Transcript Wv Auteurscontractenrecht 19 juni 2012 - IE

Het Wetsvoorstel
Auteurscontractenrecht
van 19 juni 2012
Dirk Visser
26 juni 2012
Leiden University. The university to discover.
Inhoud
-
Art. 2 akte vereiste en uitlegregel
Art. 25b toepassingsbereik
Art. 25c billijke vergoeding
Art. 25d disproportionaliteitsregel
Art. 25e non usus
Art. 25f onredelijke bedingen
Art. 25g geschillencommisie
Art. 25h geen afstand en conflictregel
Art. 45d proportionele vergoeding film
Artikel II WNR
Artikel III overgangsrecht
Leiden University. The university to discover.
Artikel 2
- Verandert niet veel aan.
- Akte vereiste nu ook voor exclusieve licentie.
- Wat betekent dat in de praktijk? (Vgl. 9 WNR)
- In dubio pro auctore blijft, alleen voor
natuurlijke personen.
- Overdracht rechten op toekomstige
exploitatievormen blijft mogelijk.
Leiden University. The university to discover.
Hoofdstuk 1a De exploitatieovereenkomst
- Art. 25b toepassingsbereik.
- Art. 2a WNR overeenkomstig van toepassing
op uitvoerende kunstenaars.
Leiden University. The university to discover.
Artikel 25b lid 1 Toepassingbeperking
- Verlening exploitatiebevoegdheid hoofddoel.
- Van de maker aan een wederpartij.
- Tenzij art. 3.28 BVIE van toepassing.
Leiden University. The university to discover.
Verlening exploitatiebevoegdheid hoofddoel
- Niet voor “gebruik door opdrachtgever”,
voorbeelden: logo’s, huisstijlen, websites en
maatwerk software.
- Geldt vermoedelijk ook voor: etiketten,
verpakkingen, boekomslagen, cd-hoezen,
reclameposters, commercials. Wat nog meer?
Leiden University. The university to discover.
Van de maker aan een wederpartij
- Alleen de overeenkomst waar de maker zelf bij
betrokken is valt er onder.
- Overeenkomsten tussen exploitanten
onderling niet.
- Van toepassing op overeenkomst met CBO’s?
- Nee, blijkens de MvT (p. 14) niet.
- Maar: zie 25b lid 2 jo. 25f.
Leiden University. The university to discover.
Art. 3.28 BVIE van toepassing
- 1. Door de ontwerper van een krachtens de
auteurswet beschermd werk aan een derde
verleende toestemming tot het verrichten van
een depot voor een tekening of model, waarin
dat werk is belichaamd, houdt overdracht in
van het op dit werk betrekking hebbende
auteursrecht, voorzover bedoeld werk in die
tekening of dat model is belichaamd.
Leiden University. The university to discover.
Hoe zit het met art. 3.29 BVIE?
- Wanneer een tekening of model onder de
omstandigheden als bedoeld in artikel 3.8
werd ontworpen, komt het auteursrecht
inzake bedoelde tekening of model toe aan
degene die overeenkomstig het in dat artikel
bepaalde als de ontwerper wordt beschouwd.
Leiden University. The university to discover.
Artikel 3.8 BVIE
- Indien een tekening of model op bestelling is
ontworpen, wordt, behoudens andersluidend
beding, degene die de bestelling heeft gedaan
als ontwerper beschouwd, mits de bestelling
is gedaan met het oog op een gebruik in
handel of nijverheid van het voortbrengsel
waarin de tekening of het model is
belichaamd.
Leiden University. The university to discover.
Art. 25b lid 2: uitzondering 25f
- Uitzondering op de beperking van de
werkingssfeer:
- Art. 25f (onredelijke bedingen) is van
toepassing op alle exclusioeve oevreenkomsten
waarbij de maker betrokken is.
- Oók die aan CBO’s.
Leiden University. The university to discover.
Art. 25b lid 3 en 4
- Niet van toepassing op fictieve makers ex artt.
7 en 8. (lid 3)
- Maker / DGA in dienst van zijn eigen BV?
- Wél van toepassing op natuurlijke personen
die erfgenaam zijn. (lid 4)
- Waarom? Stichting/erfgenaam?
- Waarom (bijvoorbeeld) non usus niet ook
voor fictieve makers?
Leiden University. The university to discover.
Reflexwerking?
- “Dit laat onverlet dat fictieve makers zich in
voorkomende gevallen kunnen beroepen op
het commune overeenkomstenrecht en dat er
onder omstandigheden sprake zal kunnen zijn
van een reflexwerking van het
auteurscontractenrecht op overeenkomsten
gesloten door fictieve makers die zich in
vergelijkbare positie bevinden als natuurlijke
makers”.
