Transcript Lees het boekje digitaal!

Gemeente Oisterwijk
n
e
t
‘Iconen
en
symbolen’
n
Zondag
11 september 2016
1
Open Monumentendag 2016
Open Monumentendag 2016
In Oisterwijk, Moergestel en Heukelom
In Oisterwijk,
Moergestel en gehouden
Heukelom
wordt
de Open Monumentendag
de11Open
Monumentendag
gehouden
opwordt
zondag
september
2016 van 11.00
uur
zondag
totop
16.30
uur.11 september 2016 van 11.00 uur
tot 16.30 uur.
Open Monumentendag 2016, op 11 september,
OpeninMonumentendag
september,
staat
het teken van2016,
Iconen open11symbolen.
staat inwordt
het teken
van30ste
Iconeneditie
en symbolen.
Daarmee
bij deze
van dit
Daarmeeevenement
wordt bij verwezen
deze 30ste
vanendit
landelijke
naareditie
beelden
landelijke
evenement
verwezen
naar beelden en
tekens
met een
bijzondere
extra betekenis.
met eenzie
bijzondere
extra van
betekenis.
In tekens
monumenten
je ze overal:
binnen en
In monumenten
je ze overal:
binneninen
van
buiten, in zie
ornamenten,
in van
reliëfs,
van buiten,Deinmonumenten
ornamenten,
reliëfs,
schilderingen.
zelf inkunnen
ook in
schilderingen.
monumenten
zelf kunnen
ook
iconische
waardeDe
hebben
in het landschap
of in
waarde
hebbenmolens,
in het stadhuizen
landschap of
deiconische
stad, zoals
kerktorens,
en in
de stad, zoals kerktorens, molens, stadhuizen en
kastelen.
kastelen.
Ook dit jaar zijn er weer fraaie monumenten
Ook dit jaar
er weer fraaie monumenten
opengesteld
voorzijn
het publiek.
Het
comité Open
in Oisterwijk
opengesteld
voorMonumentendag
het publiek.
heeft
zorg
en Monumentendag
aandacht besteed
aan de
Het veel
comité
Open
in Oisterwijk
invulling
van deze
het thema
‘Iconen
heeft veel
zorg dag
en met
aandacht
besteed
aanende
symbolen’
zijn dag
maar
liefst
monumenten
invulling en
vanerdeze
met
hetelf
thema
‘Iconen en
en er zijn maar liefst elf monumenten
te symbolen’
bezichtigen.
Vele
vrijwilligers en ook de Oisterwijkse
te bezichtigen.
stadsgidsen
verlenen hun
Vele vrijwilligers
en medewerking.
ook de Oisterwijkse
stadsgidsen verlenen hun medewerking.
Vanaf 11.00 uur is er een informatiestand bij het
Raadhuis
op de uur
Lind.
Vanaf 11.00
is er een informatiestand bij het
Raadhuis op de Lind.
Opening en afsluiting Monumentendag
Opening
afsluiting
Monumentendag
Zondag
11 en
september
2016
gaat om 10.45 uur
Zondag
11
september
2016
gaat
om met
10.45de
uur
de Open Monumentendag van
start
de
Open
Monumentendag
van
start
met
de
opening bij de kerktoren in Moergestel.
opening
bij
de
kerktoren
in
Moergestel.
Wethouder Ina Batenburg zal de dag officieel
Wethouder Ina Batenburg zal de dag officieel
openen.
openen.
De afsluiting van deze dag vindt plaats bij het
Kafé
van Leer,van
Almystraat
het bij
KVL
De afsluiting
deze dag 14a,
vindt op
plaats
het
terrein,
16.30 Almystraat
uur. U bent 14a,
hierbijop
vanhet
harte
Kafé vanaf
van Leer,
KVL
welkom.
terrein, vanaf 16.30 uur. U bent hierbij van harte
welkom.
Uitreiking Oisterwijkse Monumentenprijs
Om
17.00 uurOisterwijkse
reikt burgemeester
Hans Jansen,
Uitreiking
Monumentenprijs
tijdens
de afsluiting
Kafé van Leer,
de Jansen,
jaarOm 17.00
uur reiktbijburgemeester
Hans
lijkse
Monumentenprijs
tijdens
de afsluiting uit.
bij Kafé van Leer, de jaarDeze
prijs
wordt toegekend
lijkse
Monumentenprijs
uit.aan de eigenaar van
een
van
de
ruim
250
monumenten
die de
Deze prijs wordt toegekend
aan de eigenaar
van
Gemeente
Oisterwijk
rijk
is
en
die
zich
op
een van de ruim 250 monumentenbuitendie de
gewone
wijzeOisterwijk
heeft ingezet
hetzich
onderhoud,
Gemeente
rijk isvoor
en die
op buitendegewone
verbetering
of
de
instandhouding
van het
wijze heeft ingezet voor het onderhoud,
monument,
of aanofeen
die zich van
heefthet
de verbetering
de persoon
instandhouding
ingezet
voor
het
behoud
van
monumenten
in
monument, of aan een persoon die zich zijn
heeft
algemeenheid.
ingezet voor het behoud van monumenten in zijn
algemeenheid.
Tot slot
Daarnaast zullen er meerdere monumenten
geopend
zijn, zullen
heeft de
Stoommachine
Daarnaast
er Stichting
meerdere
monumenten
Oisterwijk
op
11
september
Open
Dag
en kunt u
geopend zijn, heeft de Stichting Stoommachine
een
kijkje
nemen
in
de
Protestantse
Kerk
de u
Oisterwijk op 11 september Open Dag eninkunt
Kerkstraat.
een kijkje nemen in de Protestantse Kerk in de
Tot slot
Wij verzoeken u vriendelijk om zorgvuldig om te
gaan
de diverse
monumenten.
Wij met
verzoeken
u vriendelijk
om zorgvuldig om te
Bedenk
hierbij
dat
u
te
gast bent.
gaan met de diverse monumenten.
WijBedenk
wensen
u eendat
fijne
dag.
hierbij
u te
gast bent.
Wij wensen u een fijne dag.
Comité Open Monumentendag
Comité Open Monumentendag
Kerkstraat.
Het comité waardeert het bijzonder dat de
eigenaren
en bewoners
allehet
medewerking
Het comité
waardeert
bijzonder geven
dat de
aan
deze
Open
Monumentendag,
waarbij zij geven
hun
eigenaren en bewoners alle medewerking
panden belangeloos open stellen ter bezichtiging
aan deze Open Monumentendag, waarbij zij hun
voor het publiek.
panden belangeloos open stellen ter bezichtiging
voor het publiek.
Meer informatie is beschikbaar op:
Meer informatie is beschikbaar op:
www.oisterwijk.nl
www.openmonumentendag.nl
www.oisterwijk.nl
2
www.openmonumentendag.nl
3
Jongeren
en
Jongeren
en
Open
Monumentendag
Open Monumentendag
Open
Monumenten
Open
Monumenten
Klassendag
Klassendag
Het
Het Oisterwijks
Oisterwijks comité
comité
organiseert
voor
dede
zesde
organiseert
voor
zesde
keer
keerdedeKlassendag
Klassendagmet
met
alsals doel
doel dede jeugd
jeugd te te
betrekken
bijbij
hethet
erfgoed.
betrekken
erfgoed.
DeDe leerlingen
leerlingen van
van dede
groepen
6/7
en
8
van
vier
groepen 6/7 en 8 van
vier
basisscholen
bezoeken
dit
jaar
Villa
Zonnewende
basisscholen bezoeken dit jaar Villa Zonnewende
in in
Moergestel,
dede
Kerkhovense
Molen,
Keuterij
dede
Moergestel,
Kerkhovense
Molen,
Keuterij
Witte
Heibloem
en
het
Raadhuis
op
De
Lind
Witte Heibloem en het Raadhuis op De Lindin in
Oisterwijk.
OpOp
alle
locaties
worden
dede
leerlingen
Oisterwijk.
alle
locaties
worden
leerlingen
rondgeleid.
Tijdens
en
na
het
bezoek
rondgeleid. Tijdens en na het bezoekbeantbeantwoorden
dede
leerlingen
een
aantal
vragen
opop
dede
woorden
leerlingen
een
aantal
vragen
monumentenkaart.
Met
eigen
gemaakte
foto’s
monumentenkaart. Met eigen gemaakte foto’s
kunnen
zij zij
ditdit
werkstuk
compleet
maken.
kunnen
werkstuk
compleet
maken.
DeDe
Open
Monumenten
Klassendag
is is
opop
vrijdag
9 9
Open Monumenten Klassendag
vrijdag
september
van
09.00
uur
tot
12.00
uur
en
wordt
september van 09.00 uur tot 12.00 uur en wordt
geopend
bijbij
hethet
Raadhuis
door
Wethouder
Peter
geopend
Raadhuis
door
Wethouder
Peter
Smit.
Smit.
Leerlingen
vandedeOisterwijkse
Oisterwijksemuziekschool
muziekschool
Leerlingenvan
Popwise
verzorgen
tussen
11.00
uur
enen
15.30
Popwise verzorgen tussen
11.00
uur
15.30
uur
optredens
bij
de
Kerkhovensestraat
22-24,
uur optredens bij de Kerkhovensestraat 22-24,
Kerkstraat
7878
enen
hethet
Raadhuis
opop
DeDe
Lind.
Kerkstraat
Raadhuis
Lind.
DeDekiosk,
kiosk,een
eenRijksmonument,
Rijksmonument,wordt
wordtdedehele
hele
middag
gevuld
door
Popwise
bands.
Luister
naar
Luister
naar
middag gevuld door Popwise bands.
rock
‘n ‘n
roll,
disco,
funk,
ballads
enen
lekkere
toprock
roll,
disco,
funk,
ballads
lekkere
top4040
muziek,
geschikt
voor
alle
leeftijden.
muziek, geschikt voor alle leeftijden.
Tussen
12.00
uur
enen
16.00
uur
kun
je je
zelf
in in
hethet
Tussen
12.00
uur
16.00
uur
kun
zelf
Raadhuis
kennis
maken
met
het
docententeam
Raadhuis kennis maken met het docententeam
van
van Popwise;
Popwise; je je kunt
kunt muziekinstrumenten
muziekinstrumenten
uitproberen,
een
proefles
aanvragen
of of
een
actact
uitproberen, een proefles
aanvragen
een
boeken.
boeken.
Popwise
is is
een
muziekschool
Popwise
eenvernieuwende
vernieuwende
muziekschoolin in
Oisterwijk.
Je
kunt
er
terecht
voor
lessen
Oisterwijk. Je kunt er terecht voor
lessenopop
basgitaar,
piano,
keyboards,
zang,
drums
basgitaar, piano, keyboards, zang, drumsenen
gitaar.
gitaar.Verder
Verderbiedt
biedtPopwise
Popwisebandcursussen,
bandcursussen,
singer-songwriting,
actsvoor
voordede
singer-songwriting,DJ-lessen,
DJ-lessen,acts
plaatselijke
middenstand
enen
veel
mogelijkheden
plaatselijke
middenstand
veel
mogelijkheden
omom
opop
te te
treden
in in
enen
omom
Oisterwijk.
Afgelopen
treden
Oisterwijk.
Afgelopen
tijdtijd
verzorgde
Popwise
muziek
bij
Oisterwijk
onon
verzorgde Popwise muziek bij Oisterwijk
Ice,
Vulders
Vibes,
de
Winterfair,
diverse
Ice, Vulders Vibes, de Winterfair, diverse
terrasdagen
bijbij
Piet
Plezier
enen
dede
Molendag
in in
terrasdagen
Piet
Plezier
Molendag
2015.
2015.
Fotowedstrijd
Fotowedstrijd
Ben
je je
tussen
dede
6 en
1616
jaar
enen
maak
je je
graag
Ben
tussen
6 en
jaar
maak
graag
mooie
foto’s?
Maak
er er
dan
een
van
een
mooie
foto’s?
Maak
dan
een
van
een
monument
of of
onderdeel
er er
van
in in
Oisterwijk,
monument
onderdeel
van
Oisterwijk,
Moergestel
of
Heukelom.
Een
onderdeel
kan
zijn
Moergestel of Heukelom. Een onderdeel
kan
zijn
een
apart
raam,
een
oude
lantaarn
naast
de
een apart raam, een oude lantaarn naast de
voordeur
of of
iets
moois
datdat
je je
binnen
in in
hethet
pand
voordeur
iets
moois
binnen
pand
tegen
komt.
tegen komt.
Stuur
je je
foto
voor
1111
september
15.30
uuruur
naar
Stuur
foto
voor
september
15.30
naar
dede
Instagrampagina
of
Facebookpagina
van
Open
Instagrampagina of Facebookpagina van Open
Monumentendag
Oisterwijk
enen
win
een
van
dede
Monumentendag
Oisterwijk
win
een
van
mooie
prijzen.
mooie prijzen.
DeDe
prijsuitreiking
is is
opop
1111
september
omom
17.00
prijsuitreiking
september
17.00
uuruur
bijbij
hethet
Kafé
van
Leer
in
Oisterwijk.
Kafé van Leer in Oisterwijk.
Zorg
datdat
je je
er er
bijbij
bent!
Zorg
bent!
4
Wilt
u meer
weten
over
muziekenen
bandlessen
Wilt
u meer
weten
over
muziekbandlessen
bijbij
Popwise?
Of
heeft
u
interesse
in
een
actact
omom
Popwise? Of heeft u interesse in een
uwuwevenement
evenementof ofbedrijfsfeest
bedrijfsfeestcompleet
compleette te
maken?
maken?
Kom
naar
dede
open
dag
van
Popwise,
Kom
naar
open
dag
van
Popwise,
opop
1111
september
van
12.00-16.00
uur
in in
september van 12.00-16.00
uur
hethet
Raadhuis
opop
DeDe
Lind!
Raadhuis
Lind!
Of Of
kijk
opop
www.popwise.nl
kijk
www.popwise.nl
5
11Raadhuis
Raadhuis
DeDe
Lind,
Lind,
Oisterwijk
Oisterwijk
Een
Eenprachtig
prachtigicoon
icoonenentevens
tevensrijksmonument
rijksmonument
staat
staatmidden
middenin indedebeschermde
beschermdehistorische
historische
dorpskern.
dorpskern.
