Transcript Voorbeeld - OR Spring

OR Spring
9 april 2013
Workshop
Meer invloed dan de WOR:
medezeggenschapsconvenant
Presentatie:
Leonie Oude Essink,
Advocaat Arbeidsrecht
Inhoud:
Artikel 32 WOR Uitbreiding bevoegdheden OR
• Lid 1: Verdere bevoegdheden o.b.v. CAO/regeling
arbeidsvoorwaarden
• Lid 2: Medezeggenschapsconvenant
• Lid 3: CAO/regeling arbeidsvoorwaarden
“overruled”medezeggenschapsconvenant
• Lid 4: Proceduremogelijkheden
Artikel 32, lid 1:
Lid 1 luidt als volgt:
“Bij collectieve arbeidsovereenkomst of een regeling van
arbeidsvoorwaarden vastgesteld door een publiekrechtelijk orgaan
kunnen aan de Ondernemingsraad of aan de Ondernemingsraden
van de bij die overeenkomst of die regeling betrokken
onderneming of ondernemingen verdere bevoegdheden dan in
deze wet genoemd worden toegekend.”
Voorbeelden:
• Artikel 29 CAO Kabel en Telecom
•
resultaatafhankelijke uitkering
• Artikel 14:1 CAR-UWO
CAO/Regeling arbeidsvoorwaarden
• Check CAO/regeling arbeidsvoorwaarden
• CAO
– van toepassing
– geen nawerking
Artikel 32, lid 2
Lid 2 luidt als volgt:
“Bij schriftelijke overeenkomst tussen de ondernemer en de
Ondernemingsraad kunnen aan de Ondernemingsraad meer
bevoegdheden dan de in deze wet genoemde worden toegekend
en kunnen aanvullende voorschriften over de toepassing van het
bij of krachtens deze wet bepaalde worden gegeven. De
Ondernemer zendt een afschrift van de overeenkomst aan de
bedrijfscommissie.”
Drie aspecten
1. Schriftelijke overeenkomst
2. Afschrift aan bedrijfscommissie
3. Inhoud aanvullende afspraken
Ad 1: Schriftelijke overeenkomst
• Schriftelijke overeenkomst
• Vastlegging in door alle betrokkenen goedgekeurde notulen
• Mondelinge afspraak?
OK 19 januari 2005
(OR/Werkvoorzieningschap Oost-Twente)
“Daarbij is de OR met zoveel woorden toegezegd dat terzake van
de organisatorische en personele gevolgen nog een
adviesaanvraag zou volgen”
• OK verbindt aan mondelinge afspraak geen conclusies
• In casu erkenden OR en ondernemer afspraak
• NB: bewijsprobleem rust meestal op OR
Ad 2: Afschrift bedrijfscommissie
• Vormvoorschrift, geen bestaansvoorwaarde
Ad 3: Inhoud aanvullende afspraken
A) Toekennen meer bevoegdheden
B) Geven aanvullende voorschriften
C) Overig?
Ad A: toekennen meer bevoegdheden
Toekennen meer bevoegdheden:
• op vrijwillige basis
• uitbreiding advies-/instemmingsrecht (art. 25/27 WOR)
• uitbreiding recht op informatie (art. 31-31c WOR)
Voorbeelden
• Instemmingsrecht t.a.v. autoleasebeleid
• Instemmingsrecht i.p.v. adviesrecht
• verzwaard adviesrecht
– besluit toetsen aan art. 27 lid 4 WOR (besluit gevergd door zwaarwegende
bedrijfsorganisatorische, bedrijfseconomische of bedrijfssociale reden) i.p.v. art.
26 lid 4 WOR (afweging betrokken belangen in redelijkheid tot besluit had
kunnen komen)
Vervolg toekennen meer bevoegdheden
• Nader bepalen bevoegdheden d.m.v. interpretatie-afspraken
Voorbeeld:
• Wanneer sprake is van een belangrijk adviesplichtig besluit bij
belangrijke investering (art. 25 WOR)
– NB: WOR minimumregels
Ad B: Geven aanvullende voorschriften
• Praktische invulling van het Medezeggenschapsrecht binnen de
eigen onderneming
• Enkele onderwerpen verplicht
• Op vrijwillige basis
Voorbeelden
a.
b.
c.
d.
e.
afspraken over de gang van zaken bij en rond de overlegvergadering;
afspraken over onderling beraad en over scholing en vorming;
afspraken over een jaarbudget van de OR en zijn commissies;
afspraken over de wijze van toepassing van de WOR;
contacten OR-bestuur en Raad van Commissarissen.
