Transcript Wie goed doet, goed ontmoet

Wie goed doet, goed ontmoet
Auteur
Marilou van Dongen
Laatst gewijzigd
02 September 2016
Licentie
CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie
Webadres
http://maken.wikiwijs.nl/61766
Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je
leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere
onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.
Inhoudsopgave
Voorbereiding op les 1
Wie goed doet, goed ontmoet
Spreekwoorden
Opdracht 1
Les 1
Introductie
Opdracht 1
Discussie
Samenwerkingsopdracht
Voorbereiding op les 2
Les 2
Barmhartige Samaritaan
Opdracht moeilijke woorden
Parabel
Zoekopdracht
Voorbereiding op les 3
Karma!
Les 3
Opdracht 1
Opdracht 2
Voorbereiding op les 4
Les 4
Hoe schrijf ik een artikel?
Voorbereiding op les 5
Les 5
Verhaal met een moraal
De gum en het potlood
Artikel extremisten
Opdracht
Eindopdracht
PowerPoints extra uitleg tekstbegrip
Over dit lesmateriaal
Pagina 1
Wie goed doet, goed ontmoet
Voorbereiding op les 1
Zet de antwoorden op de vragen in een Word document met de titel 'wie goed doet, goed ontmoet +
je naam + je klas'
Wie goed doet, goed ontmoet
Misschien heb je iemand het spreekwoord “Wie goed doet, goed ontmoet”? wel eens horen zeggen.
Wie goed doet, goed ontmoet betekent:
Wie goede dingen doet voor andere mensen kan soms ook goede dingen terug verwachten
Spreekwoorden
Een spreekwoord is een korte, krachtige uitspraak die een wijsheid, een ervaring of een morele
opvatting weergeeft. Sommige spreekwoorden zijn met elkaar in tegenspraak. Zo zijn er
spreekwoorden die aanzetten tot moedig gedrag, en andere juist tot voorzichtigheid.
In tegenstelling tot een gezegde, dat naar het onderwerp wordt vervoegd, wordt in een spreekwoord
steeds dezelfde tekst gebruikt. Vaak bestaat een spreekwoord uit twee delen, waarbij het eerste deel
een oorzaak of voorwaarde beschrijft en het tweede deel een gevolg of conclusie. (Wikipedia, 2105)
Opdracht 1
Opdracht 1: spreekwoord zoeken
Zoek een spreekwoord (of een gezegde) dat eenzelfde betekenis uitdraagt als “wie goed doet, goed
ontmoet”.
Heb je je Word document de juiste naam gegeven? Klik voor de zekerheid nog eens op
voorbereiding les 1.
Pagina 2
Wie goed doet, goed ontmoet
Les 1
Je hebt je op deze les voorbereid door de lesvoorbereiding te lezen en maken.
Introductie
Wat gaan we vandaag doen?
- The best things in life are free
- Wie goed doet, goed ontmoet? Discussie
- Samenwerkingsopdracht
Doelen:
Je leert in deze les om deel te nemen aan een discussie
Je hebt na deze les nagedacht over wat goed doen voor anderen betekent.
Opdracht 1
Wie goed doet, goed ontmoet
kn.nu/ww.e1b87f8 (youtube.com)
Bekijk het filmpje.
Wat vind je van dit filmpje?
Wat uit dit filmpje raakt je?
Discussie
Discussie
Wie goed doet, goed ontmoet? Is dat wel zo?? Het is een mooi ideaal, maar wat zijn de grenzen. Als
iemand aardig doet tegen jou, doe jij dan ook altijd aardig tegen de ander?
Discussieer met de klas over het spreekwoord en de zaken die je in de lesvoorbereiding hierover
hebt gelezen.
Samenwerkingsopdracht
Je hebt een filmpje gezien over een Thais jongetje. Wat vond je van dit verhaal? Ga met een
medeleerling op zoek naar een kort verhaal over “Wie goed doet, goed ontmoet”.