Het
Hetraadhuis
raadhuisstaat
staattegenover
tegenoverhet
hetTrouwlaantje
Trouwlaantje
met
met lindenbeplanting
lindenbeplanting enen ligtligt tussen
tussen dede
vrijheidsboom
vrijheidsboom
uituit
1795
1795
vóór
vóór
hethet
gebouw
gebouw
enen
dede
lindeboom,
lindeboom,al alvermeld
vermeldin in1388,
1388,achter
achterhethet
gebouw.
gebouw.
In In 1967
1967 werden
werden erkers
erkers geplaatst
geplaatst aan
aan dede
buitenzijde
van
hethet
pand
maar
deze
zijn
nadien
buitenzijde
van
pand
maar
deze
zijn
nadien
weer
weerverwijderd
verwijderdenenhet
hetpand
pandis ishersteld
hersteldin indede
oude
staat
met
dede
originele
ramen.
oude
staat
met
originele
ramen.
Het
carillon
met
1414
klokken
is is
geschonken
door
Het
carillon
met
klokken
geschonken
door
dede
St.St.
Petrusstichting
in in
verband
met
hethet
75-jarig
Petrusstichting
verband
met
75-jarig
bestaan
bestaan van
van weekblad
weekblad hethet Kerkklokje
Kerkklokje (nu
(nu
Nieuwsklok
geheten).
Nieuwsklok
geheten).
DeDe
1414
klokken
omringen
dede
middeleeuwse
klok
klokken
omringen
middeleeuwse
klok
uituit 1535
1535 enen deze
deze is is gemaakt
gemaakt door
door dede
klokkengieter
Jasper
Moer
uituit
’s-Hertogenbosch.
klokkengieter
Jasper
Moer
’s-Hertogenbosch.
Deze
Deze
plek
plek
kent
kent
een
een
lang
lang
verleden.
verleden.
Hier
Hier
stond
stond
in in
dede
14de
14de
eeuw
eeuw
al al
hethet
kapelletje
kapelletje
van
van
Onze
Onze
Lieve
Lieve
Vrouw
Vrouw
van
van
Mirakelen
Mirakelen
(ook
(ook
Onze
Onze
Lieve
Lieve
Vrouw
Vrouwvan
vandedeLindeindt
Lindeindtgenoemd).
genoemd).Daar
Daarzijn
zijn
volgens
volgensoverlevering
overleveringenkele
enkelewonderen
wonderengebeurd
gebeurd
enenwas
washet
hetin indiedietijd
tijdzelfs
zelfseen
eenbekend
bekend
bedevaartsoord.
in inbrand
bedevaartsoord.DeDekapel
kapelis is
brandgestoken
gestoken
door
doordedeGeuzen
Geuzenin indede16de
16deeeuw,
eeuw,enenis isweer
weer
hersteld.
hersteld.
DeDebuitenzijde
buitenzijdevan
vanhethetpand
pandis isvoorzien
voorzienvan
van
enkele
mooie
details.
ZoZo
is is
er er
opop
een
hoek
van
enkele
mooie
details.
een
hoek
van
een
gevel
een
nisnis
met
een
bronzen
Madonnabeeld
een
gevel
een
met
een
bronzen
Madonnabeeld
enen een
een gedenksteen
gedenksteen ingemetseld.
ingemetseld. Beiden
Beiden
verwijzen
verwijzennaar
naardedemiddeleeuwse
middeleeuwseMariakapel.
Mariakapel.
In InhethetRaadhuis
Raadhuiszijn
zijnnog
nogeen
eenaantal
aantaliconen
iconente te
bewonderen
uituit
hethet
vroegere
Oisterwijk.
bewonderen
vroegere
Oisterwijk.
In In
1898
begon
men
met
dede
bouw
van
een
nieuw
1898
begon
men
met
bouw
van
een
nieuw
raadhuis
enen
wel
precies
achter
hethet
oude
raadhuis.
raadhuis
wel
precies
achter
oude
raadhuis.
DeDeontwerper
ontwerpervan
vanditditneo-renaissance
neo-renaissancegebouw
gebouw
was
L.W.
Schoonenberg.
was
L.W.
Schoonenberg.
Het
werd
geheel
maar
Hetoude
ouderaadhuis
raadhuis
werd
geheelgesloopt,
gesloopt,
maar
pas
náná
dede
bouw
van
hethet
huidige
raadhuis.
pas
bouw
van
huidige
raadhuis.
BijBij
dede
ontploffing
van
een
munitietrein
in in
1944
ontploffing
van
een
munitietrein
1944
werd
hethet
raadhuis
zwaar
beschadigd,
maar
werd
werd
raadhuis
zwaar
beschadigd,
maar
werd
gerestaureerd.
gerestaureerd. Ook
Ook daarna
daarna volgden
volgden diverse
diverse
verbouwingen
enen
veranderingen.
verbouwingen
veranderingen.
Het
beeld
is is
een
Het
beeld
een
replica
enen
is is
replica
gemaakt
door
dede
gemaakt
door
Oisterwijkse
Oisterwijkse
kunstenaar
Harm
kunstenaar
Harm
Timmermans.
Timmermans.
Het
oorspronkelijke
Het
oorspronkelijke
notenhouten
beeld
notenhouten
beeld
staat
in in
dede
staat
St.St.
Petruskerk
Petruskerk
(het
gekroonde
Kind
(het
gekroonde
Kind
is is
van
perenhout).
van
perenhout).
DeDe
trap
heeft
een
trap
heeft
een
tufstenen
beeldtufstenen
beeldhouwwerk
in in
dede
houwwerk
vorm
van
een
vorm
van
een
heraldische
leeuw
heraldische
leeuw
diedie
hethet
Oisterwijkse
gemeente-wapen
vasthoudt.
Oisterwijkse
gemeente-wapen
vasthoudt.
In In
dede
noordgevel
van
hethet
raadhuis
zijn
twee
noordgevel
van
raadhuis
zijn
twee
wapenschilden
aangebracht.
wapenschilden
aangebracht.
DeDe
torenspits
is is
van
gietijzer,
gevuld
met
lood
enen
torenspits
van
gietijzer,
gevuld
met
lood
weegt
100
kg.kg.
Boven
opop
dede
toren
is is
een
koperen,
weegt
100
Boven
toren
een
koperen,
met
metbladgoud
bladgoudvergulde
verguldewindwijzerplaat
windwijzerplaataanaangebracht.
DeDe
toren
was
in in
eerste
instantie
puntig.
gebracht.
toren
was
eerste
instantie
puntig.
BijBijdederestauratie
restauratiein in1946
1946kreeg
kreeghetheteen
een
kegelvorm
enen
daarna
is is
er er
dede
spits
opgezet.
kegelvorm
daarna
spits
opgezet.
DeDe
glas-in-lood
ramen
zijn
uituit
1947
enen
gemaakt
glas-in-lood
ramen
zijn
1947
gemaakt
door
priester/kunstenaar
Egbert
Dekkers
(1908door
priester/kunstenaar
Egbert
Dekkers
(19081983),
diedie
lang
te te
Moergestel
woonde
enen
werkte
1983),
lang
Moergestel
woonde
werkte
opop
Hoogenhuizen.
Hoogenhuizen.
Het
raadhuis
is is
van
cultureel
belang.
Door
Het
raadhuis
van
cultureel
belang.
Doorzijn
zijn
centrale
ligging
aan
DeDe
Lind
vormt
hethet
raadhuis
centrale
ligging
aan
Lind
vormt
raadhuis
een
eenbindende
bindendefactor
factorenenis ishetheteen
eenbelangrijk
belangrijk
onderdeel
van
hethet
beschermde
dorpsgezicht.
onderdeel
van
beschermde
dorpsgezicht.
Het
was
een
tijd
in in
gebruik
alsals
Latijnse
School
Het
was
een
tijd
gebruik
Latijnse
School
(die
leerlingen
o.a.
voorbereidde
opopeen
studie
(die
leerlingen
o.a.
voorbereidde
een
studie
aan
aaneen
eenuniversiteit)
universiteit)enenhethetwas
wastevens
tevensdede
vergaderplaats
vergaderplaatsvan
vandedeafgevaardigden
afgevaardigdenuituithethet
Kwartier
Kwartier van
van Oisterwijk,
Oisterwijk, een
een van
van dede vier
vier
Kwartieren
van
dede
Meierij
van
Den
Bosch.
Kwartieren
van
Meierij
van
Den
Bosch.
Tijdens
dede
Belgische
Opstand
(1830-1839)
deed
Tijdens
Belgische
Opstand
(1830-1839)
deed
hethet
raadhuis
ook
dienst
alsals
hoofdwacht
voor
dede
raadhuis
ook
dienst
hoofdwacht
voor
troepen
troependiediehier
hiergelegerd
gelegerdwaren
warenvan
vanhethetleger
leger
van
dede
kroonprins,
dede
latere
koning
Willem
II.II.
van
kroonprins,
latere
koning
Willem
DeDebenedenverdieping
benedenverdiepingwas
wasin ingebruik
gebruikbijbijdede
politie
politieenenhethethok
hokonder
onderdedetrap
trapwas
waseen
een
arrestantenlokaal.
arrestantenlokaal.
6
7
Kapel
2 2Kapel
Schoolstraat
3-5,
Oisterwijk
Schoolstraat
3-5,
Oisterwijk
Waar
Brede
School
Waterhoef
staat,
zijn
Waar
nunu
Brede
School
DeDe
Waterhoef
staat,
zijn
sporen
van
bewoning
aangetroffen
IJzertijd
sporen
van
bewoning
aangetroffen
uituit
dede
IJzertijd
de de
de de
eeuw.
Een
historisch
stukje
enen
1212
eeuw.
Een
historisch
stukje
enen
uituit
dede
1111
Oisterwijk
dus.
Oisterwijk
dus.
Het
pand
was
toen
nog
niet
een
gemeentelijk
Het
pand
was
toen
nog
niet
alsals
een
gemeentelijk
monumentaangewezen.
aangewezen.Onder
Ondermeer
meerHeemHeemmonument
kundekring
Kleine
Meijerij
zette
voor
zich
kundekring
DeDe
Kleine
Meijerij
zette
er er
voor
in in
zich
pandtoch
tochopopdedemonumentenlijst
monumentenlijst
omomhethetpand
geplaatst
krijgen.
Dat
is gelukt.
geplaatst
te te
krijgen.
Dat
is gelukt.
Uiteindelijk
eenplan
planontwikkeld
ontwikkeld
waarbij
Uiteindelijk
is is
een
waarbij
hethet
kloostergebouwkon
konworden
wordenbehouden
behoudenenenis is
kloostergebouw
Brede
School
Waterhoef.
geïntegreerd
geïntegreerd
in in
Brede
School
DeDe
Waterhoef.
DeDe
kleuterschool
een
groot
deel
van
school
zijn
kleuterschool
enen
een
groot
school
zijn
deel
van
dede
afgebroken.
afgebroken.
Het
voormalige
parochiehuis
staat
nog
steeds.
Het
voormalige
parochiehuis
staat
er er
nog
steeds.
een
yogaschool
gevestigd,
nadat
hier
Er Er
is is
nunu
een
yogaschool
in in
gevestigd,
nadat
hier
jarenlang
jongerencentrum
Trappaf
thuis
was.
jarenlang
jongerencentrum
Trappaf
thuis
was.
1929
Fotonummer
057632
Regionaal
archief:
1929
Fotonummer
057632
Regionaal
archief:
Schoolstraat
nieuwe
meisjesschool
gesticht
door
Schoolstraat
De De
nieuwe
meisjesschool
gesticht
door
de de
Franciscanessen,
school
eigen
kapel
Zr.Zr.
Franciscanessen,
eeneen
school
metmet
eeneen
eigen
kapel
Annotatie
Brabantse
Illustratie,
september
1929
Annotatie
Brabantse
Illustratie,
11 11
september
1929
jaren1928-1930
1928-1930werd
werddoor
doordedezusters
zusters
In Indedejaren
Franciscanessen,diediein inOisterwijk
Oisterwijkal alin indede
Franciscanessen,
Catharinenberg gevestigd
gevestigd waren,
waren, aan
aan dede
Catharinenberg
Schoolstraat3-5
3-5een
eennieuw
nieuwkloostercomplex
kloostercomplex
Schoolstraat
gesticht met
met scholen,
scholen, een
een kapel
kapel enen een
een
gesticht
parochiehuis.Het
Hetcomplex
complexwerd
werdgebouwd
gebouwdin in
parochiehuis.
dezelfde
periode
Joanneskerk
aan
dezelfde
periode
alsals
dede
Joanneskerk
diedie
aan
DeDe
Lindstaat.
staat.Het
Hetbestond
bestonduituiteen
eenklooster,
klooster,een
een
Lind
kleuterschool,
een
lagere
(meisjes)school,
kleuterschool,
een
lagere
(meisjes)school,
genaamd
Onze
Lieve
Vrouwe
Linde,
een
genaamd
Onze
Lieve
Vrouwe
TerTer
Linde,
enen
een
parochiehuis.
Het
is
als
klooster
in
gebruik
parochiehuis. Het is als klooster in gebruik
geweest
1970.
jaar
zijn
zusters
naar
geweest
tottot
1970.
In In
datdat
jaar
zijn
dede
zusters
naar
Nemerhof
aan
de
Gemullehoekenweg
Nemerhof
aan
de
Gemullehoekenweg
5050
vertrokken.
In
het
hoofdgebouw,
dat
er
nu
nog
vertrokken. In het hoofdgebouw, dat er nu nog
staat,
werd
vervolgens
de
Muziekschool
staat,
werd
vervolgens
de
Muziekschool
gevestigd.
voormalige
kleuterschool
kwam
gevestigd.
In In
dede
voormalige
kleuterschool
kwam
Scouting
Oisterwijk.
Het
schoolgebouw
bleef
Scouting Oisterwijk. Het schoolgebouw bleef alsals
zodanig
gebruik
kreeg
naam
Merlijn.
zodanig
in in
gebruik
enen
kreeg
dede
naam
Merlijn.
DeDe
school
veranderde
van
een
meisjesschool
in
een
school veranderde van een meisjesschool in een
gemengde
school.
gemengde school.
1955
Fotonummer
074798
Regionaal
archief:
1955
Fotonummer
074798
Regionaal
archief:
Schoolstraat,
kloostercomplex
kapel.
Schoolstraat,
kloostercomplex
metmet
kapel.
Collectie
gem.
Oisterwijk
Collectie
gem.