Ad a: Overlegvergadering
• Verplicht (art. 23a lid 5 WOR):
– gang van zaken
– wijze en tijdstip bekendmaken agenda
– wijze en tijdstip bekendmaken verslag
Ad a: Overlegvergadering
• Verplicht (art. 24 lid 1 WOR):
– wijze en tijdstip betrokken OR bij besluitvorming
advies-/instemmingsrecht
Ad a: Overlegvergadering
• Vrijwillig
–
–
–
–
Aantal overlegvergaderingen per jaar
Opstellen en termijn agenda
Voorzitterschap
Secretaris
Ad b:
Onderling beraad en scholing en vorming
• Verplicht (art. 18 lid 1 WOR)
– aantal uren t.b.v. onderling beraad en overleg
• Verplicht (art. 18 lid 2 WOR)
– aantal dagen scholing en vorming
Ad c: Jaarbudget
• Vrijwillig (artikel 22 lid 3 WOR)
– “kunnen”
– inclusief of exclusief kosten raadplegen deskundigen/voeren procedures
– altijd exclusief kosten verplichtingen t.b.v. uitvoering taak (artikel 17
WOR) en recht op onderbreking arbeid en scholing (artikel 18 WOR)
Ad d: Wijze toepassing WOR
• Vrijwillig (artikel 17, lid 1 WOR)
– gebruik voorzieningen waarover ondernemer beschikt, voor zover
redelijkerwijs nodig
• vergaderruimte, notuleren, kopieerapparaat, telefoon, fax, internet, intranet, e-mail,
etc.
Ad d: Wijze toepassing WOR
• Vrijwillig (artikel 17 WOR)
– achterbanberaad
• Vrijwillig
– Wijze van informatievoorziening (art. 31-31c WOR)
Ad e: Contacten OR-bestuurder en RvC
• Vrijwillig (art. 24 lid 2 WOR)
– aanwezigheid bestuursleden en commissarissen tijdens
overlegvergadering over algemene gang van zaken
• Vrijwillig
– Praktische invulling over medezeggenschapsrecht binnen onderneming
Ad e: Contacten OR-bestuurder en RvC:
• Vrijwillig:
– informeel vooroverleg met ondernemer
– evaluatie samenwerking
• communicatie
• aanvragen
Ad C: Overige?
• Artikel 32 WOR: meer bevoegdheden en aanvullende
voorschriften
• Andere mogelijkheden?
Andere mogelijkheden:
• Vrijstelling OR-leden normale werkzaamheden
• Fusie: medezeggenschapsverhoudingen gedurende en na de
fusie
• COR/BOR
Primaire arbeidsvoorwaarden?
• Ja, dat kan
• Van belang voor:
– geen CAO
– CAO behoeft aanvulling
• Voordelen ondernemer:
– werknemer aanvaarden eerder arb.vw.-regeling
– arb.vw.-regeling evenwichtiger van inhoud
– arb.vw.-regeling eerder redelijk in procedure
• OR kan instemming afhankelijk maken van uitkomst raadpleging
achterban
Voorbeelden:
Voorbeelden:
(On)bepaalde tijd
• Bepaalde of onbepaalde tijd
• bij niets bepaald  onbepaalde tijd
Bepaalde tijd
• Voorbeelden:
– arbeidsvoorwaarden
– bevoegdheden OR i.v.m. fusie
– procedurele afspraken m.b.t. reorganisatie
• Einde van rechtswege na ommekomst termijn
• Opzeggen en gevolgen niet tijdige opzegging of stilzwijgende
verlenging
Bepaalde tijd
• Tussentijdse opzegging:
– alleen als overeengekomen
– onvoorziene omstandigheden
• niet voor rekening opzeggende partij
• zo ernstig van aard
• maatstaven van R+B instandhouding niet mag worden verwacht
Onbepaalde tijd
• Opzegtermijn
• Geen opzegtermijn
– redelijke termijn
Jurisprudentie
Gerechtshof Den Haag 3 november 2006 OR/Gemeente Leiden
• Rechtsvraag: opzegging convenant door gemeente Leiden
rechtsgeldig?
