Transcript Document

Herhaling
Hoofdstuk 1
www.economielokaal.nl
Inkomen (1)
wat je baas in totaal moet betalen voor jouw
Loonkosten
+ Sociale premies (werkgeversdeel)
CAO
Brutoloon
je échte loon
WIG
- Loon- en Inkomstenbelasting
- Sociale premies (werknemersdeel)
Nettoloon
wat je écht krijgt op je bankrekening
www.economielokaal.nl
Alle inkomens (2)
(Bruto)Loon
+ huur + pacht + rente + winst
= Primaire inkomen
- Loon- en Inkomstenbelasting
+ Inkomensafhankelijke uitkeringen en subsidies
(Netto)Loon
+ overdrachtsinkomens
= Secundaire inkomen
- Belasting op producten/diensten
+ Subsidie op producten en diensten
Tertiaire inkomen
www.economielokaal.nl
Inkomen = geld
Geld
Chartaal
munten & bankbiljetten
Giraal
betaalrekeningen
Geld is waardeloos!
Intrinsieke waarde < Nominale waarde
waarde door vertrouwen op onderlinge acceptatie
www.economielokaal.nl
Geldontwaarding (inflatie)
omdat de prijzen stijgen
meten met CPI
Productgroep
Belang
Belang
Prijsverandering
PrijsveranderingPrijsverand.
(wegingsfactor)
(wegingsfactor)
in indexcijfer
Woning en energie
40%40%
+ 3% + 3%
103
Kleding
10%10%
- 1% - 1%
99
Voedsel
20%20%
+ 5% + 5%
105
Ontspanning en
recreatie
30%30%
+ 0,5%
+ 0,5%
100,5
CPI=
(40×103)+(10×99)+(20×105)+(30×100,5)
= 102,25
100
De prijzen zijn dus gemiddeld met 2,25% gestegen.
www.economielokaal.nl
Reële inkomen / koopkracht
Geldbedrag = NOMINALE INKOMEN
prijsveranderingen
Hoeveel je kan kopen (in aantal producten) = REËLE INKOMEN
geldbedrag
NIC
RIC
x
PIC
www.economielokaal.nl
Rekenen met RIC,NIC en PIC
geldbedrag
Uitwerking:
NIC
RIC
x
NIC = 101,5
PIC = 102,2
PIC
RIC=
RIC=
Voorbeeld 1:
• Je krijgt 1,5% meer salaris
• Terwijl de prijzen met 2,2% stijgen
NIC
×100
PIC
101,5
×100 = 99,32
102,2
De koopkracht / het reële inkomen daalt
met 0,68%
Hoeveel procent verandert je koopkracht?
www.economielokaal.nl
Rekenen met RIC,NIC en PIC
geldbedrag
Uitwerking:
Procentuele verandering nominale inkomen:
nieuw−oud
× 100% = 2,73%
oud
NIC
NIC = 102,73
PIC = 101,8
RIC
x
PIC
NIC
RIC=
×100
PIC
RIC=
Voorbeeld 2:
• Je inkomen stijgt van €2.200 naar € 2.260
• Terwijl de prijzen met 1,8% stijgen
102,73
×100 = 100,91
101,8
De koopkracht / het reële inkomen stijgt
met 0,91%
Hoeveel procent verandert je koopkracht?
www.economielokaal.nl
Rekenen met RIC,NIC en PIC
geldbedrag
Uitwerking:
Procentuele verandering nominale inkomen:
nieuw−oud
× 100% = 2,73%
oud
NIC
NIC = 102,73
RIC = 101,5
RIC
x
PIC
NIC
PIC= RIC ×100
PIC=
Voorbeeld 3:
• Je inkomen stijgt van €2.200 naar € 2.260
• Daardoor kun je 1,5% méér kopen.
102,73
×100= 101,21
101,5
De prijzen zijn met 1,21% gestegen.
Hoeveel procent zijn de prijzen veranderd?
www.economielokaal.nl
Schaarste
Behoeften
SCHAARSTE
We hebben heel veel
behoeftes.
Middelen
Maar beperkte middelen
De spanning tussen behoeften en middelen
=
schaarste
www.economielokaal.nl
Definitie
Welvaart is de mate waarin we in onze
behoefte kunnen voorzien met schaarse middelen.
uitgangspunt:
oneindige behoeften
waarvoor productiemiddelen
(productiefactoren) nodig zijn
www.economielokaal.nl
Ruime zin / Enge zin
Welzijn
Welvaart in ruime zin
Welvaart in enge zin
koopkracht
koopkracht
/ reële inkomen
Andere schaarse middelen, zoals
goed milieu, gezondheid, vrije tijd
Ook niet schaarse behoeften, zoals
geluk, liefde enz..
Steeds meer factoren tellen mee,
steeds subjectiever
www.economielokaal.nl
Niet altijd gelijk
We verbreden de
snelweg bij Rotterdam
naar 2 x 4 rijbanen
Welvaart in enge zin
extra inkomen
+ 3 miljard
Maar ook:
luchtvervuiling
gezondheidsklachten
- 1 miljard
- 1,5 miljard
Welvaart in enge zin
+ 0,5 miljard
En ook:
ergernis geluidsoverlast
- 1 miljard
Welzijn
- 0,5 miljard
www.economielokaal.nl