Transcript دانلود
• آی – یو – دی آی – یو – دی کاپرتی ( ) TCu 380 • • • • • • • توضیح روش : این نوع آی – یو – دی یک وسیله کوچک حاوی مس است که در داخل رحم کار گذاشتته شتدو و تتا دو ستال از بتارداری پیشتریری می کند .ارائه خدمت این روش توسط پزشک ،ماما و یا کارکنان بهداشتی آموزش دیدو صورت می گیرد . مکانیسم عمل : -1ایجاد التهاب در حفرو رحم و صدمه به اسپرم -2اختتتتدل در حرکتتتات لولتتته وتتتای رحمتتتی و جلتتتوگیری از انت تتتال اسپرم رسیدن آن به تخمک اثر بخشی : اثر بخشی آی یو دی ( ) TCu 380حدود 2/99درصد می باشد . • • • • • • • • • • • • • • • مزیت ها : * اثر بخشی باال * قابلیت برگشت باروری بدفاصله پس از خروج IUD * طوالنی مدت بودن اثر پیشریری از بارداری ( 10سال ) * نیاز نداشتن به یاد آوری روزانه * عدم تاثیر بر شیردوی * نداشتن آثار و عوارض وورمونی * قابل استفادو بودن در اوایل دوران منوپوز * عدم تداخل با تماس جنسی * تداخل نداشتن با مصرف دارووا عیب ها : لزوم کارگذاری و خروج توسط فرد دورو دیدو * خروج خودبخودی * عدم پیشریری از انت ال بیماریهای منت له از راو تماس جنسی ) ) STD * لزوم معاینه دورو ای • عوارض شایع و برخورد با آنها : • -1افزایش خونریزی و درد هنگام قاعدگی :به فرد آگاوی الزم دادو متتی شتتود کتته ایتتن مش ت ل طتتی 2-3متتاو پتتس از گتتذاردن IUDرف ت خواود شد .در صورت نیاز ،درمان با دارووتایی ماننتد ایندومتاستین ،مفنامیک اسید ( روزانه 3بتار و در وتر بتار 2کپستول 250میلتی متی شتود .اگتر مشت ل گرمی بمدت 5روز ) ... ،و آون آغتاز خونریزی و درد زمان قاعدگی با این درمتان برطترف نرتردد ،علتت آن بررسی و در صورت نیاز باید IUDرا خارج نمود . • -2خونریزی نامنظم و لکه بینی قاعدگی ها :به فرد آگاوی دادو متی شود که ایتن مشت ل در عترض 2-3متاو بتر طترف خواوتد شتد .اگتر مش ل پس از گذشت 2-3ماو ادامه یافت ،ارجاع به متخصص زنان ضرورت می یابد . • -3افزایش ترشحات واژینال :در صتورت افتزایش ترشتا وا ینتال ، نتتتوع آن بررستتتی و ستتتپس درمتتتان آغتتتاز گتتتردد .در صتتتورت نیتتتاز ، ارجاع به متخصص زنان ضروری است ( .ترشحات عفتونی بتدبو ، ومراو با سوزش و خارش بتودو و رنتآ آن بتا ترشتحات غیتر عفتونی تفاوت دارد ) . • عوارض غیر شایع و برخورد با آنها : • -1بیماااری هااای التهااابی لگ ا ( ( PIDدر 20روز اول پتتس از کارگتتتذاری مشتتتاودو متتتی شتتتود .دلیتتتل اصتتتلی آن تشتتتخیص نتتتدادن عفونت موجود قبل از IUDگذاری و یا رعایت ن ردن استتریلیتی در زمتتتان جتتتای گتتتذاری استتتت .بایتتتد در ایتتتن متتتوارد فتتترد را بتتته بیمارستان ارجاع نمود . • -2سوراخ شد رحم هنگام کارگذاری ( کاه باه دو راورت ات اا می افتد): • الف -با عالئم بالینی :معموالً ونرام اندازو گیتری عمتر رحتم (بتا ویسترومتر( و یا کارگذاری IUDرخ دادو و فرد احساس درد دارد . • ب -بدو عالئم بالینی :عدمتتی نداشتته و از عدئتم آن پتی بتردن به کوتاو شدن طول نخ است . • در متتوارد احتمتتال ستتوراخ شتتدن رحتتم ،در صتتورت ام تتان بایتتد IUDرا ختتارج کتتردو و فتترد را بتته متخصتتص زنتتان یتتا بیمارستتتان ارجاع داد . • • • • • • • • • • • • • موارد منع مررف مطلق : * شک یا اطمینان به حاملری * ساب ه PIDبا بستری در بیمارستان * رحم با ش ل غیر طبیعی * بیماری ویلسون یا حساسیت به مس ( برای IUDوای مس دار ) * ن ص سیستم ایمنی * نئوپدزی