Oisterwijk
2007-2008
werden
nieuwe
plannen
In In
2007-2008
werden
dede
nieuwe
plannen
diedie
dede
gemeente
voor
het
perceel
had,
bekend.
gemeente voor het perceel had, bekend. DeDe
gemeenteOisterwijk
Oisterwijkwilde
wildehethetgehele
gehelecomplex
complex
gemeente
afbreken
en
op
het
perceel
een
nieuwe
school
afbreken en op het perceel een nieuwe school
met
kinderdagverblijf
en
peuterspeelzaal
bouwen,
met kinderdagverblijf en peuterspeelzaal bouwen,
een
zogenaamde
Brede
School.
een
zogenaamde
Brede
School.
8
H.W. Valk
Valk ontworpen
Het door
door architect
architect H.W.
ontworpen
Het
is
opgemetseld
kloostergebouw
met
gesloten
kloostergebouw is opgemetseld met gesloten
gevels
in
gele-okerkleurige
handvorm
baksteen,
gevels in gele-okerkleurige handvorm baksteen,
samengesteld
tweehoge
hogebouwlagen
bouwlagenonder
ondersamengesteld
in intwee
een
kloosterschilddak-zadeldak,
bestaande
uit
schilddak-zadeldak, bestaande uit een
kloostergedeelte
en
een
kapel.
Aan
de
zijde
vandede
gedeelte en een kapel. Aan de zijde van
Schoolstraat
vallen
de
vierkante
roedenramen
Schoolstraat vallen de vierkante roedenramen enen
tweerondboogroedenramen
rondboogroedenramenonder
ondergestucte
gestucte
dedetwee
rollagen
op
de
begane
grond
op,
evenals
rollagen op de begane grond op, evenals dede
bijzonderedubbele
dubbelevoordeur
voordeurenendedestaande
staande
bijzondere
roedenramen
met
bovenlichten
op
de
verdieping.
roedenramen met bovenlichten op de verdieping.
Aan
kant
van
Terburghtweg
gevel
Aan
dede
kant
van
dede
Terburghtweg
ligtligt
dede
gevel
van
de
kapel.
Vanaf
de
straat
is
van de kapel. Vanaf de straat is hethet
vierpasvenster
met
glas
lood
zien.
Verder
vierpasvenster
met
glas
in in
lood
te te
zien.
Verder
staat
op
de
nok
van
de
kapel
een
kleine
staat op de nok van de kapel een kleine
vierhoekige
torenspits
met
smeedijzeren
kruis.
vierhoekige torenspits met smeedijzeren kruis.
werd
van
Het
ensemble
(van
klooster
scholen)
Het
ensemble
(van
klooster
enen
scholen)
werd
van
belang
algemeen
geacht
vanwege
de
architectuur
algemeen belang geacht vanwege de architectuur
waarde.
details
van
cultuurhistorische
enen
dede
cultuurhistorische
waarde.
DeDe
details
van
metselwerk, houtwerk,
houtwerk, natuursteen
natuursteen enen hethet
metselwerk,
van
ambachtelijke
smeedwerk
zijn
een
voorbeeld
smeedwerk
zijn
een
voorbeeld
van
ambachtelijke
vaardigheden.
vaardigheden.
panden
waren
stedenbouwkundig
beeldDeDe
panden
enen
beeldwaren
stedenbouwkundig
bepalendvan
vanbelang
belangopopdedehoek
hoekvan
vandede
bepalend
SchoolstraatenendedeTerburghtweg.
Terburghtweg.Historisch
Historisch
Schoolstraat
verwijzenze zenaar
naarvroegere
vroegerefuncties.
functies.Door
Doordede
verwijzen
school,
Tovervogel,
deze
plek
gevestigd
school,
dede
Tovervogel,
diedie
opop
deze
plek
gevestigd
heeft hethet perceel
perceel zijn
zijn oorspronkelijke
oorspronkelijke
is, is, heeft
onderwijsfunctie
weer
terug
gekregen.
onderwijsfunctie
weer
terug
gekregen.
Jacques
van
Rijswijk
bereid
geweest
een
Jacques
van
Rijswijk
is is
bereid
geweest
omom
een
beschikbaar
aantal
van
zijn
oude
schoolartikelen
aantal
van
zijn
oude
schoolartikelen
beschikbaar
zijnte tezien
zienin indedekapel
kapelin indede
stellen.ZeZezijn
te testellen.
Schoolstraat.
Schoolstraat.
9
33Winkel
Winkel
Stationsstraat
Stationsstraat
12,
12,
Oisterwijk
Oisterwijk
DeDe
Stationsstraat,
Stationsstraat,
diedie
rond
rond
1866
1866
is is
aangelegd
aangelegd
nana
dedebouw
bouwvan
vanhethetstation,
station,herbergt
herbergteen
eenviertal
viertal
monumenten.
monumenten.
Eén
Eén
daarvan
daarvan
is is
hethet
winkelpand
winkelpand
opop
nummer
nummer
12.
12.
Kenmerkend
Kenmerkend
voor
voor
ditdit
gemeentelijke
gemeentelijke
monument,
monument,datdatnaar
naaralle
allewaarschijnlijkheid
waarschijnlijkheidin in
1876
1876is isgebouwd,
gebouwd,is isdedegezwenkte
gezwenktebakstenen
bakstenen
lijstgevel
lijstgevelmet
metwolfsdak.
wolfsdak.Opvallend
Opvallendzijn
zijnook
ookdede
ramen
ramenopopdedezolderverdieping
zolderverdiepingmet
metafgeronde
afgeronde
bovenhoeken
bovenhoeken
enen
kuiven.
kuiven.
DeDe
winkelpui
winkelpui
is is
van
van
een
een
recentere
recentere
datum.
datum.
Boven
winkel
bevindt
zich
hethet
woonhuis
woonhuis
Boven
dede
winkel
bevindt
zich
van
van
eigenaresse
met
dede
eigenaresse
enen
ook
ook
daar
daar
is is
hethet
interieur
interieur
met
zorg
samengesteld.
van
hethet
zorg
samengesteld.
Er Er
is is
nana
dede
aankoop
aankoop
van
pand
1999
veel
verbouwd
opgeknapt.
pand
in in
1999
veel
verbouwd
enen
opgeknapt.
Oude
ambachtelijke
materialen
zijn
Oude
ambachtelijke
materialen
zijn
gebruikt
gebruikt
bijbij
inrichting zoals
zoals bijvoorbeeld
bijvoorbeeld dede hand
hand
dede inrichting
bewerkte,ongelijke
ongelijkeeiken
eikenvloerplanken
vloerplankenenendede
bewerkte,
keuken
gemaakt
werd
van
oude
kaasplanken.
keuken
diedie
gemaakt
werd
van
oude
kaasplanken.
Ook kunt
kunt u u een
een fresco
fresco van
van een
een engel
engel
Ook
bewonderen.Lucky
samenmet
meteen
een
bewonderen.
Luckyheeft
heeftdiediesamen
kunstenares
ontworpen
een
brand
2013
kunstenares
ontworpen
enen
nana
een
brand
in in
2013
metveel
veelzorg
zorgweten
wetente tebehouden
behoudenenenschoon
schoon
met
kunnen
maken.
kunnen
maken.
OpOp
hethet
perceel
perceel
treft
treft
men
men
achter
achter
hethet
winkelpand
winkelpand
ook
ook
een
een
koetshuis
koetshuis
enen
een
een
achterhuis
achterhuis
aan.
aan.
Het
Hetkoetshuis
koetshuisis isin inhethetverleden
verledenonder
onderandere
andere
gebruikt
gebruiktalsalsatelier
ateliervan
vandedekunstschilder
kunstschilderenen
glazenier
glazenier
Toon
Toon
Merkelbach.
Merkelbach.
Dat
Dat
was
was
in in
dede
tijd
tijd
datdat
dede
ouders
ouders
van
van
Pierre
Pierre
Vugs,
Vugs,
diedie
later
later
dede
zaak
zaak
van
van
zijn
zijnouders
ouderszou
zouovernemen,
overnemen,een
eenkapperszaak
kapperszaak
hadden
hadden
in in
hethet
pand.
pand.
Toon
Toon
was
was
dede
jongste
jongste
zoon
zoon
van
van
hethet
gezin
gezin
van
van
smid
smid
Merkelbach,
Merkelbach,
diedie
naast
naast
hethet
pand
pand
woonde.
woonde.
Veel
Veel
Oisterwijkers
Oisterwijkers
kunnen
kunnen
zich
zich
dede
kapsalon
kapsalon
van
van
Pierre
Pierre Vugs
Vugs enen zijn
zijn vrouw
vrouw Marianne
Marianne nog
nog
herinneren,
herinneren,
al al
is is
hethet
alleen
alleen
al al
vanwege
vanwege
hethet
feitfeit
datdat
dede
trein
trein
in in
Oisterwijk
Oisterwijk
vanaf
vanaf
2727
julijuli
1973
1973
een
een
tijdje
tijdjelangzaam
langzaamdoor
doorhethetdorp
dorpmoest
moestrijden
rijden
vanwege
vanwegeinstortingsgevaar
instortingsgevaarin inhethetpand
pandvan
vandede
kapper.
kapper.Er Erwas
wasnamelijk
namelijkvanwege
vanwegebouwbouw-enen
graafwerkzaamheden
graafwerkzaamheden
bijbij
hethet
naastgelegen
naastgelegen
pand
pand
in in combinatie
combinatie met
met hevige
hevige regenval
regenval een
een
buitenmuur
buitenmuur ingestort.
ingestort. DeDe klanten
klanten in in dede
kappersstoel
kappersstoelzaten
zatenvan
vanhethetene
eneopophethetandere
andere
moment
moment
niet
niet
meer
meer
voor
voor
dede
spiegel
spiegelmaar
maar
in in
dede
buitenlucht.
buitenlucht.
DeDehuidige
huidigeeigenaresse,
eigenaresse,Lucky
Luckyvan
vanHoutum,
Houtum,
verkoopt
verkoopt
in in
haar
haar
sfeervolle
sfeervolle
winkel
winkel
een
een
mix
mix
van
van
antiek,
antiek,
verzamelobjecten,
verzamelobjecten,
eigenzinnige
eigenzinnige
interieurs
interieurs
enen
kunst.
kunst.
Maar
Maar
ook
ook
voor
voor
begeleiding
begeleiding
enen
advies
advies
bijbij
een
een
grote
grote
verbouwing
verbouwing
of of
voor
voor
een
een
compleet
compleet
interieur
interieur
wordt
wordt
zeze
vaak
vaak
gevraagd.
gevraagd.
10
Fotografie:
Fotografie:
Maarten
Maarten
Koch
Koch
voor
voor
Brabeau
Brabeau
DitDit
jaar
jaar
bestaat
bestaat
Lucky’s
Lucky’s
1515
jaar
jaar
enen
hier
hier
wilwil
Lucky
Lucky
van
van
Houtum
Houtum
opop
zaterdag
zaterdag
1010
september
september
énén
tijdens
tijdens
dede
Open
Open
Monumentendag
Monumentendag
nog
nog
eens
eens
bijbij
stilstaan.
stilstaan.
ZeZe
stelt
stelt
haar
haar
winkel,
winkel,
woning,
woning,
koetshuis
koetshuis
enen
tuin
tuin
met
met
achterhuis
achterhuis
voor
voor
u open
u open
enen
nodigt
nodigt
u van
u van
harte
harte
uituit
een
een
kijkje
kijkje
te te
komen
komen
nemen.
nemen.
ZieZie
dede
Facebookpagina
Facebookpagina
van
van
Open
Open
Monumentendag
Monumentendag
Oisterwijk
Oisterwijk
enen
dede
website
website
www.luckysoisterwijk.nl.
www.luckysoisterwijk.nl.
11
4 Woonhuis
Kerkstraat 78, Oisterwijk
4 Woonhuis
Kerkstraat
78, Oisterwijk
Dit charmante
huisje
in de Kerkstraat, vroeger
bewoond door de familie Schoenmaker, heette in
charmante
in de Kerkstraat,
vroeger
deDit
volksmond
‘Hethuisje
Havana-huisje’
en dankte
zijn
bewoond
door
de familie Schoenmaker,
heette in
naam
aan de
Havana-sigaren
en de tabakszaak
‘Het Havana-huisje’
en dankte zijn
diede
ervolksmond
jaren gevestigd
was.
aanakte
de Havana-sigaren
en de tabakszaak
Denaam
oudste
die is teruggevonden
over dit
die er dateert
jaren gevestigd
was.1445, is opgesteld in
perceel
van 20 mei
hetDeLatijn
en akte
bewaard
zogenaamd ‘Bosch
oudste
die in
is het
teruggevonden
over dit
protocol’,
onderdeel
van
oud-rechterlijk
perceel dateert
van 20
meihet
1445,
is opgesteld in
archief
van ’s-Hertogenbosch.
het Latijn
en bewaard in het zogenaamd ‘Bosch
protocol’, onderdeel van het oud-rechterlijk
archief van ’s-Hertogenbosch.
In 1632 koopt ene Wernaerts het perceel dat tot
op dat moment onderdeel uitmaakte van een
groot
perceel
metene
drieWernaerts
huizen.
In 1632
koopt
het perceel dat tot
In 1736 worden er voor het eerst in Oisterwijk
op dat moment onderdeel uitmaakte van een
huisnummers gegeven en wordt het huis op dit
groot perceel met drie huizen.
perceel Kerkeind 73 genoemd.
In 1736 worden er voor het eerst in Oisterwijk
In 1828 koopt Laurens van Empel het perceel
huisnummers gegeven en wordt het huis op dit
van de Enschotse boer Josephus Piggen en
perceel Kerkeind 73 genoemd.
betaalde daarvoor de prijs van 30 gulden. Een
In 1828 koopt Laurens van Empel het perceel
huisje met hof en erve, groot 4 roede, voor de
van de Enschotse boer Josephus Piggen en
last van 75 cent aan de armen van Oisterwijk en
betaalde daarvoor de prijs van 30 gulden. Een
‘het onderhoud van een halve roede dijk’ op de
huisje met hof en erve, groot 4 roede, voor de
Oisterwijkse dijk, later Gemullehoekenweg. (Een
last is
van
cent
van Oisterwijk
roede
2075
voet
= aan
5,75de
m armen
/ oppervlaktemaat
33en
‘het
onderhoud
van
een
halve
roede
dijk’
op
de
m2).
