syndesmologi dayu

Download Report

Transcript syndesmologi dayu

drh. Rositawati Indrati, MP
drh. Analis Wisnu Wardhana
drh. Herlina Pratiwi
drh. Handayu Untari
OSTEOLOGI
Ilmu urai yang mempelajari tulang-tulang
penyusun tubuh
Skeleton (rangka) diklasifikasikan menjadi 3
kelompok besar berdasarkan fungsinya:
1. Axialis: tulang-tulang penyusun poros tubuh
2. Appendicularis: tulang-tulang penyusun
anggota gerak
3. Visceralis: tulang-tulang yang dijumpai pada
jaringan lunak organ-organ tertentu
Tulang-tulang penyusun anggota
gerak (appendicularis):
1.
Ossa membri thorachici: mempelajari rangkaian tulang
yang menyusun anggota gerak depan (extremitas
cranialis)
2.
Ossa membri pelvini: mempelajari rangkaian tulang
yang menyusun anggota gerak belakang (extremitas
caudalis)
PENGELOMPOKKAN TULANG
MENURUT BENTUK:
Ossa longa: tulang panjang sebagai penunjang.
2. Ossa plana: tulang pipih sebagai pertautan otot
maupun dinding pelindung organ-organ lunak.
3. Ossa brevis: tulang pendek.
4. Ossa irregularia: tulang yang bentuknya tidak
beraturan.
1.
OSSA LONGA
OSSA PLANA
OSSA IRREGULARIA
Syndesmologi(=Arthrology)
 mempelajari hubungan antara:
- dua atau lebih tulang,
- antara tulang dengan tulang rawan yang membentuk
sendi(=articulatio = juncturae ossium = joint),
- tulang dengan struktur yang lain.
 Pada hewan tertentu yang tidak mempunyai os.
Clavicula pada ossa membri thorachici seperti kuda
dan ruminansia, hubungan antar tulang dibantu oleh
otot dan ligamentum yang disebut tipe persendian
synsarcosis
 Berdasarkan struktur dan fungsi suatu persendian di
klasifikasikan menjadi 2 yaitu: Articulatio Fibrosa dan
Articulatio Cartilagenousa
A. ARTICULATIO FIBROSA
(SYNARTHROSIS)
Kelompok ini mempunyai ciri:
- Jaringan ikat perantara= fibrosa
- Hubungan bersifat sementara, selanjutnya akan
mengalami ossifikasi (proses synostosis) =>
pergerakan persendian jadi terbatas
- Tidak ada cavum sendi
Beberapa jenis persendian yang diklasifikasikan pada
kelompok persendian synarthrosis adalah suturae,
syndesmosis dan gomphosis
1. Suturae
terdapat pada ossa cranii. Antara dua atau lebih tulang
disatukan erat oleh jaringan ikat fibrosa(Ligamentum
suturalis), setelah dewasa mengalami ossifikasi
Ada 3 macam suturae sbb:
a. Suturae serrata: penggabungan jaringan ikat
tulang antar dua tulang membentuk mata
gergaji, ex: Suturae ossa frontalis
b. Suturae squamosa: penggabungan jaringan
tulang antar dua tulang tersusun serupa
sisik
ikan/ atap genting, ex: suturae ossa
Temporoparietalis
c. Suturae harmonia (plana): penggabungan
jaringan tulang antar dua tulang
membentuk permukaan yang halus dan
rata
ex: suturae ossa nasalis, pars horizontal ossa palatina
Suturae serrata
Suturae squamosa
Suturae harmonia (plana):
2. Syndesmosis
terdapat pada beberapa ossa longa di extremitas,
tulang yang dirangkai dipertautkan oleh jaringan ikat
fibrosa putih (jaringan elastis)
ex: ossa radioulnaris, ossa tibiafibula, ossa
metacarpalis dan metatarsalis
3. Gomphosis
Hubungan gomphosis, dijumpai pada lokasi
tertanamnya dentis pada alveoli ossa maxillare,
premaxillare dan pada ossa mandibulare
Syndesmosis
Gomphosis
B. ARTICULATIO CARTILAGENOUSA
(AMPHIARTHROSIS)
Merupakan peralihan antara synarthrosis dan diarthosis:
- Jaringan ikat perantaranya adalah cartilago bersifat
sementara, nantinya akan mengalami ossifikasi
(proses synotosis)
- Pergerakan terbatas atau tidak dapat bergerak
samasekali
- Tidak ada cavum sendi
Beberapa jenis persendian yang diklasifikasikan pada
kelompok ini adalah synchondrosis dan Symphisis.
