Een regenrivier
krijgt zijn water van regenwater, een gletsjerrivier krijgt zijn water van gesmolten gletsjerijs en een
gemengde rivier van allebei.
Gletsjers vind je alleen in het hooggebergte en gebieden in de polen, zoals bijvoorbeeld IJsland,
Groenland en Antarctica. Aan het einde van een gletsjer gaat hij smelten. Dit smeltwater is het begin
van een gletsjerrivier.
Zoek in je atlas de bron van de Rijn op en volg de rivier tot in Nederland.
Wat voor soort rivier is de Rijn in Zwitserland?
En wat voor soort rivier is de Rijn in Nederland?
Hoe zie je dat?
Probeer de antwoorden een plaatsje te geven op je poster.
Stap 3
Zijrivieren
In de Kennisbank Aardrijkskunde vind je ook een onderdeel over rivieren. Bestudeer alleen pagina 4 .
KB: Rivieren
Een rivier kan behalve regenwater en smeltwater van een gletsjer ook water uit zijrivieren krijgen. En
Pagina 5
Rijnreis hv123
die zijrivieren krijgen op hun beurt ook weer water van zijriviertjes en die op hun beurt ook weer. Het
hele gebied waar de hoofdrivier zijn water uit krijgt noem je het stroomgebied van de rivier.
De scheiding tussen twee stroomgebieden noem je een waterscheiding. Een waterscheiding is
vaak geen gebergte of een heuvelrug. Aan de ene kant van het gebergte stroomt het water in een
ander stroomgebied dan aan de ander kant van het gebergte.
In Nederland is iets geks aan de hand. Daar stromen geen nieuwe riviertjes in de Rijn, maar daar
vertakt de Rijn zich in verschillende rivieren. Het gebied van de Rijn in Nederland noem je een delta.
Geef op de poster het stroomgebied van de Rijn aan.
Geef op de poster ook het deltagebied van de Rijn aan.
Geef op de poster ook de waterscheiding tussen Maas en Rijn aan.
Stap 4
Boven-, midden- en onderloop
Een rivier kun je in drie stukken verdelen:
de bovenloop
de middenloop
de onderloop
Lees de tekst over de verschillende onderdelen van de rivier in de Kennisbank Aardrijkskunde.
KB: Rivieren
De ...1... is het eerste gedeelte van de rivier.
Vaak is dit een gebied met veel ...2... . De rivier vervoert nog niet zoveel water, maar stroomt wel erg
snel. Dit komt door het sterke ...3... .
In de bovenloop vindt er ...4... plaats: klei, zand en grind worden door de rivier meegenomen.
Hierdoor worden de steile rivierdalen steeds dieper.
Vanaf de ...5... is de rivier breder en de stroomsnelheid zo laag dat er alleen nog fijn grind, zand en
klei wordt meegenomen.
Omdat de rivier nog steeds voor erosie zorgt stroomt de rivier nog steeds in een ...6... .
Vanaf de ...7... stroomt de rivier zo langzaam door het geringe verval dat de rivier niet meer voor veel
erosie zorgt, maar voor ...8... : verweringsmateriaal bezinkt door de zwaartekracht.
Hierdoor stroomt de rivier niet meer in een dal, maar moet de rivier bedijkt worden.
Pagina 6
Rijnreis hv123
In de tekst ontbreken nog woorden. Die woorden zie je hieronder.
Selecteer de tekst en plak de tekst in een Worddocument. Vul vervolgens de ontbrekende woorden
in.
a middenloop c bovenloop e reliëf g erosie
b sedimentatie d dal
f verval h benedenloop
Stap 5
Bochten in de rivier
Bekijk het volgende SchoolTV filmpje:
Beantwoord naar aanleiding van het filmpje de volgende vragen.
Bochten in de rivier
kn.nu/lksjq
1
Hoe worden de bochten in een rivier genoemd.
a. meanders
b. krommingen
2
Het water in een rivier stroomt in een bocht niet overal even snel.