درمان شدو سروی س * فیبرومی که اندازو و ش ل رحم را تغییر دادو باشد * خون ریزی شدید قاعدگی ( دف لخته ) یا آنمی شدید * خونریزی وا ینال بدون علت مشخص * اختدالت انع ادی * ساب ه بارداری خارج رحمی * شک به وجود بدخیمی رحم یا سروی س و یا قطعیت وجود آن • • • • • • • • • • • • * پاپ اسمیر غیر طبیعی * در فاصله زمانی درمان و پیریری مول ( حداقل 1سال ) * نداشتن ساب ه زایمان * سل لرنی موارد منع مررف نسبی : * ساب ه PIDبدون بستری در بیمارستان * داشتن شریک وای جنسی متعدد ( در زن یا ومسر وی ) * بیماریهتتتای دریچتتته ای قلتتتب کتتته نیتتتاز بتتته دریافتتتت آنتتتتی بیوتیتتتک پروفیدکسی پیش از گذاشتن IUDداشته باشند . * ابتدی به STDیا ساب ه آن ( ابتدی اخیر ) * اندومتریت پس از زایمان و یا س ط عفونی در 3ماو گذشته * سرویسیت و وا ینیت درمان نشدو توجتتته :استتتتفادو از IUDدر افتتتراد دیتتتابتی نیتتتاز بتتته کنتتتترل خاصتتتی ندارد. • • • • • زما شروع است اده از : IUD -1در زما قاعدگی :با توجه به اطمینان از باردار نبودن ،نرمتی سروی س و راحت تر بتودن ارائته ختدمت ،کارگتذاری IUDدر 5 روز اول خونریزی قاعتدگی توصتیه متی شتود ( .ختونریزی و درد ناشتتتی از کارگتتتذاری ، IUDبتتتا ختتتونریزی و درد دوران قاعتتتدگی پوشیدو خواود شد ) . -2پس از زایما ( طبیعی ،سزاری ) :کوتاو تترین فاصتله زمتانی مم ن برای آغاز استفادو از 6 ، IUDوفتته پتس از زایمتان طبیعتی یا سزارین است .ضمنا ً شیردوی مان گذاشتتن IUDنبتودو و IUD اثری بر شیر مادر ندارد . -3پس از سقط یا کورتاژ :پس از س ط یا کورتا زیر 12وفته و بتته شتترط عفتتونی نبتتودن آن متتی تتتوان در 5روز اول پتتس از س ت ط IUDگتتذاری را انجتتام داد .در متتوارد س ت ط بتتاالی 12وفتتته ،ایتتن کتتتار بایتتتد بتتتا 6وفتتتته تتتتاخیر و پتتتس از بررستتتی وتتتای الزم توستتتط متخصص انجام شود . -4در مادرا شیردهی که قاعدگی آنهاا برنگشاته اسات IUD :را متتی تتتوان 6وفتتته پتتس از زایمتتان بتتا انجتتام آزمتتایش B – HCGو اطمینان از عدم بارداری کار گذاشت. • • • • • • آزمایش ها و معاینه های الزم : اولی مراجعه : -1معاینه لرنی برای بررسی اندازو و وضعیت رحم و آدن س وا -2بررسی موارد کنتراندی اسیون وای مطلر و نسبی مراجعه بعدی : -1دیتتدن نتتخ ( IUDمعاینتته توستتط ختتود فتترد الزم نیستتت ) :بررستتی نتتخ IUDپس از اتمـام اولیـن دورو خونـریزی قاعـدگی بعتـد از گتـذاشتن IUD انجتتام شتتدو و کنتتترل وتتای بعتتدی آن وتتر 6متتاو ی بتتار ( در غیتتر از زمتتان قاعدگی ) صورت خواود گرفت.شایان ذکتر استت کته در چنتد متاو اول پتس از گذاشتن IUDو بوی و در دوران قاعتدگی احتمتال ختروج ختود بختود آن وجود دارد .در صورت افزایش طول نتخ و یتا در حتال ختروج بتودن آن ، باید نسبت به خروج کامل IUDاقدام شود .بدفاصله پس از ختروج IUD و در صورت مناسب بودن شرایط فترد ( حاملته نبتودن ،نداشتتن عفونتت و ت اضا بترای ادامته روش ) ،متی تتوان نستبت بته گتذاردن IUDجدیتد اقتدام کرد . • -2معاینه لرنی برای بررسی ترشا وا و حساسیت رحم و آدن س وا • • • • • • -3انجام پاپ اسمیر براساس دستورعمل کشوری -4بررستتی وضتتعیت رضتتایتمندی ،داشتتتن مشت ل بتتا استتتفادو از ، IUDت اضتتا بتترای تغییتتر روش و یتتادآوری مستتتایلی کتته فتترد در صتتتورت بتتروز آنهتتا بایتتتد مراجعه نماید . تذکر :در صتورت رویتارویی بتا