Transcript Rodzaje, zrodlo pochodzenia,

RODZAJE, ŹRÓDŁO POCHODZENIA,
CELE I ZASADY ZASTOSOWANIA
W ŻYWIENIU ZWIERZĄT I W PRZEMYŚLE PASZOWYM,
ALTERNATYWNYCH W STOSUNKU DO ŚRÓD
POEKSTRAKCYJNYCH BIAŁKOWYCH MATERIAŁÓW
PASZOWYCH
Maszkowska Katarzyna
Piczak Łukasz
Zootechnika I magisterskie
SUROWCE BIAŁKOWE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO









Mleko odtłuszczone w proszku
Serwatka suszona
Kazeina suszona
Mączka mięsno – kostna
Mączka mięsna
Mączka kostna
Mączka rybna
Mączka z krwi
Drożdże paszowe
DROŻDŻE PASZOWE
Drożdże paszowe stosuje się przy produkcji mieszanki paszowej, a także w
charakterze dodatku do porcji paszowych dla bydła i drobiu, oraz zwierząt
futerkowych.
Drożdże paszowe poleca się używać jako proteinowy dodatek do pasz, zawierający
biologicznie aktywne substancje pochodzenia mikrobiologicznego i roślinnego:
proteinę, wszystkie niezbędne aminokwasy, witaminy, enzymy, sprzyjające
trawieniu i przyswajaniu pokarmów, a także mikro- i makroelementy.
ŹRÓDŁO POCHODZENIA DROŻDŻY

Wytwarzane są z technicznie czystych kultur drożdży, wyhodowanych na
różnych pożywkach spirytusowych i siarczynowo-ługowych produkcji przemysłu
celulozowo-papierniczego

Dzięki procesowi suszenia młóta, jako nośnika drożdży, w niskich
temperaturach pozostaje w pełni zachowana biologiczna pre- i probiotyczna
skuteczność wrażliwych substancji czynnych naturalnego produktu, jakim są
drożdże piwne. Odpowiedni proces suszenia drożdży paszowe gwarantuje
możliwie najwyższą ochronę wrażliwych składników i ich bardzo dobrą
przyswajalność. Okres trwałości składników (zwłaszcza witamin z grupy B)
wynosi minimum 1 rok

Jako źródło substancji biologicznie aktywnych pochodzenia
mikrobiologicznego są wykorzystane drożdże Saccharomyces cerevisiae, które
są hodowane na bazie substratu zbożowego. Drożdże Saccharomyces cerevisiae
przechodzą specjalną obróbkę, która umożliwia łatwiejsze przyswajanie przez
organizmy zwierząt i ptaków protein, aminokwasów, witamin grupy B.
Oprócz tego, odbywa się uaktywnienie mannanoligosacharydów, obecnych w
drożdżach, które są adsorbentami i wyprowadzają z organizmów zwierząt i
ptaków patogenne mikroorganizmy i toksyny.
SKŁAD CHEMICZNY


















Białko surowe 31,0 % (do 45%)
Tłuszcz surowy ok. 2 %
Włókno surowe do 1%
Wapń 0,3 %
Fosfor 1,0 % (do 1,5%)
Mg 0,2%
Sód 0,1 %
Witamina B1 90 mg
Witamina B2 25 mg
Witamina B6 22 mg
Cholina 2300 mg
Kwas nikotynowy 240 mg
Kwas pantotenowy 73 mg
Kwas foliowy 12 mg
Biotyna 520 ug
Żelazo 350 mg
Cynk 100-110 mg
Energia metaboliczna (MJ) 10,5
CELE STOSOWANIA











stabilizują florę żwacza
obniżają ryzyko zachorowań
zapobiegają chorobom metabolicznym
ograniczają działanie mikotoksyn
regulują okres międzywycieleniowy
poprawiają ruję
ograniczają ryzyko pojawienia się mastistis
u cieląt poprawiają działanie przewodu pokarmowego
u loch stymulują działanie rui, ograniczają ciche ruje, polepszają stan racic
u prosiąt zwiększają ilość pobieranej paszy
niewielki (6-20g/szt. ) dodatek drożdży może wpłynąć na zwiększenie
koncentracji bakterii celulolitycznych oraz poprawę wykorzystania
węglowodanów strukturalnych

