Transcript Ders 2 Emzirme Nasıl Olur? ANNE SÜTÜ İle

Sağlık Bakanlığı
Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel
Müdürlüğü
ANNE SÜTÜ
İle
BESLENMEDE DANIŞMANLIK EĞİTİMİ
Ders 2
Emzirme Nasıl Olur?
• Amaçlar
– Memenin temel bölümlerini
isimlendirmek ve işlevlerini açıklamak
– Anne sütü oluşumunun ve
salgılanmasının hormonal kontrolünü
açıklamak
– Bebeği memeye “iyi” ve yanlış”
yerleşmenin farkını açıklamak
– Etkin ve etkin olmayan emme arasındaki
farkı anlamak
Emzirme
• 1960-1970 anne sütünün besin ve
immunolojik üstünlüğü anlaşıldı
• 1980 emzirme fizyolojisi ile ilgili daha
çok şey öğrenildi
– 1986 Woolridge ve ark, USG ile
emmenin fizyolojisini bize gösterdi.
17
Kas hücresi
Oksitosin
Kasılmayı
sağlar
Süt salgılayan hücreler
Prolaktin süt salgısını
uyarır
Süt kanalları
Laktifer sinüsler
(süt sinüsleri,
havuzları)
Meme
başı
Areola
Montgomeri
bezleri
Destek bağ ve
yağ dokusu
Alveol
Süt burada birikir
Küçük ve büyük memeler yaklaşık
aynı miktarda
salgı dokusuna sahiptir
ve ikisi de yeterince süt üretebilir!
PROLAKTİN
Her emzirme sonrasında hipofiz ön
lobundan salgılanır.
Bir sonraki emzirme için süt oluşturur
PROLAKTİN
HORMONU
Meme
başından
duygusal uyarı
Kandaki
prolaktin
 Gece daha fazla
prolaktin salgılanır
 Ovulasyonu baskılar
18
PROLAKTİN HORMONU
•
•
•
•
Geceleri daha fazla yapılır
Fazla emme fazla süt yapar
Anneyi gevşetir
Prolaktin ilgili hormonlar
ovülasyonu baskılar, yeni bir
gebeliğin oluşumunu engeller
OKSİTOSİN REFLEKSİ
• İyi duygular,
• Bebeğiyle mutlu olmak,
• Sevgiyle onu düşünmek,
• Sütünün onun için en iyi
besin olduğunu
düşünmek,
• Bebeğini görmek,
• Ona dokunmak,
• Bağırdığını duymak,
oksitosin refleksini
harekete geçirir.
•
•
•
•
OKSİTOSİN
HORMONU
Hipofiz bezinin arka
bölümünden
salgılanır
Alveol çevresindeki
kas hücrelerinin
kasılmasını sağlar
Oksitosin prolaktinden
daha çabuk üretilir
Oksitosin refleksi iyi
işlemezse bebek sütü
almakta zorlanır
19
OKSİTOSİN REFLEKSİ
(süt salgılaması refleksi)
Emzirmeden önce veya emzirme
sırasında oluşur. Sütün oluşmasını
sağlar.
Kandaki
oksitosin
Meme
başından
duygusal uyarı
Bebek
emiyor
Uterusun
kasılmasını
sağlar
OKSİTOSİN
REFLEKSİ
Bunlar reflekse YARDIM eder
Bebek için sevgi
dolu düşünceler
Bebeğin sesi
Bebeğin görüntüsü
GÜVEN
20
Bunlar reflekse ENGEL olur




KAYGI
STRES
AĞRI
ŞÜPHE
• Prolaktin;
– Bebeğin emmeye
başlaması ile salgılanır.
– Geceleri daha çok yapılır.
– Bir memeyi emzirilmezse
o memede süt yapımı
durur.
• Oksitosin
– Annnenin duygu, düşünce
ve algılamalarından
etkilenir.
– Bebekten ayrılma, endişe,
sütün yetmediğini
düşünme süt akımını
engeller.
Aktif oksitoksin refleksinin belirti
ve bulguları
• Emzirmeden hemen önce ya da tam emzirirken
memelerde ezilme ve karıncalanma hissi
• Bebeğini düşününce ya da ağladığını duyunca
memeden süt akması
• Emzirme sırasında bebek memeden ayrılırsa
memelerden ince ince süt akması
• İlk haftalarda emzirme sırasında uterus kasılması;
ağrı, kanama
• Bebeğin ağzına süt aktığını gösteren yavaş ve
derin emme
Annenin yeterli süt
oluşturabilmesi için, bebeğin
yeteri sıklıkta ve doğru şekilde
emmesi gerekmektedir.
23
İKİ RESİM ARASINDAKİ FARKLILIKLAR NELERDİR?
