Transcript Sağlık Afet Yönetimi

SAĞLIK AFET
YÖNETİMİ
Uzm. Psk. Yeşim Ünal
İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü
Ulusal Hastane Afet Planlamaları (HAP) Kılavuzu
Hazırlama Komisyonu Üyesi
• Acil Durum / Afet / Olağandışı Durum Tanımları
• Doğa / İnsan Kaynaklı Olaylar
• Afet Yönetimi
• Afet Yönetimi Evreleri
• Türkiye’de Afet Mevzuatı
• İL-SAP (İl Sağlık Afet Ve Acil Durum Planı)
• Sağlık Afet Yönetiminde Hastaneler
• HAP (Hastane Afet Ve Acil Durum Planı)
• Sağlık Bakanlığı HAP Kılavuzu
AKIŞ
Büyük, fakat genellikle yerel imkânlarla baş edilebilen
çapta, ivedilik gerektiren tüm durum ve hallerdir.
ACİL DURUM
Olağan durumların dışında müdahale gerektiren, doğa
ve insan kaynaklı olarak ortaya çıkan ve toplumsal
ve/veya çevresel zararlara yol açan ya da açması
muhtemel olan doğa ve insan kaynaklı olaylar, salgın
hastalık durumları ile kitlesel kazaların bütünüdür.
OLAĞAN DIŞI DURUM
Toplumun tamamı veya belli kesimleri için;
- Fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran,
- Normal hayatı ve insan faaliyetlerini durduran veya
kesintiye uğratan,
- Etkilenen toplumun baş etme kapasitesinin yeterli
olmadığı
- Doğa, teknoloji veya insan kaynaklı olay.
AFET
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Deprem
Heyelan
Sel, Su Baskını
Fırtına
Tsunami
Kuraklık
Terörist saldırılar
Çevre kirliliği
Savaş
Ekolojik dengenin değiştirilmesi
Kazalar
Ekonomik krizler
Göçler
KBRN silahlarının kullanılması
Yangın
DOĞA/İNSAN KAYNAKLI OLAYLAR
Afetlerin önlenmesi, risk ve zararlarının azaltılması, afet
sonucunu doğuran olaylara zamanında, hızlı ve etkili olarak
müdahale edilmesi ve afetten etkilenen topluluklar için daha
güvenli ve gelişmiş yeni bir yaşam çevresi oluşturulabilmesi için
toplumca yapılması gereken topyekün bir mücadele sürecidir.
Bütünleşik afet yönetimi, mevcut ve muhtemel tüm afet tehlike
ve risklerini, afet yönetiminin tüm temel evrelerini (önleme/zarar
azaltma, hazırlık, müdahale, rehabilitasyon/iyileştirme)
kapsayan, tüm sektörlerden (kamu, özel, sivil, akademik) kurum
ve kuruluşların, toplumun afet yönetimi süreçlerine katılımını ve
tüm kaynakların seferber edilmesini ifade eden bir yaklaşımdır.
AFET YÖNETİMİ
AFET YÖNETİMİ EVRELERİ
• Tehlike
Doğal, teknolojik veya insan kökenli olan ve fiziksel, ekonomik, sosyal
kayıplara yol açabilecek tüm olaylar
• Risk
Belirli bir alanda, tehlike olasılığına göre kaybedilecek değerlerin
ölçüsünü veya bir olayın doğurabileceği olumsuz sonuçların toplamını
ifade eden kavramdır
• Zarar Görebilirlik
Herhangi bir tehlike karşısında oluşabilecek kayıplar olarak
tanımlanmaktadır. Zarar görebilirlik ekonomik, sosyal, fiziksel gibi
farklı açılardan ele alınabilmektedir.
AFET YÖNETİMİ
• Sağlık Bakanlığı Hastane Afet ve Acil Durum (HAP) Uygulama
Yönetmeliği
• 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında hazırlanan İş
Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği ve İşyerlerinde Acil
Durumlar Hakkında Yönetmelik
• Ulusal Deprem Stratejisi Ve Eylem Planı 2012-2023
• Afet Ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği
• Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik Ve Nükleer Tehlikelere Dair Görev
Yönetmeliği
• 7269 -Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle
Yapılacak Yardımlara Dair Kanun
• 88/12777 Afetlere İlişkin Acil Yardım Teşkilatı Ve Planlama Esaslarına
Dair Yönetmelik
• 5902: Afet Ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat Ve Görevleri
Hakkında Kanun
TÜRKİYE’DE AFET MEVZUATI
İl sınırları içerisindeki tüm sağlık kurumlarının afet
yönetiminin tüm evreleri önleme /zarar azaltma, hazırlık,
müdahale, rehabilitasyon/iyileştirme) gözetilerek hazırlıklı
olmasını
ve
sağlık
hizmetlerinin
kesintisiz
sürdürülebilmesini sağlamak amacıyla Sağlık Bakanlığı
tarafından geliştirilen ve illerde uygulamaya giren, standart
çerçeveye ve kılavuza sahip planlardır.