Oisterwijkse dijk, later Gemullehoekenweg. (Een
roede
is 20
voeter= aan
5,75de
m achterzijde
/ oppervlaktemaat
Rond
1937
werd
van het33
m2).
pand een huis (Achterhuis) gebouwd op het
perceel dat tot op dat moment doorliep tot aan de
Rond 1937Inwerd
er aan
van het
Hoogstraat.
die tijd
werddeer achterzijde
in dit achterhuis
pand
een
huis
(Achterhuis)
gebouwd
op dehet
een schoenmakerij gevestigd, waarvan nu
perceel
dat
tot
op
dat
moment
doorliep
tot
aan de
sporen nog te zien zijn.
Hoogstraat. In die tijd werd er in dit achterhuis
een schoenmakerij gevestigd, waarvan nu de
sporen nog te zien zijn.
Het huis heeft een bijzondere, in goede staat
verkerende gewelven kelder, waar de bewoners
door
van een
een bijzondere,
glazen luikinnog
steeds
Het middel
huis heeft
goede
staat
gebruik
van maken.
Hetkelder,
achterhuisje,
de
verkerende
gewelven
waar dewaar
bewoners
schoenmakerij
was
gevestigd,
de
charmante
door middel van een glazen luik nog steeds
binnenplaats
de aantrekkelijke
voorgevel
gebruik van en
maken.
Het achterhuisje,
waar de
maken
van
dit
huis
een
gemeentelijk
monument
schoenmakerij was gevestigd, de charmante
waar
met liefde en
voordedetails
aan gewerkt
is en
binnenplaats
aantrekkelijke
voorgevel
wordt.
maken van dit huis een gemeentelijk monument
waar met liefde voor details aan gewerkt
is en
Een
eenlaags topgevelhuis uit de 19de eeuw
wordt.
(1980) met een wolfsdak. Een gezwenkte gevel
met
zesruits schuiframen
eeuw
Een kroonlijst
eenlaags en
topgevelhuis
uit de 19de met
luiken.
De
achterbouw
heeft
een
zadeldak.
(1980) met een wolfsdak. Een
gezwenkte gevel
met kroonlijst en zesruits schuiframen
luiken. De achterbouw heeft een zadeldak.
met
Sinds 2015 is het huis in bezit van Sander
Spinder en Kim van Puijenbroek die het zelf van
binnen
volledig
gemoderniseerd
hebben.
Sinds 2015
in bezit
vanachterSander
Binnenkort
gaaniszehet
aanhuis
de slag
met het
Spinder
en
Kim
van
Puijenbroek
die
het
zelf
van
huis waar een huiskamerrestaurant en B&B
binnen
volledig
gemoderniseerd
hebben.
gevestigd wordt.
Binnenkort gaan ze aan de slag met het achterwaar
huiskamerrestaurant
en B&B
Zijhuis
stellen
huneen
woning
met tuin en achterhuis
gevestigd
voor
u open wordt.
en nodigen u van harte uit een kijkje
te komen nemen!
Zij stellen hun woning met tuin en achterhuis
voor u open en nodigen u van harte uit een kijkje
te komen nemen!
12
13
5 Leerlokaal KVL
5 Leerlokaal
KVL
Almystraat 14, Oisterwijk
Almystraat 14, Oisterwijk
Een belangrijk icoon op KVL (Koninklijke
Een
belangrijk
op KVL Het
(Koninklijke
Verenigde
Leder)icoon
is het Leerlokaal.
is één van
Verenigde
Leder)
is
het
Leerlokaal.
Het
van
de oudste monumentale gebouwen enisiséén
gebouwd
deinoudste
monumentale
gebouwen
en
is
gebouwd
1917. Het Leerlokaal werd in eerste instantie
in gebruikt
1917. Het
in eerste instantie
als Leerlokaal
looierij. Nawerd
de onstuimige
groei in de
gebruikt
als
looierij.
Na
de
onstuimige
groei in dede
twintiger jaren van de vorige eeuw veranderde
de vorigeineeuw
twintiger
de
functie jaren
van van
dit gebouw
de veranderde
loop der jaren.
functie
van
dit
gebouw
in
de
loop
der
jaren.
De
zolder
en
eerste
verdieping
werden
Dedroogruimte.
zolder
enLater
eerste
verdieping voor
werden
ook bergplaats
leder,
droogruimte.
ook bergplaats
voor was
leder,de
huiden en Later
chemicaliën.
Beneden
huiden
en en
chemicaliën.
Beneden
was In
dede
bedrijfsarts
verbandmeester
gevestigd.
bedrijfsarts
en
verbandmeester
gevestigd.
In
jaren ‘50-‘60 konden de kinderen van dede
jaren
‘50-‘60 in
konden
de kinderen
de
werknemers
de winter
vitamine-Dvan
op doen
werknemers
in
de
winter
vitamine-D
op
doen
onder zonnelampen. In de laatste jaren was hier
onder
zonnelampen. gevestigd.
In de laatste jaren was hier
de bedrijfskantine
de bedrijfskantine gevestigd.
Zondag 11 september leveren de studenten het
Zondag
11 september
studentenGroep.
het
Leerlokaal
op aan leveren
Citrus de
Andriessen
Leerlokaal
op
aan
Citrus
Andriessen
Groep.
Bovendien zijn door het verbouwen van het
Bovendien
het verbouwen van
het
Leerlokaalzijn
nu door
alle Rijksmonumentale
gebouwen
Leerlokaal
nu
alle
Rijksmonumentale
gebouwen
verbouwd op KVL.
verbouwd op KVL.
Foto: Bram Delmee
Foto: Bram Delmee
Programma:
Programma:
11.00 – 14.00 uur: studenten vertellen over het
11.00
– 14.00concept
uur: studenten
over
JOB-house
en gevenvertellen
buiten om
hethet
JOB-house
concept
en
geven
buiten
om
het
gebouw korte rondleidingen;
gebouw
rondleidingen;
12.00 korte
- 12.30
uur: officiële overdracht van de
12.00
- 12.30aan
uur:
officiële
overdracht
van de
studenten
Citrus
Andriessen
Groep;
studenten
aan
Citrus
Andriessen
Groep;
11.00 - 16.30 uur: voorste gedeelte vrij te
11.00
- 16.30 uur: voorste gedeelte vrij te
bezichtigen.
bezichtigen.
Foto: archief van Bep van de Berk
Foto: archief van Bep van de Berk
De lederfabriek ligt aan de Almystraat 14, aan de
Denoordzijde
lederfabriek
ligthet
aanspoor.
de Almystraat
14, aan
de
van
De provincie
Noordnoordzijde
vandehet
spoor. De
provinciemaken
Noord-nu
Brabant en
gemeente
Oisterwijk
Brabant
decreatieve
gemeente
Oisterwijk van
maken
samen en
met
ondernemers
een nu
plek
ondernemers
plekDe
samen
metbruiste
creatieve
die ooit
van activiteit
weervan
een een
begrip.
dieleerfabriek
ooit bruisteheet
van activiteit
weer een
begrip.
nu Leerfabriek
KVL
met Dehet
KVL
met
leerfabriek
heet
nu
Leerfabriek
thema ‘Ambachtsplaats voor creativiTIJD’. het
thema
De ‘Ambachtsplaats
provincie heeft voor
hetcreativiTIJD’.
Leerlokaal, via de
heeft het– Jij
Leerlokaal,
de Dejongerenlijn
provincie JOB-house
Ontwikkelt via
Brabant
jongerenlijn
JOB-house
–
Jij
Ontwikkelt
Brabant
aan studenten ‘gegeven’. Een plek om te leren -en
aan
‘gegeven’. Een plek om te leren en
te studenten
experimenteren.
te experimenteren.
Alles wat bij de herontwikkeling van dit gebouw
Alles
watwas,
bij de
herontwikkeling
gebouw
nodig
is van
A tot Z doorvan
de dit
jongeren
zelf
nodig
was,
is
van
A
tot
Z
door
de
jongeren
zelf
gedaan. Onder de naam Leerlokaal KVL hebben
gedaan.
de herontwikkeld.
naam Leerlokaal
KVL hebben
zij het Onder
gebouw
Achtereenvolgens
zijhebben
het gebouw
herontwikkeld.
Achtereenvolgens
ruim veertig studenten, onder professiohebben
ruim veertig gezorgd
studenten,
onder
nele begeleiding,
voor
een professioherbestemnele
begeleiding,
gezorgd
voor
een
herbestemmingsplan. Zij maakten de benodigde
tekeningen,
mingsplan.
maakten de en
benodigde
regelden Zij
vergunningen
vonden tekeningen,
een huurder
regelden
vergunningen
en
vonden
een
huurderen
voor het pand. De Provincie was
eigenaar
voor
het
pand.
De
Provincie
was
eigenaar
en
heeft voor de laatste fase het eigendom
heeft
voor
de
laatste
fase
het
eigendom
overgedragen aan Monumentenorganisatie BOEi
overgedragen
Monumentenorganisatie
BOEi
die het pandaan
in samenwerking
met de jongeren
dieheeft
het gerenoveerd
pand in samenwerking
met
de
jongeren
voor Citrus Andriessen Groep.
heeft
voor Citrus
Andriessen Groep.
Een gerenoveerd
Oisterwijks bedrijf
dat gespecialiseerd
is in
Een
Oisterwijks
bedrijf
dat
gespecialiseerd
is in
examenlogistiek.
examenlogistiek.
14
In oktober bestaat KVL precies 100 jaar
oktober30
bestaat
KVL
precies 100
InZondag
oktober
organiseert
KVLjaar
in samenZondag
30
oktober
organiseert
KVL
samenwerking met de gemeente Oisterwijk,inbibliotheek,
werking
met
de
gemeente
Oisterwijk,
bibliotheek,
Centrummanagement, Tiliander, Oisterwijk in
Centrummanagement,
Tiliander, Oisterwijk in
Beeld en de VVV een publieksdag.
Beeld
en
de
VVV
een
publieksdag.
Deze dag wordt er een cultuurhistorische
Deze
dag wordt
er een
rondwandeling
uitgezet
door cultuurhistorische
de gebouwen van
rondwandeling
uitgezet
door
van Al
KVL en langs iconen in dedegebouwen
gemeente.
KVL
en
langs
iconen
in
de
gemeente.
Al je
wandelend langs het ‘KVL-belevingspad’ beleef
wandelend
langs
het
‘KVL-belevingspad’
beleef
de geschiedenis van KVL en ervaar je de roljedie
dede
geschiedenis
van KVL en
ervaar
de rol die
leerfabriek gespeeld
heeft
in dejegemeenschap
devan
leerfabriek
gespeeld
heeft
in
de
gemeenschap
Oisterwijk.
van Oisterwijk.
Voor meer info kijk op www.leerfabriekkvl.nl of
info kijk op www.leerfabriekkvl.nl of
Voor meerwww.bezoekhetgroenewoud.nl.
www.bezoekhetgroenewoud.nl.
15
66
Boerderij
Boerderij
Kerkhovensestraat
Kerkhovensestraat
22-24,
22-24,
Oisterwijk
Oisterwijk
400
400
jaar
jaar
geleden
geleden
werden
werden
plannen
plannen
gesmeed
gesmeed
voor
voor
hethet
realiseren
realiseren
vanvan
eeneen
boerderij
boerderij
aanaan
de de
zuidzijde
zuidzijde
vanvan
de de
oude
oude
Bosschebaan,
Bosschebaan,
in in
de de
Schijf,
Schijf,
gelegen
gelegen
aanaan
de de
Kuijpersloop.
Kuijpersloop.
Frans
Frans
en en
Tineke
Tineke
Vermeer
Vermeer
willen
willen
dit dit
feitfeit
samen
samen
met
met
u vieren
u vieren
en en
nodigen
nodigen
u uit
u uit
omom
hun
hun
boerderij
boerderij
te bezoeken.
te bezoeken.
De open
schuur,
gebouwd
koestal
en opslag
nu o.a.
De open
schuur,
gebouwd
t.b.v.t.b.v.
koestal
en opslag
van van
hooihooi
is nuiso.a.
in in
gebruik
als carport
en zitje.
Rechts
het voormalige
‘schob’.
gebruik
als carport
en zitje.
Rechts
het voormalige
‘schob’.
Langgevelboerderij
Langgevelboerderij
Kerkhovensestraat
Kerkhovensestraat
22 en
2224,
en met
24, met
rechts
rechts
het het
woongedeelte
woongedeelte
metmet
aanbouw
aanbouw
van van
nr. 24
nr.en
24links
en links
nr. 22
nr.met
22 met
het tot
het tot
woning
woning
omgebouwde
omgebouwde
stalgedeelte.
stalgedeelte.
Geheel
Geheel
linkslinks
de Vlaamse
de Vlaamse
schuur.
schuur.
Vóór
Vóór
en en
vlak
vlak
na na
de de
oorlog
oorlog
was
was
hethet
eeneen
gemengd
gemengd
koeien.
oorlog
bedrijf
bedrijf
met
met
circa
circa
12 12
koeien.
NaNa
de de
oorlog
is is
geleidelijk aanaan overgeschakeld
overgeschakeld naar
naar eeneen
geleidelijk
melkveebedrijf
met
45 45
koeien
en en
25 25
stuks
jong
melkveebedrijf
met
koeien
stuks
jong
vee.
DitDit
leidde
ruim
50 50
jaar
geleden
tottot
de de
bouw
vee.
leidde
ruim
jaar
geleden
bouw
vanvan
eeneen
open
schuur
met
stalruimte
voor
15 15
open
schuur
met
stalruimte
voor
koeien
en en
extra
opslag
opslag
vanvan
hooi
alsals
aanvulling
aanvulling
op op
koeien
extra
hooi
de de
opslag
in de
Vlaamse
schuur.
opslag
in de
Vlaamse
schuur.
DeDeSchijf
Schijfin inOisterwijk
Oisterwijkwas
waseeneencirkelvormig
cirkelvormig
akkergebied
met
rondom
boerderijen,
diedie
in in
hethet
akkergebied
met
rondom
boerderijen,
noorden
gelegen
waren
aanaan
de de
Kerkhovensestraat
noorden
gelegen
waren
Kerkhovensestraat
(voorheen
Bosschebaan,
ziezie
kaart
vanvan
J. Kuijper
(voorheen
Bosschebaan,
kaart
J. Kuijper
1867
met
de de
Molensteeg)
en en
in het
oosten
aanaan
de de
1867
met
Molensteeg)
in het
oosten
Heusdensebaan.
