ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

Download Report

Transcript ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Ανοσία:
Η ικανότητα ενός οργανισμού να αναγνωρίσει και να αμυνθεί
έναντι συγκεκριμένων παθογόνων ή αντιγόνων
Ανοσολογική απόκριση:
Τρίτης γραμμής άμυνα
Περιλαμβάνει την παραγωγή αντισωμάτων και την παραγωγή
εξειδικευμένων λεμφοκυττάρων έναντι ειδικών αντιγόνων
Αντιγόνο:
Μόρια (πρωτεΐνες) που προέρχονται από έναν παθογόνο ή άλλο
ξενιστή και προκαλούν μια ειδική ανοσοαπόκριση.
ΤΟ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΙΝΑΙ Η
ΤΡΙΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΑΜΥΝΑΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΜΟΛΥΝΣΗ
Μη ειδικοί
μηχανισμοί άμυνας
Ειδικοί
μηχανισμοί άμυνας
(Ανασοποιητικό)
1η Γραμμή Άμυνας
2η Γραμμή Άμυνας
3η Γραμμή Άμυνας
Δέρμα
Βλεννογόνοι
Εκκρίσεις δέρματος
και των
βλεννογόνων
Φαγοκυττάρωση
από λευκά
αιμοσφαίρια
Αντιμικροβιακές
πρωτεΐνες
Φλεγμονώδης
απόκριση
Λεμφοκύτταρα
Αντισώματα
ΤΟ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΙΝΑΙ Η
ΤΡΙΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΑΜΥΝΑΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΜΟΛΥΝΣΗ
ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Το ανοσοποιητικό σύστημα
περιλαμβάνει 2 βασικές κατηγορίες
1. Κυτταρική ανοσία
2. Χυμική ανοσία
ΤΥΠΟΙ ΑΝΟΣΙΑς
Φυσική ή γενετική ανοσία:
Ανοσία με την οποία γεννιέται ένας οργανισμός
Είναι γενετικά καθορισμένη
ή
Μπορεί να οφείλεται σε έλλειψη των υποδοχέων ή
άλλων μορίων που απαιτούνται για την μόλυνση
Επίκτητη ανοσία:
Ανοσία που ένας οργανισμός αναπτύσσει κατά τη
διάρκεια της ζωής του
Δεν καθορίζεται γενετικά
και
Μπορεί να αποκτηθεί με φυσικό ή τεχνητό τρόπο
ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ Η ΚΥΤΟΚΙΝΕΣ
Κυτοκίνες είναι μια ομάδα πρωτεϊνών χαμηλού
μοριακού βάρους που είναι πολυλειτουργικές, ενώ
επίσης μπορεί να ανήκουν στην ομάδα των
γλυκοπρωτεϊνών.
Οι κυτοκίνες αποτελούν πρωτεϊνικούς διαβιβαστές που
δεσμεύονται με υποδοχείς κυτταρικής επιφάνειας σε
μια διαφόρων κυττάρων και ρυθμίζουν την επικοινωνία
μεταξύ των κυττάρων και την κυτταρική ενεργοποίηση
αλλά και κυτταρικές λειτουργίες όπως
την μίτωση, τη διαφοροποίηση, την αγγειογέννεση, και
την κίνηση των κυττάρων
ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ Η ΚΥΤΟΚΙΝΕΣ
Οι κυτοκίνες περιλαμβάνουν:
ιντερλευκίνες (ILs)
ιντερφερόνες (IFNs)
παράγοντες νέκρωσης όγκων (TNFs)
αυξητικούς παράγοντες (TGFs) και
παράγοντες ανάπτυξης αποικιών κυττάρων (CSFs)
ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ Η ΚΥΤΟΚΙΝΕΣ
Οι κυτοκίνες ταξινομούνται σε:
Κυτοκίνες που επάγουν τη δημιουργία αποικιών
κυττάρων, όπως GM-CSF (colony stimulating factor)
Κυτοκίνες που προκαλούν ανάπτυξη ειδικών τύπων
κυττάρων , όπως παράγων ανάπτυξης αιμοπεταλίων
PDGF.
Κυτοκίνες ανοσορυθμιστικές που παράγονται μετά από
αντιγονικό ερεθισμό λεμφοκυττάρων, όπως IL-4, IL-10,
IL-5, IFNγ.
Κυτοκίνες επάγουν τη φυσική ανοσία όπως IFNα
ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ Ή ΚΥΤΟΚΙΝΕΣ
Οι κυτοκίνες ταξινομούνται σε:
Κυτοκίνες που επάγουν τη δημιουργία αποικιών
κυττάρων, όπως GM-CSF (colony stimulating factor)
Κυτοκίνες που προκαλούν ανάπτυξη ειδικών τύπων
κυττάρων , όπως παράγων ανάπτυξης αιμοπεταλίων
PDGF.
Κυτοκίνες ανοσορυθμιστικές που παράγονται μετά από
αντιγονικό ερεθισμό λεμφοκυττάρων, όπως IL-4, IL-10,
IL-5, IFNγ.
Κυτοκίνες επάγουν τη φυσική ανοσία όπως IFNα
ΑΝΟΣΟΑΠΑΝΤΗΣΗ
H ανοσοαπάντηση
σε κάθε ξένο σώμα που εισβάλλει στον
οργανισμό μας είναι μια
υψηλά διαφοροποιημένη διαδικασία
η οποία ακολουθεί
μια ακριβή σειρά φάσεων
ΑΝΟΣΟΑΠΑΝΤΗΣΗ
Οι κυριότερες φάσεις της ειδικής ανοσολογικής απάντησης
μετά την είσοδο ενός αντιγόνου στον οργανισμό είναι:
1)
2)
3)
4)
Η αναγνώρισή του από ειδικά κύτταρα Τ-λεμφοκύτταρα
Ο πολλαπλασιασμός των ειδικών Τ-λεμφοκυττάρων και η
εμφάνιση των κυτοκινών
Η διέγερση των Β λεμφοκυττάρων
η διαφοροποίησή τους σε πλασματοκύτταρα και
η παραγωγή ειδικών αντισωμάτων
Η τελική ανοσοαπάντηση με τη δράση των Τ
κυτταροτοξικών κυττάρων και αντισωμάτων
ΑΝΟΣΟΑΠΑΝΤΗΣΗ
ΤΕΛΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ
Εξολόθρευση του εισβολέα και διατήρηση
της ακεραιότητας του ξενιστή
ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Το ανοσοποιητικό σύστημα
περιλαμβάνει 2 βασικές κατηγορίες
1. Κυτταρική ανοσία
2. Χυμική ανοσία
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ
Είναι μία ανοσοαπόκριση που δεν περιλαμβάνει
αντισώματα, αλλά την ενεργοποίηση
την ενεργοποίηση των φαγοκυττάρων
την ενεργοποίηση των αντιγόνο-ειδικών
κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων
και
την απελευθέρωση διαφόρων κυτοκινών σε
απόκριση προς ένα αντιγόνο
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ
Η κυτταρική ανοσία προστατεύει τον οργανισμό:
ενεργοποίησης αντιγονο-ειδικών κυτταροτοξικών Τλεμφοκυττάρων που είναι σε θέση να επάγουν την απόπτωση σε
κύτταρα του σώματος που εμφανίζουν επίτοπα ξένου αντιγόνου στην
επιφάνειά τους
ενεργοποίηση των μακροφάγων και των φυσικών φονικών
κυττάρων, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να καταστρέψουν τους
παθογόνους οργανισμούς και τα καρκινικά κύτταρα
ενεργοποίηση των κυττάρων να εκκρίνουν μία ποικιλία
κυτοκινών που επηρεάζουν τη λειτουργία των άλλων κυττάρων που
εμπλέκονται στην προσαρμοστικές άνοσες αποκρίσεις και την φυσική
ανοσοαπόκριση