وتر کتدام از عدئتم ،عارضته وتا و وشتداروا مراجعه به مراکز ارائه خدمت ضروری است . هشدارهاو چگونگی برخورد با آنها : -1دیده نشد نا یاا عادم لماس نا IUDتوساط فارد معایناه کنناده :اگتر نتخ IUDدیدو نشود ،باید برای بررسی بیشتر از نظتر حتاملری ،پتارو شتدن نتخ ، سوراخ شتدن رحتم ،ورود IUDبته حفترو شت می و ختروج IUDستونوگرافی درخواست شدو و در صورت نیاز ارجاع صورت گیرد . -2تاخیر قاعدگی :در موارد تاخیر قاعدگی ،آزمایش بارداری بترای حصتول اطمینان درخواست می شود .اگر پاسخ آزمایش بارداری ومزمان با استفادو از IUDمثبتتت باشتتد ،بایتتد حتتاملری را از نظتتر داختتل و یتتا ختتارج رحمتتی بتتودن بررسی نمود .شانس بارداری خارج رحمی با استتفادو از IUDافتزایش نیافتته ولتتی در صتتورت وقتتوع حتتاملری وتتم زمتتان بتتا استتتفادو از IUDبایتتد بتتارداری خارج رحمی را مد نظر داشت. • • • • • • -3در موارد : الف :حاملگی داخلی رحمی :اگتر در نیمته اول حتاملری باشتد و نتخ IUDدیتتدو نشتتود فتترد ارجتتاع خواودشتتد ولتتی اگتتر بتتتوان نتتخ را دیتتد ، سعی می شود که با کشیدن آن IUDرا خارج کترد .اگتر ایتن متانور با موف یت ومتراو نباشتد ،ارجتاع بته متخصتص انجتام خواوتد شتد .در نیمه دوم حاملری با ور شرایطی(دیدو شدن یا دیدو نشدن نخ ) ارجتاع فرد انجام می شود . ب :حاملگی خارج رحمای :فترد را بایتد فتورا بته بیمارستتان ارجتاع داد . شایا ذکر است که : * در موارد ادامه حاملری با داشتن ، IUDباید به فرد وشدار داد که اگر بته وتر کتدام از عدئتم عفونتت ماننتد تتب ،عدئتم شتبه آنفلتوانزا ، درد ش ت می و ختتونریزی دچتتار شتتود ،ضتترورت دارد کتته در اولتتین فرصت به مرکز بهداشتی درمانی برای ارجاع فوری و یا مستت یما و فوری به بیمارستان مراجعه نماید . * درصورت س ط با (IUDبتوی و درسته ماوته دوم)،خطرستپتی ستمی وجود دارد . • -4وجتتود عدئمتتی چتتون درد پتتایین ش ت م ،ترشتتا وا ینتتال چرکتتی و بتتدبو ،تتتب و لتترز ،استتتفرا و حرکتتت دردنتتام ستتروی س احتمتتال وجتتتود بیماریهتتتای التهتتتابی لرتتتن را مطتتترف نمتتتودو و بایتتتد فتتترد بتتته بیمارستان ارجاع شود . • -5بدخیمی دستگاه تناسلی :اگر ور کدام از موارد بتدخیمی دستتراو تناستتلی قطعیتتت پیتتدا کنتتد ،بایتتد IUDرا ختتارج نمتتودو و فتترد را بتته متخصص ارجاع داد . • • • • پیگیری : مراجعه وای پیریری IUDدر مرکز ارائته ختدمت بته دو دستته بتودو و به شرف زیر انجام می شوند : * مراجعه هایی که به منظور کنترل انجام می شاوند 1 :متاو پتس از کارگتتذاری ( IUDپتتس از پایتتان ختتونریزی قاعتتدگی ) و ستتپس وتتر شش ماو یک باردر دورو پاکی برای بررسی نخ IUD * مراجعه پس از پایا مادت اثار بخشای : IUDبترای ختروج IUD و در صورت نیاز جای گذاری IUDجدید • خروج : IUD • اگر فرد بخواود که IUDرا زودتر از پایتان متدت اثتر آن ختارج نمتودو و نیتز تمتایلی بتته بتتارداری نداشتتته باشتتد ،بایتد در زمتتان قاعتتدگی بتترای ختتارج نمتتودن IUDبتتته مرکتتتز ارائتتته ختتتدمت مراجعتتته نمتتتودو و پتتتس از ختتتارج نمتتتودن آن بدفاصله از یک روش دیرر پیشریری از بتارداری استتفادو نمایتد .اگتر IUD در زمانی غیر از دوران قاعدگی خارج شود ،احتمال بارداری وجود داشته و در صتتورت وجتتود تمتتاس جنستتی در عتترض 72ستتاعت گذشتتته ،استتتفادو از روش وای اور انس پیشریری از بارداری ضرورت دارد . • فرل هشتم • کـانـدوم کـانـدوم • • توضیح روش : کاندوم یک وسیله پیشگیری از بارداری از جنس التکاس اسات .