Dankzij
onderzoek
in bronnen
bij bij
Heusdensebaan.
Dankzij
onderzoek
in bronnen
hethet
Regionaal
Archief
Tilburg
door
Wim
de de
Bakker
Regionaal
Archief
Tilburg
door
Wim
Bakker
vanvan
Heemkundekring
DeDe
Kleine
Meijerij,
is is
er er
Heemkundekring
Kleine
Meijerij,
meer
bekend
over
de de
historie
vanvan
de de
boerderij.
meer
bekend
over
historie
boerderij.
Vanouds
Vanoudswas
washethetperceel
perceelin ingebruik
gebruikalsals
landbouwgrond.
UitUit
de de
beschikbare
schepenakten
landbouwgrond.
beschikbare
schepenakten
blijkt,
blijkt,datdatde deboerderij
boerderijmet
metbijgebouwen
bijgebouwenis is
ontstaan
in 1618.
ontstaan
in 1618.
DeDe
blauwe
lijnlijn
betreft
de de
Kuijpersloop,
diedie
viavia
hethet
blauwe
betreft
Kuijpersloop,
en en
de de
“Laarakker”
naar
erferf
vanvan
de de
boerderij
boerderij
“Laarakker”
naar
Haaren
stroomt.
DeDe
rode
rechthoekjes
geven
de de
Haaren
stroomt.
rode
rechthoekjes
geven
plaats
aanaan
vanvan
de de
boerderij
met
de de
bijgebouwen.
plaats
boerderij
met
bijgebouwen.
Frans
Frans
legt legt
u graag
u graag
de houtgestookte
de houtgestookte
broodoven
broodoven
uit uit
HetHet
ligtligt
in de
in de
bedoeling
bedoeling
omom
in de
in de
Vlaamse
Vlaamse
schuur
schuur
eeneenexpositie
expositiein inte terichten,
richten,met
metdaarbij
daarbij
aanvullende
aanvullende
informatie
informatie
over
over
de de
historie
historie
en en
hethet
gebruik
gebruik
vanvan
de de
boerderij.
boerderij.
Ook
Ook
worden
worden
eeneen
aantal
aantal
oude
oude
gereedschappen
gereedschappen
en en
landbouwmachines
landbouwmachines
getoond.
getoond.
Ontstaan
Ontstaan
in 1618.
in 1618.
De op
Dehet
op onderstaande
het onderstaande
kaartje
kaartje
aangegeven
aangegeven
Kuijpersloop
Kuijpersloop
stroomt
stroomt
via het
via erf
het van
erf van
de boerderij
de boerderij
en de
en“Laarakker”
de “Laarakker”
naarnaar
Haaren.
Haaren.
De drie
De drie
zwarte
zwarte
rechthoekjes,
rechthoekjes,
boven
boven
de letter
de letter
“M” “M”
van van
Molensteeg,
Molensteeg,
geven
geven
de plaats
de plaats
aanaan
van van
de boerderij
de boerderij
metmet
bijgebouwen.
bijgebouwen.
16
DeDe
familie
familie
Vermeer
Vermeer
en en
de de
stadsgidsen
stadsgidsen
vertellen
vertellen
u u
graag
graag
meer
meer
over
over
de de
boerderij.
boerderij.
Bijvoorbeeld
Bijvoorbeeld
over
over
de de
gevolgen
gevolgen
diedie
de de
Leerfabriek
Leerfabriek
heeft
heeft
gehad
gehad
op op
de de
boerderijen
boerderijen
aanaan
de de
Schijf
Schijf
op op
Kerkhoven.
Kerkhoven.
17
Plattegrond
6
3
1
5
4
2
7
8
9
10
1.
Raadhuis
2.
Kapel Schoolstraat 3-5
3.
Winkel Stationsstraat 12
4.
Woonhuis Kerkstraat 78
5.
Leerlokaal KVL
6.
Boerderij Kerkhovensestraat 22-24
7.
Boerderij Hoevenseweg 5
8.
Joodse begraafplaats Hondsbergselaan
9.
Woonhuis Kloosterlaan 13
10.
Kerktoren St. Jansplein
11.
R.K. Begraafplaats Bosstraat
11
18
19
7 Boerderij
Hoevenseweg 5, Oisterwijk
7 Boerderij
Verscholen
in het
groen ligt het gemeentelijk
Hoevenseweg
5, Oisterwijk
monument Hoevenseweg 5. De boerderij is nog
in authentieke
in de eiken
Verscholen
in hetstaat.
groen De
ligtinscriptie
het gemeentelijk
schouwbalk
geeft
het
jaartal
1660
aan,
monument Hoevenseweg 5. De boerderij maar
is nogde
huidige
vorm
van
de
boerderij
is
waarschijnlijk
in authentieke staat. De inscriptie in de eiken
eeuw.het
Nader
onderzoek
is hier
wellicht
uit de 18degeeft
schouwbalk
jaartal
1660 aan,
maar
de
gewenst
want
in
het
vlugschrift
De
Kleine
Meijerij
huidige vorm van de boerderij is waarschijnlijk
1 vanNader
2002onderzoek
wordt eveneens
melding
is hier wellicht
uitnummer
de 18de eeuw.
gemaakt
van
deze
boerderij
maar
dan
uit
de 17de
gewenst want in het vlugschrift De Kleine Meijerij
eeuw. 1 van 2002 wordt eveneens melding
nummer
De Brabantse
kortgevelboerderij
gemaakt
van deze rietgedekte
boerderij maar
dan uit de 17de is
uitgevoerd
in
baksteen
kruisverband
en is
eeuw.
gedeeltelijk
bepleisterd.
In
het
pand
zijn
nog
De Brabantse rietgedekte kortgevelboerderij vele
is
authentieke
uit het en
verleden
uitgevoerd
in bouwelementen
baksteen kruisverband
is
terug te bepleisterd.
vinden waaronder
de schouwbalk,
gedeeltelijk
In het pand
zijn nog velede
opkamer, de
oorspronkelijkeuit
kapspanten
en de
authentieke
bouwelementen
het verleden
oudetebedstee.
ook schouwbalk,
de lage gevelde
aan
terug
vinden Opvallend
waaronderis de
de zuidkant
wat kenmerkend
is voor en
dit de
type
opkamer,
de oorspronkelijke
kapspanten
boerderij.
oude
bedstee. Opvallend is ook de lage gevel aan
de zuidkant wat kenmerkend is voor dit type
boerderij.
Over het buurtschap De Oisterwijksche Hoeven
wordt al melding gemaakt in de 13de eeuw toen
menhet
in buurtschap
Brabant op De
grote
schaal begonHoeven
met het
Over
Oisterwijksche
ontginnen
vangemaakt
onbewerkte
(beter:woeste)
eeuw toen
wordt
al melding
in de 13de
gronden,
de zogenaamde
gemeint.
men
in Brabant
op grote schaal
begon met het
Het
woord
wordt (beter:woeste)
gebruikt
als
ontginnen
van hoeve
onbewerkte
oppervlaktemaat,
die gemeint.
in het beginsel de
gronden,
de zogenaamde
hoeveelheid
aanduidde
nodig was als
voor
Het
woord land
hoeve
wordt die gebruikt
het onderhoud vandie
een in
gezin.
den
oppervlaktemaat,
het Engelbert
beginselvande
Hoeven (ca.
had die
op nodig
deze was
vlek
zijn
hoeveelheid
land 1270)
aanduidde
voor
Arnoldus
de Manso
hetgrondbezit.
onderhoudZijn
van zoon
een gezin.
Engelbert
van(manso
den
= hoeve
het had
latijn)op was
van
Hoeven
(ca. in1270)
dezeschepen
vlek zijn
Oisterwijk.Zijn De
latere
naam
Verhoeven
zou
grondbezit.
zoon
Arnoldus
de Manso
(manso
gebied
kunnen
= mogelijk
hoeve uit
in dit
het
latijn)
waskomen.
schepen van
Oisterwijk.
De latere naam
Verhoeven zou
Rond 1900
komt het
buurtschap
mogelijk
uit dit gebied
kunnen
komen. De Oisterwijksche Hoeven, waaronder ook dit pand, in
handen
vankomt
Henrihet
Witlox-Bressers
(1862-1934).
Rond
1900
buurtschap De
OisterDeze
Waalwijkse
koopman,
leerlooier,
suikerwijksche Hoeven, waaronder ook dit pand,
in
fabrikant
en
kassier
verwerft
rond
de
vorige
handen van Henri Witlox-Bressers (1862-1934).
eeuwwisseling
acht hectare
landgoed
Deze
Waalwijkse het
koopman,
leerlooier,
suiker-De
Brake
met
aanpalende
gebieden
en
vestigt
zich in
fabrikant en kassier verwerft rond de vorige
het
door
hem
gebouwde
landgoed
Mariahoeve.
eeuwwisseling het acht hectare landgoed De
Brake met aanpalende gebieden en vestigt zich in
het door hem gebouwde landgoed Mariahoeve.
20
Na het overlijden van zijn vrouw Maria brengt hij
delen van zijn eigendom in de openbare verkoop.
(vrouwtje)
Verdegaal-Meijer
NaMevrouw
het overlijden
van zijnVeronica
vrouw Maria
brengt hij
uit
Vogelenzang
(gemeente
Hillegom)
delen van zijn eigendom in de openbare verwerft
verkoop.op
23
mei
1928
drie
boerderijen
deze
buurtschap,
in
Mevrouw (vrouwtje) Veronica Verdegaal-Meijer
het(gemeente
pand Hoevenseweg
5. Dit pand
uitwaaronder
Vogelenzang
Hillegom) verwerft
op
blijft
vooralsnog
verstoken
van
vaste
bewoning.
23 mei 1928 drie boerderijen in deze buurtschap,
Zowel onderduikers
als militairen
verbleven
waaronder
het pand Hoevenseweg
5. Dit
pand
tijdens
de
Tweede
Wereldoorlog
in
deze
boerderij.
blijft vooralsnog verstoken van vaste bewoning.
De onderduikers
bij onraad
in de
onderduikers kropen
als militairen
verbleven
Zowel
manshoge
schouw.
tijdens de Tweede Wereldoorlog in deze boerderij.
De onderduikers kropen bij onraad in de
Na de oorlog
wordt in opdracht van de gemeente
manshoge
schouw.
Berkel-Enschot* de uit Duitsland gevluchte
Tekath,
eeningezin
met van
elf kinderen,
hier in
wordt
opdracht
de gemeente
Nafamilie
de oorlog
1945 ondergebracht.
Berkel-Enschot*
de uit Duitsland gevluchte
VaderTekath,
Tekatheen
werkte
De elf
Volt
in Tilburg
eninde
familie
gezinbijmet
kinderen,
hier
locatie
Hoevenseweg was een adres voor
1945
ondergebracht.
reparatie
van
radio'sbij
dan
oude
fietsen.en de
in Tilburg
Vader
Tekath
werkte
Dewel
Volt
locatie Hoevenseweg was een adres voor
* Voor van
de radio's
herindeling
vanoude
einde
jaren negentig
dan wel
reparatie
fietsen.
behoorde dit gebied bij Berkel-Enschot.
* Voor de herindeling van einde jaren negentig
behoorde dit gebied bij Berkel-Enschot.
De familie Tekath voor de woning aan de Hoevenseweg.
Links mevrouw Tekath en zittend vader Tekath met kind,
daarnaast opa, een broer van Tekath en 8 van zijn 11
Dekinderen.
familie Tekath
voor de
woning
de Hoevenseweg.
Het meisje
tweede
vanaan
rechts
is het buurmeisje
Links mevrouw Tekath
envan
zittend
vader Tekath
Horbos
Hoevenseweg
3. met kind,
daarnaast opa, een broer van Tekath en 8 van zijn 11
kinderen. Het meisje tweede van rechts is het buurmeisje
Na het vertrek
in 1958 van Tekath verkoopt
Horbos van Hoevenseweg 3.
Verdegaal het pand aan Wim Bos, voormalig
directeur
van Koninklijke
Naadjunct
het vertrek
in 1958
van Tekath Lederfabriek
verkoopt
Oisterwijk
K.L.O..
Blijkbaar
schrok
van het
Verdegaal het pand aan Wim
Bos, deze
voormalig
achterstallig
onderhoud
en
al
snel
wordt
het
pand
adjunct directeur van Koninklijke Lederfabriek
doorverkocht
aan
de
huidige
eigenaren,
de
familie
Oisterwijk K.L.O.. Blijkbaar schrok deze van het
Vuylsteke. onderhoud en al snel wordt het pand
achterstallig
doorverkocht aan de huidige eigenaren, de familie
Vuylsteke.
Veel zorg besteden de huidige eigenaren aan het
pand om de authenticiteit van deze Brabantse
kortgevelboerderij
behouden
en de
Veel
zorg besteden detehuidige
eigenaren
aanfamilie
het
Vuylsteke
nodigt
u
van
harte
uit
om hun
pand om de authenticiteit van deze Brabantse
monument te komen
bewonderen.
kortgevelboerderij
te behouden
en de familie
Vuylsteke nodigt u van harte uit om hun
monument te komen bewonderen.
21
8 8Joodse
JoodseBegraafplaats
Begraafplaats
Hondsbergselaan,
Hondsbergselaan,
Oisterwijk
Oisterwijk
Salomon
Salomon
Simon
Simon
is is
waarschijnlijk
waarschijnlijk
dede
eerste
eerste
Jood
Jood
diedie
zich
zich
in in
hethet
begin
begin
van
van
dede
achttiende
achttiende
eeuw
eeuw
in in
Oisterwijk
Oisterwijk
vestigde.
vestigde.
In In
1740
1740
is is
er er
al al
sprake
sprake
van
van
een
een
aanvraag
aanvraag
voor
voor
een
een
begraafplaats
begraafplaats
voor
voor
Joden.
Joden.
Enkele
Enkele
jaren
jaren
later
later
wordt
wordt
er er
een
een
Jood
Jood
begraven
begraven
in in
dedePoelen,
Poelen,vermoedelijk
vermoedelijkopopdedeplaats
plaatswaar
waarin in
1761
1761een
eenstuk
stukgrond
grondgekocht
gekochtwordt
wordtvan
vaneen
een
‘loopense’
‘loopense’groot
groot(ongeveer
(ongeveer1625
1625m2)
m2)voor
voordede
prijs
prijs
van
van
1010
gulden.
gulden.