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ
Η κυτταρική ανοσία προστατεύει τον οργανισμό μέσω:
ενεργοποίησης αντιγονο-ειδικών κυτταροτοξικών Τλεμφοκυττάρων που είναι σε θέση να επάγουν την απόπτωση
σε κύτταρα του σώματος που εμφανίζουν επίτοπα ξένου
αντιγόνου στην επιφάνειά τους
ενεργοποίηση των μακροφάγων και των φυσικών φονικών
κυττάρων, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να καταστρέψουν τους
παθογόνους οργανισμούς και τα καρκινικά κύτταρα
ενεργοποίηση των κυττάρων να εκκρίνουν μία ποικιλία
κυτοκινών που επηρεάζουν τη λειτουργία των άλλων κυττάρων που
εμπλέκονται στην προσαρμοστικές άνοσες αποκρίσεις και την φυσική
ανοσοαπόκριση
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ
Η κυτταρική ανοσία προστατεύει τον οργανισμό:
ενεργοποίησης αντιγονο-ειδικών κυτταροτοξικών Τλεμφοκυττάρων που είναι σε θέση να επάγουν την απόπτωση σε κύτταρα
του σώματος που εμφανίζουν επίτοπα ξένου αντιγόνου στην επιφάνειά τους
ενεργοποίησης των μακροφάγων και των φυσικών φονικών
κυττάρων, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να καταστρέψουν τους
παθογόνους οργανισμούς και τα καρκινικά κύτταρα
ενεργοποίηση των κυττάρων να εκκρίνουν μία ποικιλία
κυτοκινών που επηρεάζουν τη λειτουργία των άλλων κυττάρων που
εμπλέκονται στην προσαρμοστικές άνοσες αποκρίσεις και την φυσική
ανοσοαπόκριση
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ
Η κυτταρική ανοσία προστατεύει τον οργανισμό:
ενεργοποίησης αντιγονο-ειδικών κυτταροτοξικών Τλεμφοκυττάρων που είναι σε θέση να επάγουν την απόπτωση σε κύτταρα
του σώματος που εμφανίζουν επίτοπα ξένου αντιγόνου στην επιφάνειά τους
ενεργοποίησης των μακροφάγων και των φυσικών φονικών
κυττάρων, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να καταστρέψουν
παθογόνους οργανισμούς και καρκινικά κύτταρα
ενεργοποίηση των κυττάρων να εκκρίνουν μία ποικιλία
κυτοκινών που επηρεάζουν τη λειτουργία των άλλων κυττάρων που
εμπλέκονται στην προσαρμοστικές άνοσες αποκρίσεις και την φυσική
ανοσοαπόκριση
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ
Η κυτταρική ανοσία προστατεύει τον οργανισµό:
ενεργοποίησης αντιγονο-ειδικών κυτταροτοξικών Τλεµφοκυττάρων που είναι σε θέση να επάγουν την απόπτωση σε
κύτταρα του σώµατος που εµφανίζουν επίτοπα ξένου αντιγόνου στην
επιφάνειά τους
ενεργοποίησης των µακροφάγων και των φυσικών
φονικών κυττάρων, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να
καταστρέψουν παθογόνους οργανισµούς και καρκινικά κύτταρα
ενεργοποίησης των κυττάρων για να εκκρίνουν διάφορες
κυτοκίνες που επηρεάζουν τη λειτουργία των άλλων κυττάρων που
εµπλέκονται στην προσαρµοστικές άνοσες αποκρίσεις και την φυσική
ανοσοαπόκριση
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ
Η κυτταρική ανοσία προστατεύει τον οργανισμό:
ενεργοποίησης αντιγονο-ειδικών κυτταροτοξικών Τλεμφοκυττάρων, που είναι σε θέση να επάγουν την απόπτωση σε κύτταρα
του σώματος που εμφανίζουν επίτοπα ξένου αντιγόνου στην επιφάνειά τους
ενεργοποίησης των μακροφάγων και των φυσικών φονικών
κυττάρων, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να καταστρέψουν παθογόνους
οργανισμούς και καρκινικά κύτταρα
ενεργοποίησης των κυττάρων για να εκκρίνουν διάφορες
κυτοκίνες, οι οποίες επηρεάζουν τη λειτουργία άλλων
κυττάρων που εμπλέκονται στην φυσική ανοσοαπόκριση
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ
Η κυτταρική ανοσία αφορά κυρίως
μικρόβια που επιβιώνουν σε φαγοκύτταρα και
μικρόβια που μολύνουν μη φαγοκυτταρικά κύτταρα
Είναι πιο αποτελεσματική στην απομάκρυνση μολυσμένων από
ιούς κύτταρα, αλλά επίσης
συμμετέχουν στην προστασία έναντι
• μυκήτων
• πρωτόζωων
• καρκινικών κυττάρων και
• ενδοκυτταρικών βακτηρίων
Επίσης, παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην απόρριψη των
μοσχευμάτων.
ΧΥΜΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ
Η παράκαμψη των προστατευτικών μηχανισμών,
όπως η πρώτη και η δεύτερη γραμμή άμυνας
από ένα αντιγόνο,
έχει ως αποτέλεσμα την ενεργοποίηση των
Β-λεμφοκυττάτων τα οποία, με τη συνδρομή των
«βοηθητικών Τ λεμφοκυττάρων 2» (ΤΗ2), οδηγούν
στην παραγωγή ιντερλευκινών
(IL
(IL--4 & IL
IL--5)
οι οποίες με τη σειρά τους προκαλούν την
παραγωγή εξειδικευμένων πρωτεϊνών
που ονομάζονται
«ανοσοσφαιρίνες
ανοσοσφαιρίνες»
» ή «αντισώματα»
ΧΥΜΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ
Το πρώτο αντίσωμα που παράγεται είναι IgM
Διαρκεί 10-12 ημέρες
Ακολουθούμενη από την παραγωγή IgG
Διαρκεί 4-5 ημέρες
Χωρίς συνέχιση αντιγονικής πρόκλησης τα επίπεδα των
αντισωμάτων πέφτουν, αν και IgG μπορεί να
εξακολουθήσουν να παράγονται
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΟ;
Οποιαδήποτε ουσία που χρησιμοποιείται για αποτρέψει
την παραγωγή των αντισωμάτων
Χρησιμοποιούνται συνήθως για την πρόληψη της
απόρριψης ενός μεταμοσχευμένου οργάνου
από τον αποδέκτη
Ανοσοκατασταλτικό φάρμακο έχει μια μόνο έννοια:
Είναι ένα φάρμακο που μειώνει την κανονική
ανοσολογική απόκριση ενός ατόμου
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
I. Εκλεκτικοί αναστολείς της παραγωγής και της δράσης
των κυτοκινών (IL-2):
1) Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Κυκλοσπορίνη (Cyclosporine)
Τακρολίμη (Tacrolimus, FK506)
2) Σιρολίμη (Sirolimus, rapamycin)
II. Αναστολείς της γονιδιακής έκφρασης των κυτοκινών
Κορτικοστεροειδή
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
IΙΙ.