zastosowanie żywych kultur drożdży jest szczególnie uzasadnione w okresie
przejściowym, który obejmuje ostatnie 2-3 tygodnie zasuszenia i pierwszym
miesiącu laktacji szczególnie w przypadku, gdy w dawce pokarmowej po
wycieleniu dominują pasze treściwe. Dodatek drożdży w tym okresie może
wpłynąć stymulująco na pobranie suchej masy w pierwszym miesiącu po
wycieleniu, drożdże ułatwiają również adaptacje środowiska żwacza do nowych
warunków panujących w żwaczu. Niektóre wyniki badań (przeprowadzone
również w Polsce) wykazały poprawę wyników produkcyjnych w wyniku
wprowadzenia do dawki żywych kultur drożdży

niektórzy twierdzą że drożdże pobierając tlen podczas wzrostu zmniejszają jego
koncentrację w żwaczu i chroniąc przez to bakterie beztlenowe celulolityczne
dla których tlen jest toksyczny








naturalnie chronione białko
szerokie właściwości probiotyczne
obniża ilość zaburzeń w procesie trawienia
reguluje równowagę fizjologiczną jelit
reguluje gospodarkę kwasową żołądka i jelit
nośnik aktywnych składników pokarmowych
źródło doskonałego białka i energii, witamin, substancji biologicznie czynnych i
składników mineralnych
u koni: przy niedoborach żywieniowych, zwłaszcza w systemie oborowego
utrzymania zwierząt, w przypadku dawek bardziej obciążonych włóknem
(najczęściej paszami z własnego gospodarstwa jak: siano gorszej jakości i
owies); zapobiega się wystąpieniu objawu „szorstkiej okrywy włosowej"




zapobiegają uszkodzeniom kopyt, problemom z przyzębiem, podatnością na
choroby i przy zmniejszonej ogólnej sprawności; w przypadku zmniejszonej
płodności i w okresach zmiany sierści (linienie) następuje stabilizacja kondycji
w okresie krycia i trwania cyklu.
w przypadku podwyższonego obciążenia wysiłkowego i w sytuacjach stresowych
(turnieje, transport),
przy przejściach żywieniowych (zmiana rodzaju paszy): zmniejsza nerwowe
reakcje, a zwłaszcza gotowość do wysiłku.
naturalny bioregulator o działaniu dietetycznym
OPTYMALNE NORMY STOSOWANIA DROŻDŻY PASZOWYCH
W MIESZANKACH PASZOWYCH
Dawkowanie dzienne:
 krowy mleczne 100-200g (30-40 kg/tonę paszy)
 byki 50-100g
 cielęta 20-50g
 lochy 50-100g (20-30 kg/tonę paszy)
 tuczniki 20-50g
 prosięta 20-30g
 dorosłe konie (o masie ciała 600kg) otrzymują 250g dziennie; mniejsze,
odpowiednio niższą dawkę
 źrebięta po odsadzeniu, roczniaki i dwulatki otrzymują 50 - 100g dziennie)




ogiery powinny otrzymywać podczas całego okresu krycia, a klacze w okresie
przygotowawczym do krycia - aż do 6 tygodnia ciąży dodatek do paszy - 500g
drożdży dziennie
koniom wyścigowym, szczególnie obciążonym uczestnictwem w zawodach
(turniejach) i gonitwach aplikuje się w okresach przejściowych 500g drożdży
dziennie, w normalnych sytuacjach zaleca się dawkowanie 250g/dzień
gołębie 15-20g (dwa razy w tygodniu)
króliki 20 kg/tonę paszy
MĄCZKA Z KRWI

mączka z krwi jest produkowana poprzez koagulacje i suszenie świeżej krwi.
Jest to produkt końcowy, stabilny pod względem jakości, otrzymany z materiału
kategorii 3 wg Rozporządzenia nr 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady.

cechuje się niską wartością biologiczną (niski poziom metioniny i cysteinyaminokwasy

najbogatsza w białko pasza, 80% b.o., nawet do 97%

uboga w tłuszcz i popiół- brak makroelementów (Ca, O, Mg, K, Na)

białko mączki krwi jest źle trawione ze względu na uodpornienie się
hemoglobiny na enzymy proteolityczne przy suszeniu w wysokiej temp.

