Transcript Klik om een titel in te voeren - Onderwijs en Vorming

Directiedag CLB
23 mei 2014
Agenda
• 9.00-9.30: onthaal (lokaal 0.04)
• 9.30-12.45 (lokaal 0.06):
• welkom + agenda
• Kwaliteitstoezicht M-decreet
• Stopzetten gemachtigde instanties
• Mijn onderwijs
• Standaard gehoor – praktijktoets
SPIN-test
• Toelatingsvoorwaarden lager
onderwijs
• Decreet rechtspositie/participatie
• 12.45-13.30: lunch (lokaal 0.04)
• 13.30-14.15: mededelingen overheid:
- CLB en inschrijvingsrecht
- Audit CLB
- Noodplanning artsentekort
• 14.15-14.30: IJH - Specifieke actie
• 14.30-15.15: instrument OLB
Kwaliteitstoezicht in het kader
van het M-decreet
Veerle Inghelbrecht
[email protected]
De opdracht in het M-decreet
• Art 43 §1: de onderwijsinspectie is belast met het
kwaliteitstoezicht op de diagnostische praktijk van de
centra voor leerlingenbegeleiding in functie van de
opmaak van de verslagen buitengewoon onderwijs. ‘…’
kan afzonderlijk van de doorlichting uitgevoerd
worden. Als beide doorlichtingen tijdens hetzelfde
schooljaar zijn ingepland, gebeuren ze geïntegreerd.
• Art. 43 §2: de onderwijsinspectie is tevens belast met
de toekenning van vrijstelling van leerplicht en het
adviseren over aanvragen voor permanent onderwijs
aan huis.
Hoe wil de inspectie die opdracht
vormgeven?
• Het M-decreet is een decreet met een impact
op het hele leerplichtonderwijs naast het in
kaart brengen van de diagnostische praktijk
van de CLB
• Daarom wordt het M-toezicht vorm gegeven
in een ruimer kader dan enkel vanuit CLB,
wordt een klankbordgroep ‘Leerzorg’
opgericht en wordt er een M-team aangeduid
dat het toezicht zal uitvoeren.
Tijdspad
Voor het werkveld
• 1/01/15: start M-decreet voor CLB
(inschrijvingsverslagen 2015-2016)
• 1/09/15: start type 9 en basisaanbod
Voor de inspectie
• 1/5/2014: organisatorische opstart en
voorbereiding
• 1/01/2015: conceptuele uitwerking, try-out en
communicatie met het werkveld
Randvoorwaarden
• De monitoring en het conceptueel werk starten
met een nulmeting. Het uitgangspunt daarbij
vormt de attesteringsregistratie in LARS van 20122013 en 2013-2014.
• Vanaf 1 januari 2015 zal een nieuwe nomfiche
attestering buitengewoon onderwijs worden
ingevoerd aangepast aan het M-decreet
• Voor het raadplegen van de dossiers blijven de
zorgvuldigheidscriteria uitgewerkt in
samenspraak met de zorginspectie van kracht:
anoniem gemaakte dossiers random te
consulteren door de inspecteurs.
Stopzetten gemachtigde
instanties (GI)
Luc Van Beeumen
[email protected]
GI rechtsgrond
Art. 15. huidig decreet/ Art 294, §2 huidige Codex
§ 1. … voor de toelating van een leerling in het
buitengewoon onderwijs een inschrijvingsverslag
vereist ,,,.
§ 2. De regering bepaalt door welke instantie(s) het
inschrijvingsverslag wordt opgemaakt …...
“Art. 15/ Art 294, §2 M-decreet
§1. ,,,voor de toelating van een leerling tot het
buitengewoon onderwijs, met uitzondering voor de
toelating tot type 5, een verslag van een CLB vereist,
….