Pagina 3
Wie goed doet, goed ontmoet
Voorbereiding op les 2
Ga met een medeleerling op zoek naar een verhaal over “Wie goed doet, goed ontmoet”. Je moet dit
verhaal de volgende les allebei in het Word document hebben staan.
Pagina 4
Wie goed doet, goed ontmoet
Les 2
Wat gaan we vandaag doen
- Barmhartige Samaritaan
- Wat bedoelde Jezus met de moeilijke woorden en parabel ? Discussie
- Zelfstandige opdracht
Doelen
Je maakt tijdens deze les gebruik van verschillende strategieën om de betekenis van een moeilijk
woord te achterhalen;
Je leert tijdens deze les een tekst beter te begrijpen door gebruik te maken van woordherkenning
strategieën;
Je leert tijdens deze les een tekst beter te begrijpen door kennis te nemen van de tekstsoort;
Je maakt tijdens deze les kennis met een nieuwe tekstvorm (parabel).
Barmhartige Samaritaan
Jezus vertelde een verhaal:
"Er was eens een man die op reis ging van Jeruzalem naar Jericho.
Onderweg werd hij overvallen door rovers.
Ze namen zijn geld af, sloegen en mishandelden hem.
Daarna lieten ze hem liggen.
Er kwam een priester langs.
Hij zag de gewonde man liggen, maar liep verder.
Toen kwam er een leviet, een ijverige tempelbediende, langs.
Ook hij zag de gewonde man liggen, maar liep in een boog om hem heen.
Na de leviet kwam er een Samaritaan langs.
De Joden vonden Samaritanen geen goede mensen,
omdat ze zogezegd geen goede gelovigen waren.
Maar de Samaritaan stopte, en kreeg medelijden met hem.
Hij verzorgde zijn wonden, en zette hem op zijn eigen ezel.
Hij bracht hem naar een herberg, en zei tegen de waard:
"Hier is geld, verzorg deze man heel goed."
Jezus vroeg:
"Wie van de drie was goed voor de gewonde?"
Iemand antwoordde:
"Degene die hem verzorgd heeft."
Jezus zei:
"Doe dan vanaf nu zoals de Samaritaan en zorg goed voor je naaste."
Opdracht moeilijke woorden
Om een tekst goed te kunnen begrijpen, moet je de woorden die je niet kent onderzoeken. Dit
kun je op verschillende manieren doen:
- Je zoekt in de tekst naar verwijswoorden;
- Je zoekt in het woordenboek;
- Je kijkt of je delen van het woord herkent .
Opdracht moeilijke woorden onderzoeken
Pagina 5
Wie goed doet, goed ontmoet
Zoek in de tekst de moeilijke woorden op en noteer ze. Bekijk daarna welke manier je gaat
gebruiken om de betekenis van het woord te onderzoeken. Schrijf achter de moeilijke woorden
de betekenis en ook de manier van zoeken op.
Van welke woorden vond je de betekenis in de tekst terug?
Welke woorden herkende je deels?
Welke woorden heb je opgezocht?
Is de betekenis van de tekst nu duidelijker? Waarom?
Parabel
In het begin van de tekst staat “Jezus vertelt”. Daarom staat deze tekst ook tussen aanhalingstekens
zodat je kunt zien dat het hier om gesproken tekst gaat.
Deze tekstvorm noemt men een parabel.
Wat is een parabel?