mało izoleucyny, dużo lizyny co zwiększa użyteczność paszy

ponieważ mączka z krwi stanowi jednostronną paszę białkową nie może być
stosowana w zbyt dużych ilościach. Zwierzęta jedzą ją niechętnie

mączka z krwi wyróżniana jest w fizjologii żywienia przez bardzo wysoką
zawartość białka i aminokwasów egzogennych np. lizyny.
wartość biologiczna oraz strawność białka przewyższa inne mączki

wchodzi w skład mieszanek treściwych dla świń i drobiu

mączki które posiadają zapach spalenizny, stęchlizny i amoniaku wyklucza się z
dalszego użytku, to samo tyczy się mączek skażonych mikrobiologicznie

mączki stosowane są w ilościach do 5%


zawiera dużo witamin, najwięcej z grupy B







Gwarantowane : białko surowe min. 850 g/kg; popiół max. 30 g/kg ;
uwodnienie max. 80 g/kg strawność min. 900 g/kg
Standardy bakteriologiczne : Salmonella nie obecna w 25g; n = 5
Analizy (g/kg): sucha masa 882; surowe białko 9; tłuszcz (hydrolizowany) 15
Aminokwasy (g/16gN): lizyna 8,9; metionina 0,9; cystyna 1,2; treonina 4,0;
tryptofan 1,7
Składniki mineralne (g/kg): wapń 0,57; fosfor 0,33; magnez 0,22; potas 1,3;
sód 2,3; chlor 3,2
Mikroelementy (mg/kg) żelazo 2500; mangan 8; cynk 33; miedz 8
Parametry: zapach– swoisty, nie stęchły. Wykluczony jest jakikolwiek inny
zapach; kolor– ciemnobrązowy; postać– proszek sypki, jednolity, bez cząstek
zwęglonych, szkodników zwierzęcych oraz pleśni.
SKŁADOWANIE



Białko zwierzęce powinno być przechowywane w miejscach zabezpieczonych
przed wiatrem i deszczem oraz możliwością kontaktu z innymi produktami
Dodatkowo pomieszczenie do przechowywania powinno mieć możliwość
zamknięcia i zaplombowania
Może być stosowane jako polepszacz gleby, jak również jako karma dla
zwierząt futerkowych jak i towarzyszacych
MĄCZKA RYBNA
Jest to produkt przemysłu paszowego otrzymywany ze sproszkowania surowców
powstających w przetwórstwie ryb (koagulanty tłuszczowo-białkowe), z
dodatkiem przeciwutleniacza chroniącego przed utlenianiem tłuszczu ,
wykorzystywana jako komponent do produkcji karmy dla zwierząt.
Mączka rybna paszowa produkowana jest głównie z odpadów śledziowoszprotowych, ale także z tołpygi, makreli i dorsza.
Mączka rybna to wysokobiałkowy komponent pasz – głównie dla trzody chlewnej i
drobiu, a także dla zwierząt futerkowych. Podstawową zaletę mączki rybnej
stanowi fakt, że jest ona źródłem białka o bardzo dużej wartości odżywczej i
zawartości aminokwasów egzogennych oraz wysokim współczynniku
strawności.



Wartość biologiczna białka w mączkach rybnych jest wysoka, najwyższa chyba
ze wszystkich mączek zwierzęcych, zawiera bowiem zarówno dużo lizyny,
metioniny jak i treoniny i tryptofanu
Mączki rybne zawierają ponadto znaczne ilości tłuszczu (10-15%), dzięki
czemu charakteryzują się wysoką koncentracją energii metabolicznej strawnej,
która dla świń może wynosić nawet 16 MJ/kg. Duża ilość tłuszczu oznacza
mniej białka w mączce. Pożądana jest zawartość 2-3% (do 9% max). Ponadto
zawarte w mączce tłuszcze ulegają dość szybko jełczeniu, a powstające w tym
wyniku substancje mogą być toksyczne dla zwierząt, zwłaszcza dla młodych
(stąd dodatek przeciwutleniaczy)
Mają znaczne ilości witamin, głównie z grupy B. Są również bogatym źródłem
wielu makroelementów, głównie: Ca, Mg, Na, Cl, P; oraz mikroelementów, jak:
Cu, Se, Co, Fe, J, Zn