Aan
Aan
dede
Hondsbergselaan
Hondsbergselaan
verrijst
verrijst
in in
dede
loop
loop
derder
eeuwen
eeuweneen
eenindrukwekkende
indrukwekkendeJoodse
Joodsebegraafbegraafplaats,
plaats,
thans
thans
eigendom
eigendom
van
van
dede
Stichting
Stichting
Joods
Joods
Begrafeniswezen
Begrafeniswezen
Brabant.
Brabant.
Het
Hetaantal
aantalJoden
Jodenin inOisterwijk
Oisterwijkgroeide
groeidetottot2020
gezinnen
gezinnen
in in
1764.
1764.
In In
1757
1757
kreeg
kreeg
Oisterwijk
Oisterwijk
een
een
rabbijn,
rabbijn,dedeeerste
eersteopperrabbijn
opperrabbijnin inBrabant,
Brabant,
Jekutiel
Jekutiel
Sueskind,
Sueskind,
uituit
Amsterdam.
Amsterdam.
Aanvankelijk
Aanvankelijk
moest
moest
hijhij
hethet
met
met
een
een
huissynagoge
huissynagoge
stellen
stellen
maar
maar
in in
1811
1811
bouwde
bouwde
men
men
een
een
nieuwe
nieuwe
synagoge
synagoge
in in
dede
ste ste
Kerkstraat.
Kerkstraat.
Deze
Deze
is is
aan
aan
hethet
begin
begin
van
van
dede
2020
eeuw
eeuwafgebroken.
afgebroken.Alleen
AlleendedeJodenkerksteeg
Jodenkerksteeg
de de
eeuw
eeuw
herinnert
herinnert
nog
nog
aan
aan
dede
synagoge.
synagoge.
In In
dede
1919
trokken
trokken
veel
veel
Joden
Joden
uituit
Oisterwijk
Oisterwijk
naar
naar
dede
Tilburg.
Tilburg.
DeDe
begraafplaats
begraafplaats
bleef
bleef
echter
echter
welwel
in in
trek
trek
want
want
dede
meesten
meesten
lieten
lieten
zich
zich
in in
Oisterwijk
Oisterwijk
bijbij
hun
hun
familie
familie
begraven.
begraven.
Heel
Heel
veel
veel
weten
weten
wewe
niet
niet
over
over
dede
periode
periode
datdat
dede
Joodse
Joodse
gemeenschap
gemeenschap
in in
Oisterwijk
Oisterwijk
bloeide.
bloeide.
Er Er
waren
waren
welwel
incidenten
incidenten
tussen
tussen
dede
plaatselijke
plaatselijke
bevolking
bevolking
enen
dede
joden,
joden,
zoals
zoals
hethet
ingooien
ingooien
van
van
dede
ramen
ramen van
van dede synagoge
synagoge enen andere
andere
schermutselingen
schermutselingen
maar
maar
hethet
blijft
blijft
vooral
vooral
bijzonder
bijzonder
datdat
joden
joden
in in
Oisterwijk
Oisterwijk
vrijvrij
ongestoord
ongestoord
konden
konden
verblijven.
verblijven.
Wellicht
Wellicht
krijgen
krijgen
wewe
hier
hier
meer
meer
inzicht
inzicht
in in
alsals
dede
drie
drie
pinkasiem
pinkasiem
diedie
in in
Oisterwijk
Oisterwijk
werden
werden
geschreven
geschreven
enen
thans
thans
berusten
berusten
in in
dede
bibliotheek
bibliotheek
Rosenthaliana
Rosenthalianate teAmsterdam
Amsterdamnog
nogeens
eensworden
worden
vertaald.
vertaald.
Het
Het
zijn
zijn
drie
drie
met
met
dede
hand
hand
geschreven
geschreven
boekjes
boekjes
in in
hethet
Jiddisch,
Jiddisch,
afkomstig
afkomstig
uituit
Oisterwijk.
Oisterwijk.
DeDe begraafplaats
begraafplaats wordt
wordt door
door joden
joden veelal
veelal
aangeduid
aangeduidmet
met‘de‘deverzamelplaats
verzamelplaatsvan
vanal alwat
wat
leeft’.
leeft’.
Een
Een
prachtige
prachtige
benaming
benaming
waaruit
waaruit
een
een
diep
diep
geloof
geloof
spreekt.
spreekt.
22
joodse
gemeente
Oisterwijk
richtte
aan
DeDe
joodse
gemeente
Oisterwijk
richtte
aan
hethet
de de
eeuw
eeuw
een
een
vereniging
vereniging
opop
voor
voor
hethet
eind
van
eind
van
dede
1919
beheer
beheer
van
van
dede
begraafplaats.
begraafplaats.
Kantonrechter
Kantonrechter
Mr.Mr.
Abraham
Abraham
dede
Balbian
Balbian
Verster
Verster
trad
trad
tijdelijk
tijdelijk
opop
alsals
voorzitter.
voorzitter.
Onder
Onder
zijn
zijn
leiding
leiding
werd
werd
dede
begraafplaats
begraafplaats
uitgebreid
uitgebreid
enen
werd
werd
er er
een
een
weg
weg
aangelegd.
aangelegd.
Rondom
Rondom
dede
begraafplaats
begraafplaats
werd
werd
een
een
muur
muur
gebouwd
gebouwd
waarvoor
waarvoor
fl. fl.
2.600,-2.600,-werd
werd
ingezameld.
ingezameld.
In In 1915
1915 werd
werd hethet oude
oude metaheerhuisje
metaheerhuisje
vervangen
vervangen
door
door
hethet
huidige
huidige
huisje.
huisje.
In In
1997
1997
vond
vond
een
een
eerste
eerste
restauratie
restauratie
plaats
plaats
van
van
dede
grafstenen.
grafstenen.
In In
2012
2012
heeft
heeft
dede
Stichting
Stichting
Behoud
Behoud
Joodse
Joodse begraafplaats
begraafplaats te te Oisterwijk
Oisterwijk hethet
metaheerhuisje
metaheerhuisje
enen
dede
218
218
meter
meter
lange
lange
muur
muur
met
met
poort
poortgerestaureerd.
gerestaureerd.Ook
Ookis isdedeoprukkende
oprukkende
natuur
natuur
een
een
halt
halt
toegeroepen.
toegeroepen.
DeDe
restauratie
restauratie
werd
werd
in in
2016
2016
afgerond
afgerond
met
met
een
een
nieuwe
nieuwe
poort
poort
diedie
toegang
toegang
geeft
geeft
tottot
hethet
terrein.
terrein.
Een
Een
poort
poort
met
met
een
een
prachtige
prachtige
symboliek.
symboliek.
Tijdens
TijdensdedeOpen
OpenMonumentendag
Monumentendagzalzaldedeheer
heer
Binyomin
Binyomin Jacobs,
Jacobs, Opperrabbijn
Opperrabbijn van
van hethet
Interprovinciaal
Interprovinciaal
Opperrabbinaat,
Opperrabbinaat,
samen
samen
met
met
dede
heer
heer Henri
Henri Swinkels
Swinkels gedeputeerde
gedeputeerde voor
voor
Leefbaarheid
LeefbaarheidenenCultuur,
Cultuur,omom14.00
14.00uuruurdede
restauratie
restauratie
officieel
afsluiten.
afsluiten.
officieel
Eenieder
Eenieder
is daarbij
van
van
harte
harte
welkom.
welkom.
is daarbij
23
9 Woonhuis
Kloosterlaan 13, Moergestel
9 Woonhuis
Kloosterlaan
De
geschiedenis13,
vanMoergestel
dit gemeentelijke monument
brengt ons naar het jaar 1925. In januari van dat
Dejaar
geschiedenis
van dit gemeentelijke
monument
buigt de gemeenteraad
van Moergestel
zich
brengt
naarvoorstel
het jaar 1925.
In januari
van eener
dat
over ons
een
‘tot het
bouwen
jaar
buigt de gemeenteraad van Moergestel zich
veldwachterswoning’.
over een voorstel ‘tot het bouwen eener
veldwachterswoning’.
Richard van Geersaem poseert hier voor zijn huis aan de toen
nog onbebouwde Kloosterlaan, klaar om aan zijn dagelijkse
ronde
te Geersaem
beginnen. poseert
Bij de voordeur
lantaarn
met
tekst
Richard
van
hier voordezijn
huis aan
dedetoen
‘Rijkspolitie’.
Verder
zien
we
ook
de
grote
omhaagde
tuin
nog onbebouwde Kloosterlaan, klaar om aan zijn dagelijkse die
bij het
huis hoortBij
ende
alsvoordeur
enige bebouwing
zien
wede
achteraan
ronde
te beginnen.
de lantaarn
met
tekst
de meisjesschool
Goretti
diegrote
onderomhaagde
leiding stond
‘Rijkspolitie’.
VerderMaria
zien we
ook de
tuinvan
die de
zusters
van
Stanislaus.
bij het huis hoort en als enige bebouwing zien we achteraan
Foto beschikbaar
doorleiding
Noud stond
Smits.van de
de meisjesschool
Maria Gorettigesteld
die onder
De berging, de uitdrukking stal is misschien meer
op zijn plaats, was oorspronkelijk ingericht om
Dede
berging,
dede
uitdrukking
stal te
is geven
misschien
meer
bewoner
mogelijkheid
om varkens
optezijn
plaats,getuige
was oorspronkelijk
ingerichtaan
omde
houden,
de twee lage deurtjes
denoord-westzijde.
bewoner de mogelijkheid te geven om varkens
te houden, getuige de twee lage deurtjes aan de
noord-westzijde.
Aan de zuidzijde was tegen deze berging het
toilet gebouwd, het toilet is eind jaren zestig naar
Aan
de zuidzijde
deze met
berging
en tegen
is samen
binnen
verhuisdwas
een het
toen
toilet
gebouwd,
het
toilet
is
eind
jaren
zestig
naar
aangelegde douche een van de weinige
binnen
verhuisddieende is
samen
met
een toen
heeft
aanpassingen
woning
doorgemaakt.
aangelegde douche een van de weinige
heeft
aanpassingen
woning
Ook binnendieindede
woning
is doorgemaakt.
het authentieke
gehalte bijzonder hoog en bovendien doen de
is het
Ook
binnen
in de woning
authentieke
huidige
bewoners,
Cia en Ad
Nouwens,
er alles
gehalte
bijzonder
en bovendien
doen Onder
de
te behouden.
aan om
die sfeer hoog
van weleer
huidige
bewoners,
Cia en
Nouwens,
er alles‘en
de woning
bevindt
zichAdeen
grote kelder
aan
om die sfeer
vanzegt
weleer
Onder
hartstikke
drèug’,
Ad. te
Debehouden.
begane grond
kent
deeen
woning
bevindt
zich een
grote kelder
‘en
vertrekken
waaronder
de keuken.
viertal
hartstikke
drèug’,
zegt
Ad. De schouw,
begane grond
kent
Deze heeft
nog de
originele
het stookgat,
een
vertrekken
waaronder droogkast
de keuken.
de viertal
tegeltjes
en de ingebouwde
zijn
Deze
heeft nogOok
de originele
schouw, het
authentiek.
de woonkamer
kentstookgat,
eveneens
denog
tegeltjes
en de ingebouwde
zijn
de oorspronkelijke
schouw. droogkast
De kap herbergt
authentiek.
de woonkamer
kent eveneens
een zolderOok
en een
drietal kamertjes
waarvan er
nog
deeen
oorspronkelijke
schouw. De heeft.
kap herbergt
nog
de originele betimmering
een zolder en een drietal kamertjes waarvan er
nog een de originele betimmering heeft.
zusters van Stanislaus.
Foto beschikbaar
gesteldontwerpt
door Noud Smits.
Architect
Toon Vriens
de woning en
heeft voor de bouw een begroting opgesteld van
Architect
Toon Vriens
ontwerpt
woning
fl. 4.600,--.
Aannemer
P.J.J. de
Nagel
wildeende
heeft
voor bouwen
de bouw voor
een begroting
opgesteld
van
woning
fl. 3.920,--.
Dat bedrag
fl. werd
4.600,--.
P.J.J. Nagel
de
in de Aannemer
raadsvergadering
van 27wilde
juni 1925
woning
bouwen
voor fl. 3.920,--. Dat bedrag
beschikbaar
gesteld.
werd in de raadsvergadering van 27 juni 1925
beschikbaar
gesteld.
In de raad
concentreerde de discussie zich
destijds voornamelijk op de plaats waar deze
In woning
de raad
concentreerde
de discussie
zichde
te bouwen.
Uiteindelijk
werd door
destijds
voornamelijk
op
de
plaats
waar
deze
meerderheid voor de huidige locatie gekozen.
woning
te bouwen.
werd door
Deze plaats
aan de Uiteindelijk
huidige Kloosterlaan
lag de
toen
meerderheid
voor
de
huidige
locatie
gekozen.
naast het oude gemeentehuis. Dit gemeentehuis
Deze
aan de
toen in
wasplaats
van 1842
tothuidige
1879 Kloosterlaan
als openbarelag
school
naast
het oude
gemeentehuis.
Dit gemeentehuis
gebruik,
diende
daarna tot 1924
als gemeentewas
vankende
1842 nadien
tot 1879
openbare
school
huis,
nogalsvele
gebruikers
en in
viel
gebruik,
diende
gemeentetenslotte
einddaarna
jaren tot
‘601924
ten alsprooi
aan de
huis,
kende nadien
en is
viel
slopershamer.
De nog
muurvele
die gebruikers
nu onderdeel
van
tenslotte
eindKloosterlaan
jaren ‘6013ten
prooi
aan de
de tuin van
is nog
een overblijfsel
slopershamer.
De muur
die nu onderdeel is van
van dit voormalige
gebouw.
de tuin van Kloosterlaan 13 is nog een overblijfsel
van
ditpand
voormalige
gebouw.
Het
is nagenoeg
helemaal in de staat zoals
het door architect Toon Vriens destijds ontworpen
Het
helemaal
de staat zoals
is.pand
Hetis nagenoeg
is gemetseld
in in
halfsteensverband,
hetvoorzien
door architect
Toon
Vriens
destijdsop
ontworpen
van een
houten
dakgoot
klossen en
is. deHetvoorgevel
is gemetseld
in halfsteensverband,
is symmetrisch
ingedeeld en
voorzien
van
een
houten
dakgoot
op klossen en
voorzien
van
een
portiek.