- MvT, p. 14.
Leiden University. The university to discover.
Art. 25c lid 1 Billijke vergoeding
- ??? (gebruikelijke vergoeding?)
- Kan ook nihil, in natura (!) of inbegrepen in
het honorarium.
- Open access, creative commons.
- Ingezonden brieven.
- Uitgave boek op verzoek.
- Wetenschappelijke publicaties.
- Figuranten.
- Meer voorbeelden?
Leiden University. The university to discover.
Art. 25c lid 2 t/m 4 de AMvB
- De Minister van OCW kan bij AMvB
vaststellen wat een billijke vergoeding is.
- Maar dat gaat niet zomaar …
- Monstrum in mededingingsrechtelijk
mijnenveld.
- RvS stelde veel vragen
- EC wilde niets afzegenen
Leiden University. The university to discover.
AMvB billijke vergoeding
- Vereniging van makers en vereniging van
exploitanten moeten het eens worden (lid 3).
- Verenigingen moeten onafhankelijk en
representatief zijn voor de branche (lid 4).
- Uit statuten moet hun adviesbevoegdheid
blijken (lid 4).
- Bij (een andere) AMvB kunnen regels
worden gesteld over het gezamenlijk
verzoek (lid 5).
Leiden University. The university to discover.
AMvB billijke vergoeding
- Minister mag van het advies afwijken
- (maar gaat dat natuurlijk niet doen).
- Minister moet advies vragen aan een
adviesorgaan.
- Specifiek branche, bepaalde periode, overleg
met Justitie.
Leiden University. The university to discover.
Art. 25 c lid 2, laatste volzin
De vaststelling van een billijke vergoeding
geschiedt met inachtneming van
- het belang van het behoud van de culturele
diversiteit,
- de toegankelijkheid van cultuur,
- een doelstelling van sociaal beleid
- en het belang van de consument.
- {en de klimaatverandering, de wereldvrede
en het intergalactisch evenwicht}
Leiden University. The university to discover.
- En is het nu mededingingsrechtelijke veilig?
- Nobody knows. (behalve het HvJ EU)
- De verenigingen van makers en exploitanten
riskeren aansprakelijkheid als het niet zo is.
Leiden University. The university to discover.
Art. 25c lid 6
- Voorheen onbekende exploitatievorm >>
- Aanvullende billijke vergoeding
- “Is de bevoegdheid door de wederpartij van de
maker overgedragen aan een derde die tot de
bedoelde exploitatie overgaat, dan kan de
maker de aanvullende billijke vergoeding van
de derde vorderen”.
Leiden University. The university to discover.
Art. 25d disproportionaliteit
- Aanvullende vergoeding bij ernstige
onevenredigheid tussen overeengekomen
vergoeding en de opbrengst van de exploitatie.
- “Die ernstige onevenredigheid moet in
objectieve zin vast te stellen zijn. De rechter zal
bij de behandeling van een dergelijke
vordering de omstandigheden van het geval
meewegen”.
Leiden University. The university to discover.
Art. 25d disproportionaliteit
- Ook een te lage royalty kan ernstig
onevenredig zijn.
- Onverwacht niet vereist.
- Exploitant moet wel andere verliezen kunnen
compenseren.
- Een flop komt voor rekening van de
exploitant.
- Kan ook tegen derde die het recht heeft
verkregen.
- 25c ex tunc, 26c ex nunc.
Leiden University. The university to discover.
Art. 25e non usus
- Regeling flink uitgebreid ten opzichte van
voorontwerp.
- Omdat de niet-overdraagbaarheid en de
vijfjaarlijkse opzegging zijn verdwenen.
- Knap stukje werk.
Leiden University. The university to discover.
Art. 25e lid 1
Ontbinding mogelijk, indien
- binnen redelijke termijn
- geen voldoende exploitatie
- tenzij aan de maker toe te rekenen
- of zwaarwichtig belang waardoor niet redelijk.
- Vgl. art 3:13 BW
Leiden University. The university to discover.
Art. 25e lid 2 Gezamenlijk werk
- Bij gezamenlijk werk alleen ontbinding met
instemming van de andere makers.
- Als een mede-maker instemming onthoudt en
de ander daarmee onevenredig benadeeld kan
ontbinding in rechte.
- Vgl. art 3:13 BW
Leiden University. The university to discover.