Niektóre mączki rybne mogą zawierać znaczne ilości soli kuchennej, co
wskazuje, że w ich składzie duży jest udział ryb solonych. Zawartość soli w
mączce może dochodzić do 20% . Mączki takie mają ograniczone zastosowanie
W mieszankach dla świń udział mączek rybnych nie przekracza 10% . Jest to
pasza droga, a więc nie stosuje się jej w nadmiarze, tylko tyle ile wynika z
bilansu aminokwasów egzogennych w dawce. W końcowym okresie tuczu świń,
na 2-3 tygodnie przed uboje, mieszanki nie powinny zawierać mączki rybnej,
ponieważ obniża to walory smakowe mięsa
PODSTAWOWY SUROWIEC DO PRODUKCJI MĄCZKI RYBNEJ
Głównym surowcem są odpady podczas obróbki wstępnej ryby.
 - twarde: głowy, kręgosłupy, płetwy, skóry
 - miękkie: gonady, pęcherz pławny, ścinki mięsa, przew. pokarmowe
 - zdyskwalifikowane: zbyt dużo zewnętrznego tłuszczu, nieświeże
SAMOZAPŁON MĄCZKI RYBNEJ
Ciepło wydzielające się podczas oksydacji lipidów może spowodować nagrzewanie
i samozapalenie mączki rybnej. Jeżeli mączka rybna zawiera mniej niż 7%
tłuszczu to nie ma niebezpieczeństwa samozapłonu.
Sposobem zapobiegania samozapłonowi jest dojrzewanie mączki przez 30 dni w
temp pokojowej, przy intensywnym przewietrzaniu
OPTYMALNE NORMY STOSOWANIA MĄCZEK RYBNYCH
W MIESZANKACH PASZOWYCH



dla tuczników od 2 do 5%
dla warchlaków i loch do 10 %
dla prosiąt do 15 %
PRODUKCJA
W kraju nie produkuje się wystarczających ilości mączek rybnych. Część musi być
importowana. Dużymi producentami takich mączek są: Peru, Chile, Norwegia,
Islandia, Chiny, USA, Japonia i Dania.
Mączki peruwiańskie znane są w świecie z bardzo dobrej jakości, ponieważ
produkowane są w dużej mierze z całych, świeżych ryb. Mączki norweskie i
islandzkie zawierają ok. 1% soli.
Rocznie produkuje się na świecie ponad 6,3 mln ton mączek rybnych (dla
porównania: na świecie produkuje się rocznie 215 mln ton śruty sojowej)
SKŁAD CHEMICZNY
Woda max. 10%
Tłuszcz 3 – 10%; podnosi zawartość energetyczną paszy
Białko min. 60% (do70%)
Współczynnik strawności białka 95% - 97%
Popiół 14% - 17%
Sól 2,8% - 4,1%
Energia strawna świnie 16,3 MJ
Energia strawna drób 3263 Kcal
SKŁADNIKI MINERALNE
Wapń 71 000 - 92 000 mg/kg
Fosfor 17 000 - 23 000 mg/kg
Sód 20 000 - 24 000 mg/kg
Potas 17 000 - 23 000 mg/kg
MIKROELEMENTY
Cynk 186,4 mg/kg
Miedź 5,2 mg/kg
Żelazo 216,2 mg/kg
Magnez 2645,5 mg/kg
Selen 0,544 mg/kg
Ołów 0,246 mg/kg
Kadm 0,022 mg/kg
Rtęć 0,06 mg/kg
Arsen 2,455 mg/kg
SKŁAD AMINOKWASOWY
Kwas asparaginowy 5,48 %
Treonina 1,96 %
Seryna 2,00 %
Kwas glutaminowy 7,61 %
Prolina 2,15 % Cystyna 0,43 %
Glicyna 5,61 % Alanina 3,43 %
Walina 2,49 %
Metionina 1,72 %
Izoleucyna 1,95 %
Leucyna 3,50 %
Tyrozyna 1,02 %
Fenyloalanina 2,01 %
Histydyna 1,37 %
Lizyna 4,30 %
Arginina 3,69 %
Tryptofan 0,56 %
SKŁAD MIKROBIOLOGICZNY
Clostridium perfringens nieobecna w 1 g produktu
Salmonella nieobecność w 25 g
MĄCZKA MIĘSNA

Mączki te produkowane są ze zwierząt bądź odpadów rzeźnych, różnią się
między sobą surowcem wyjściowym, składem chemicznym, wartością i nazwą.