GI in(uit)werkingtreding
Betrokken artikelen M-decreet:
• In werking 01 januari 2015
• Voor inschrijvingen 2015/2016
Maar:
• Gemachtigde instanties stoppen toch op 31
augustus 2014
GI in(uit)werkingtreding
Op basis van huidig artikel
• § 2. De regering bepaalt door welke
instantie(s) het inschrijvingsverslag wordt
opgemaakt
• Huidige machtiging is voor schooljaar 14/15
(einde 31 augustus 2014)
• Regering bepaalt geen GI meer
(EX) GI toekomstige ROL
De EX-GI hebben (naast ook nog anderen) nog
een rol te spelen bij de diagnosestelling
Mijn onderwijs
[email protected]
[email protected]
Standaard Gehoor
Vlaamse Wetenschappelijke Vereniging
voor Jeugdgezondheidszorg
[email protected]
Doelstellingen en aanpak
Tijdige detectie van neurosensorieel gehoorverlies
→ audiometrie bij 1e kleuters met welomschreven risico
→ audiometrie bij alle leerlingen van het 1e leerjaar
(screening)
→ audiometrie bij leerlingen aangemeld voor een zorg over
ontwikkeling
Tijdige detectie van lawaaischade
→ een spraak-in-ruis-test* bij leerlingen van het 5e lj en 3e
secundair (vervangt de actuele audiometrie)
* SPIN
Toekomstplannen implementatie
Volle implementatie vanaf schooljaar 2015-16
Praktijktoets van de SPIN te starten september 2014
→ coördinatie door de VWVJ
→ samenwerking met Experimentele ORL (KU Leuven)
prof. Jan Wouters
→ doel:
(1) evaluatie van de praktische aspecten
(2) nauwkeurig instellen van het verwijscriterium:
De SPIN-test is erg gevoelig om gehoorverlies op te sporen…
zelfs gevoeliger dan een klassieke audiometrie.
CLB wenst geen gehoorverliezen op te sporen die niet door de NKO-arts
met een klassieke audiometrie kan worden bevestigd.
Deelname aan praktijktoets SPIN
… is vrijwillig
Aanmelden
→ zo dadelijk, hier aan de uitgang
→ via mail: [email protected]
→ in antwoord op VWVJ-nieuwsbericht (weldra in je mailbox)
→ ten laatste 15/6
Deelname aan praktijktoets SPIN
In geval van deelname …
→ graag 5e lj en 3e sec pas plannen vanaf 1 oktober 2014
→ materiaal wordt ter beschikking gesteld – geen extra kost!
→ info en toelichting voor testinstallatie, afname en
registratie: SPIN-dag voor verpleegkundigen op 15/09 in
Consciencegebouw
Vereisten?
→ beschikken over draadloos internet (online testafname)
→ onderzoekslokaal cfr. Audiometrie
→ werk maken van nazorg: feedback van de NKO-arts na
verwijzing is cruciaal
Deelname aan praktijktoets SPIN
Registratie
→ online testafname = automatisch online registratie (nog
niet in LARS)
→ pooling van gecodeerde data op Exp.ORL
→ CLB beschikt over de sleutel/onderzoekers niet
→ na FB van NKO-arts wordt gecodeerde audiometrie naar
Exp.ORL doorgestuurd
Streefdoel aantal leerlingen:
→ om 100 afwijkende SPIN te hebben, moeten ±2000
leerlingen worden onderzocht (5% verwijzing)
Wat nog in 2014-15?