Wat klopt?
a. In een binnenbocht stroomt het water langzamer dan in een buitenbocht.
b. In een binnenbocht stroomt het water sneller dan in een buitenbocht.
Pagina 7
Rijnreis hv123
3
Meanders veranderen door erosie en sedimentatie.
Wat klopt?
a. Erosie vindt plaats in de binnenbocht, sedimentatie in de buitenbocht.
b. Erosie vindt plaats in de buitenbocht, sedimentatie in de binnenbocht.
4
Meanders veranderen door erosie en sedimentatie.
Wat klopt?
a. De binnenbocht slibt dicht, de buitenbocht wordt steeds ruimer.
b. De buitenbocht slibt dicht, de binnenbocht wordt steeds ruimer.
5
Soms worden de meanders zo groot dat er een doorbraak kan ontstaan.
a. De doorbraak zal bij de buitenbocht ontstaan.
b. De doorbraak zal bij de binnenbocht ontstaan.
6
Hoe noem je het meer dat kan ontstaan na een doorbraak?
a. Een meandermeer
b. Een hoefijzermeer
Stap 6
Verhang
Het verval van een rivier is het hoogteverschil tussen twee punten in een rivier.
Als je het verval per kilometer uitrekent, spreek je van het verhang.
Pagina 8
Rijnreis hv123
Kies twee of drie interessante plaatsen uit die langs de Rijn liggen.
Zorg in ieder geval voor één stad in de middenloop en één stad in de benedenloop.
Zoek een of enkele foto's van die plaats.
Zorg dat op die foto's de Rijn duidelijk zichtbaar is.
Probeer ook uit te zoeken hoe groot het verhang is tussen Basel en de steden die je hebt uitgekozen.
Geef de foto's en het verhang een plaatsje op de poster.
Stap 7
Eindproduct
Als het goed is ben je al bijna klaar met je eindproduct: een A3-poster voor een reisbureau waarop je
een Rijnreis aanprijst.
Kijk nog even onder het kopje ‘Eindproduct' of je alle informatie die op de poster moet ook
daadwerkelijk op je poster staat.
Vermeld tenslotte op de poster:
Hoelang de reis duurt.
Hoe duur de reis is.
Klaar en tevreden?
Laat de poster beoordelen door je docent.
Hij of zij kijkt of de inhoud van de poster conform de omschrijving van het eindproduct is.
www.lvoorl.nl
Pagina 9
Rijnreis hv123
Leerlingen voor leerlingen
Op de website www.lvoorl.nl vind je verschillende video's die door leerlingen voor leerlingen zijn
gemaakt.
Hieronder een video die goed past bij deze opdracht.
Bekijk de video.
Verloop van rivieren
Begrippenlijst
Stroomgebied
Het gebied waaruit een rivier (plus
zijrivieren) het overtollige water afvoert.
Waterscheiding
Een grens tussen twee stroomgebieden.
Rivierloop
Beschrijft het verval van een rivier van de
bron van de rivier tot de monding.
Bovenloop
Dit is het deel van de rivier bij de bron dat
meestal het verst van de kust afligt. Het
verval is in de bovenloop het grootst en het
water stroomt het snelst.
Middenloop
Dit is het deel van de rivier waar de
stroomsnelheid afneemt. Het grind dat in
de bovenloop is meegevoerd, wordt hier
afgezet (sedimentatie).
Benedenloop
Dit is het deel waarbij de rivier bij de
monding aankomt. De benedenloop voert
meestal door laagland.
Rivierdelta
Een stelsel van aftakkingen van de rivier
voordat deze in een zee of in een groot
meer uitmondt.
Pagina 10
Rijnreis hv123
Pagina 11
Rijnreis hv123
Over dit lesmateriaal
Colofon
Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
11 October 2016 om 15:59
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons
Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder
de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij
bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk
medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken
te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland
licentie
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 2;
Leerinhoud en
Landschappen (en menselijke activiteit); Water; Aardrijkskunde; Werking van
doelen
exogene processen; Exogene processen;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
rearrangeerbare
Pagina 12
Rijnreis hv123