Κυτταροτοξικά φάρμακα
Αναστολείς της σύνθεσης της πουρίνης ή της
πυριμιδίνης (Ανοσοκατασταλτικοί Αντιμεταβολίτες):
Αζαθειοπρίνη (Azathioprine)
Μυκοφαινολάκη μοφετιλική (Myclophenolate Mofetil)
Λεφλουνομίδη (Leflunomide)
Μεθοτρεξάτη (Methotrexate)
Αλκυλιούντες παράγοντες
Κυκλοφωσφαμίδη
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
IV.
Ανοσοκατασταλτικά αντισώματα
τα οποία τα αναστέλλουν επιφανειακά μόρια των
Τ κυττάρων που εμπλέκονται στις ανοσοσφαιρίνες
σηματοδότησης
Αντιλυμφοκυτταρικές ανοσοσφαιρίνες
(antilymphocyte globulins, ALG)
Αντιθυμοκυτταρικές ανοσοσφαιρίνες
(antithymocyte globulins, ATG)
Ανθρώπινη αντι-D ανοσοσφαιρίνη
(Rh0 (D) immunoglobulin)
Βασιλιξιμάμπη (Basiliximab)
Δακλιζουμάμπη (Daclizumab)
Μουρονομάμπη-CD3 (Muromonab-CD3, OKT3)
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
V.
Ιντερφερόνη
VI.
Θαλιδομίδη
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
I. Εκλεκτικοί αναστολείς της παραγωγής και της δράσης
των κυτοκινών (IL-2):
1) Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Κυκλοσπορίνη (Cyclosporine)
Τακρολίμη (Tacrolimus, FK506)
2) Σιρολίμη (Sirolimus, rapamycin)
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Κυκλοσπορίνη
(Cyclosporine
Cyclosporine))
Χημεία
Η κυκλοσπορίνη είναι ένα πολυπεπτίδιο που προέρχεται
από μύκητες και αποτελείται από 11 αμινοξέα
Μηχανισμός Δράσης
Αναστέλλει την ενεργοποίηση των Τ κυττάρων μέσω
αναστολής της παραγωγή ιντερλευκίνης-2 (IL-2)
Μειώνει τον πολλαπλασιασμό και την διαφοροποίηση
των Τ κυττάρων
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Κυκλοσπορίνη
(Cyclosporine
Cyclosporine))
Η κυκλοσπορίνη συνδέεται με την κυκλοφιλίνη
(ανοσοφιλίνης) που είναι ενδοκυτταρικός
πρωτεϊνικός υποδοχέας
Το σύμπλοκο κυκλοσπορίνης-ανοσοφιλίνης
αναστέλλει την καλσινευρίνη,
καλσινευρίνη μία φωσφατάση που
είναι αναγκαία για την αποφωσφορυλίωση του
παράγοντα μεταγραφής (Nuclear Factor of Activated
T cells, NFATc) και απαιτείται για τη σύνθεση των
ιντερλευκνών (IL-2)
Καταστέλλει την κυτταρική ανοσία
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Κυκλοσπορίνη
(Cyclosporine
Cyclosporine))
Φαρμακοκινητική:
Χορηγείται από το στόμα ή ενδοφλεβίως με έγχυση
Από το στόμα (25 ή 100 mg) σε κάψουλες μαλακής ζελατίνης,
μικρογαλάκτωμα
Από το στόμα απορροφάται αργά και ατελώς
Τα μέγιστα επίπεδα επιτυγχάνονται μετά από 1- 4 ώρες
Ο χρόνος ημίσειας ζωής ανέρχεται σε 24 ώρες
Η απορρόφηση από το στόμα καθυστερεί μετά από λιπαρό
γεύμα (ζελατίνη σκεύασμα κάψουλας)
Ως μικρογαλάκτωμα (έχει μεγαλύτερη βιοδιαθεσιμότητα και δεν
επηρεάζεται από την τροφή)
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Κυκλοσπορίνη
(Cyclosporine
Cyclosporine))
Φαρμακοκινητική (συνέχ.):
50-60% της κυκλοσπορίνης συσσωρεύεται στο αίμα
(ερυθροκύτταρα - λεμφοκύτταρα)
μεταβολίζεται από το σύστημα CYP-450 (CYP3A4)
απεκκρίνεται κυρίως μέσω της χολής στα κόπρανα, περίπου 6%
απεκκρίνεται στα ούρα.
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Κυκλοσπορίνη
(Cyclosporine
Cyclosporine))
Θεραπευτικές χρήσεις:
Μεταμόσχευση οργάνων (νεφρού, ήπατος, καρδιάς) είτε μόνο
του ή με άλλους ανοσοκατασταλτικούς παράγοντες
(π.χ. κορτικοστεροειδή)
Αυτοάνοσες διαταραχές (χαμηλή δόση 7,5 mg/Κg/ d).
(π.χ. ενδογενή ραγοειδίτιδα [ιριδοκυκλίτιδα], ρευματοειδής αρθρίτιδα,
ενεργός νόσο του Crohn, ψωρίαση, νεφρωσικό σύνδρομο, σοβαρό
κορτικοστεροειδο-εξαρτώμενο άσθμα, πρόωρος διαβήτη τύπου Ι)
Αντίδραση του μοσχεύματος έναντι του δέκτη (graft-versus-hostdisease, GVHD) μετά από μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων.
