Transcript Reis Polen fam Hollak

Indrukken van de Aartsbisdombedevaart Polen 10 18 sept.
Zaterdag 10 sept. In de morgen vertrokken vanuit Raalte, na het reisgebed door
Vicaris Ronald Cornelissen in de Basiliek van de H. Kruisverheffing, één van de
twee bussen voor een bedevaart van het Aartsbisdom naar Polen. De andere bus
vertrok vanuit Utrecht, met Mgr. Herman Woorts en pastor Oscar Swijnenberg, ook
richting Hengelo waar de Twentse pelgrims instapten. Vandaar ging de reis samen
naar de eerste stop halverwege de dag en dat was in de Duitse stad Fulda.
In de Domkerk van de H. Bonifatius vierden de pelgrims in verbondenheid de
Eucharistie. Hij was de apostel van Duitsland die echter ook in Nederland
missioneerde. Als bisschop van Mainz ondernam hij op hoge leeftijd nog een
Vormselreis naar de Friezen, met een bekende afloop: bij Dokkum werd hij met zijn
medechristenen vermoord. “Bonifatius wist dat de verkondiging van het Evangelie
hem letterlijk de kop zou kunnen kosten,” zei mgr. Woorts in zijn overweging tijdens
de Eucharistieviering. In de tijd van Bonifatius waren er in de Lage Landen vele
elkaar bestrijdende stammen
Aansluitend bezochten wij de barokke Domkerk en de crypte met het graf van
Bonifatius. Uiteraard werd het stadscentrum verkend waarbij een bezoek aan een
terras niet kon ontbreken. Vandaar ging de reis verder naar Gera voor het diner en
overnachting.
Bonifatius Domkerk in Fulda
Zondag 11 sept. De tweede dag stond
vooral in het teken van kilometers maken,
er werd gereisd van Gera naar Krakau,
zo’n 650 km. Wel werd er om elf uur een
uitgebreide tussenstop gemaakt in de
cisterciënzer abdij St. Marienstern in
Panschwitz Kuckau, niet ver van de
Poolse grens. Een bijzondere plek, omdat
dit klooster sinds de oprichting in 1248
zonder onderbreking bewoond is
geweest. De zusters die nu in de abdij
wonen, wijden zich naast het
getijdengebed onder meer aan de
dagbesteding van mensen met een
handicap.
Wij konden over het uitgebreide
kloosterrein wandelen en bezoek brengen aan de kloosterwinkel. “Wat een mooie
plek is dit klooster, wat een prachtige kerk met bijzondere oude elementen”, merkten
enkelen op. Voordat de lange etappe werd hervat, vierden wij de Eucharistie in de
kloosterkerk.
Viering in de Kloosterkerk van de Abdij
Onderweg werd in beide bussen de ‘Rozenkrans
van de Goddelijke Barmhartigheid’ gebeden.
Wij hadden in onze bus ook een van oorsprong
Poolse pelgrim zij kwam uit Noord Polen en
woonde in Haaksbergen. Zij vertelde in beide
bussen verhalen over de geschiedenis van haar
geboorteland en over bijzondere gebruiken in
Polen en dan met name rond de feestdagen met
Kerstmis en Pasen, maar ook het geloofsgebied.
Daarbij maakte zij ook de nodige vergelijkingen
met de Nederlandse (geloofs)praktijk. In het begin
van de avond kwamen wij bij ons hotel Chopin in
Krakau voor de komende drie nachten.
Maandag 12 sept. Deze derde dag stond geheel in het teken van de stad Krakau,
volgens velen één van de mooiste steden van Europa. De stad telt een prachtig
stadscentrum, dat ongeschonden uit de Tweede Wereldoorlog is gekomen. Wij
werden in vier groepen gedeeld, met de talen Ned. Engels en Duits, en onder leiding
van een gids hebben wij een uitgebreide stadwandeling maakten langs vele mooie
cultuur en historische hoogtepunten en een flink aantal kerken, Krakau heeft een
hele hoge kerkdichtheid. Voor sommigen van ons voor wie de wandeling te zwaar
was, mede vanwege het warme weer met 30 graden, werd busvervoer naar de stad
geregeld. Deze groep maakte een kortere tocht door het centrum, waarbij een aantal
van de mooiste kerken van Krakau werd bezocht.