Het mansardedak
met
dewolfseinden
voorgevel is is
symmetrisch
ingedeeld
en
gedekt
met tule-du-nord
pannen.
voorzien van een portiek. Het mansardedak met
wolfseinden is gedekt met tule-du-nord pannen.
24
In de keuken treft men nog de authentieke schouw met dito
betegeling en droogkast aan.
In de keuken treft men nog de authentieke schouw met dito
betegeling
droogkast
aan.
In tegenstelling
tot en
het
overige
woningbezit, dat
in de tijd van de gemeentelijke herindeling werd
In afgestoten
tegenstelling
totde
hetwoningbouwvereniging,
overige woningbezit, dat
naar
bleef
in dit
de huis
tijd van
de gemeentelijke
herindeling
eigendom
van de gemeente.
Zijnwerd
eerste
afgestoten
de woningbouwvereniging,
bleef
bewoner naar
was veldwachter
Kees van Puijenbroek.
ditHet
huis
eigendom
van geheim
de gemeente.
was
een publiek
dat hij Zijn
een eerste
borreltje
bewoner
was veldwachter
van Puijenbroek.
niet afsloeg
en hij zelfKees
bepaalde
wanneer het
Het
was
een
publiek
geheim
dat
hijVanaf
een borreltje
zogenaamde ‘politie-uur’ afliep.
1935 was
niet
afsloeg
en hij zelf
bepaalde wanneer
het
Richard
Geerseam
als veldwachter
in Moergestel
zogenaamde
‘politie-uur’
afliep.
Vanaf
1935
was
aangesteld en werd daarmee met zijn gezin de
Richard
Geerseam
als In
veldwachter
in Moergestel
volgende
bewoner.
1986 betrokken
Cia en Ad
aangesteld
en
werd
daarmee
met
Nouwens dit monument. Ad zijn
was gezin
toendede
volgende
bewoner.
Inde
1986
betrokken
Cia en Ad
gemeentebode
van
gemeente
Moergestel.
Nouwens dit monument. Ad was toen de
gemeentebode
van
de gemeente
Moergestel.
Zij stellen hun
woning
voor u open
en nodigen u
van harte uit een kijkje te komen nemen!
Zij stellen hun woning voor u open en nodigen u
van harte uit een kijkje te komen nemen!
25
10
10Kerktoren
KerktorenSt.
St.Jansplein
Jansplein
Kerkstraat
13-15,
Moergestel
Kerkstraat
13-15,
Moergestel
Beklimming
van
dede
toren
tijdens
Beklimming
van
toren
tijdens
Open
Monumentendag!
Open
Monumentendag!
DeDe
geschiedenis
van
dede
middeleeuwse
toren
gaat
geschiedenis
van
middeleeuwse
toren
gaat
terug
tottot
1610,
maar
waarschijnlijk
is is
dede
toren
terug
1610,
maar
waarschijnlijk
toren
nog
nogveel
veelouder
ouderenenis ishijhijrond
rond1500
1500gebouwd.
gebouwd.
Wanneer
er er
een
vergelijking
wordt
gemaakt
met
Wanneer
een
vergelijking
wordt
gemaakt
met
torens
in in
dede
wijde
omgeving,
kan
men
van
torens
wijde
omgeving,
kan
men
vandede
veronderstelling
uitgaan,
datdat
dede
toren
toch
van
veronderstelling
uitgaan,
toren
toch
van
oudere
datum
is is
enen
dus
niet
(geheel)
bijbij
dede
brand
oudere
datum
dus
niet
(geheel)
brand
van
1584
werd
verwoest.
van
1584
werd
verwoest.
Deze
Dezeveldovens
veldovensbakten
baktenjaarlijks
jaarlijks50.000
50.000tottot
60.000
60.000stenen.
stenen.Dat
Datwas
wasgenoeg
genoegvoor
vooréén
één
geleding
van
dede
toren.
geleding
van
toren.
Andere
bouwmaterialen
kwamen
van
weg.
Andere
bouwmaterialen
kwamen
van
verder
verder
weg.
DeDe
leien
van
dede
spits
werden
aangevoerd
uituit
hethet
leien
van
werden
aangevoerd
spits
Maasgebied.
Maasgebied.
DeDenatuursteen
natuursteendiediewerd
werdgebruikt
gebruiktwas
waswitte
witte
kalksteen
uituit
hethet
gebied
rondom
Brussel.
Aan
dede
kalksteen
gebied
rondom
Brussel.
Aan
basis
van
dede
toren
is is
dede
dikte
van
dede
muren
1.50
basis
van
toren
dikte
van
muren
1.50
mm
enenper
geleding
loopt
8080cmcm
per
geleding
looptditditterug
terugnaar
naar
bovenin.
bovenin.Er Erzijn
zijnin indedeloop
loopvan
vandedejaren
jarenvele
vele
reparaties
geweest:
1782,
1880,
1931,
1979,
reparaties geweest: 1782, 1880, 1931, 1979,
2000
enen
van
dede
laatste
recente
datum
in in
2014.
2000
laatste
van
recente
datum
2014.
TotTot1818november
1949
is
de
toren
eigendom
november 1949 is de toren eigendom
geweest
geweest van
vandedeGemeente.
Gemeente.Daarna
Daarnais ishijhij
overgedragen
aan
de
parochie
overgedragen aan de parochie voor
voor hethet
symbolische
bedrag
van
één
gulden.
symbolische bedrag van één gulden.
geleding.
Het
kerkportaal
vormt
dede
onderste
1ste1ste
geleding.
Het
kerkportaal
vormt
onderste
geleding,
ook
wel
“De
Westtoren”
genoemd,
geleding, ook wel “De Westtoren” genoemd,
vanwege
hethet
feitfeit
datdat
dede
toren
meestal
tegen
dede
vanwege
toren
meestal
tegen
westkant
van
de
kerk
werd
gebouwd.
De
entree
westkant van de kerk werd gebouwd. De entree
van
dede
toren
ligtligt
3535
cmcm
lager.
DitDit
is is
hethet
oude
van
toren
lager.
oude
vloerpeil.
De
vloer
van
de
toren
werd
aangepast
vloerpeil. De vloer van de toren werd aangepast
aan
aanhethetpeil
peilvan
vandedenieuw
nieuwgebouwde
gebouwdekerk
kerkin in
1932.
1932.
Foto
beschikbaar
gesteld
door
Noud
Smits
Foto
beschikbaar
gesteld
door
Noud
Smits
DeDe
stijl
waarin
dede
toren
is is
gebouwd,
evenals
vele
stijl
waarin
toren
gebouwd,
evenals
vele
anderen
in
de
omgeving,
is
de
Kempense
Gotiek,
anderen in de omgeving, is de Kempense Gotiek,
met
metrijke
rijketoepassing
toepassingvan
vannatuursteen,
natuursteen,dubbele
dubbele
steunberen
en
uitgemetselde
steunberen en uitgemetseldetraptoren
traptoreneneneen
een
hoge
van
viertottot
achtkant
ingesnoerde
spits.
hoge
van
vierachtkant
ingesnoerde
spits.
DeDe
meeste
van
deze
torens
in in
hethet
gebied
van
dede
meeste
van
deze
torens
gebied
van
Kempense
Gotiek
hebben
drie
geledingen,
zoals
Kempense Gotiek hebben drie geledingen, zoals
dede
toren
in in
Hilvarenbeek
enen
Oirschot.
DeDe
toren
in in
toren
Hilvarenbeek
Oirschot.
toren
Moergestel
heeft
echter
vijf
geledingen,
wat
zeer
Moergestel heeft echter vijf geledingen, wat zeer
uitzonderlijk
is.is.
Waarschijnlijk
is is
hethet
dede
bedoeling
uitzonderlijk
Waarschijnlijk
bedoeling
geweest
om
vier
geledingen
te
bouwen,
maar
zijn
geweest om vier geledingen te bouwen,
maar
zijn
dedebouwplannen
gewijzigd
en
is
er
een
vijfde
bouwplannen gewijzigd en is er een vijfde
geleding bijgekomen. Een typisch stijlelement
geleding bijgekomen. Een typisch stijlelement
van de Gotiek is, dat de versieringen van
van de Gotiek is, dat de versieringen van
beneden naar boven toenemen wat bij de
beneden naar boven toenemen wat bij de
Moergestelse toren zeker het geval is.
Moergestelse toren zeker het geval is.
Tot 1931 vormde de toren en de kerk samen een
Tot 1931 vormde de toren en de kerk samen een
middeleeuws gebouw. De kerk wat jonger dan de
middeleeuws gebouw. De kerk wat jonger dan de
toren. De kerk was namelijk in 1584 afgebrand.
toren. De kerk was namelijk in 1584 afgebrand.
In 1931 werd de kerk gesloopt en werd tegen de
In 1931 werd de kerk gesloopt en werd tegen de
toren een nieuwe kerk gebouwd. (In gebruik
toren een nieuwe kerk gebouwd. (In gebruik
genomen in 1932). In de kerk is nog goed te zien
genomen in 1932). In de kerk is nog goed te zien
tot waar de oude kerk tegen de toren heeft
tot waar de oude kerk tegen de toren heeft
gestaan. De hoogte van de toren tot aan het
gestaan. De hoogte van de toren tot aan het
begin van de spits bedraagt 32 meter, die van de
begin van de spits bedraagt 32 meter, die van de
spits bedraagt 20 meter. Tot en met de haan
spits bedraagt 20 meter. Tot en met de haan
bedraagt de hoogte van
de toren 55 meter.
bedraagt de hoogte van de toren 55 meter.
De toren is gebouwd met bouwmaterialen die in
De toren
gebouwd met
bouwmaterialen
de directe isomgeving
werden
gevonden. die
Ter in
de directe omgeving werden gevonden. Ter
plaatse werd leem gewonnen. De stenen werden
plaatse werd leem gewonnen. De stenen werden
gebakken in twee Moergestelse veldovens.
gebakken in twee Moergestelse veldovens.
26
Raam met doorkijk in de kerk
Raam met doorkijk in de kerk
2de degeleding. Via de gemetselde trap in het
geleding. Via de gemetselde trap in het
2
men bij de opstelling van het
trapportaal
komt
trapportaal
komt men
bij de opstelling van het
orgel met daarvoor het koor. Hier is ook het
orgel met daarvoor het koor. Hier is ook het
gebrandschilderde raam te zien van St. Caecilia
gebrandschilderde raam te zien van St. Caecilia
met twee engelen. Dit raam is in 1927 geplaatst
met twee engelen. Dit raam is in 1927 geplaatst
in opdracht van het gemeentebestuur. Het werd
in opdracht van het gemeentebestuur. Het werd
gemaakt door de ‘glasschilder en hofleverancier
gemaakt door de ‘glasschilder en hofleverancier
van Z.H. de Paus’ Wilhelm Derix uit Goch bij
van Z.H. de Paus’ Wilhelm Derix uit Goch bij
Nijmegen.
Nijmegen.
geleding. De derde geleding is bereikbaar via
3de de
3 geleding. De derde geleding is bereikbaar via
de trap, die nu bestaat uit metselwerk met
de trap, die nu bestaat uit metselwerk met
hardstenen.
hardstenen.
De bovenste trede is gemaakt van een grafsteen
De bovenste trede is gemaakt van een grafsteen
trede).
(57ste ste
(57 trede).
27
In In
hethet
vloerluik
vloerluik
is nog
is nog
een
een
geleiding
geleiding
te te
zien,
zien,
waar
waar
doorheen
doorheen
men
men
vroeger
vroeger
hethet
luidtouw
luidtouw
voerde.
voerde.
In In
deze
dezeruimte
ruimteziet
zietmen
menook
ookeen
eenraam
raamdatdateen
een
doorkijk
doorkijk
geeft
geeft
in in
dede
kerk.
kerk.
DitDit
raam
raam
was
was
vroeger
vroeger
een
een
deur
deur
diedie
toegang
toegang
gafgaf
tottot
opop
dede
gewelven
gewelven
van
van
dede
oude
oude
kerk.
kerk.
Vanaf
Vanaf
dede
de
geleding
geleding
klimt
klimt
men
men
viavia
een
een
houten
houten
trap
trap
naar
naar
3de3de
de
de
geleding.
dede
4de4geleding.
de
geleding.
geleding.Deze
Dezeruimte
ruimtewas
wasoorspronkelijk
oorspronkelijk
4de4de
bedoeld
bedoeldalsalsklokkenzolder.
klokkenzolder.Tijdens
Tijdensdedebouw
bouw
werden
werden
dede
plannen
plannen
waarschijnlijk
waarschijnlijk
gewijzigd
gewijzigd
enen
is is
er er
een
een
vijfde
vijfde
geleding
geleding
bijgebouwd.
bijgebouwd.
Een
Een
enen
ander
ander
kan
kanmen
menopmaken
opmakenuituithethetfeitfeitdatdathier
hierhethet
trapportaal
trapportaal
ophoudt.
ophoudt.
Aan
Aanhethetmetselwerk
metselwerkkan
kanmen
menzien
ziendatdathier
hier
openingen
openingenzouden
zoudenmoeten
moetenkomen
komenvoor
voordede
galmgaten.
galmgaten.
DeDe
afmetingen
afmetingen
enen
plaats
plaats
komen
komen
overeen
overeen
met
met
diedie
de
de
geleding).
opop
dede
huidige
huidige
klokkenzolder
klokkenzolder
(5de
(5geleding).
Vanuit
Vanuitdeze
dezeruimte
ruimteis iseen
eengatgatdoor
doordedeoude
oude
torenmuur
torenmuur
gehakt,
gehakt,
waardoor
waardoor
men
men
toegang
toegang
kreeg
kreeg
naar
naar
dede
gewelven
gewelven
boven
boven
dede
kerk.
kerk.
Kromhout
Kromhout
DitDit
zijn
zijn
opleggers
opleggers
diedie
men
men
zaagde
zaagde
uituit
bomen,
bomen,
diedie
men
men
van
van
tevoren
tevoren
expres
expres
krom
krom
had
had
laten
laten
groeien,
groeien,
opdat
opdat
later
later
dede
nerf
nerf
van
van
hethet
hout
hout
ook
ook
krom
krom
zou
zou
doorlopen.
doorlopen.Ook
Ook
zijn
zijn
hier
hier
veel
veel
namen
namen
aangebracht
aangebracht
van
van
mensen
mensen
diedie
hier
hier
geweest
geweest
zijn.
zijn.