Art. 25e lid 3
- Eerst moet schriftelijk nog een redelijke
termijn worden gegund om alsnog tot
exploitatie over te gaan.
- tenzij het al duidelijk is dat dat toch niet gaat
gebeuren.
Leiden University. The university to discover.
Art. 25e lid 4 Specificatieplicht
- Op verzoek van de maker verstrekt de
wederpartij voor het verstrijken van de termijn
bedoeld in het derde lid hem een schriftelijke
opgave van de omvang van de exploitatie.
- Belang niet te onderschatten:
- Verkapte algemene specificatieplicht ex post.
Leiden University. The university to discover.
Art. 25e lid 5
- Ontbinding vindt plaats door een schriftelijke
verklaring van de maker aan de wederpartij.
- Op vordering van de maker kan de ontbinding
van de overeenkomst ook door de rechter
worden uitgesproken.
Leiden University. The university to discover.
Art. 25e lid 6 Derde
- Indien het auteursrecht door de wederpartij
van de maker is overgedragen aan een derde,
kan de maker zijn uit de ontbinding
voortvloeiende rechten ook tegen deze derde
geldend maken, nadat hij deze zo spoedig
mogelijk schriftelijk van de ontbinding
mededeling heeft gedaan.
Leiden University. The university to discover.
Art. 25e lid 7 Boete
- Indien de wederpartij of de derde niet binnen
een hem gestelde redelijke termijn tot
teruglevering van het auteursrecht overgaat,
kan de rechter op vordering van de maker een
in de gegeven omstandigheden redelijk
bedrag vaststellen dat de wederpartij dan wel
de derde aan de maker dient te vergoeden,
naast de mogelijk aan de maker verschuldigde
schadevergoeding.
Leiden University. The university to discover.
Art. 25f lid 1 Toekomstig werk
Aanspraken op toekomstige werken
vernietigbaar indien
- Onredelijk lang
- Onvoldoende bepaalde termijn
- George Michael v. Sony [1994]
Leiden University. The university to discover.
Art. 25f lid 2 Onredelijk beding
- Een beding dat, gelet op de aard en inhoud
van de overeenkomst, de wijze waarop de
overeenkomst tot stand is gekomen, de
wederzijds kenbare belangen van partijen of
de overige omstandigheden van het geval,
voor de maker onredelijk bezwarend is, is
vernietigbaar.
- Niet meer “evident” onredelijk.
- Vgl. MvT lichtere toets dan art. 6:2 BW
(Redelijkheid & Billijkheid)
Leiden University. The university to discover.
Beetje onredelijk al onredelijk?
- “door een aparte bepaling op te nemen inzake
de vernietigbaarheid van onredelijk
bezwarende bepalingen in de Auteurswet geeft
de wetgever het signaal af dat een lichtere toets
op zijn plaats is” [dan thans reeds op grond
van artikel 6:2 BW geldt].
- MvT, p. 25, bovenaan.
Leiden University. The university to discover.
Voorbeelden:
- royalties gebaseerd op bruto-bedragen waarop
onbeperkt aftrekposten, zoals promotiekosten
en dergelijke, in mindering kunnen worden
gebracht, zodat netto niets aan de maker
wordt uitgekeerd.
Leiden University. The university to discover.
- bij platencontracten wel voorkomende
verplichte aansluiting bij een bepaalde aan de
exploitant gelieerde muziekuitgever.
Leiden University. The university to discover.
- kickbackregeling op grond waarvan een maker
verplicht is zijn van een collectieve
beheersorganisatie ontvangen
makersvergoeding gedeeltelijk terug te betalen
aan de opdrachtgever.
- Meer voorbeelden?
Leiden University. The university to discover.
Art. 25f lid 3 Opzegging gelijk
- Indien door de wederpartij is bedongen dat de
overeenkomst tussentijds kan worden
opgezegd, geldt deze bevoegdheid onder
gelijke voorwaarden eveneens voor de maker.
Leiden University. The university to discover.
Art. 25g Geschillencommissie
Lid 1
Voor geschillen over:
- Billijke vergoeding (art. 25c lid 1)
- Aanvullende billijke vergoeding
- Onbekende exploitatievorm (art. 25c lid 6)
- Disproportionaliteit (art. 25d)
- Non usus (art. 25e)
- Onredelijke bezwarende bedingen (art. 25f)
Leiden University. The university to discover.
Art. 25g Geschillencommissie
- Binnen 3 maanden na uitspraak naar rechter
- Bij AMvB alle andere regels.