Voorbereiding volle implementatie standaard
→ draaiboeken ter beschikking stellen aan CLB
→ materialen verspreiden om kennis en vaardigheden te
verwerven
→ helpdesk VWVJ
→ samenwerking met WG-LARS om registratiemodule te
ontwikkelen
Toelatingsvoorwaarden
lager onderwijs
Veronique Adriaens
[email protected]
Toelatingsvoorwaarden
gewoon lager onderwijs
• Afschaffing taalproef
• Zesjarigen:
- 220 halve dagen KO = recht op instap
- anders: toelating klassenraad lager
• Vijfjarigen:
- steeds toelating klassenraad lager
- na advies van het CLB
- beslissingsrecht ouders verdwijnt
DECREET RECHTSPOSITIE
LEERLINGEN EN PARTICIPATIE OP
SCHOOL
(4 april 2014)
OVERZICHT
• Situering decreet
• Bepalingen secundair onderwijs






schoolreglement
leerlingengegevens
leerlingenevaluatie
leefregels
beroepsmogelijkheden
moederschapsverlof
• Bepalingen basisonderwijs
 overeenkomsten met secundair onderwijs
 specifieke bepalingen basisonderwijs: leerlingenevaluatie
SITUERING (1)
• 1989-1990: °eenheidsstructuur: introductie rechtsbeschermende
maatregelen (schoolreglement, beroepsmogelijkheid voor ouders,
…)
• Sinds 1990: geen decretale wijzigingen, ondanks:
 bepaalde nieuwe ontwikkelingen in onderwijs: stages,
werkplekleren, flexibele leertrajecten, financiële
bijdrageregeling, tijdelijk onderwijs aan huis, …
 vraag van Vlaamse Scholierenkoepel (VSK) en
Kinderrechtencommissariaat (KRC) naar transparantie over
rechtspositie leerlingen
SITUERING (2)
 lacunes en tegenstrijdigheden in regelgeving: duur tijdelijke
uitsluiting? afbakening tussen orde en tucht?
• 2013-2014: pragmatisch initiatief (≠ ‘leerlingenstatuut’) met
voldoende draagvlak
SITUERING (3)
• Inhoud: luik rechtspositie + luik participatie: geen inhoudelijke link,
louter technische samenvoeging
• Toepassingsgebied:
 BaO + SO (gewoon en buitengewoon + voltijds en deeltijds)
 leertijd (Syntra)
• Inwerkingtreding maatregelen rechtspositie:
 01.09.’14 (schoolreglementen: opnieuw ter ondertekening via addendum)
 nuance: tuchtmaatregelen (in de loop van 2014-2015)
 nuance: beroepsprocedure B- of C-attest (juni 2015)
SITUERING (4)
• Communicatie:
 Edulex: na publicatie in Belgisch Staatsblad
 omzendbrieven (16 mei 2014)
 Ronde van Vlaanderen (juni 2014)
LUIK RECHTSPOSITIE SO:
SCHOOLREGLEMENT
• Opdeling in studie-, orde- en tuchtreglement: afgeschaft
• Overheid legt geen model op, wel uitbreiding minimale inhoud:
 zie nieuwe onderwijssituaties: flexibilisering leertrajecten,
werkplekleren, samenwerking tussen scholen, …
 zie knelpunten en hiaten in huidige regelgeving: uniek loket per
school voor financiële kwesties, gegevensoverdracht bij
schoolverandering, transparantie over leerlingenevaluatie, …
→ nadruk op regelmatig en tijdig informeren en communiceren ≠
alles in detail opnemen in schoolreglement
LUIK RECHTSPOSITIE SO:
LEERLINGENGEGEVENS (1)
Ouders én leerlingen hebben recht op:
• Inzage in, toelichting bij en een kopie van leerlingengegevens
(chronologie)
• Leerlingengegevens?