Głównym surowcem do produkcji mączek są zwierzęta padłe i ubijane z
konieczności oraz odpady jak : poubojowe konfiskaty części przewodu
pokarmowego, narządy rozrodcze, płody, obrzynki tłuszczu, czasem skrawki po
wytopieniu tłuszczu, rogi, sierść, treść przewodu pokarmowego zwierząt
przeżuwających , kości i inne.




Pasza produkowana z odpadów zawierających mało kości. Nie może zawierać
więcej niż 12% fosforanu wapnia. Zawartością białka i wartością biologiczną
ustępuje niewiele mączce rybnej (ma mniej metioniny i tryptofanu) zawiera
czynnik białka zwierzęcego, ale mało witamin
Stosowana jako polepszacz gleby, karma dla psów i zwierząt futerkowych
Mączki te w procesie technologicznym są wysuszane do 10% poziomu
wilgotności i zawierają około 65% białka
Obecnie wprowadzony jest zakaz stosowania tej mączki dla zwierząt
gospodarskich
OPTYMALNE NORMY










Białko surowe > 600 g/kg
Standardy bakteriologiczne: Salmonella nie stwierdzona w 25g próbki
Sucha masa 967 (g/kg)
Popiół 119 (g/kg)
Surowe białko 643 (g/kg)
Tłuszcz (hydrolizowany) 130 (g/kg)
Aminokwasy g/16gN: Lizyna 6,1, Metionina 1,7, Cystyna 1,5,Treonina 3,9,
Izoleucyna 4,0, Arginina 7,7, Fenyloalanina 4,5, Histydyna 2,9 Leucyna 8,7,
Walina 6,3, Alanina, Glicyna 9,9
Składniki mineralne (g/kg): Wapń 62, Fosfor 19, Magnez 2,3, Potas 9,0, Sód
7,8
Mikroelementy (mg/kg):Żelazo 810, Mangan 98,Cynk 296,Miedz 30
Przyswajalność białka 82%
MĄCZKA MIĘSNO - KOSTNA

Produkowana z surowców zwierzęcych zawierających więcej kości niż mięsa,
dlatego znajduje się w niej od 12-32% fosforanu wapnia.

Zawiera dużo popiołu, mniej białka ( 40-60%)

Wartość mączki jest wysoka

Mączka padlinowa produkowana jest w zakładach utylizacyjnych ze zwierząt
padłych. Zwierzęta przerabiane są w całości, po zdjęciu skóry, lecz z kopytami,
rogami i zawartością przewodu pokarmowego
Jako polepszacz gleby , karma dla zwierząt futerkowych, psów i kotów

SKŁAD CHEMICZNY I WARTOŚĆ POKARMOWA DLA
TRZODY CHLEWNEJ KILKU MĄCZEK ZWIERZĘCYCH [%]
RODZAJ
MĄCZKI
SUCHA MASA
BIAŁKO OGÓLNE
TŁUSZCZ
SUROWY
POPIÓŁ
RYBNA
88,4
65,2
8,5
12,7
MIĘSNA
89,8
60,1
10,5
16,6
MIĘSNO-KOSTNA
89,8
54,4
10,1
23,0
Z KRWI
89,9
80,2
0,5
5,6
PLAZMA KRWI



Plazma krwi jest produktem białkowym zawierającym białka albumin i
globulin. Właściwości biologiczne białek są w pełni zachowane. Preparat jest
wysoko funkcjonalnym źródłem białka o szerokim zastosowaniu
Odkrycie 100-lecia w dziedzinie żywienia zwierząt
- bez ryzyka przenoszenia wirusów
- składniki aktywne zgodnie z naturalnymi aktywnymi składnikami siary
- efektywna stymulacja rozwoju i odbudowy kosmków jelitowych
- skuteczna niwelacja skutków oddziaływania wielu toksyn
- najelpsze białko w żywieniu prosiąt
Efekty stosowania plazmy w żywieniu prosiąt:
- zwiększone pobieranie paszy
- zwiększone przyrosty masy ciała
- poprawa zdrowia w warunkach stresu produkcyjnego
- zmniejszone zachorowania i upadki prosiąt


