Transcript Motoriek normale ontwikkeling en stoornissen

Motoriek
normale ontwikkeling
en stoornissen
Luc Goossens
Centrum voor Ontwikkelingsstoornissen
De Pintelaan 185 2K5, B-9000 Gent
227.87.07 / [email protected]
Inleiding
• Normale motorische ontwikkeling
• Motorische stoornissen
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
2
Normale ontwikkeling
8 weken
• Primitieve reflexen
•Tonisch labyrinthreflex
•Asymmetrisch tonisch nekreflex
•Grijpreflexen (palmair - plantair)
•Moro-reactie
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
3
Normale ontwikkeling
8 weken
• Primitieve reflexen
•Tonisch labyrinthreflex
•Asymmetrisch tonisch nekreflex
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
4
Normale ontwikkeling
8 weken
• Primitieve reflexen
•Tonisch labyrinthreflex
•Asymmetrisch tonisch nekreflex
•Grijpreflexen (palmair - plantair)
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
5
Normale ontwikkeling
8 weken
• Primitieve reflexen
•Tonisch labyrinthreflex
•Asymmetrisch tonisch nekreflex
•Grijpreflexen (palmair - plantair)
•Moro-reactie
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
6
Normale ontwikkeling
8 weken
• Primitieve reflexen
Geen romprotaties
Optrekken tot zit
headlag
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
7
Normale ontwikkeling
8 weken
• Primitieve reflexen
Geen romprotaties
Optrekken tot zit
headlag
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
8
Normale ontwikkeling
8 weken
• Primitieve reflexen
Geen romprotaties
Optrekken tot zit
headlag
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
9
Normale ontwikkeling
8 weken
•
•
•
•
Primitieve reflexen
Geen romprotaties
Optrekken tot zit: headlag
Tonus: wisselend
Visus: volgen over 180°, 4 richtingen
Gehoor: stopt bewegingen, Moro
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
10
Normale ontwikkeling
3 maand
• Grijpen: middellijn, niet gericht
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
11
Normale ontwikkeling
3 maand
• Grijpen: middellijn, niet gericht
• Ruglig
Zit: hoofd- en
rompcontrole
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
12
Normale ontwikkeling
3 maand
• Grijpen: middellijn, niet gericht
• Ruglig
• Zit: hoofd- en rompcontrole
Buiklig: oprichting
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
13
Normale ontwikkeling
3 maand
•
•
•
•
•
Grijpen: middellijn, niet gericht
Ruglig
Zit: hoofd- en rompcontrole
Buiklig: oprichting
Stand: hyperextensie knieën
Visus en gehoor: volgen
Wentelen: beginnende dissociatie
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
14
Normale ontwikkeling
3 maand
Alarmsignalen
•
•
•
•
•
•
Voedingsproblemen
Gedragsproblemen
Tonusafwijkingen axiaal-perifeer
Dominante invloed primitieve reflexen
Afwezigheid volgbewegingen
Afwijkende hoofdomtrekcurve
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
15
Normale ontwikkeling
6 maand
• Grijpen: gericht grijpen
• Zit: romprotaties
• Buiklig: gewicht op 1 zij
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
16
Normale ontwikkeling
6 maand
•
•
•
•
Grijpen: gericht grijpen
Zit: romprotaties
Buiklig: gewicht op 1 zij
Stand: steun, wippen
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
17
Normale ontwikkeling
6 maand
•
•
•
•
•
Grijpen: gericht grijpen
Zit: romprotaties
Buiklig: gewicht op 1 zij
Stand: steun, wippen
Visus en gehoor: graag geluid maken
Wentelen: actief omrollen, voorkeur
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
18
Normale ontwikkeling
6 maand
Alarmsignalen
•
•
•
•
•
•
Tonusafwijkingen axiaal-perifeer
Dominante invloed primitieve reflexen
Dominantie één lichaamshelft
Afwezigheid grijpen
Afwezigheid sociaal contact
Strabisme
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
19
Normale ontwikkeling
9 maand
• Grijpen: manipuleren, differentiatie, slaan,
beginnend pincet
• Zit: vrijer, evenwichtsreacties
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
20
Normale ontwikkeling
9 maand
• Grijpen: manipuleren, differentiatie, slaan,
beginnend pincet
• Zit: vrijer, evenwichtsreacties
• Stand: recht trekken over halve knieënstand
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
21
Normale ontwikkeling
9 maand
• Grijpen: manipuleren, differentiatie, slaan,
beginnend pincet
• Zit: vrijer, evenwichtsreacties
• Stand: recht trekken over halve knieënstand
• Verplaatsen: pivoteren, rollen, kruipen
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
22
Normale ontwikkeling
9 maand
Alarmsignalen
•
•
•
•
•
Tonusafwijkingen axiaal-perifeer
Afwezigheid omrollen of zitten
Afwezigheid reactie op geluid
Afwijkende mentale ontwikkeling
Afwijkend sociaal contact
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
23
Normale ontwikkeling
12 maand
• Fijne motoriek: inladen
• Zit: stabiel
• Verplaatsen: vlotte transfers, kruipen,
stappen
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
24