 individueel: NIET van andere leerlingen, NIET van derden
 breed te interpreteren → aandacht van scholen voor opname
van ‘gevoelige informatie’
LUIK RECHTSPOSITIE SO:
LEERLINGENGEGEVENS (2)
Overdracht leerlingengegevens bij schoolverandering:
Bijvoorbeeld:
 beslissingen en adviezen klassenraad
 informatie uit MDO en cel leerlingenbegeleiding
 bijzondere remediërende, differentiërende, compenserende of
dispenserende maatregelen + resultaat
 GON-integratieplan
 handelingsplanning
 BASO-fiche
…
LUIK RECHTSPOSITIE SO:
LEERLINGENGEGEVENS (3)
• Overdracht steeds i.f.v. optimalisering onderwijsloopbaan
leerling
• Automatisme (niet telkens toestemming vragen aan ouders)
• Verzet mogelijk door ouders, voogd, meerderjarige leerling:
 op de hoogte van procedure via schoolreglement
 uitzondering 1: tuchtmaatregelen en tuchtdossier NOOIT
overdraagbaar
 uitzondering 2: B-codes en attestering VERPLICHT overdraagbaar
(geen verzet mogelijk)
LUIK RECHTSPOSITIE SO:
LEERLINGENEVALUATIE (1)
• Evaluatie:
 autonomie schoolbesturen gevrijwaard
 bestaande uitzonderingen behouden: GIP, modaliteiten uitstel
eindbeslissingen, externe certificering van bepaalde opleidingen,
contingent maximum aantal evaluatiedagen
• Mededeling evaluatiebeslissing: tijdstip + manier waarop:
 autonomie schoolbestuur
 NIEUW: communicatie via schoolreglement i.f.v. transparantie
LUIK RECHTSPOSITIE SO:
LEERLINGENEVALUATIE (2)
• Geen inhouding studiebekrachtiging omwille van openstaande
schoolfacturen: decretale verankering
• Beroep tegen B- of C-attest:
 door ouders, voogd of meerderjarige leerling
 schriftelijke motivering door klassenraad blijft verplicht
 NIEUW: mogelijkheid tot overleg met directeur of gemandateerde
(= ‘bemiddelingsfase’)
 NIEUW: pas na overleg mogelijkheid tot beroep
LUIK RECHTSPOSITIE SO:
LEEFREGELS (1)
• Welke?
 materiële leefregels (bv. kledij)
 immateriële leefregels (bv. taalgebruik)
• Doel?
 goede werking en ordentelijk verloop onderwijsgebeuren veilig
stellen
 fysieke en psychische integriteit en veiligheid van personeel en
leerlingen veilig stellen
LUIK RECHTSPOSITIE SO:
LEEFREGELS (2)
• Regelschending ZONDER ‘gevaarsituatie’ → GEEN tuchtmaatregelen
(bv. verbod tot deelname aan facultatieve schoolreis, verwijdering
van maximum 1 lesdag uit de lessen)
• Regelschending MET ‘gevaarsituatie’ → 2 mogelijke
tuchtmaatregelen (uitzonderlijk karakter)
 tijdelijke uitsluiting
 definitieve uitsluiting
→ schoolbestuur, school of directie maakt inschatting van de situatie
LUIK RECHTSPOSITIE SO:
LEEFREGELS (3)
• Tijdelijke uitsluiting:
 NIEUW = termijn: minimum 1 lesdag en maximum 15
opeenvolgende lesdagen
 nieuwe tijdelijke uitsluiting pas na een nieuw feit
• Definitieve uitsluiting:
 voorafgaand advies klassenraad → NIEUW: verplichte
uitbreiding klassenraad met personeelslid CLB met
adviesbevoegdheid
LUIK RECHTSPOSITIE SO:
LEEFREGELS (4)
• Definitieve uitsluiting: uitschrijven?
 meerderjarige leerlingen → NIEUW: na 10 lesdagen (i.p.v. 30)
 NIEUW: manifeste tegenwerking ouders, voogd, meerderjarige leerling
bij zoektocht nieuwe school
• Preventieve schorsing = voorafgaande bewarende maatregel i.f.v.