De stadswandeling voerde onder meer door Kazimierz, een voormalige Poolse stad
en nu een wijk in Krakau. Tussen de veertiende eeuw en de Tweede Wereldoorlog
woonden er veel joden, waardoor er onder andere veel synagogen in de wijk staan.
Ook de heuvel, De Wawel, werd beklommen daar staat de rijk versierde kathedraal
en het kasteel van Wawel.
In het hart van Krakau is de Grote Markt, waar alle stadswandelingen eindigden. Aan
dit plein staan de Mariakerk met het wereldberoemde gotische hoogaltaar van
beeldhouwer Veit Stoss, vele pelgrims keken daar uitgebreid rond en foto’s maken
werd overal niet toegestaan. De Lakenhal, de Raadhuistoren en de kerk van SintAdalbert staan eveneens op of aan dit enorme plein. En ook een postkantoortje in de
vorm van een oude postkoets, vanaf die plek vertrokken vroeger namelijk de
postkoetsen Polen in. We konden hier kaarten en postzegels kopen, mede vanwege
de bijzondere poststempel die dit opleverde.
Om 14.00 uur kwamen alle pelgrims samen voor een gezamenlijke lunch.
De Grote Markt met de
Mariakerk
Na de lunch vierden wij de Eucharistie in de barokke St. Floriaankerk, waaraan de
latere paus Johannes Paulus II van 1949-1951 verbonden was. In zijn preek
memoreerde vicaris Cornelissen de sterke verbondenheid van Krakau met de heilige
paus Johannes Paulus II. Zo hangt er in St. Floriaankerk een schilderij van een jonge
Karol Wojtyla met een omgekeerde kano, met daarop de hostie en de kelk. Het
verwijst naar de jaren waarin hij met jongeren de natuur in trok. De kano fungeerde
daarbij als altaar, onder het communistische regime waren openlijke uitingen van het
geloof riskant. Ook bij deze natuurexcursies was het vieren van de Eucharistie voor
de latere paus dus van groot belang.
Dinsdag 13 sept. Dag vier stond in het teken van de Barmhartigheid. In dit Heilig
Jaar van de Barmhartigheid is speciaal Polen als reisdoel gekozen, onder meer
vanwege het Heiligdom van de Goddelijke Barmhartigheid en de mystieke ervaringen
van zuster Faustina.
In de ochtend vertrokken wij naar het heiligdom van zr. Faustina, in dat klooster waar
zij een aantal jaren heeft gewoond en waar ze ook begraven ligt. Daar hadden wij
een viering van de barmhartigheid met aansluitend Stille Aanbidding en de
mogelijkheid om het sacrament van boete en verzoening te ontvangen.
De moderne Bedevaartkerk bij
het Heiligdom van de Goddelijk
Barmhartigheid, nabij het klooster
van H. zr. Faustina.
In zijn overweging sprak Mgr. H.
Woorts over het beroemde
schilderij van Rembrandt van de
verloren zoon. Dit staat ook op
het Nederlandse bidprentje dat is
uitgebracht bij het Heilig Jaar van
de Barmhartigheid. (ligt ook bij
ons achterin de kerk) De vader
die zijn verloren zoon terugziet zoals verwoord in het Bijbelverhaal, hij is geschilderd
als een oude man, gekromd door het lijden. Hij is blind en ziet met de ogen van het
hart. Zijn ene hand is krachtig, de ander teder, meer vrouwelijk. En het hoofd van zijn
teruggekeerde zoon rust in zijn schoot en ziet eruit als het hoofd van een kind, hij
wordt opnieuw geboren. God bewaart voor ieder mens Zijn liefde, aldus Mgr. Woorts
die hiermee de beschrijving van Henri Nouwen volgde. In het Lucasevangelie wordt
niet duidelijk of de oudste zoon zich ook verzoent met zijn jonge broer. Misschien dat
het EO-programma ‘Het familiediner’ eraan te pas moet komen. Maar ook al zijn we
soms diep gekrenkt, als we kunnen vergeven, genezen we ook zelf.