Efekty stosowania plazmy w żywieniu loch:
- zwiększone pobieranie paszy
- skrócenie okresu jałowienia
- poprawa skuteczności krycia
- liczne i silne mioty
- poprawa kondycji loch
- zmniejszenie niekorzystnego wpływu PRRS na produkcyjność loch
- stymulacja regeneracji tkanek
Efekty stosowania plazmy w żywieniu prosiąt:
- zwiększone pobieranie paszy
- zwiększone przyrosty masy ciała
- poprawa zdrowia w warunkach stresu produkcyjnego
- zmniejszone zachorowania i upadki prosiąt



Plazma krwi jest cennym białkiem zwierzęcym.
Do produkcji plazmy może być używana zarówno krew bydlęca jak i krew
trzody chlewnej
Białko 80%
Tłuszcz 0,50%
Wygląd: proszek jednorodny o barwie jasno-beżowej
Zapach: obojętny
Rozpuszczalność 88,0%
SERWATKA

zawiera 0,02% tłuszczu

jest ona otrzymywana przy wyrobie sera, twarogu, kazeiny i innych produktów
mleczarskich.

ze względu na bardzo dużą zawartość wody jest paszą o małej koncentracji
składników pokarmowych

bogate źródło wapnia i witamin z grupy B

zawiera mało składników pokarmowych

suszenie jest drogie i energochłonne

stosowana w żywieniu tuczników

laktoza 70%

białko 10%

energia 14,3 MJ/Kg 3420 kcal/kg



zawartość składników pokarmowych w serwatce zależy od składu mleka i
metody jego przetwarzania. W zależności od technologii przerobu do serwatki
przechodzi od 50 do 60% składników suchej masy mleka. Serwatka zawiera ok.
20% białek mleka, większość laktozy, składników mineralnych i witamin
rozpuszczalnych w wodzie obecnych w mleku.
rozróżnia się serwatkę podpuszczkową (słodką, pH 6,2-6,5) otrzymywaną
podczas produkcji sera z wykorzystaniem enzymu podpuszczki i serwatkę
kwasową (pH < 5), którą pozyskuje się przez ścinanie mleka ukwaszoną
serwatką lub kwasami mineralnymi
pod względem jakościowym nie dorównuje mleku i może być powszechnie
stosowana jako dodatek do mieszanek paszowych w ilościach do 10% przy
hodowli trzody chlewnej i drobiu
Tabela 1. Podstawowy skład serwatki (% s.m.)
Składniki
pokarmowe
Serwatka „słodka”
Serwatka
„kwaśna”
Białko
13,0
11,7
Laktoza
69,4
63,2
Tłuszcz
1,0
0,4
Popiół
8,3
10,6
KAZEINA


zawiera ok. 80% białka
ze względu na ograniczenia jakie niesie (jej strawność uzależniona jest od
temp.) stosowana jest w ilościach do 5% w przypadku hodowli warchlaków,
cieląt i drobiu
PRODUKTY PRZEMYSŁU PASZOWEGO




otręby pszenne
otręby żytnie
otręby kukurydziane
mąka żytnia i mąka pszenna
OTRĘBY PSZENNE










są najlepsze
mają działanie lekko rozwalniające
stosowane dla samic ciężarnych w postaci pójła pszennego
jest chętnie pobierane
stosowane dla wszystkich gatunków zwierząt
10-20 % dawki dla świń i drobiu
EM 10 MJEM
białko ogólne 12-15%
włókno 7%
stanowi uzupełnienie dawek pokarmowych
OTRĘBY ŻYTNIE





należy je skarmiać ostrożnie
ziarno musi być czyste, nie skarzone
gorsza wartość pokarmowa
do 14% białka ogólnego
włókno ok. 6%
OTRĘBY KUKURYDZIANE



5% białka ogólnego
wykorzystywane w mieszankach dla przeżuwaczy
oraz w mniej intensywnym tuczu dla świń
MĄKA ŻYTNIA I MĄKA PSZENNA



rzadko stosowane
14 % białka ogólnego
włókno do 15%