eventuele tijdelijke of definitieve uitsluiting
 NIEUW: termijn: maximum 10 opeenvolgende lesdagen +
mogelijkheid tot onmiddellijke inwerkingtreding
 mogelijkheid tot 1x herhalen mits motivering (bv. als tuchtonderzoek
nog niet is afgerond)
LUIK RECHTSPOSITIE SO:
LEEFREGELS (5)
• Preventief schorsen en uitsluiten:
 uitsluitend door directeur of zijn afgevaardigde
 betrokken personen schriftelijk op de hoogte
 opvang leerling door school, tenzij school kan motiveren waarom dit
niet haalbaar is
 begeleidingstaak CLB t.a.v. leerling: remediëring, ondersteuning,
sensibilisering
 definitieve uitsluiting tijdens schooljaar: school + CLB: leerling
actief bijstaan in zoektocht naar nieuwe school → maximaal
rekening houden met 3 criteria: ‘afstand’, ‘onderwijsnet’, ‘opleiding’
LUIK RECHTSPOSITIE SO:
BEROEP (1)
• Waartegen?
 VERPLICHT: definitieve uitsluiting + B- of C-attest
 school heeft mogelijkheid om beroepsmogelijkheid uit te breiden
(communicatie via schoolreglement)
• Hoe?
 NIEUW: via schoolinterne beroepscommissie
 volheid van bevoegdheid → beroep is onontvankelijk,
bevestiging oorspronkelijke beslissing, andere beslissing
LUIK RECHTSPOSITIE SO:
BEROEP (2)
Samenstelling schoolinterne beroepscommissie:
 schoolbestuur stelt beroepscommissie in en stelt ze samen
 samenstelling kan per dossier verschillen
 interne + externe leden, met pariteit van stemmen
 voorzitter = extern lid
 beroep tegen definitieve uitsluiting: directie of zijn afgevaardigde
die beslissing heeft genomen: geen lid
 beroep tegen B- of C-attest: voorzitter klassenraad verplicht
intern lid
LUIK RECHTSPOSITIE SO:
BEROEP (3)
• Beroep tegen definitieve uitsluiting:
 beroepsprocedure vastgelegd in schoolreglement
• Beroep tegen B- of C-attest:
 beroepsprocedure vastgelegd in schoolreglement
 uitsluitend na overleg met directeur of zijn afgevaardigde
 einddatum beroepsprocedure: uiterlijk 15 september van het
daaropvolgende schooljaar
• Na uitputting schoolintern beroep: mogelijkheid tot beroep bij hoger
rechtscollege
LUIK RECHTSPOSITIE SO:
MOEDERSCHAPSVERLOF
• Recht (≠ plicht) voor tienermoeders
• Maximum 1 week vóór bevallingsdatum + maximum 9
weken na bevalling
• Gekoppeld aan recht op tijdelijk onderwijs aan huis
LUIK RECHTSPOSITIE BAO:
PARALLELLEN MET SO
• Regelgeving m.b.t. leerlingengegevens
(inzagerecht / doorgeven bij schoolverandering)
• Beroep(scommissie) bij niet krijgen getuigschrift
basisonderwijs en definitieve uitsluiting
• Introductie preventieve schorsing (5 + 5)
• Directeur beslist over preventieve schorsing en
uitsluiten (voorheen in BAO: schoolbestuur)
LUIK RECHTSPOSITIE BAO:
EVALUATIE
• Zittenblijven: beslissing van de school, mits
schriftelijke motivering, toelichting aan de ouders
• Aandachtspunten voor het volgend schooljaar
• Beslissing wordt genomen na overleg met het CLB
• Niet krijgen getuigschrift basisonderwijs:
motivatie + aandachtspunten verdere
schoolloopbaan
CONTACT
Departement Onderwijs en Vorming
Afdeling Secundair Onderwijs en Leerlingenbegeleiding