İL-SAP
(İL SAĞLIK AFET VE ACİL DURUM PLANI)
• Sağlık sistemleri afetlere karşı daha dirençli
ve hazırlıklı olmalıdır ?
• Sağlık sektörü afet yönetimi içinde özel bir
öneme sahiptir ?
NEDEN?
SAĞLIK AFET YÖNETİMİNDE
HASTANELER
• Sağlık sisteminin en önemli unsurlarından olan hastaneler
herhangi bir işyeri değildir.
• Hastanelerde sunulan hizmet hayati öneme sahiptir,
herhangi bir işkolundaki hizmet ile karşılaştırılamaz.
Günlük yaşamda en ufak aksamaların bile büyük sıkıntı
yarattığı sağlık hizmetlerine, afet dönemlerinde daha çok
ihtiyaç duyulur.
SAĞLIK AFET YÖNETİMİNDE
HASTANELER
• Doğa ve teknoloji kaynaklı olayların hepsinin insan
sağlığı üzerine doğrudan ve dolaylı birçok etkisi vardır.
Sağlık sistemleri bu etkilere müdahale etmek açısından
hayati bir rol üstlenirler. Buna ek olarak toplumu
etkileyen olay ne olursa olsun, sağlık sistemleri bundan
nasıl etkilenirse etkilensin, bir taraftan rutin sağlık
hizmetleri de devam etmek zorundadır.
SAĞLIK AFET YÖNETİMİNDE
HASTANELER
• Ulusal sağlık sisteminin merkez ve il düzeyinde (İL-SAP)
afet yönetiminin tüm evrelerini kapsayan planları
çerçevesinde, hastanelerde afet ve acil durum yönetimini
geliştirmek, hastanelerin fiziksel ve fonksiyonel olarak
afete hazırlıklı ve dayanıklı olmasını, afet halinde
zamanında, hızlı ve etkili müdahaleyi sağlamak amacıyla
Sağlık Bakanlığı tarafından geliştirilen, standart
çerçeveye ve kılavuza sahip planlardır.
HAP
(HASTANE AFET VE ACİL DURUM PLANI)
• Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Avrupa Bölge Ofisi
tarafından hazırlanan Hastane Acil Durum Müdahale
Planı İçin Kılavuz Notlar, WHO Amerika Kıtası Örgütü
(PAHO) tarafından hazırlanan Güvenli Hastane Kontrol
Listesi, Amerika Birleşik Devletleri’nde geliştirilen
Hastane Olay Yönetim Sistemi (HICS)
SAĞLIK BAKANLIĞI HAP
KILAVUZU
• Mevcut Durum Analizi
• Hastane Risk Değerlendirmesi
• Yapısal Risklerin Azaltılması
• Yapısal Olmayan Risklerin Azaltılması
• Hastane Olay Yönetim Sistemi
• Hastane Olay Yönetim Ekibi (OYE)
• Standart Operasyon Prosedürü (SOP)
• İş Akış Talimatı (İşAT)
• Kitlesel Yaralanmalı Olaylarda Hastanenin Müdahale
Aşamaları
• Olay Bildirimi ve Acil Müdahale Planı’nın Aktivasyonu
SAĞLIK BAKANLIĞI HAP
KILAVUZU
• Hastanenin Tıbbi Kapasitesi
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Tedavi Kapasitesinin Artırılması
Yatak Kapasitesi ve Kullanılabilirliği
Ekipman ve Malzemelerin Artırılması
Personelin Geri Çağrılması
Gönüllü Yönetimi
Diğer Sağlık Kurum ve Kuruluşları ile İşbirliği
Yeni ve Özel Alanların Açılması, Konumları
Acil Servis ve Hastane İçi Hasta Trafik Akışı
Acil Müdahale Planı’nın Aktivasyonunda Bilgi Yönetimi
Güvenlik ve Emniyet
Lojistik ve Malzemeler
SAĞLIK BAKANLIĞI HAP
KILAVUZU
• Psikososyal Destek Faaliyetleri
• Ölü ve Kayıplarla İlgili İşlemler
• Departman/Servis/Birimlerin Müdahale Prosedürleri
SAĞLIK BAKANLIĞI HAP
KILAVUZU
GÖZLEMLER KAYGI VERİCİ OLDUĞUNDA
ŞANS HAZIRLIKLI BEYİNLERDEN YANADIR
TEŞEKKÜRLER
Yeşim Ünal
[email protected]