 1. Synchondrosis (Articulatio Cartilagohyalin)
Jaringan perantara cartylagohyalin akan berkembang
menjadi jaringan cartilago, setelah dewasa kedua
tulang akan berfusi.
ex: basis occipitale dengan basissphenoidale,
intermandibularis, costochondral junction.
 2. Symphisis (Articulatio Cartilagofibrosa)
Hubungan persendian diperantarai oleh jaringan
cartilagofibrosa yang memperkuat kedua bagian sisi
tulang dihubungkan.
ex: corpus vertebrale pada seluruh collumna
vertebralis, sternebrae, ossa costochondrale,
symfisis pelvis.
Synchondrosis (Articulatio Cartilagohyalin)
Symphisis (Articulatio Cartilagofibrosa)
B. SYNOVIAL (DIARTHROSIS)
Ciri khas dari tipe persendian ini adalah:
1.
Cavum articularis
adalah rongga yang terbentuk antara dua/lebih
rangkaian tulang, biasanya terisi cairan synovial
yang mengandung albumin, mucin, garam dan
alkalin yang memberi nutrisi pada persendian.
2.
Capsula articularis (tidak semua ada)
adalah kantun/tabung yang melingkupi seluruh
komponen sendi sebagai lapisan external, lapisan
internal berupa membrana synovial.
3. Facies articularis
merupakan permukaan tulang yang membentuk
persendian biasanya licin, bentuknya bisa bervariasi
berupa condylus, cavum yang convek/ concaf/bulat,
permukaan yang kecil rata/oval dsb.
4. Cartilago articularis
adalah cartilagohyalin yang menyelimuti facies
articularis tulang, dengan ketebalan yang bervariasi.
5. Ligamenta
adalah pita fibrosa atau elastis, berfungsi memperkuat
persendian. Melekat di sisi luar
kapsul/ekstracapsularis (ligamentum collateral) dan
ada yang di dalam kapsul sendi/intracapsularis
(ligamentum interosseus).
6. Meniscus dan Discus
adalah keping fibrocartilago di antara dua rangkaian
tulang. Seringkali menjadi bantalan sendi untuk
penyesuaian gerak.
7. Cartilago marginalis (labrum glenoidale)
adalah keping yang berbentuk cincin cartilagofibrosa,
terletak di antara facies articularis. Berfungsi
memperluas cavum sendi untuk penyesuaian gerak
ligamentum collateral
Berdasarkan tipe gerakan, persendian dibagi 3:
1. ARTHROIDEA= gliding=sendi plana
gerakan geser , sebagian besar ditemukan pada sendi
yang diklasifikasikan amphiarthrosis.
ex: sendi antar vertebrae.
2. GYNGLIMUS=hinge
gerakan membentuk sudut:
- flexio (memperkecil sudut)
- extensio (memperbesar sudut)
- adductio (gerak extremitas mendekati bidang
median
tubuh)
- abductio (gerak extremitas menjauhi bidang
median
tubuh).
ex: articulatio cubiti/siku, patella
ARTHROIDEA= gliding=sendi plana
3. ROTASI dan CIRCUMDUCTIO
Persendian dapat melakukan gerakan rotasi
terbatas atau rotasi sempurna.
a. Sendi trochoid(pivot) melakukan gerakan berupa
melingkar/ rotasi pada satu sumbu longitudinal,
contoh: artc. Atlantoaxiale
b. Sendi pheroid (enarthrosis=circumductio)
melakukan gerakan berputar pada dua atau lebih
sumbu horizontal(multiaxial), contoh artc. Coxae
yang terdiri dari bola dengan cavum
Persendian pada Ossa Axialis
A. ARTICULATIO VERTEBRALE
B. ARTICULATIO THORACALIS
C. ARTICULATIO PADA SACRUM
ARTICULATIO VERTEBRALE
1. Articulatio Corpus Vertebrale
- persendian amphiarthrosis-synovial
- antara corpus vertebrale
- memiliki discus intervertebral
- ligamentum yang memperkuat sendi :
1) Ligamentum longitudinale ventralis, di
permukaan ventral corpus
2) Ligamentum longitudinale dorsalis, di
permukaan lantai canalis vertebralis dari axis
sampai sacrum
ARTICULATIO
VERTEBRALE
2. Articulatio Arcus Vertebrale (Juncturae
Zygapophyseales)
- persendian amphiarthrosis-synovialis
- Hubungan sendi dibentuk oleh processus
articularis antar arcus vertebrale dengan ruas
vertebrale di belakangnya.