Nadien wandelde een groot aantal pelgrims van het Heiligdom van Goddelijk
Barmhartigheid van H. zr. Faustina naar het tweede Heiligdom wat geheel gewijd is
aan Johannes Paulus II. De anderen gingen er met de bus naar toe. Deze Poolse
paus is van grote betekenis geweest voor Polen, hij wordt gezien dat daardoor mede
het communisme eindigde en de Berlijnse muur viel. Zodoende wordt de paus zeer
vereerd in Polen. Na de viering van de H. Mis in de benedenkerk was er nog
voldoende gelegenheid om alles te bekijken, de Bovenkerk met z’n prachtige
mozaïeken die Bijbelse taferelen uitbeelden en de vele bijzondere kapellen. Te zien
was de bebloede toog van Johannes Paulus II die hij aanhad toen er een aanslag op
zijn leven werd gepleegd. Ook zijn grafsteen heeft samen met een bloedreliek in één
van de kapellen een plek gekregen. De rector van het Heiligdom wees de pelgrims bij
de aanvang van de viering op de schilderingen in de kerk, op alle schilderingen is
paus Johannes Paulus II afgebeeld in een Mariaoord, om zo zijn band met Maria te
benadrukken, o.a. Lourdes en Fatima.
Eucharistieviering in
de benedenkerk van
het Johannes Paulus II
heiligdom
Een deel van de
pelgrims ging aan het
eind van de middag
nog naar de
zoutmijnen van
Wieliczka. In de mijn,
eerst met trappen naar
beneden, toen de
ondergrondse
rondleiding met het diepste punt van 135 m. en op de 2 km lange wandeling van 2
uur waren vele figuren te zien die uit het zout zijn gehouwen, en er is zelfs een
ondergrondse kapel te vinden heel indrukwekkend en fascinerend. Weer naar
boven? Dat ging met grote hilariteit met groepjes van negen als ‘haringen’ in een
antieke kooilift.
De mijnen zijn nu buiten gebruik en staan op de Unesco Werelderfgoedlijst.
Woensdag 14 sept. Op deze vijfde dag gaan wij met de bus naar het Heiligdom van
Kalwaria Zebrzydowska. Hier vierden wij ‘s ochtends de Eucharistie in de barokke
kloosterkerk, waar zich in een
zijkapel de afbeelding van
Onze Vrouwe van Kalwaria
bevindt.
De kloosterkerk van Kalwaria
Zebrzydowska
Tijdens de rondleiding door
het Franciscaner klooster
bleek hoe groot de band van
dit klooster met de heilige
paus Johannes Paulus II is
en met Maria. Hij werd hier
op 9-jarige leeftijd voor het
eerst mee naartoe genomen
door zijn vader, toen zijn
moeder al was overleden.
Zijn vader toonde hem de afbeelding van Onze Vrouwe van Kalwaria en zei: “Vanaf
nu is dit je moeder.” En Johannes Paulus is er vaak terug geweest, als priester, als
bisschop maar ook enkele malen als paus. Als hij als bisschop met moeilijkheden
worstelde, kwam hij naar deze plek om te bidden. Een oplossing voor de problemen
liet dan niet lang op zich wachten, zo was zijn ervaring. Zijn dankbaarheid toonde de
paus door diverse geschenken, zoals een mantel voor de Maria-afbeelding (een
typisch Pools gebruik), een pauselijk gewaad en schoenen, een rozenkrans en een
pauselijke gouden roos. Dit laatste is een groot eerbetoon.