- Overheidsbijdrage in de kosten slechts
tijdelijk: “Een structurele financiering van de
geschillencommissie zal door de betrokken
partijen zelf moeten worden opgebracht”.
- Vgl. art. 26c (bemiddeling bij kabelgeschillen).
Leiden University. The university to discover.
Art. 25h lid 1 Geen afstand
- “Van het bepaalde in dit hoofdstuk kan door
de maker geen afstand worden gedaan”.
- Dus overdracht van een aanspraak op billijke
vergoeding aan een CBO is ook niet mogelijk?
- Of wel omdat het hoofdstuk (m.u.v. art.
25f) niet op overeenkomsten met CBO’s
van toepassing is?
- Volmacht aan CBO mogelijk?
Leiden University. The university to discover.
Art. 25h lid 2 Conflictregel
Ongeacht het recht dat de overeenkomst
beheerst, zijn de bepalingen van dit hoofdstuk
van toepassing indien:
a. de overeenkomst bij gebreke van een
rechtskeuze zou worden beheerst door
Nederlands recht, of;
b. de exploitatiehandelingen geheel of in
overwegende mate in Nederland plaatsvinden of
dienen plaats te vinden.
Leiden University. The university to discover.
Artikel 45d lid 1 Filmrecht
- “Het vermoeden van overdracht aan de
producent blijft bestaan. De maker behoudt
daardoor de mogelijkheid zijn rechten over te
dragen aan een collectieve
beheersorganisatie”.
- MvT, p. 3.
- Geen cessio legis, geen verplicht collectief
beheer.
Leiden University. The university to discover.
Artikel 45d lid 3 Royalty
- Belangrijke makers en uitvoerende
kunstenaars krijgen recht op een
proportionele billijke vergoeding.
Leiden University. The university to discover.
- “De commissie [Auteursrecht] vermoedt dat
indien wettelijk gewaarborgd wordt dat
filmproducenten de billijke vergoeding niet in
één keer kunnen afkopen, de behoefte bij
makers om de exploitatierechten te laten
beheren door collectieve beheersorganisaties
zal afnemen”.
- MvT, p. 27.
Leiden University. The university to discover.
- “Indien de maker ervoor kiest de in artikel 45d
bedoelde exploitatierechten over te dragen aan
een cbo, kan hij geen beroep meer doen op de
billijke (proportionele) vergoeding van artikel
45d”.
- MvT, p. 28.
Leiden University. The university to discover.
Belangrijke makers (art. 40 +).
-
de hoofdregisseur,
de scenarioschrijver,
de schrijver van de dialogen en
degene die ten behoeve van het filmwerk de
muziek heeft gemaakt.
“en andere makers die tot het ontstaan van het
filmwerk een wezenlijke bijdrage van
scheppend karakter hebben geleverd”.
- hoofdrolspelers (via art. 4 WNR).
Leiden University. The university to discover.
Belangrijke makers
Hoe zit het met:
- de (hoofd)cameraman (director of
photography)
- de stuntman
- de (grafisch) ontwerper van de intro (Tatort)
- de computerprogrammeur
- de tekenaars van een cartoon
Andere voorbeelden?
Leiden University. The university to discover.
Proportionele vergoeding
- Royalty. Waar over?
- Mogen volledige verrekenbare voorschotten?
- “slechts een deel van het honorarium” zou
als voorschot kunnen gelden (MvT, p. 29)
- Vgl. voorbeeld bij 25f:
- Onbeperkte aftrek op bruto bedragen mag
niet.
Leiden University. The university to discover.
Wet op de naburige rechten
- Art. 2a: Hoofdstuk 1a van de Auteurswet is
van overeenkomstige toepassing op de
uitvoerende kunstenaar.
- (Art. 4: filmrecht is van overeenkomstige
toepassing).
- Art. 9: zie art. 2 Aw. Voortaan aktevereiste
alleen voor overdracht en exclusieve licentie.
Leiden University. The university to discover.
Overgangsrecht
- Alleen van toepassing op nieuwe
overeenkomsten, m.u.v.:
- Onmiddellijke werking op bestaande
overeenkomsten voor:
- Non usus (maar t.o.v. derden) (art. 25e).
- Onredelijk bezwarende bedingen (art. 25f).
Leiden University. The university to discover.
Raad van State
- “De Afdeling adviseerde in te gaan op de
ervaringen ten positieve en ten negatieve in
genoemde landen. Hier is volstaan met een
beschrijving van de regelingen in de ons
omringende landen. We zijn niet bekend met
een evaluatie van overheidswege van
voornoemde bepalingen”.
Leiden University. The university to discover.