'Parabel' is afgeleid van een Grieks werkwoord (paraballoo) dat betekent: 'naast elkaar plaatsen'. In
een parabel worden twee zaken naast elkaar geplaatst en met elkaar vergeleken: een algemeen
bekend gebeuren uit de natuur of het dagelijks leven (b.v. wannen van koren, zuurdeeg, vreugde bij
het vinden van verloren geld, het zaaien van graan) en een waarheid die men ermee duidelijk wil
maken. Door een bekend gebeuren naast een onbekend te plaatsen, probeert men het onbekende
duidelijk te maken. Als je snapt waar het in een parabel om gaat, dan kun je dit zien als een
persoonlijke oproep om iets met de diepere betekenis van deze parabel in je manier van leven te
doen. Een parabel is een taalvorm die niet gebonden is aan een bepaalde tijd of cultuur. Christenen
vertellen tot op de dag van vandaag parabels die door Jezus verteld werden. Deze parabels
behoren nu tot het algemeen cultureel erfgoed van de mensheid en liggen aan de basis van heel wat
beelden in onze taal. Bijvoorbeeld: zijn ‘talenten’ gebruiken, een ‘verloren zoon’ of een ‘barmhartige
Samaritaan’ zijn. (Letterme, 2015)
Opdrachten
Vraag a) Wat bedoelde Jezus met deze vergelijking van de barmhartige Samaritaan?
Vraag b) Wat kun jij zelf leren uit het verhaal van de barmhartige Samaritaan?
Zoekopdracht
Zoek een andere parabel
Zoek in de Bijbel een andere parabel. Zoek ook in deze tekst de betekenis van de moeilijke
woorden weer op. We bespreken de parabels en de moeilijke woorden op een later moment in
de klas.
Pagina 6
Wie goed doet, goed ontmoet
Voorbereiding op les 3
Karma!
Karma is een begrip wat uit het hindoeïsme en boeddhisme komt. Je hoort leeftijdsgenoten vast wel
eens roepen: “Karma!”. Wat bedoelen zij daar nu eigenlijk mee? Bekijk ter voorbereiding op de les
het filmpje op YouTube
Karma
kn.nu/ww.b2cf80a (youtube.com)
Pagina 7
Wie goed doet, goed ontmoet
Les 3
De les van vandaag gaat over karma.
?Je maakt tijdens deze les kennis met het begrip karma;
Je hebt na deze les nagedacht over wat goed doen voor anderen en het begrip karma met elkaar te
maken hebben;
Je leert om jouw/jullie bevindingen weer te geven in een digitale collage.
Opdracht 1
Vragen bij het plaatje
1. Wat heeft het plaatje met de dominostenen te maken met het begrip karma?
2. Wat heeft het begrip karma te maken met ‘goed doen voor anderen’?
Opdracht 2
Samen met een groepje van 3 of 4 klasgenoten zoeken jullie op het internet naar nieuwsberichten
waarin “karma” een rol speelt. Zoek minimaal 5 krantenartikelen en schrijf de link in je Word
document.
Beantwoord per artikel de volgende vragen:
A) Wat heeft dit artikel te maken met karma?
B) Leg uit in tenminste 3 zinnen wat je van het artikel vindt en wat je eventueel zelf zou doen.
Pagina 8
Wie goed doet, goed ontmoet
Voorbereiding op les 4
Voor deze les hoef je thuis niets voor te bereiden. Als je je werk tijdens de les niet af had moet je dit
natuurlijk thuis doen.
Pagina 9
Wie goed doet, goed ontmoet
Les 4
Wie zijn jouw naasten? En wat denk je dat jij voor jouw naasten betekent? En wat betekenen
jouw naasten voor jou?
Lees het verhaal hieronder.
http://nos.nl/rio2016/artikel/2126497-hulp-na-valpartij-absoluut-meest-inspirerende-moment-in-rio.html
Tekstverklaring
Beantwoord de onderstaande vragen in je Word document.
A) Wat vind je van de titel van het verhaal?
B) Bedenk een andere titel voor het verhaal, leg uit waarom je deze titel hebt gekozen.
C) Zou jij de ander omhoog helpen, of zou je doorrennen? Leg je keuze uit in tenminste 4 zinnen.
Opdracht
Schrijf je eigen artikel over naastenliefde. Je mag je fantasie de vrije loop laten. Minimaal 250
woorden. Bij het kopje hoe schrijf ik een artikel kun je tips vinden voor het schrijven van je artikel.
Hoe schrijf ik een artikel?