‘s Middags konden wij, diegene die dat aandurfden op eigen gelegenheid het
gelijknamige landschapspark bezoeken dat gebaseerd is op het Heilig Land. Het was
een prachtige wandeling om deze bijzondere calvarie met ‘paden van Jezus Christus’
en ‘paden van Maria’ te zien met zijn vele kapellen langs de zeven km.
heuvelachtige paden. Heel bijzonder.
Het door Feliks Zebrowski in 1604 ontworpen park staat op de Werelderfgoedlijst.
Donderdag 15 sept. De zesde dag begon met een vroege ochtendviering waarna
we naar de geboorteplaats Wadowice van de heilige Poolse paus Johannes Paulus II
gingen.
In Wadowice werd eerst een kort bezoek aan de fraaie kerk aan het stadsplein
gebracht.
Het is de parochiekerk waar de paus werd gedoopt en misdienaar was. Wij
verzamelden ons om de doopvont waar ook Johannes Paulus II als kind is gedoopt,
om onze doopgeloften te vernieuwen.
De doopvont
Het geboortehuis van Karol Wojtyla,
de latere paus, ligt pal naast de kerk.
Daar bewoonde het gezin in drie
kamers, tegenwoordig is het gehele
pand in gebruikt als museum over het
leven van Johannes Paulus II. Hart
van het gebouw zijn echter de drie
kamers, ingericht met meubels en
voorwerpen uit de tijd dat het gezin er
leefde. Karol verloor zijn moeder al op
jonge leeftijd, waarna zijn diepgelovige
vader alleen voor de opvoeding kwam
te staan. De oudere broer van Karol
stierf ook jong en zijn vader overleed
toen Karol begin 20 was. “Nu ben ik
helemaal alleen,” verzuchtte hij toen
diepbedroefd tegenover vrienden. Maar altijd hield hij steun aan het geloof en met
name aan Maria. Hij studeerde aanvankelijk Poolse letteren en wilde toneelspeler
worden, maar stapte over op de theologiestudie om priester te worden. Het uitbreken
van de Tweede Wereldoorlog bemoeilijkte dat wel, zo moest hij werken in een
steengroeve. Het museum laat het leven en werken van de priester, bisschop,
kardinaal en ten slotte paus op multimediale wijze aan bod komen, onder meer zijn
sportieve activiteiten, zijn encyclieken, zijn vele reizen, zijn contacten met jongeren
maar ook de aanslag die op zijn leven werd gepleegd komen voorbij. Het was erg
mooi en boeiend om het zo uit te beelden, het leven van deze Poolse Paus.
Het kamp Auschwitz-Birkenau
Het tweede deel van de dag was een bezoek aan Auschwitz. Wij werden in vier
groepen opgedeeld en door een gids werden wij rondgeleid door de
vernietigingskampen Auschwitz 1 en 5 km verderop Auschwitz 2 (AuschwitzBirkenau). Het was indrukwekkend om de locaties van deze gruweldaden uit de
Tweede Wereldoorlog te zien. Onvoorstelbaar en niet te bevatten de mensonterende
omstandigheden in de overvolle barakken, de ovens waarin de lichamen werden
verbrand en de verhalen van de gidsen brachten het lijden zeer nabij. Er waren
spullen te zien van omgebrachte joden en anderen, maar het was met name de berg
haren van de vermoorde joden die diepe indruk maakte. Ook de grote, de omvang en
de perfectie gaat ons voorstellingsvermogen te boven. Je wordt stil van het bezoek
aan Auschwitz.
Vrijdag 16 sept De zevende, tevens de laatste volledige dag in Polen brachten wij
een bezoek aan het heiligdom van Czestochowa. Dit beroemde bedevaartoord op de
Jasna Góra (lichte berg), een heuvel in de stad, trekt jaarlijkse vele Polen. In een
kapel van de barokke kerk van het Pauliner klooster op de heuvel bevindt zich de
vurig aanbeden Zwarte Madonna van Częstochowa. Vanaf het hotel konden wij naar
het naar het heiligdom toe lopen waar zich het schilderij van Maria van Częstochowa
bevindt. In de 14de eeuw werd de icoon bij een roofoverval beschadigd, de
symbolische, misschien zijn de echte sporen? nog zichtbaar in het gezicht van Maria.
