Transcript Paragraaf 2.3 amerika voor columbus - Liefting

Paragraaf 2.3
Amerika vóór Columbus
Machu Picchu
• 1911: Machu Picchu werd ontdekt:
• Ruïnes in het Andes gebergte in Zuidwest-Amerika.
• Het is een oude Incastad.
• Die was al honderden jaren verlaten.
• Inca’s hadden een rijk in 1438 gesticht.
• Leider: de Inca: keizer die afstamde van de zon.
• In de 16e eeuw hebben Spanjaarden het Incarijk veroverd en
verwoest.
• Maar Machu Picchu hadden ze nooit gevonden.
Columbus ziet indianen
• 1492:
• Columbus komt aan in “Indië”.
• Het blijkt een nieuw land te zijn: Amerika.
• De lokale/ autochtone bevolking noemt hij indianen.
• Indianen:
• Leefden in een landbouwsamenleving.
• Maar er waren meerdere culturen:
• Noorden en zuiden: indianen die jagers-verzamelaars waren.
• Huidige Amerika en Brazilië: landbouw, met jager en vissen en
verzamelen.
• Andes en Midden-Amerika: betere landbouwsamenlevingen.
Planten en dieren.
• 200 miljoen jaar geleden: alle continenten waren toen 1 land.
• Amerika scheurde los en raakte gescheiden van de rest.
• Toch zijn er mensen gaan wonen? Hoe kan dat?
• We gokken: mensen liepen in de ijstijd over de drooggevallen zee
tussen Siberië en Alaska.
• Deze mensen hebben zelf de landbouw ontdekt, en dus niet
afgekeken van Europa.
• Dat deden de indianen op 2 plaatsen, los van elkaar:
• Midden-Amerika en Andes.
• Deze hadden door jungles geen contact met elkaar.
• Na 200 miljoen jaar, waren er in Amerika wel andere planten en
dieren gekomen dan in Europa.
• Indianen verbouwden dus op hun akkers andere planten dan die in de
rest van de wereld:
• Mais en tomaten in Midden-Amerika
• Tabak: Amazonegebied.
• Aardappelen in het Andes.
• Amerika kende juist weer geen koeien, schapen, varkens en paarden.
• Indianen hadden wel lama’s die ze konden gebruiken om spullen te
dragen.
• Andere dieren, zoals bizons, kon je niet tam maken.
• Ze kenden dus geen dieren die ze konden gebruiken om een kar of
ploeg te trekken.
• Ze hebben dus nooit het wiel uitgevonden.
Allerlei stammen van
indianen hebben in Amerika
geleefd, waaronder de:
Azteken, Maya’s en Inca’s.
Deze 3 waren het best
ontwikkeld voordat
De Europeanen eraan kwamen.
Maya’s en Azteken.
• 1800 v.C.: landbouwsamenlevingen in Midden-Amerika.
• 200-900 n.C.: Maya’s hadden een hoogontwikkelde samenleving.
• Ze leefden in losse stadstaten, net als de oude Grieken.
• 29 volken: hadden steeds oorlog met elkaar, maar deelden wel
dezelfde cultuur.
• Ze gebruikten een hiërogliefenschrift, en wisten veel van wiskunde en
sterrenkunde. ( eerste volk met zo’n compleet schrift in Amerika!)
• Ze maakten ook kalenders.
• Ze geloofden in meerdere goden, en offerden ook voor die goden.
• In 900 n.C.: ineens waren de steden ten onder gegaan.
• We denken; door oorlogen en droogte zijn de Maya’s verhuisd naar
andere gebieden, tot 1500.
• Ze hebben nog lang in steden geleefd, tot Columbus langskwam.
• Toen zijn de Spanjaarden de gebieden gaan inpikken.
• Er leven nu nog 8-9 miljoen Maya’s, leven nu nog in Mexico en
Guatemala.
• Azteken:
• Stichtten in de 14e eeuw een groot rijk in Mexico.
• Tenochtitlan werd hun hoofdstad, en gingen andere volken veroveren.
• Net als Maya’s en Inca’s vereerden ze meerdere goden.
• Vooral de zon werd vereerd.
• Rond 1500 was Tenochtitlan 1 van de grootste steden ter wereld.
• = 200.000 inwoners.
• Brede straten en kanalen, versierde tempels en aquaducten.
• En er waren markten die spullen uit de het hele gebied verkochten.
• De stad werd in 1521 verwoest door Hernando Cortés.
• De stad heet nu Mexico-stad
Samengevat:
• Inca: peru en Westkust van Zuid-Amerika, 1438- 1532
• Maya: Midden-Amerika, van 2000 v.C. tot 1500.
• Azteken: In Mexico, van 1325-1521.
• einde