کانادوم تنهاا روشای اسات کاه عاااالوه بااار پیشاااگیری از باااارداری از انتقاااال بیماریهاااای قابااال انتقاااال از تمااااس جنسااای مانناااد STIs/HIV/AIDSنیز پیشگیری می نماید .ای وسیله در اندازه ،طرح و رنگهاای مختلاف در دسترس بوده و توسط کارکنا بهداشتی تعلیم دیده تجویز می شود . مکانیسم عمل : جلوگیری از ریخت مایع منی به داخل واژ و ممانعت از رسید اسپرم به تخمک • • اثربخشی : اثر بخشی کاندوم با است اده رحیح ،حدود 97دررد می باشد • • • مزیت ها : • • • • • • • • *جلااوگیری ازانتقااال بیماریهااای منتقلااه از راه تماااس جنساای ) )STIs/HIV/AIDS * کاهش خطر بروز سرطا دهانه رحم * قابل است اده در هر گروه سنی * کمک به جلوگیری از انزال زودرس * آسانی است اده و نداشت عوارض موضعی و عمومی * نداشت آثار هورمونی * قابل است اده بالفارله پس از زایما * نداشت اثر بر شیردهی • • • • • عیب ها : * ایجاد حساسیت به کاندوم ( در بعضی از کاربرهاا ) کاهش لذت جنسی به دلیل کاهش حس لمس * لزوم است اده پس از ( ) Erection * احتمال خارج شد یا پاره شد آ • • • • • • • • موارد منع مررف کاندوم : * حساسیت به التکس و بروز خاارش یاا لکاه هاای پوساتی در هر کدام از زوجی * ناهنجاری های دستگاه تناسلی مرد نکته های قابل توجه در مررف کاندوم : -1در هاار بااار نزدیکاای بایااد از یااک کاناادوم جدیااد اساات اده شود . -2کاندوم باید پیش از مررف مشاهده و ازساالم باود آ اطمینا حارل شود. -3کاندوم باید در حالت erectionاست اده شود. -4الزم اساات بالفارااله پااس از اناازال باارای خااروج کاناادوم اقدام شود . • -5با توجه به این ه مالیدن لوبری انت وا ( وازلین ،روغن وای نباتی و گیتاوی و ) ...احتمتال آستیب بته کانتدوم و پتارو شدن آن را افزایش خواود داد ،الزم است که استفادو از این گونه مواد خودداری گردد ( با توجه به افزایش احتمال پتارو شدن کاندوم در صورت استفادو ومستر از کترم وتای طبتی ، بایتتد مصتترف ایتتن کرمهتتا بتته پتتس ازتمتتاس جنستتی موکتتول گردد). • -6حتتتین استتتتفادو بایتتتد مواظتتتب بتتتود کتتته کانتتتدوم بتتتا نتتتاخن ، انرشت یا انرشتر سوراخ نشود -7باید توجه نمود که کاندوم پس از انزال در داخل وا ن باقی نماند . -8نباید از کاندوم وای ش نندو ،تاریخ گذشته ،تغییر ش ل و تغییر رنآ دادو و یا کاندومی که بسته بندی داخلی آن صدمه دیدو است ، استفادو کرد . موارد قابل توجه در پیگیریها و مراجعه های بعدی : در پیگیری است اده کنندگا کاندوم باید موارد ذیل به کاربرها تاکید شود : 3-4 :1وفته پس ازدریافت کاندوم ،برای دریافت بسته بعدی ، مراجعه نماید. :2در ور مراجعه برای دریافت کاندوم می بایست رضایت از روش ، ش ایت وا و چرونری استفادو از کاندوم با دقت بررسی شود • -3آگتتتاوی فتتترد از روش اور انتتتس پیشتتتریری از بتتتارداری ( ) ECبررستتی شتتدو و در صتتورت نیتتاز بتته فتترد آمتتوزش دادو شود • -4بایتتد داشتتتن قرصتتهای روش ECاز فتترد ستتئوال شتتدو و در صتتورت نیتتاز قتترص وتتای الزم در اختیتتار او قتترار گیتترد ( . مطابر دستورعمل مربوطه) • چگونگی نگهداری کاندوم : • کانتتتدوم بایستتتتی دور از نتتتور آفتتتتاب ،گرمتتتا ،رطوبتتتت ،نتتتور المتتتپ فلوئورستتتانس و اشتتتعه متتتاورای بتتتنفش بتتتودو و در جتتتای خنک و تاریک نرهداری شود .