Als je een tijdschrift of een krant leest zie je dat er verschillende soorten teksten in staan. Je hebt artikelen en
nieuwsberichten. Een nieuwsbericht is objectief, hier staan vooral feiten in. Het is vaak een onpersoonlijke en
zakelijke tekst. Een artikel is subjectiever, hier staan namelijk meer meningen in. Bij Nederlands heb je geleerd
dat een tekst altijd een kop, romp en een staart heeft. Bij een artikel of nieuwsbericht zijn er een paar dingen
waar je op moet letten. De indeling is als volgt:
Titel
Ondertitel
Naam schrijver
Plaatsnaam
Eerste alinea met hoofdzaken (vaak vetgedrukt)
Middenstuk; verdeeld in alinea’s (Alinea = kernboodschap + toelichting)
Slot (afronding)
Kijk maar eens naar de volgende nieuwsberichten en artikelen:
Moslims maken joodse adoptie oma stuk gelukkiger
Import van verslaafde Russen
Gemengde vriendschappen nog schaars bij kinderen
Illegalen in vrachtwagen Hoek van Holland
Pagina 10
Wie goed doet, goed ontmoet
Sushi rukt op in Chinese restaurants: sambal bij?
Pagina 11
Wie goed doet, goed ontmoet
Voorbereiding op les 5
Zorg dat je artikel over naastenliefde af is. Dit staat natuurlijk aan het begin van les 5 in je Word
document.
Pagina 12
Wie goed doet, goed ontmoet
Les 5
Verhaal met een moraal
Een verhaal met een moraal is een verhaal waaruit je een leerpunt kunt halen. De schrijver of
verteller wil aan jou een levensles meegeven in de vorm van een verhaal. Zo is een moraalsprookje
een volks- of cultuursprookje met een duidelijke moralistische boodschap, zoals bijvoorbeeld de wolf
en de zeven geitjes à de deur niet zomaar voor een onbekende openen en altijd naar je moeder
luisteren.
De gum en het potlood
De dialoog tussen het potlood en de gum
Er was eens binnenin een etui een mooi potlood en een klein gummetje. De gum zei tegen het
potlood: “Hoe gaat het met mijn vriend?”
Het potlood antwoordde heel boos: “Ik ben jouw vriend niet!”
De gum schrok van dit antwoord en zei: “Waarom dan niet?”
Het potlood zei: “Omdat ik je haat.”
De gum zei heel verdrietig: “Waarom haat je mij dan?”
Het potlood zei: “Omdat je uitgumt wat ik schrijf.”
De gum zei: “Ik gum alleen de fouten uit.”
Het potlood werd weer boos en zei: “En waar bemoei jij je mee?!”
De gum antwoordde heel rustig: “Ik ben een gum en dat is mijn werk.”
Het potlood zei: “Dat is geen werk.”
De gum keek het potlood aan en zei: “Ik verricht nuttig werk, net als jij.”
Het potlood werd kwader en zei: “Jij hebt geen gelijk en je houdt jezelf voor de gek!”
De gum schrok en zei: “Waarom dan?”
Het potlood antwoordde: “Omdat degene die schrijft beter is dan degene die uitgumt.”
De gum zei: “Doordat ik de fouten uitgum, wordt datgene wat jij geschreven hebt alleen maar beter.”
Het potlood was even stil en hief zijn hoofd op: “O, je hebt gelijk mijn vriend!”
De gum werd blij en zei: “Haat jij mij nu nog steeds?”
Het potlood had heel veel spijt gekregen en zei: “Ik haat degene die mijn fouten uitgumt niet.”
De gum zei: “En ik gum datgene wat goed is niet uit.”
Het potlood zei: “Maar ik zie dat je met de dag kleiner wordt.”
De gum antwoordde: “Ja dat komt doordat ik een deel van mijzelf opoffer als ik de fouten uitgum.”
Het potlood zei heel verdrietig: “En ik voel dat ik ook kleiner ben geworden.”
De gum zei: “Anderen hebben niets aan ons, als wij onszelf voor hen niet opofferen.”