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Κυκλοσπορίνη
(Cyclosporine
Cyclosporine))
Ανεπιθύμητες ενέργειες (δοσοεξαρτώμενες):
Θεραπευτική παρακολούθηση του φαρμάκου είναι απαραίτητη:
Νεφροτοξικότητα
(αυξάνεται με τη συγχορήγηση ΜΣΑΦ ή αμινογλυκοσίδων)
Ηπατική δυσλειτουργία
Υπέρταση
Υπερκαλιαιμία
(καλιοσυντηρητικά διουρητικά, δεν θα πρέπει να
χρησιμοποιούται)
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Κυκλοσπορίνη
(Cyclosporine
Cyclosporine))
Ανεπιθύμητες ενέργειες (συνέχ.):
Θεραπευτική παρακολούθηση του φαρμάκου είναι απαραίτητη
Υπεργλυκαιμία
Ιογενείς λοιμώξεις (HSV - CMV)
Λέμφωμα (προδιαθέτει στην ανάπτυξη καρκίνου)
Υπερτρίχωση
Νευροτοξικότητα (τρόμος)
Υπερπλασία ούλων
Αναφυλαξία μετά i.v. χορήγηση
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Κυκλοσπορίνη
(Cyclosporine
Cyclosporine))
Αλληλεπιδράσεις:
Η κάθαρση της κυκλοσπορίνης αυξάνεται από τη
συγχορήγηση επαγωγέων του κυτοχρώματος Ρ450
(φαινοβαρβιτόνη, φαινυτοΐνη και ριφαμπικίνη) που μπορεί
να οδηγήσουν σε απόρριψη του μοσχεύματος
Η κάθαρση της κυκλοσπορίνης μειώνεται όταν
συγχορηγείται με ερυθρομυκίνη ή κετοκοναζόλη, χυμό
γκρέιπφρουτ αυξάνοντας τη τοξικότητα της
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Τακρολίμη
(Tacr
Tacrο
οlimus
limus,, FK506)
FK506)
Χημεία
Η τακρολίμη είναι μακρολιδικό αντιβιοτικό και
προέρχεται από μύκητες
Χημικά που δεν σχετίζονται με την κυκλοσπορίνη
Τα δύο φάρμακα έχουν παρόμοιο μηχανισμό
δράσης
Ο ενδκυττάριος υποδοχέας της τακρολίμης είναι η
ανοσοφιλίνη (FK-δεσμευτική πρωτεΐνη, FK-ΒΡ)
Το σύμπλοκο τακρολίμη-FKΒΡ αναστέλλει την
καλσινευρίνη
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Τακρολίμη
(Tacr
Tacrο
οlimus
limus,, FK506
FK506))
Φαρμακοκινητική:
Χορηγείται από το στόµα ή ενδοφλεβίως ή τοπικά (αλοιφή)
Η απορρόφηση από το στόµατος είναι µεταβλητή και ελλιπής και
µειώνεται από πλούσιες σε λιπαρά και υδατάνθρακες γεύµατα
Ο χρόνος ηµίσειας ζωής ανέρχεται σε 9-12 ώρες
∆εσµεύεται σε υψηλό βαθµό από τις πρωτεΐνες του ορού και
συγκεντρώνεται στα ερυθροκύτταρα
Μεταβολίζεται από το Ρ450 στο ήπαρ
Απεκκρίνεται κυρίως από τη χολή και ελάχιστα στα ούρα
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Τακρολίμη
(Tacr
Tacrο
οlimus
limus,, FK506
FK506))
Θεραπευτικές χρήσεις:
Μεταμόσχευση οργάνων και βλαστοκυττάρων
Πρόληψη απόρριψης μοσχευμάτων ήπατος και νεφρών σε
συνδυασμό με γλυκοκορτικοειδή
Ατοπική δερματίτιδα και ψωρίαση (τοπική χρήση)
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Τακρολίμη
(Tacr
Tacrο
οlimus
limus,, FK506
FK506))
Ανεπιθύμητες ενέργειες (δοσοεξαρτώμενες):
Θεραπευτική παρακολούθηση του φαρμάκου είναι απαραίτητη:
Νεφροτοξικότητα (πιο νεφροτοξικό από την κυκλοσπορίνη,
αυξάνεται με τη συγχορήγηση ΜΣΑΦ ή αμινογλυκοσίδων)
Ηπατοτοξικότητα (πιο ηπατοτοξικό από την κυκλοσπορίνη)
Υπεργλυκαιμία (χορήγηση ινσουλίνης)
Υπέρταση
Υπερκαλιαιμία (αποφυγή καλιοσυντηρητικών διουρητικών)
Αναφυλαξία μετά i.v. χορήγηση
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Τακρολίμη
(Tacr
Tacrο
οlimus
limus,, FK506
FK506))
Ανεπιθύμητες ενέργειες (δοσοεξαρτώμενες):
Θεραπευτική παρακολούθηση του φαρμάκου είναι απαραίτητη:
Όχι υπερπλασία ούλων
Όχι υπερτρίχωση
Αλληλεπιδράσεις:
Όπως η Κυκλοσπορίνη Α
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ
Κυκλοσπορίνης Α (CsA
(CsA)) και Τακρολίμης (TAC)
(TAC);;
Η TAC είναι 10 - 100 φορές πιο δραστική στην αναστολή
ανοσο-αποκρίσεων από την CsA
Με TAC παρατηρούνται λιγότερα επεισόδια απόρριψης
Η TAC συγχορηγείται με χαμηλότερες δόσεις
γλυκοκορτικοειδών
αλλά
Η TAC είναι περισσότερο νεφροτοξική και νευροτοξική
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Σιρολίμη
(Rapamycin
Rapamycin))
Χημεία
Η σιρολίμη είναι ένα μακρολιδικό αντιβιοτικό και
προέρχεται από μύκητες
Δεσμεύεται από την FKBP και το σχηματιζόμενο
σύμπλοκο συνδέεται με την mTOR (στόχος της
Rapamycin στα θηλαστικά)
Η mTOR είναι μια κινάση σερίνης-θρεονίνης
απαραίτητη για την εξέλιξη του κυτταρικού
κύκλου, επισκευή DNA, πρωτεϊνική μετάφραση
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Σιρολίμη
(Rapamycin
Rapamycin))
Χημεία (συνέχ.)
SRL αναστέλλει την μετάβαση των ενεργοποιημένων
Τ λεμφοκυττάρων από G1 φάση στην φάση S του
κυτταρικού κύκλου
(Αντιπολλαπλασιαστική δράση).
Αυτό δεν εμποδίζει την παραγωγή IL-2, αλλά
αναστέλλει Τ λεμφοκυτταρική απόκριση στις
κυτοκίνες
Αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων Β &
την παραγωγή ανοσοσφαιρινών
Το σύμπλεγμα SRL-FKBP αναστέλλει
την mTOR εμποδίζοντας την μετάφραση και προκαλώντας καθήλωση
των Τ κύττάρων να στη φάση G1
Η mTOR επάγει την
μετάφραση συγκεκριμένων
mRNA προάγοντας την
μετάβαση από τη φάση G1
στην φάση S του
κυτταρικού κύκλου
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Σιρολίμη