Normale ontwikkeling
12 maand
Alarmsignalen
•
•
•
•
Tonusafwijkingen axiaal-perifeer
Afwijkende bewegingskwaliteit
Afwezigheid houdingstransferten
Afwezigheid middel-doel,
objectpermanentie, oog-handcoördinatie
• Afwijkend sociaal contact
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
25
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
26
Motorische stoornissen
•
•
•
•
Infantiele encefalopathie
Spina Bifida
Myopathieën
…
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
27
Motorische stoornissen
Infantiele encefalopathie
Stoornis in houding en beweging, opgekomen
in de eerste levensjaren, niet progressief en
veroorzaakt door onvoldoende vorming of
beschadiging van de hersenen
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
28
Motorische stoornissen
Infantiele encefalopathie
(cerebrale bewegingsstoornis, cerebrale
parese, hersenverlamming, spasticitieit,
centraal motorische stoornis,
neuromotorische stoornis, …)
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
29
Motorische stoornissen
Infantiele encefalopathie
•
•
•
•
•
Oorzaken
Indeling vlgs lokalisatie
Indeling volgens tonus
Indeling vlgs aard
Bijkomende handicaps
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
30
Motorische stoornissen
Infantiele encefalopathie
•
•
•
•
•
Oorzaken
•Prenataal
•Perinataal
Indeling vlgs lokalisatie
•Postnataal
Indeling volgens tonus
Indeling vlgs aard
Bijkomende handicaps
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
31
Motorische stoornissen
Infantiele encefalopathie
•
•
•
•
•
Oorzaken
Indeling vlgs lokalisatie
Indeling volgens tonus
•Hemiparese
Indeling vlgs aard
•Monoparese
Bijkomende handicaps•Diparese
•Triparese
•Quadriparese
•(parese vs plegie)
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
32
Motorische stoornissen
Infantiele encefalopathie
•
•
•
•
•
Oorzaken
Indeling vlgs lokalisatie
Indeling volgens tonus
Indeling vlgs aard
Bijkomende handicaps•Hypertoon
•Hypotoon
•Dystoon
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
33
Motorische stoornissen
Infantiele encefalopathie
•
•
•
•
•
Oorzaken
Indeling vlgs lokalisatie
Indeling volgens tonus
Indeling vlgs aard
Bijkomende handicaps
Hypertoon
Normotoon
Hypotoon
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
34
Motorische stoornissen
Infantiele encefalopathie
•
•
•
•
•
Oorzaken
Indeling vlgs lokalisatie
Indeling volgens tonus
Indeling vlgs aard
Dystoon
Bijkomende handicaps
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
35
Motorische stoornissen
Infantiele encefalopathie
•
•
•
•
•
Oorzaken
Indeling vlgs lokalisatie
Indeling volgens tonus
Indeling vlgs aard
Bijkomende handicaps
•Spasticiteit
•Athetose
•Ataxie
•Mengvormen
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
36
Motorische stoornissen
Infantiele encefalopathie
•
•
•
•
•
Oorzaken
•Mentale handicap/leerproblemen
Indeling vlgs lokalisatie•Centraal visuele inperking
Indeling volgens tonus •Taal &-spraakstoornissen
•Gedragsstoornissen
Indeling vlgs aard
•Epilepsie
Bijkomende handicaps
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
37
Followup prematuren
(<30 weken, <1250 g)
Ontw .vertrag. / Ment.
Hand.
17,9%
40,1%
Motorische handicap
Psychmotorische
stoornis
Sensorische stoornis
3,6%
5,3%
Gedrags- en
contactstoornis
Taalstoornis
8,6%
3,0%
33,8%
Risico-kind
10,0%
Normale variatie
08-03-2001
0,0%
5,0%
Centrum voor
15,0% 20,0% 25,0% 30,0%
Ontwikkelingsstoornissen
10,0%
35,0%
40,0%
38
45,0%
Motorische stoornissen
Spina bifida
• Oorzaken
•Prenataal
• Vormen
(genetisch, noxen)
• Bijkomende handicaps
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
45
Motorische stoornissen
Spina bifida
• Oorzaken
• Vormen
•Spina Bifida Occulta
• Bijkomende handicaps•Spina Bifida Cystica
-Meningocèle
-Myelomeningocèle
•Cranium Bifida
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
46
Motorische stoornissen
Spina bifida
Spina Bifida Occulta
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
47
Motorische stoornissen
Spina bifida
Spina Bifida Cystica (Aperta)
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
48
Motorische stoornissen
Spina bifida
Spina Bifida Cystica (Aperta)
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
49
Motorische stoornissen
Spina bifida
• Oorzaken
• Vormen
• Problemen
•Uitval sensibiliteit
•Spierverlammingen
•Nier- en blaasproblemen / stoelgangproblemen
•Orthopedische afwijkingen
•Hydrocephalie
08-03-2001
Centrum voor
Ernst afhankelijk
van de hoogte van het letsel50
Ontwikkelingsstoornissen
Motorische stoornissen
Myopathieën
• Spierdystrofie van Duchenne
• SMA : Werdnig-Hofman
•Oorzaak
•Verloop
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
51
Motorische stoornissen
Myopathieën
• Spierdystrofie van Duchenne
• SMA : Werdnig-Hofman
•Oorzaak
•Verloop
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
52
08-03-2001
Centrum voor
Ontwikkelingsstoornissen
53