Het potlood werd blij en zei: “Wat ben jij toch goed en wat zijn jouw woorden toch mooi, mijn vriend!”
De gum en het potlood waren erg blij en zij bleven voor altijd vrienden zonder dat zij ruzie kregen.
Uitleg
Pagina 13
Wie goed doet, goed ontmoet
Het verhaal over het potlood en de gum is een verhaal met een moraal. De moraal die moslims
hieruit kunnen halen is:
1) De moslim moet eenieder om zich heen helpen om de samenleving, de Islam en de moslims van
dienst te zijn. We hebben gezien hoe het potlood het goede opschrijft, maar als het een fout maakt
dan gumt de gum dit uit;
2) Als de moslim een fout maakt, moet hij zijn fout toegeven en zijn excuus aanbieden;
3) De moslim offert zichzelf op zodat de mensen om hem heen gelukkig worden.
Artikel extremisten
http://www.volkskrant.nl/opinie/dankzij-die-artsen-ben-ik-geen-extremistmeer~a4189736/
kn.nu/ww.8219457 (volkskrant.nl)
Opdracht
1. Wat kun jij leren uit deze tekst?
2. Cijfer jij jezelf wel eens weg zodat iemand anders er beter van wordt? Waarom wel of niet?
3. Ga naar de website: http://www.beleven.org/verhalen/lijsten/soorten.php?soort=Moraalsprookje
4. Kies een verhaal uit en lees je gekozen verhaal.
5. Plak je verhaal in een Word document en verzin 3 vragen bij de tekst.
Pagina 14
Wie goed doet, goed ontmoet
Eindopdracht
De 7 Werken van barmhartigheid
Barmhartigheid? Je zult wel denken dat hebben ze vast verkeerd geschreven. Moet er niet
warmhartigheid staan? Nee, maar het woord barmhartigheid heeft wel iets te maken met een warm
hart hebben voor een ander. Goed doen voor arme mensen wordt een ‘werk van barmhartigheid’
genoemd. Barmhartigheid betekent: medelijden hebben en hulp verlenen aan mensen in nood.
1. eten geven aan mensen die honger hebben,
2. drinken geven aan mensen die dorst hebben,
3. kleding geven aan mensen die niet voldoende kleren hebben,
4. zieken opzoeken,
5. gevangenen opzoeken,
6. eenzame of dakloze mensen aandacht of onderdak geven
7. naar een begrafenis gaan om mensen die verdriet hebben te steunen.
Eindopdracht
Maak een filmpje of fotoserie waarin iemand (jijzelf misschien wel) barmhartigheid betoont
Maak een lied of voer een lied uit waarin een vorm van barmhartigheid centraal staat
Maak een strip of tekening over een werk van barmhartigheid
Pagina 15
Wie goed doet, goed ontmoet
PowerPoints extra uitleg tekstbegrip
Tekstverklaring
kn.nu/ww1594003 (pptx,
maken.wikiwijs.nl)
Verwijswoorden
kn.nu/wwbc98c2a (pptx, maken.wikiwijs.nl)
Woordenboek gebruik
kn.nu/ww9776a40 (pptx,
maken.wikiwijs.nl)
Pagina 16
Wie goed doet, goed ontmoet
Over dit lesmateriaal
Colofon
Auteur
Marilou van Dongen
Laatst gewijzigd
02 September 2016 om 08:51
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons
Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de
voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk
medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken
te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerinhoud en doelen Nederlands; Levensbeschouwing; Godsdienst;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Bronnen
Bron
Type
Wie goed doet, goed ontmoet
https://www.youtube.com/watch?v=g_Z1LIrmKes
Link
Karma
https://www.youtube.com/watch?v=UAzToI56ipA
Link
http://www.volkskrant.nl/...-extremist-meer~a4189736/
http://www.volkskrant.nl/opinie/dankzij-die-artsen-ben-ik-geen-extremistmeer~a4189736/
Link
Pagina 17
Wie goed doet, goed ontmoet