(Rapamycin
Rapamycin))
Φαρμακοκινητική:
Χορηγείται από το στόµα ή ενδοφλεβίως ή τοπικά (αλοιφή)
Η απορρόφηση από το στόµατος είναι µεταβλητή και
ελλιπής και µειώνεται από πλούσιες σε λιπαρά και
υδατάνθρακες γεύµατα
∆εσµεύεται σε υψηλό βαθµό από τις πρωτεΐνες του ορού και
συγκεντρώνεται στα ερυθροκύτταρα
Μεταβολίζεται από το CYP3A4 στο ήπαρ
Αποβάλλεται κυρίως από τα κόπρανα
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Σιρολίμη
(Rapamycin
Rapamycin))
Φαρμακοδυναμική:
Ανοσοκατασταλτικές δράσεις
Αντιπολλαπλασιαστικές δράσεις
∆ράση ισοδύναµη µε την CsA
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Σιρολίμη
(Rapamycin
Rapamycin))
Θεραπευτικές χρήσεις:
Μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων
Μεταμόσχευση νεφρού, μόνη της ή σε συνδυασμό
με κυκλοσπορίνη Α, τακρολίμη, στεροειδή,
μοφετιλική μυκοφαινολάκη
Ματαμόσχευση καρδιάς
Πρόληψη απόρριψης μοσχευμάτων
Μεταμόσχευση αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων
Τοπικά με κυκλοσπορίνη Α σε ιριδοκυκλίτιδα
Έχει συνεργική δράση με την κυκλοσπορίνη Α
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Σιρολίμη
(Rapamycin
Rapamycin))
Ανεπιθύμητες ενέργειες:
Υπερλιπιδαιμία (χοληστερόλη, τριγλυκερίδια)
Θρομβοκυτταροπενία
Λευκοκυτταροπενία
Ηπατοτοξικότητα
Υπέρταση
Διαταραχές του γαστρεντερικού
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
I. Εκλεκτικοί αναστολείς της παραγωγής και της δράσης
των κυτοκινών (IL-2):
1) Αναστολείς της Καλσινευρίνης
Κυκλοσπορίνη (Cyclosporine)
Τακρολίμη (Tacrolimus, FK506)
2) Σιρολίμη (Sirolimus, rapamycin)
II. Αναστολείς της γονιδιακής έκφρασης των κυτοκινών
Κορτικοστεροειδή
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΓΟΝΙΔΙΑΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Κορτικοστεροειδή
Πρεδνιζόνη (Prednisone)
Πρεδνιζολόνη (Prednisolone)
Μεθυλοπρεδνιζολόνη (Methylprednisolone)
Δεξαμεθαζόνη (Dexamethasone)
Όλες έχουν μεικτή αντιφλεγνονώση και
ανοσοκατασταλτική δράση
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΓΟΝΙΔΙΑΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Κορτικοστεροειδή
Μηχανισμός Δράσης:
Προσδένονται σε υποδοχείς γλυκοκορτικοειδών και το
σύμπλοκο αλληλεπιδρά με το DNA για να αναστέλλοντας
την μεταγραφή φλεγμονωδών γονιδίων
Μειώνουν την παραγωγή φλεγμονωδών μεσολαβητών,
όπως οι προσταγλανδίνες, τα λευκοτριένια, η ισταμίνη, τον
παράγοντα ενερφοποίησης αιμοπεταλίων (PAF) και τη
βραδυκινίνη
Μειώνουν την παραγωγή των κυτοκινών IL-1, IL-2,
ιντερφερόνη, TNF
Σταθεροπούν τις λυσοσωματικές μεμβράνες
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΓΟΝΙΔΙΑΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Κορτικοστεροειδή
Μηχανισμός Δράσης (συνέχ.):
Μειώνει την παραγωγή IgG, του μονοξειδίου του
αζώτου και της ισταμίνης
Αναστέλει την επεξεργασία του αντιγόνου από τα
μακροφάγα
Καταστέλλει τη λειτουργία των βοηθητικών Τ-κυττάρων
και
Ελαττώνει τον πολλαπλασιασμό των Τ λεμφοκυττάρων
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΓΟΝΙΔΙΑΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Κορτικοστεροειδή
Φαρμακοκινητική:
Χορηγείται από το στόμα και παρεντερικά
Φαρμακοδυναμική:
1.
2.
3.
Καταστολή της ανταπόκρισης στη λοίμωξη
Αντιφλεγμονώδες και ανοσοκατασταλτικό
Μεταβολικές δράσεις
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΓΟΝΙΔΙΑΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Κορτικοστεροειδή
Ενδείξεις:
Θεραπεία πρώτης γραμμής για μεταμοσχεύσεις
συμπαγών οργάνων και μεταμόσχευση
αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων
Αυτοάνοσες ασθένειες, όπως ανθεκτική
ρευματοειδής αρθρίτιδα, συστηματικός
ερυθηματώδης λύκος, άσθμα
Οξεία ή χρόνια απόρριψη των μοσχευμάτων
συμπαγών οργάνων
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΓΟΝΙΔΙΑΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΚΥΤΟΚΙΝΩΝ
Κορτικοστεροειδή
Ανεπιθύμητες ενέργειες:
Καταστολή των επινεφριδίων
Οστεοπόρωση
Υπερχοληστερολαιµία
Υπεργλυκαιµία
Υπέρταση
Καταρράκτης
Λοιµώξεις
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
IΙΙ.
Κυτταροτοξικά φάρμακα
Αναστολείς της σύνθεσης της πουρίνης ή της
πυριμιδίνης (Ανοσοκατασταλτικοί Αντιμεταβολίτες):
Αζαθειοπρίνη (Azathioprine)
Μυκοφαινολάτη μοφετιλική (Myclophenolate Mofetil)
Λεφλουνομίδη (Leflunomide)
Μεθοτρεξάτη (Methotrexate)
Αλκυλιούντες παράγοντες
Κυκλοφωσφαμίδη
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Αζαθειοπρίνη
(Azathioprine
Azathioprine))
Χημεία:
Παράγωγο της μερκαπτοπουρίνης
Προφάρμακο
Διασπάται σε 6-μερκαπτοπουρίνη στη συνέχεια σε
νουκλεοτίδιο της 6-μερκαπτοπουρίνη, θειο-ινοσινικό οξύ
(νουκλεοσιδικό ανάλογο)
Αναστέλλει την επανασύνθεση των πουρινών που
απαιτούνται για τον πολλαπλασιασμό των λεμφοκυττάρων
Αποτρέπει την κλωνική επέκταση των δύο Β και Τ
λεμφοκύτταρα.