Bijvoorbeeld
Bijvoorbeeld
mensen
mensen
diedie
tijdens
tijdens
dede
oorlog
oorlog
dede
wacht
wacht
moesten
moesten
houden.
houden.
Tijdens
Tijdens
dede
restauratie
restauratie
werd
werd
ook
ook
dede
naam
naam
van
van
een
een
Duitse
Duitse
soldaat
soldaat
gevonden,
gevonden,
diedie
zijn
zijn
naam
naam
gekerfd
gekerfd
had
had
in in
een
een
loodslab
loodslab
van
van
hethet
oude
oude
dakvenster.
dakvenster.
Deze
Deze
loodslab
loodslab
bevindt
bevindt
zich
zich
opop
dede
derde
derde
geleding.
geleding.
GatGat
door
door
oude
oude
torenmuur
torenmuur
naar
naar
de de
gewelven
gewelven
de
geleding.
geleding.DitDitis isdedeklokkenzolder.
klokkenzolder.Hier
Hier
5de5de
bevinden
bevindenzich
zichdrie
drieklokken.
klokken.DeDekleinste
kleinsteis isdede
kinderklok,
kinderklok,genaamd
genaamd‘Hendrikus’
‘Hendrikus’naar
naarpastoor
pastoor
van
van den
den Boogaard.
Boogaard. DeDe middelste
middelste is is dede
vrouwenklok
vrouwenklok
genaamd
genaamd
‘Jozef’
‘Jozef’
naar
naar
burgemeester
burgemeester
Bardoel.
Bardoel.
DeDe
grootste
grootste
is is
dede
mannenklok
mannenklok
genaamd
genaamd
‘Johannes’
‘Johannes’
naar
naar
dede
patroon
patroon
van
van
dede
kerk.
kerk.
Deze
Deze
klokken
klokken
dateren
dateren
uituit
1949.
1949.
DeDe
vorigen
vorigen
uituit
1754,
1754,
1782
1782
enen
1877
1877
zijn
zijn
in in
dede
oorlog
oorlog
door
door
dede
Duitsers
Duitsers
geroofd
geroofd
enen
omgesmolten.
omgesmolten.
Verder
Verder
omhoog
omhoog
komt
komt
men
men
in in
dede
spits,
spits,
terter
hoogte
hoogte
van
van
dede
dakrand,
dakrand,
opop
ongeveer
ongeveer
3131
mm
hoogte.
hoogte.
Men
Menziet
ziethier
hier
twee
twee
dakvensters,
dakvensters,
aan
aanvoorvoor-enen
achterzijde,
achterzijde,
diedie
een
een
prachtig
prachtig
uitzicht
uitzicht
geven
geven
over
over
Moergestel
Moergestel
enen
omgeving.
omgeving.
BijBij
helder
helder
weer
weer
is is
hethet
Provinciehuis
Provinciehuis
in in
’s-Hertogenbosch
’s-Hertogenbosch
te te
zien.
zien.
DeDespits
spitsis isgemaakt
gemaaktvan
vaneikenhout.
eikenhout.Aan
Aandede
onderzijde
onderzijde
van
van
dede
kap
kap
ziet
ziet
men
men
hethet
zogenaamde
zogenaamde
kromhout.
kromhout.
28
Loodslab
Loodslab
de
de
eeuw
is is
hethet
versieren
versieren
van
van
een
een
DeDe
haan.
haan.
In In
dede
9de9eeuw
kerktoren
kerktoren
of of
kasteeltoren
kasteeltoren
in in
gebruik
gebruik
gekomen.
gekomen.
DeDe
haan
haan
staat
staat
voor
voor
veel
veel
symboliek.
symboliek.
DeDe
belangrijkste
belangrijkste
staat
staat
voor
voor
dede
overwinning
overwinning
opop
hethet
kwaad.
kwaad.
Door
Door
zijn
zijn
plaats
plaats
daarboven
daarboven
weert
weert
hijhij
hethet
kwade
kwade
af af
voor
voor
dede
kerk,
kerk,
parochie
parochie
enen
dede
Moergestelse
Moergestelse
gemeengemeenschap.
schap.
In In
dede
christelijke
christelijke
traditie
traditie
verwijst
verwijst
hijhij
naar
naar
dede
haan
haan
diedie
tottot
driemaal
driemaal
toetoe
Petrus
Petrus
waarschuwde
waarschuwde
toen
toen
diedie
opop
hethet
punt
punt
stond
stond
Jezus
Jezus
te te
verloochenen.
verloochenen.
WijWij
nodigen
nodigen
u u
van
van
harte
harte
uituit
omom
dede
toren
toren
van
van
binnen
binnen
te te
bekijken.
bekijken.
Echter:
Echter:
Beklimming
Beklimming
van
van
dede
toren
toren
is op
is op
eigen
eigen
risico!
risico!
29
11
11R.K.
R.K.Begraafplaats
Begraafplaats
Bosstraat,
Bosstraat,
Moergestel
Moergestel
Om
opop
deze
ontwikkeling
in in
te te
spelen
heeft
hethet
Om
deze
ontwikkeling
spelen
heeft
parochiebestuur
parochiebestuur destijds
destijds besloten
besloten tottot een
een
urnenzuil.
Hierin
kunnen
veertig
worden
urnenzuil.
Hierin
kunnen
veertig urnen
urnen
worden
bijgezet.
bijgezet.
DeDe
begraafplaats
herbergt
twee
fraaie
hardstenen
begraafplaats
herbergt
twee
fraaie
hardstenen
monumenten,
in in
neogotische
stijl.
monumenten,
neogotische
stijl.
Begraafplaats
Begraafplaats
DeDeMoergestelse
Moergestelsepastoor
pastoorJanssen
Janssenkrijgt,
krijgt,omdat
omdat
hethet
oude
oude
kerkhof
kerkhof
te te
klein
klein
wordt,
wordt,
in in
1925
1925
van
van
dede
Bisschop
Bisschop
toestemming
toestemming
een
een
nieuwe
nieuwe
begraafplaats
begraafplaats
te te
maken.
maken.
HijHijneemt
neemthiervoor
hiervooreen
eenstukje
stukjefruittuin
fruittuinvan
vandede
pastorie
pastorie
in in
gebruik.
gebruik.
In In
1926
1926
wordt
wordt
het
het
ingericht
ingericht
door
door
beplanting
beplanting
enen
hethet
zaaien
zaaien
van
van
gras.
gras.
UitUitdedeoverlevering
overleveringis isbekend
bekenddatdatSimon
Simonvan
van
Lommel
Lommel
(van
(van
hethet
Simonnepedje)
Simonnepedje)
alsals
eerste
eerste
opop
dede
nieuwe
nieuwebegraafplaats
begraafplaatsterteraarde
aardewerd
werdbesteld.
besteld.
Simon
Simon
overleed
overleed
opop
2020
januari
januari
1928.
1928.
Eerst
Eerst
moest
moest
echter
echter
nog
nog
afscheid
afscheid
genomen
genomen
worden
worden
van
vanhethetoude
oudekerkhof
kerkhofrondom
rondomdedekerk.
kerk.Het
Het
duurde
duurde
tottot
1931
1931
voordat
voordat
men
men
daarmee
daarmee
begon.
begon.
In In
maart
maart
1931,
1931,
bijbij
hethet
begin
begin
van
van
dede
bouw
bouw
van
van
dede
nieuwe
nieuwe kerk
kerk werden
werden dede graven
graven met
met dede
bijbehorende
bijbehorende
grafstenen
grafstenen
diedie
opop
hethet
oude
oude
kerkhof
kerkhof
rond
rond
dede
oude
oude
kerk
kerk
hadden
hadden
gestaan,
gestaan,
overgebracht
overgebracht
naar
naar
dede
nieuwe
nieuwe
begraafplaats
begraafplaats
aan
aan
dede
Bosstraat.
Bosstraat.
“Het
“Het
oude
oude
kerkhof
kerkhof
is is
kerkhof
kerkhof
af”,
af”,
verzuchtte
verzuchtte
toen
toen
dede
pastoor.
pastoor.
Om
Om
dede
herinnering
herinnering
aan
aan
hethet
oude
oude
kerkhof
kerkhof
levendig
levendig
te tehouden
houdenwerd
werdin inhethetverleden
verledenal aleens
eensdede
gedachte
gedachtegeopperd
geopperdeen
eengedenksteen
gedenksteenopopte te
richten.
richten.
BijBij
dede
viering
viering
van
van
hethet
70-jarig
70-jarig
bestaan
bestaan
van
vandedekerk
kerkwerd
werddiediegedachte
gedachteten
tenuitvoer
uitvoer
gebracht.
gebracht.
Men
Men
koos
koos
een
een
kruis,
kruis,
afkomstig
afkomstig
van
van
hethet
graf
graf
van
van
Jan
Jan
Wolfs
Wolfs
van
van
dede
huidige
huidige
begraafplaats.
begraafplaats.
OpOp
dede
gedenkplaat
gedenkplaat
diedie
opop
hethet
gedachteniskruis
gedachteniskruis
is is
bevestigd,
bevestigd,
staat
staat
dedetekst
tekst
‘Zalig
‘Zalig
ZijZij
diedie
in in
Christus
Christus
gestorven
gestorven
zijn’.
zijn’.
Ter
Ter
herinnering
herinnering
aan
aan
hethet
vroegere
vroegere
kerkhof
kerkhofenendedeoverledenen
overledenendiediedaar
daartottot1931
1931
begraven
begraven werden.
werden. (26
(26 mei
mei 2002).
2002). Het
Het
gedachteniskruis
gedachteniskruisbevindt
bevindtzich
zichhalverwege
halverwegedede
zuidelijk
zuidelijk
buitenwand
buitenwand
van
van
hethet
kerkgebouw.
kerkgebouw.
DeDeoppervlakte
oppervlaktevan
vandedehuidige
huidigebegraafplaats
begraafplaats
bedraagt
bedraagt6400
6400m2m2enenis isingedeeld
ingedeeldin innegen
negen
vakken.
vakken.
A A
t/m
t/m
I. I.
Er Er
zijn
zijn
(mei
(mei
2016)
2016)
meer
meer
dan
dan
1700
1700personen
personenbegraven.
begraven.Er Erzijn
zijnruim
ruim900
900
grafzerken.
grafzerken.
DeDe
meest
meest
voorkomende
voorkomende
namen
namen
zijn
zijn
Van
Van
dede
Wouw,
Wouw,
Ketelaars
Ketelaars
enen
Wolfs.
Wolfs.
Er Er
is is
dede
laatste
laatste
jaren
jaren
een
een
lichte
lichte
stijging
stijging
in in
hethet
aantal
aantal
crematies.
crematies.
30
DeDe grafmonumenten
grafmonumenten zijn
zijn van
van Christiaan
Christiaan
Mommers,
Mommers, geboren
geboren 1515 december
december 1836
1836 enen
overleden
overledente teMoergestel
Moergestel2626augustus
augustus1900
1900enen
Frans
van
Gils
geboren
2 april
1810,
overleden
te te
Frans
van
Gils
geboren
2 april
1810,
overleden
Leiden,
alhierbegraven
Leiden,alhier
begraven2626september
september1882.
1882.
Beiden
zijn
Rijksmonumenten.
Beiden
zijn
Rijksmonumenten.
DeDe
Calvarieberg
inmiddels
verdwenen.
Calvarieberg
is is
inmiddels
verdwenen.
DeDegraven
hieromheenin ineen
eencirkel
cirkel
gravenwerden
werdenhieromheen
aangelegd.
aangelegd.Een
Eengedeelte
gedeeltehiervan
hiervanis isnununog
nogte te
zien.
DeDe
afscheidsplaats
is is
verplaatst
verplaatst
enen
intussen
intussen
zien.
afscheidsplaats
voorzien
van
een
prachtige
overkapping.
voorzien
van
een
prachtige
overkapping.
DeDebegraafplaats
groen.
begraafplaatsis isrijk
rijkvoorzien
voorzienvan
vangroen.
Bijzonder
Bijzonderhierbij
hierbijte tevermelden
vermeldenis isdedegroene
groene
treurbeuk
in in
hethet
voorste
(oudste
gedeelte)
van
dede
treurbeuk
voorste
(oudste
gedeelte)
van
begraafplaats.
begraafplaats.DeDebegraafplaats
begraafplaatszelf
zelfis iseen
een
Gemeentelijk
monument.
Gemeentelijk
monument.
OpOpdedebegraafplaats
begraafplaatsworden
wordenrondleidingen
rondleidingenververzorgd.
zorgd.DeDetijden
tijdenworden
wordenaangegeven
aangegevenopopeen
een
informatiebord
informatiebordbijbijhethetmonument
monumentenenviaviadede
media.
media.
31
Woord van Dank
Graag willen wij alle mensen bedanken, die
meewerken om deze dag tot een succes te
maken. In het bijzonder de eigenaren van de
monumenten die hun pand hebben opengesteld,
de Gemeente Oisterwijk, de stadsgidsen, het
Regionaal Archief Tilburg en alle vrijwilligers, die
belangeloos hun medewerking hebben verleend
bij de voorbereiding en op de dag zelf tot het
welslagen van deze Open Monumentendag.
Het comité Open Monumentendag:
Rea Bergmans, Yvonne van Hellenberg Hubar,
Piet van Iersel, Bob Keasberry, Jan van Leest,
Margriet van Ooijen, Marja Smeulders,
Moniek Verhof, Astrid de Weert, Kees Welmers,
Gerard Willems en Philo IJpelaar
Van de Gemeente Oisterwijk:
Rita Zwietering en Laurie Kamerling
Adviserend comitélid Wim de Bakker
Open Monumentendag is
een jaarlijks terugkerend
evenement in Nederland.
Woont u in de gemeente
Oisterwijk in een bijzonder
gebouw of monument?
Bent u daar trots op en
wilt u dat graag met ons
delen op
Open Monumentendag?
Neem dan contact op met
het comité
Open Monumentendag.
Oisterwijk, augustus 2016
Oplage 2500 stuks
32
33
notities:
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
34
n
e
m
36
35