• Inhoud convenant:
– Extra advies bevoegdheden
– verlenen faciliteiten
– nader regelen overleg
• Deze inhoud brengt mee:
– informeren, consulteren, overleggen
• I.s.m. aard convenant opzeggen zonder voorafgaand overleg
Jurisprudentie
Gerechtshof Den Haag 3 november 2006 OR/Gemeente Leiden
“Bij zwaarwichtige redenen die nopen tot aanpassing, moet overleg
plaatsvinden. In dat overleg zullen partijen zich redelijk jegens elkaar moeten
opstellen. Alleen indien de OR zich terzake van redelijke voorstellen tot
aanpassing van het convenant onredelijk opstelt, zal de gemeente het
convenant met inachtneming van een redelijke opzegtermijn geheel of
gedeeltelijk kunnen opzeggen.”
Conclusie:
• Eerst overleg
• Alleen opzeggen bij onredelijke opstelling
• t.a.v. redelijke voorstellen
Onbepaalde tijd
• ongeacht leden OR
• ongeacht ondernemer
Voorbeeld
• Convenant arbeidstijdenbeleid
Lid 3
Lid 3 luidt als volgt:
“Indien aan de Ondernemingsraad op grond van dit artikel een
adviesrecht of instemmingsrecht is toegekend, is het advies of de
instemming van de Ondernemingsraad niet vereist, voor zover de
aangelegenheid voor de onderneming reeds inhoudelijk is
geregeld in een collectieve arbeidsovereenkomst of in een
regeling, vastgesteld door een publiekrechtelijk orgaan.”
Uitleg lid 3:
Verval instemmingsrecht of adviesrecht, indien:
– geregeld in CAO/regeling van arbeidsvoorwaarden
– inhoudelijk
• uitputtend / zonder vrije zelfstandige beslissingsruimte ondernemer
Voorbeeld
Bedrijf X werkzaam in kabel- en telecombranche
Convenant: OR instemmingsrecht t.a.v. sociaal plan
Bedrijf X gaat reorganiseren + afspraken maken over sociaal plan
N.B.: artikel 38 CAO Kabel en Telecom
Lid 4
Lid 4 luidt als volgt:
“Indien in de overeenkomst aan de Ondernemingsraad een recht
op advies of instemming wordt gegeven over andere
voorgenomen besluit dan genoemd in de artikelen 25
onderscheidenlijk 27, zijn de artikelen 26 onderscheidenlijk 27, 4e
tot en met 6e lid van overeenkomstige toepassing.”
Procedurele mogelijkheden:
adviesrecht
• Besluit overeenkomstig advies  uitvoering
• besluit afwijkend advies:
– 1 maand opschorting
– beroep bij OK
• besluit niet in overeenstemming advies
• nadien feiten en omstandigheden bekend
Gronden
• Ondernemer bij afweging betrokken belangen niet in
redelijkheid tot zijn besluit kunnen komen
– geen / te laat advies
– geen beweegreden / geen gevolgen
– afwijking advies onvoldoende gemotiveerd
Procedurele mogelijkheden:
instemmingsrecht
• Geen instemming OR
• Vervangende goedkeuring kantonrechter
– geen instemming onredelijk
– voorgenomen besluit gevergd door zwaarwegende bedrijfsorganisatorische,
bedrijfseconomische of bedrijfssociale redenen
• Zo nee: nietigheid besluit inroepen binnen één maand
Procedurele mogelijkheden:
Mogelijkheden alleen bij advies- of instemmingsrecht o.b.v.
medezeggenschapsconvenant, niet i.g.v. vrijwillig verzoek
Procedurele mogelijkheden:
Wat nu als ondernemer verplichtingen voortvloeiend uit
convenant niet nakomt?
Algemene geschillenregeling
(artikel 36 WOR)
Artikel 36, lid 2 WOR luidt als volgt:
“De Ondernemingsraad en de ondernemer kunnen de
kantonrechter verzoeken te bepalen dat de ondernemer
onderscheidenlijk de Ondernemingsraad gevolg dient te geven aan
hetgeen overigens bij of krachtens deze wet is bepaald, een en
ander voor zover dit van de ondernemer onderscheidenlijk de
Ondernemingsraad afhangt.”