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Αζαθειοπρίνη
(Azathioprine
Azathioprine))
Φαρμακοκινητική:
Χορηγείται από το στόμα ή ενδοφλεβίως
Διανέμεται ευρέως, αλλά δεν διαπερνά τον
αιμαοτεγκεφαλικό φραγμό
Μεταβολίζεται στο ήπαρ σε 6-μερκαπτοπουρίνη ή σε
θειοουρικό οξύ (ανενεργός μεταβολίτης) με οξειδάση
της ξανθίνης
Απεκκρίνεται κυρίως στα ούρα
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Αζαθειοπρίνη
(Azathioprine
Azathioprine))
Αλληλεπιδράσεις:
Συν-χορήγηση αλλοπουρινόλης με αζαθειοπρίνη
μπορεί να οδηγήσει σε τοξικότητα λόγω της
αναστολής της οξειδάσης της ξανθίνης από την
αλλοπουρινόλη
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Αζαθειοπρίνη
(Azathioprine
Azathioprine))
Χρήσεις:
Οξεία σπειραµατονεφρίτιδα
Συστηµατικός ερυθηµατώδης λύκος
Ρευµατοειδής αρθρίτιδα
Νόσος του Crohn
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Αζαθειοπρίνη
(Azathioprine
Azathioprine))
Ανεπιθύμητες ενέργειες:
Καταστολή µυελού των οστών:
λευκοπενία, θροµβοκυτταροπενία
Η τοξικότητα του γαστρεντερικού
Ηπατοτοξικότητα
Αυξηµένος κίνδυνος λοιµώξεων
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Μυκοφαινολάτη μοφετιλική
(Myclophenolate Mofetil
Mofetil))
Χημεία:
Ημισυνθετικό παράγωγο του μυκοφαινολικού
οξέος
Απομονώθηκε από μύκητες
Προφάρμακο
Υδρολύεται σε μυκοφαινολικό οξύ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Μυκοφαινολάτη μοφετιλική
(Myclophenolate Mofetil
Mofetil))
Μηχανισμός Δράσης:
Αναστέλλει την επανασύνθεση των πουρινών
Το µυκοφαινολικό οξύ είναι ένας ισχυρός αναστολέας
της αφυδρογονάσης της µονοφωσφορικής ινοσίνης
(ΙΜΡ), ζωτικής σηµασίας για την βιοσύνθεση της
πουρίνης: αναστολή του πολλαπλασιασµού Τ και Β
κυττάρων νουκλεϊκών οξέων
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Μυκοφαινολάτη μοφετιλική
(Myclophenolate Mofetil
Mofetil))
Φαρμακοκινητική:
Χορηγείται από το στόµα, ενδοφλέβια και ενδοµυϊκά
Απορροφάται πλήρως και ταχύτατα µετά από την
από του στόµατος χορήγηση
Υπόκειται σε µεταβολισµό 1ης διόδου δηµιουργόντας
την ενεργή ουσία, µυκοφαινολικό οξύ (MPA)
To MPA συνδέεται ευραίως µε τις πρωτεΐνες του
πλάσµατος
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Μυκοφαινολάτη μοφετιλική
(Myclophenolate Mofetil
Mofetil))
Φαρμακοκινητική (συνέχ.):
Μεταβολίζεται στο ήπαρ µε γλουκουνορίδια
Απεκκρίνεται στα ούρα ως συζευγμένο με γλυκουρονίδιο
Δόση: 2-3 g / d
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Μυκοφαινολάτη μοφετιλική
(Myclophenolate Mofetil
Mofetil))
Κλινική χρήση:
Πρόληψη απόρριψης σε μεταμοσχεύσεις συμπαγών
οργάνων
Ανθεκτικούς στα στεροειδή ασθενείς με μεταμόσχευση
αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων
Συνδυαστική θεραπεία με πρεδνιζόνη ως εναλλακτικό
της κυκλοσπορίνης Α ή της τακρολίμης
Ρευματοειδής αρθρίτιδα και δερματολογικές
διαταραχές
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Μυκοφαινολάτη μοφετιλική
(Myclophenolate Mofetil
Mofetil))
Ανεπιθύμητες ενέργειες:
Γαστρεντερικές διαταραχές: Ναυτία, έμετος, διάρροια
Λευκοπενία, Ουδετεροπενία
Δημιουργία λεμφώματος
Αποτελεί αντένδειξη κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Λεφλουνομίδη
(Leflunomide
Leflunomide))
Χημεία/Φαρμακοκινητική:
Είναι προφάρμακο
Ο ενεργός μεταβολίτης υπόκειται σε εντεροηπατική
κυκλοφορία
Έχει μεγάλη διάρκεια δράσης
Μπορεί να χορηγηθεί από το στόμα
Είναι ανοσοκατασταλτικός αντιμεταβολίτης
Είναι αναστολέας της σύνθεσης της πυριμιδίνης
Έχει έγκριση μόνο για την αντιμετώπιση της ΡΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Λεφλουνομίδη
(Leflunomide
Leflunomide))
Ανεπιθύμητες ενέργειες:
Αύξηση των ηπατικών ενζύμων
Νεφρική ανεπάρκεια
Τερατογένεση
Καρδιαγγειακές διαταραχές (ταχυκαρδία)
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Μεθοτρεξάτη
(Methotrexate
Methotrexate))
Χημεία/Φαρμακοκινητική:
Ανταγωνιστής του φυλλικού οξέος
Χορήγηση από το στόμα και παρεντερικά
(i.m., i.v.)
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Μεθοτρεξάτη
(Methotrexate
Methotrexate))
Μηχανισμός δράσης:
Αναστέλλει την αναγωγάση του
διϋδροφυλλικού οξέος, που είναι απαραίτητη
για την ενεργοποίησή του
Αναστέλλει τη σύνθεση του RNA, του DNA και
την πρωτεϊνοσύνθεση
Αλληλεπιδρά και παρεμβαίνει στην αντιγραφή
των κυττάρων Τ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Μεθοτρεξάτη
(Methotrexate
Methotrexate))
Κλινικές Χρήσεις:
Ρευματοειδής αρθρίτιδα και ψωρίαση
Νόσος του Crohn
Ασθένεια μοσχεύματος έναντι ξενιστή
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Μεθοτρεξάτη
(Methotrexate
Methotrexate))
Ανεπιθύμητες ενέργειες:
Γαστρεντερικές διαταραχές: Ναυτία, έμετος, διάρροια
Αλωπεκία
Αιματολογικές διαταραχές
Νεφρικές διαταραχές
Ηπατικές διαταραχές
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Κυκλοφωσφαμίδη
(Cyclophosphamide
Cyclophosphamide))
Χημεία/Φαρμακοκινητική:
Παράγοντας αλκυλίωσης του DNA
Προφάρμακο που ενεργοποιείται σε φωσφαμίδιο
Χορηγείται από το στόμα και ενδοφλεβίως
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Κυκλοφωσφαμίδη
(Cyclophosphamide
Cyclophosphamide))
Μηχανισμός δράσης/Χρήσεις:
Αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό των λεμφοειδών
κυττάρων
Είναι αντικαρκινικό & ανοσοκατασταλτικό
φάτρμακο
Είναι αποτελεσματικό στην θεραπεία αυτοάνοσων
νοσημάτων π.χ. ρευματοειδή αρθρίτιδα και
συστηματικό ερυθηματώδη λύκο
Χορηγείται στη θεραπεία της αυτοάνοσης
αιμολυτικής αναιμίας.
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Μεθοτρεξάτη
(Methotrexate
Methotrexate))
Ανεπιθύμητες ενέργειες:
Γαστρεντερικές διαταραχές: Ναυτία, έμετος, διάρροια
Αλωπεκία
Αιματολογικές διαταραχές
Αιμορραγική κυστίτιδα
Καρδιακές διαταραχές
Στειρότητα (ατροφία των όρχεων, αμηνόρροια)
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
IV.