Aan deze afbeelding van Maria worden vele wonderen toegeschreven, vandaar dat
in de kapel een grote hoeveelheid votief geschenken is te vinden. Het wordt wel de
"Bruidskamer van de Zwarte Madonna" genoemd. De nacht hadden wij ook
doorgebracht in het klooster, sommigen van ons hadden een verrassing, zij hadden
de nacht doorgebracht in een bruidssuite!
Het Heiligdom van Maria van Częstochowa
Tijdens de viering hebben wij als pelgrims het lied van de ‘Zwarte Madonna’
gezongen, onderweg geoefend in de bus. Na de viering vertelde de Poolse zuster
Agnes in het Nederlands (zij woonde enkele jaren in Weerd) over de geschiedenis
van deze Maria icoon en over het klooster waar het zich bevindt. De icoon van de
Zwarte Madonna wordt versierd met metalen platen, jurken, kronen en sieraden. Eén
keer per jaar wordt Maria ‘omgekleed’ en krijgt zij een andere rijk versierde mantel
met attributen aan. Haar huidige mantel is een bijzondere: “Deze draagt zij slechts
één keer in de vijftig jaar,” zo vertelde zuster Agnes. Daarna leidde zij ons rond over
het Heiligdom, met o.a. de schatkamer met religieuze kunst, de moderne Poolse
geschiedenis met voorwerpen uit de tijd van vakbond Solidariteit, de Nobelprijs voor
de Vrede van Lech Walesa
was er ook te zien. Op het
eind van de middag hebben
wij, in drie groepen, de een
mooi uitgebeelde Kruisweg
gebeden op Heiligdom.
De Zwarte Madonna
Zaterdag 17 sept. De
achtste dag was eerste dag
van de terugreis we
vertrokken vroeg uit
Czestochowa en na de
nodige stops kwamen op het eind van de middag aan in Leipzig voor een
overnachting in hotel Ramada, enkelen zijn nog met de tram naar het centrum van de
stad geweest en sommigen van ons naar een zeer groot modern winkelcentrum op
10 minuten afstand lopen, even wandelen na een dag in de bus.
Zondag 18 sept. de negende dag, tevens de laatste etappe van Leipzig naar
Nederland met een tussenstop in Kevelaer voor de afsluitende Zendingsviering.
Vicaris Ronald Cornelissen in de overweging “We kijken terug op een bewogen
bedevaart, ook door het overlijden van onze medepelgrim Joop, We zijn hier bij Maria
van Kevelaer, troosteres van de bedroefden. Maar Maria heeft vele namen, onder
andere ‘Koningin van de vrede’. Vandaag is het Vredeszondag, joden gebruiken voor
die vrede het woord ‘shalom’. Dat is veel breder en betekent zoveel als ‘het ga je
goed’ zowel geestelijk, lichamelijk en sociaal. In je verbondenheid met je naaste en
met God.”
Zendingsviering in Kevelaer
Na de viering gingen de pelgrims in
een stoet naar de kapel waar zich het
genadebeeld van OLV van Kevelaer
bevindt. Daar werd met een laatste
gebed de bedevaart officieel
afgesloten. De pelgrims namen bij de
bussen al deels afscheid van elkaar,
de ene bus ging richting Hengelo en
Raalte, de andere bus reisde naar
Utrecht.
Wij kunnen terugzien op een
inspirerende en bewogen bedevaart
en voor sommigen is beeld van Polen
als land toch wel bijgesteld in
positieve zin.
Afsluiting bedevaart bij de
Genadekapel
Tot slot dank aan de begeleiding van
deze bedevaart we hebben samen veel
gezien, samen gebeden, gevierd en
stil geweest en er was ook tijd voor
ontspanning en gezelligheid.
Gerard en Rikie Hollak