Algemene geschillenregeling
(artikel 36 WOR)
• Eerste schriftelijke bemiddeling en advies Bedrijfscommissie
• Daarna binnen 30 dagen naar Kantonrechter
Rechtspraak over nakoming beleidsmatige
toezeggingen of afspraken
Meeste uitspraken OK i.h.k.v. art. 26 WOR-procedure
1. Wat is de inhoud van de afspraken?
•
•
meest aannemelijke uitleg
niet om letterlijke bewoordingen, maar bedoeling van partijen
Voorbeeld Avebe /OR (2005)
Afspraak:
“Gedurende de uitvoering van een lopend reorganisatieplan
worden geen nieuwe voorgenomen besluiten in behandeling
genomen, dan nadat daarover met de OR consensus is bereikt.”
Voorbeeld Avebe /OR (2005)
• Avebe:
Gaat om nieuwe
reorganisatieplan
voorgenomen
besluiten
• OR:
Nee, gaat om alle nieuwe voorgenomen besluiten
i.h.k.v.
dat
Voorbeeld Avebe /OR (2005)
• OK:
Beperking als Avebe stelt, is niet terug te vinden in afspraak,
ruimere uitleg OR is dan ook aannemelijk
2. Is sprake van een afspraak waarmee partijen zich inderdaad
hebben willen binden?
“Harde” afspraak <--> gezamenlijk uitgangspunt/veronderstelling
Voorbeeld 1
OK 16 juli 1998 OR/ZWN Openbaar Vervoer
• Kerstconvenant i.h.k.v. fusie m.b.t. ”voorzieningenniveau”
• ZWN: o.b.v. gewijzigde marktomstandigheden gehouden
afspraken te wijzigen
• OK:
– afspraken komt rechtens betekenis toe
– belangenafweging  praten over aanpassing niet kennelijk onredelijk
Voorbeeld 2
OK 16 juni 1994 OR/DeltaLloyd
• DeltaLloyd sluit i.s.m. afspraken vestiging Maastricht nu
afspraken onverenigbaar zijn geworden met bedrijfsbelang
• OK:
– Niet gebleken van een zodanig zwaarwegende wijziging van
omstandigheden dat de ondernemer niet aan zijn toezegging verbonden
is.
Twee lijnen:
1. Algehele belangenafweging (ZWN Openbaar Vervoer)
2. Uitgangspunt: toezegging (DeltaLloyd)
Afwijking mogelijk bij zwaarwegende wijzigingen in
omstandigheden die afwijking rechtvaardigen.
Arbeidsvoorwaardenreglement en doorwerking
in individuele arbeidsovereenkomst
• Geen rechtstreekse doorwerking in individuele
arbeidsovereenkomst
– Individueel afspraken vastleggen
• niet praktisch
• waarde convenant neemt af
Arbeidsvoorwaardenreglement en doorwerking
in individuele arbeidsovereenkomst
Oplossing ?
Bepaling in individuele arbeidsovereenkomst:
• Incorporatiebeding
– ook ten aanzien van (toekomstige) wijzigingen
• Eenzijdig wijzigingsbeding
– zwaarwichtig belang
– vermoeden a.g.v. instemming OR
Voorbeeld
• Loonbetaling bij ziekte
• Jaar 1
• Jaar 2
100%
80%
• Wijzigt
• 6 maanden
• 6-12 maanden
• jaar 2
100%
90%
75%
• Incorporatiebeding
• Eenzijdig wijzigingsbeding
• Ingrijpend:
• raadpleeg achterban
• leg het goed uit
Tips:
•
•
•
•
•
•
•
•
Check bepalingen CAO/reglement arbeidsvoorwaarden
Maak afspraken omtrent verplichte zaken (WOR)
Maak afspraken over andere relevante zaken
Als sprake is van afspraak, benoem dat ook zo
Zorg voor eenduidige formulering
Uitgebreide considerans in overeenkomst
Denk na over duur afspraken (bepaalde/onbepaalde tijd)
Houd contact met achterban en raadpleeg deze waar nodig
QUIZ
VRAGEN ?