Ανοσοκατασταλτικά αντισώματα
τα οποία τα αναστέλλουν επιφανειακά μόρια των
Τ κυττάρων που εμπλέκονται στις ανοσοσφαιρίνες
σηματοδότησης
Αντιλυμφοκυτταρικές ανοσοσφαιρίνες
(antilymphocyte globulins, ALG)
Αντιθυμοκυτταρικές ανοσοσφαιρίνες
(antithymocyte globulins, ATG)
Ανθρώπινη αντι-D ανοσοσφαιρίνη
(Rh0 (D) immunoglobulin)
Βασιλιξιμάμπη (Basiliximab)
Δακλιζουμάμπη (Daclizumab)
Μουρονομάμπη-CD3 (Muromonab-CD3, OKT3)
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Παρασκευή αντισωμάτων:
1. Μέσω ανοσοποίησης είτε αλόγων ή κονίκλων με ανθρώπινα
λεμφοειδή κύτταρα που παράγουν μίγματα πολυκλωνικών
αντισωμάτων που στρέφονται ενάντια σε μια πληθώρα
λεμφοκυτταρικών αντιγόνων (μεταβαλλόμενη λιγότερο
ειδική μέθοδος)
2. Τεχνολογία υβριδώματος
Παραγωγή αντιγόνο-ειδικού μονοκλωνικού αντισώματος
(ομοιογενής, εξειδικευμένη τεχνολογία)
Παραγωγή μέσω σύντηξης κυττάρων που παράγουν
αντίσωματα ποντικού που περιέχουν αθάνατα, κακοήθη
πλασματικά κύτταρα
Τα επιλεγμένα υβριδικά κύτταρα επιλέγονται,
κλωνοποιούνται και η εκλεκτικότητα του κλώνου μπορεί
να προσδιοριστεί
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Παρασκευή αντισωμάτων (συνέχ):
Μέσω τεχνολογίας ανασυνδυασμένου DNA
αντικαθίσταται μέρος της γονιδιακής αλληλουχίας
του ποντικού με ανθρώπινο γενετικό υλικό (λιγότερη
αντιγονικότητα - μεγαλύτερο χρόνο ημίσειας ζωής)
Τα αντισώματα που προέρχονται από ποντίκι φέρουν
στα ονόματά τους το συνθετικό Muro
Εξανθρωπισμένα (humanized) αντισώματα φέρουν
στα ονόματά τους το συνθετικό ZU ή ΧΙ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Αντιλυμφοκυτταρικές σφαιρίνες (ALG)
και
Αντιθυμοκυτταρικές σφαιρίνες (ATG)
Προέλευση:
Πολυκλωνικά αντισώματα που λαμβάνονται από το πλάσμα ή
τον ορό των αλόγων υπερ-ανοσοποιηθεί με ανθρώπινα
λεμφοκύτταρα
Μηχανισμός Δράσης:
Δεσμεύονται στην επιφάνεια των κυκλοφορούντων Τ
λεμφοκυττάρων, τα οποία έχουν φαγοκυτταρωθεί στο ήπαρ
και τον σπλήνα και προκαλούν λεμφοπενία με διαταραχή της
Τ-κυτταρικής απόκρισης & της κυτταρικής ανοσίας
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Αντιλυμφοκυτταρικές σφαιρίνες (ALG)
και
Αντιθυμοκυτταρικές σφαιρίνες (ATG)
Φαρμακοκινητική:
Φαρμακοκινητική:
Χορηγούνται ενδομυϊκά ή με στάγδην ενδοφλέβια έγχυση
Ο χρόνος ημίσειας ζωής κυμαίνεται από 3-9 ημέρες
Χρήσεις:
Σε συνδυασμό με κυκλοσπορίνη για μεταμόσχευση μυελού
των οστών
Για τη θεραπεία της οξείας απόρριψης μοσχεύματος
Σε ανθεκτική σε στεροειδή απόρριψη
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Αντιλυμφοκυτταρικές σφαιρίνες (ALG)
και
Αντιθυμοκυτταρικές σφαιρίνες (ATG)
Ανεπιθύμητες ενέργειες:
Αντιγονικότητα
Αντιγονικότητα ή αντιγονική ικανότητα, εννοούμε την
ικανότητα ορισμένης ουσίας να δρα σαν αντιγόνο
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Αντιλυμφοκυτταρικές σφαιρίνες (ALG)
και
Αντιθυμοκυτταρικές σφαιρίνες (ATG)
Ανεπιθύμητες ενέργειες:
Αντιγονικότητα
Λευκοπενία
Θρομβοκυτταροπενία
Κίνδυνος ιογενούς λοίμωξης
Αναφυλακτικές αντιδράσεις ή ορονοσία
Οξεία αυτοπεριοριζόμενη νόσος που εμφανίζεται 6 ως 8
μέρες μετά την ένεση μιας άγνωστης για τον οργανισμό
πρωτεΐνης (πχ. μετά τη χορήγηση ορού αλόγου) και
χαρακτηρίζεται από πυρετό, αρθραλγίες, αγγειΐτιδα και οξεία
σπειραματονεφρίτιδα.
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Αντιλυμφοκυτταρικές σφαιρίνες (ALG)
και
Αντιθυμοκυτταρικές σφαιρίνες (ATG)
Ανεπιθύμητες ενέργειες:
Αντιγονικότητα
Λευκοπενία
Θρομβοκυτταροπενία
Κίνδυνος ιογενούς λοίμωξης
Αναφυλακτικές αντιδράσεις ή ορονοσία
(πυρετός, κρυάδες, γριπώδες σύνδρομο)
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Μουρομονάμπη-CD3
(Muromonab-CD3)
Προέλευση:
Mονοκλωνικό αντίσωμα ποντικού
Παρασκευάζεται με τεχνολογία υβριδώματος
Μηχανισμός Δράσης:
Στρέφεται κατά της γλυκοπρωτεΐνης των ανθρώπινων Τ κυττάρων
με την οποία συνδέεται (στη θέση αναγνώρισης του αντιγόνου
CD3) και οδηγεί σε παροδική ενεργοποίηση και απελευθέρωση
κυτοκίνης, που ακολουθείται από διακοπή της λειτουργίας των Τλεμφοκυττάρων, καταστροφή τους και μειωμένη ανοσολογική
απόκριση (σύνδρομο απελευθέρωσης κυτταροκινών )
Για τον έλεγχο του συνδρόμου απελευθέρωσης κυτταροκινών
μπορεί να χορηγηθεί πρεδνιζολόνη, διφαινυδραμίνη
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Μουρομονάμπη-CD3
(Muromonab-CD3)
Φαρμακοκινητική::
Φαρμακοκινητική
Χορηγείται i.v.
Μεταβολίζεται και απεκκρίνεται στη χολή
Χρήσεις:
Για τη θεραπεία της οξείας νεφρικής απόρριψης
μοσχεύματος και σε ανθεκτική σε στεροειδή απόρριψη
Για μειώσουν των Τ κυττάρων του μυελού των οστών του
δότη πριν από την μεταμόσχευση
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Μουρομονάμπη-CD3
(Muromonab-CD3)
Ανεπιθύμητες ενέργειες:
Αναφυλακτικές αντιδράσεις ή ορονοσία
Πυρετός
Επιδράσεις στο ΚΝΣ (σπασμοί)
Κίνδυνος ιογενούς λοίμωξης
Σύνδρομο απελευθέρωσης κυτταροκινών (Γριππώδες
σύνδρομο που μπορεί να οδηγήσει σε καταπληξία)
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Ανθρώπινη αντι-D ανοσοσφαιρίνη
(Rho [D] immune globulin)
Χημεία--Δράσεις
Χημεία
Rho (D) είναι ένα συμπύκνωμα ανθρώπινης
ανοσοσφαιρίνης G που περιέχει πολύ υψηλό τίτλο
αντισωμάτων κατά του Rho (D) αντιγόνου των
ερυθροκυττάρων
Χορηγείται ενδομυϊκά (2 κ.εκ.) σε ρέζους αρνητικές
μητέρες εντός 24-72 ωρών μετά τον τοκετό ενός ρέζους
θετικού βρέφους για την πρόληψη της αιμολυτικής
νόσου των επόμενων ρέζους θετικών βρεφών (εμβρυϊκή
ερυθροβλάστωση)
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Ανθρώπινη αντι-D ανοσοσφαιρίνη
(Rho [D] immune globulin)
Ανεπιθύμητες ενέργειες:
Τοπικός πόνος
Πυρετός
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Βασιλιξιμάμπη και Δακλιζουμάμπη
(Basiliximab και Daclizumab)
Τρόπος παρασκευής:
Παρασκευάζεται με αντικατάσταση αλληλουχιών
αμινοξέων ποντικού με αλληλουχίες ανθρώπινων
αμινοξέων
Η Βασιλιξι
ξιμάμπη είναι μια χιμαιρική ανοσοσφαιρίνη G
(25% ποντικού, 75% ανθρώπινη πρωτεΐνη)
Η Δακλιζου
ζουμάμπη είναι μια εξανθρωπισμένη
ανοσοσφαιρίνη G (90% ανθρώπινη πρωτεΐνη)
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Βασιλιξιμάμπη και Δακλιζουμάμπη
(Basiliximab και Daclizumab)
Ιδιότητες:
Έχουν λιγότερη αντιγονικότητα και μεγαλύτερο χρόνο
ημίσειας ζωής από ότι τα αντισώματα ποντικού
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Βασιλιξιμάμπη και Δακλιζουμάμπη
(Basiliximab και Daclizumab)
Μηχανισμός Δράσης:
Πρόκειται για ανταγωνιστές του υποδοχέα της IL-2
Αποκαλούνται και αντι-CD25 διότι
Δεσμεύονται από τα CD25 που αποτελούν την
αυπομονάδα της αλυσίδας του υποδοχέα IL-2 στα
ενεργοποιημένα λεμφοκύτταρα
Αναστέλλοντας την αντιγραφή των διεγερμένων από την
IL-2 Τα-κυττάρων και το σύστημα αντίδρασης των Τκυττάρων
Βασιλιξιμάμπη έχει πιο ισχυρή δράση από Daclizumab
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Βασιλιξιμάμπη και Δακλιζουμάμπη
(Basiliximab και Daclizumab)
Φαρμακοκινητική - Χρήσεις:
Χορηγούνται ενδοφλεβίως (i.ν.)