Memeye iyi yerleşme ve etkili
emme
Bebek;
• Areola ve alttaki meme
dokusunun çoğunu ağzına
almıştır.
• Meme başıyla birlikte ağza
alınan areola ve meme
dokusu damağa doğru
uzunca bir emzik
oluşturur.
• Meme başı bebeğin ağız
içinde oluşturduğu bu
emziğin sadece üçte
biridir, geri kalanı laktifer
sinüslerin bulunduğu
meme dokusudur.
• Dili önde, alttan meme
başını sarmalıyor
şekildedir.
Memeye iyi yerleşmiş bebek
•
•
•
•
•
•
Memeyi kavramış olan
bebeğin ağzının geniş, iyice
açık olduğu,
Dilini öne doğru uzattığı için
alt dudağının dışa dönük
olduğu,
Çenesinin anne memesine
değdiği,
Yanaklarının yuvarlak, dolgun
olduğu,
Emme sırasında anne
memesinin yuvarlak olduğu,
Alttan areolanın büyük bir
kısmının bebeğin ağzı içinde
kaldığı için areolanın çok
azının görüldüğü farkedilir.
BEBEĞİN MEMEYE DOĞRU
YERLEŞMESİNDE
4 TEMEL NOKTA
• Ağzı geniş açık,
• Alt dudağı dışa
dönmüş,
• Bebeğin çenesi
memeye
dokunuyor,
• Ağzının üzerinde
daha fazla, areola
görülüyor.
Etkili emme sonucu
– Meme başı sağlıklı
görünümdedir.
– Emzirme sonunda
göğüs yumuşar.
– Emzirme anne için rahat
ve zevklidir.
– Bebek memeyi kendisi
bırakır.
– Bebeğin sütü yutuşu
duyulabilir veya
görülebilir.
Memeye iyi yerleşmeme
• Sadece meme
başını ağzına alır,
• Sütü boşaltamaz.
Memeye iyi yerleşmeme ve etkisiz
emme
• Ağzının geniş açık
olmadığı, dudaklarını
ileriye uzattığı,
• Alt dudağının dışa dönük
olmadığı,
• Çenesinin anne memesine
değmediği,
• Yanaklarının içe çökük
olduğu,
• Dışarıdan areolanın hemen
tümü görülür.
İyi Olmayan Yerleşmenin Sonuçları
• Meme başında hasar ve ağrı
• Sütün tam boşaltılamaması
• Yetersiz süt kaynağı
Meme başı
çatlakları
Gerginlik
Doymayan bebek
Memeyi ret
• Göğüslerde az süt yapımı
Düşük tartılı
bebek
Memeye iyi yerleşmeme nedenleri
•
•
•
•
Biberon kullanma:
» Emzirme düzenine alışmadan önce, su veya süt için
» Meme başı şaşkınlığı
Tecrübesiz anne
» İlk bebek
» Daha önceki bebeklerin biberonla beslenmesi
İşlevsel zorluk
» Küçük ve zayıf bebek
» Meme başı küçük veya meme dokusunun esnekliği
azsa
» Memelerin sütle çok dolu olması (memede tıkanıklık)
» Emzirmeye başlamada bir gecikme olması
Yardım eksikliği
» Geleneksel yardımın ve sosyal desteğin yokluğu
» Doktor, ebe ve hemşirede danışmanlık bilgisi
eksikliği
• Annenin meme
büyüklüğü
emzirmeyi
etkilemez.
• Anne ikiz
bebeklerini de
rahatlıkla
emzirebilir.
BEBEĞİN REFLEKSLERİ
• Arama refleksi
• Emme refleksi
• Yutma refleksi
ARAMA REFLEKSİ:
Bir şey dudaklarına
değince bebek ağzını
açar ve dilini aşağı
ve öne doğru uzatır.
EMME REFLEKSİ:
Damağa bir şey
değdiğinde bebek
emer.
BECERİ:
Anne bebeğe
uygun pozisyon
vermeyi öğrenir.
Bebek memeyi
nasıl alacağını
öğrenir.
YUTMA REFLEKSİ:
Ağız sütle dolunca
bebek yutar.
ANNE SÜTÜNDEKİ İNHİBİTÖR
FAKTÖRLER
• Memede fazla süt varsa
• Bebek bir memeden
emmeyi durdurursa
• Bebek bir memeden daha
fazla emerse
• Eğer meme, süt ile
tamamen dolarsa
• Süt boşalmazsa
İnhibitörler süt yapımını
durdururlar
.
• Anne kendini iyi hissediyorsa,
• Bebek etkili emecek şekilde iyi
yerleştiriliyorsa,
• Bebek istediği kadar sık ve istediği süre
emziriliyorsa,
• Çevre emzirmeye destek oluyorsa,
Emzirme başarılı olacaktır