Articulatio arcus vertebrale diperkuat oleh:
1. Ligamentum Supraspinosa
Ligamen nuchae: pars funicularis & pars lamelaris.
2. Ligamentum interspinosa
3. Ligamentum Intertransversarius
ARTICULATIO VERTEBRALE
3. Articulatio Intertransversarius
- persendian amphiarthrosis-synovialis
- hanya terdapat pada kuda, dibentuk oleh
processus transversarius vertebrae lumbalis V dan VI
dan vertebrae lumbalis VI dengan alae sacral, dengan
tipe gerakan sendinya termasuk trochoid
4. Articulatio Sacrocaudale
Terbentuk dari processus transversus vertebrae sacralis
I-V dengan Vertebrae Coccygealis I
5. Articulatio Atlantoaxialis
- dibentuk oleh fovea dentis os atlas dan dens axis.
- sendi amphiarthrosis dengan jaringan ikat cartilago
fibrosa.
- tipe gerak trochoid
6. Articulatio Atlantooccipitale
- dibentuk oleh fovea articularis cranialis os atlas dan
condylus os occipitalis.
- diarthrosis
- tipe gerak gynglymus.
OS ATLAS
OS AXIS
Articulatio Atlantoaxialis
Articulatio Atlantooccipitale
ARTICULATIO THORACALIS
1. Articulatio Costovertebrale
Os costae dengan vertebrae thoracalis membentuk
2 persendian:
1). caput costae dengan dua ruas corpus vertebrale.
2). tuberculum costae dengan processus transversus
vertebrae thoracalis
2. Articulatio pada Os costae
1. Articulatio Costochondralis
2. Costochondral junction
Articulatio Costovertebrale
3. Articulatio Sternocostalis
-dibentuk oleh cartilago costae sternalis dengan corpus
sternum
-tipe sendi amphiarthrosis-synovial
-tipe gerak rotasi
4. Articulatio sternales (syncondrosis sternales)
-pada kuda umur muda
-7 segmen tulang dihubungkan oleh cartilago setelah
kuda menjadi tua cartilago sternebrae berossifikasi
-bertipe syncondhrosis
Articulatio
Sternocostalis
ARTICULATIO PADA SACRUM
Articulatio Sacroilliaca
- facies auricularis ossis sacrum dengan facies
auricularis ossis ilium
- persendian synovial, capsula sendinya bertaut erat
mengelilingi tepian kedua tulang sehingga tidak
mungkin bergerak sama sekali
ARTICULATIO DI CRANIUM
1. Articulatio Temporomandibulare
- condylus mandibulae yang melebar transversal
dengan facies articularis pada squamosa ossis
temporalis
- sendi dapat bergerak memutari sumbu transversal,
selain itu juga untuk membuka /tutup mulut
2. Suturae
3. Articulatio Hyoideus
- os hyoideus, antara kepingan tulang hyoideus
Articulatio Temporomandibulare
Suturae
Articulatio Hyoideus
Persendian pada Ossa
Apendicularis
 A. ARTICULATIO MEMBRI THORACICI
 - Articulatio Humeri
 - Articulatio Cubiti
 - Articulatio Radioulna
 B. ARTICULATIO MEMBRI PELVINA
 - Articulatio Sacroiliaca
 - Articulatio Coxae
 - Articulatio Genu
ARTICULATIO MEMBRI THORACICI
Articulatio Humeri
- Antara distal os scapula dan proximal os humerus
- Gerakan utamanya Flexi dan Extensi
Articulatio Cubiti (sendi siku)
- Antara distal os humerus proximal os radius et ulna
- Sendi siku disusun:
1. articulatio humeroulnaris
2. articulatio humeroradialis
- Tepi kapsul diperkuat oleh ligamentum collateralis
lateralis et medialis
Articulatio Radioulna
- Antara pos proximal os radial dan os ulnar
Articulatio Humeri
Articulatio Cubiti
Articulatio
Radioulna
ARTICULATIO MEMBRI PELVINA
Articulatio Sacroiliaca
- Antara facies auricularis alae ossis sacrum dan facies
auricularis ossis ilium.
- Diperkuat oleh ligamentum sacroiliacum dorsalis et
ventralis dan ligamentum sacroteberosum
Articulatio Coxae (coxofemoralis)
- Antara facies lunata acetabularis dan caput ossis femuris
Articulatio Genu
- Tersusun atas 3 macam sendi:
1. artculatio femoropatelaris
2. artculatio femorotibialis
3. artculatio tibiofibularis proximal
Articulatio Sacroiliaca
Articulatio Coxae
(coxofemoralis)
Articulatio Genu
TERIMA KASIH