Ημιδιάρκεια ζωής της Βασιλιξιμάμπης (7 ημέρες)
Ημιδιάρκεια ζωής της Δακλιζουμάμπης (20 ημέρες)
Είναι καλά ανεκτές - μόνο γαστρεντερικές διαταραχές
Χορηγούνται σε συνδυασμό με Κυκλοσπορίνη Α και
κορτικοστεροειδή ως προφυλακτική θεραπεία της οξείας
απόρριψης σε μεταμόσχευση νεφρού
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Ιφλιξιμάμπη
(Ifliliximab)
Χιμαιρική ανοσοσφαιρίνη G ανθρώπου και ποντικού
Στρέφεται κατά του TNF-α
Έχει λάβει έγκριση για τη θεραπεία της ελκώδους
κολίτιδας, της νόσου του Crohn και της ρευματοειδούς
αρθρίτιδας
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
Ομαλιζουμάμπη
(Omalizumab)
Εξανθρωπισμένο μονοκλωνικό αντίσωμα έναντι της
ανοσοσφαιρίνης Ε
Στρέφεται κατά των υποδοχέων Fc που βρίσκονται στα
μαστοκύτταρα και στα βασεόφιλα
Έχει λάβει έγκριση για τη θεραπεία του άσθματος σε
ανθεκτικούς στα γλυκοκορτικοειδή ασθενείς
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΙΝΤΕΡΦΕΡΟΝΕΣ
Τρείς οικογένες:
οικογένες:
Ιντερφερόνες Τύπου Ι ((INF
INF--α και INFINF-β)
Πρωτεΐνες ανθεκτικές στα οξέα - δρουν στον ίδιο
υποδοχεα του κυττάρου στόχου
επάγονται από ιογενείς λοιμώξεις
λευκοκύτταρα παράγουν ΙFΝ-α
Ινοβλάστες και τα ενδοθηλιακά κύτταρα παράγουν ΙFΝ-β
Ιντερφερόνες Τύπου ΙΙ (INFINF-γ)
Πρωτεΐνες ευαίσθητες στα οξέα
δρουν σε ξεχωριστούς υποδοχείς του κυττάρου στόχου
Παράγονται από ενεργοποιημένα Τ λεμφοκύτταρα
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΙΝΤΕΡΦΕΡΟΝΕΣ
Δράσεις
INF--γ: Ενίσχυση του ανοσοποιητικού
INF
αυξανόμενες εμφανίσεις αντιγόνων με μακρόφαγα,
κύτταρα φυσικούς δολοφόνους (ΝΚ-cells) και
ενεργοποίηση Τ κυτταροτοξικών λεμφοκυττάρων
INF--α,β
INF
α,β::
αποτελεσματική στην αναστολή του κυτταρικού
πολλαπλασιασμού
(πιο αποτελεσματική από ΙFΝ-γ)
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΙΝΤΕΡΦΕΡΟΝΕΣ
Χρήσεις
Θεραπεία λοιμώξεων
π.χ. Ηπατίτιδα C (IFN- α).
Θεραπεία αυτοάνοσων νόσων
π.χ. Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Θεραπεία κάποιων μορφών καρκίνου
π.χ. μελάνωμα, καρκίνος νεφρών
Θεραπεία σκλήρυνσης κατά πλάκας (IFN- β)
μείωση κρίσεων
Πυρετός, ρίγη, σε μυελοκαταστολή
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Θαλιδομίδη
(Thalidomide)
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Θαλιδομίδη
(Thalidomide)
Ηρεμιστικό φάρμακο
Τερατογόνο (Class-X)
Χορηγείται από το στόμα
Αναστέλλει τον TNF-α
Μειώνει την φαγοκυττάρωση από τα ουδετερόφιλα
Αυξάνει την παραγωγή IL-10
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
Θαλιδομίδη
(Thalidomide)
Χρήσεις
Μυέλωμα
Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Ασθένεια μοσχεύματος έναντι ξενιστή
Εξανθήματα τύπου λέπρας
Θεραπεία δερματικών εκδηλώσεων του
ερυθηματώδη λύκου
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΙΝΤΕΡΦΕΡΟΝΕΣ
Χρήσεις
Θεραπεία λοιμώξεων
π.χ. Ηπατίτιδα C (IFN- α).
Θεραπεία αυτοάνοσων νόσων
π.χ. Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Θεραπεία κάποιων μορφών καρκίνου
π.χ. μελάνωμα, καρκίνος νεφρών
Θεραπεία σκλήρυνσης κατά πλάκας (IFN- β)
μείωση κρίσεων
Πυρετός, ρίγη, σε μυελοκαταστολή
ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ
Αυτοάνοσα Νοσήματα:
Οξεία σπειραματονεφρίτιδα
Πρεδνιζόνη,
Mερκαπτοπουρίνη
Κυκλοφωσφαμίδη
Αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία
Πρεδνιζόνη,
Κυκλοφωσφαμίδη
Αζαθειοπρίνη
Υψηλές δόσεις γ-σφαιρίνης
ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ
ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ
Μεταμόσχευση Οργάνων
• Νεφροί
• Καρδιά
• Ήπαρ
• Μυελός των οστών
Cyclosporine, Azathioprine,
Prednisone, ALG,
Tacrolimus
Cyclosporine, Prednisone,
Azathioprine, Tacrolimus
Cyclosporine,
Cyclophosphamide,
Prednisone, Methotrexate,
ALG, total body radiation