Chris DOCKX ([email protected] 02 553 96 01)
Kaat CLINCKSPOOR ([email protected] 02 553 96 20)
Afdeling Basisonderwijs en Deeltijds Kunstonderwijs
Veronique ADRIAENS ([email protected] 02 553 92 32)
Inschrijvingsrecht & CLB’s
Directiedag CLB
Ellipsgebouw Brussel
23 mei 2014
Inschrijvingsrecht
 Recht op inschrijving in school v/ keuze
(toelatingsvoorwaarden, pp en sr)
 Chronologisch inschrijven
 Afwijking: voorrangsgroepen
(brussen, KvP, Ned. (BHG), campus (SO), (n)ind)
 Dubbele contingentering
 Weigeringsgronden
 Aanmelden
Inschrijvingsrecht
Dubbele contingentering
 Twee contingenten voor gelijktijdige inschrijving
van (n)indic
 Contingenten gericht op evenredige verdeling
indic-lln overheen de scholen
 Verplicht LOP/ aanmelden
Inschrijvingsrecht
Weigeren
Toelatingsvoorwaarden, alterneren, capaciteit , definitieve uitsluitingen,
draagkracht BuO
 Ouders of belanghebbenden niet akkoord
• Bemiddelingshulp LOP
• Provinciale bemiddeling
• Klacht CLR
Inschrijvingsrecht & ODXXIV
 Evaluatierapport één jaar implementatie
 Knelpunten
ODXXIV – aanpassingen korte termijn
 Vereenvoudiging
 Draagvlak
 Haalbaarheid
Inschrijvingsrecht & ODXXIV
 Gegarandeerde schoolloopbaan bij
herstructureringen / fusies
 Horizontale campus
 Voorrang Nederlandstaligen Brussel
Inschrijvingsrecht
& ODXXIV
 Dubbele contingentering enkel voor
instroomjaren
 Definitie IND en niet – IND lln
Inschrijvingsrecht
& ODXXIV
 Capaciteit Anderstalige Nieuwkomers BaO
 Volzetverklaring SO
 Vrije plaatsen
 Respecteren chronologie nt gerealiseerde
inschrijvingen jongste geboortejaar
Inschrijvingsrecht
& ODXXIV
Aanmelden:
 Inschrijven tijdens aanmeldingen volgend
schooljaar
 Ordenen ongunstig geordende leerlingen
 Mandatering schoolbestuur/LOP
 Beëindigen inschrijving
 Dossier CLR
Inschrijvingsrecht
& CLB’s
Niet-inschrijving: informatie & bemiddelingshulp
CLB?
 Afspraken maken (praktijkervaring/ervaring met scholen)
 Afspraken naleven (signaalfunctie)
 Individuele ouders/lln begeleiden
• Toeleiding naar scholen (schoolbezoek!)
• Bemiddelen via bemiddelingscel LOP
• Klachtenprocedure CLR
Inschrijvingsrecht
& CLB’s
Niet-inschrijving: klachtenprocedure CLR

Wie?
•

Ouders/lln & andere belanghebbenden
CLB ?
•
•
Ouders ondersteunen bij indienen klacht
CLB kan klacht indienen (niet tg school maar NGI)
Audit CLB
Noodplanning artsentekort
IJH – Specifieke actie
http://www.picov.be/
DIAGNOSTISCHE INSTRUMENTEN
de
voor keuzebegeleiding 2 SO
Vlaamse werkgroep OLB
• Veerle Briers, KU Leuven
• Bart Soenens, UGent
Vlaamse werkgroep OLB
• Start maart 2012
onderzoekers
KUL
Ugent
VCLB
Oostkust
CLB
3 netten
CLB
GO!
PCLB
VCLB
CLBovsg
VCLB
W -VL
HS Bac
Toeg Psy
VIVES
Thomas
MORE
VUB
Howest
• Doelstelling:
1. (terug) investeren in verantwoorde diagnostiek OLB
2. vanuit een lang termijnperspectief
3. via uniek samenwerkingsverband: win-win-win
Vlaamse werkgroep OLB
KUL
Karine Verschueren
Veerle Briers
Ugent
VUB
Maarten Vansteenkiste
Peter Theuns
Bart Soenens
Sylvie Van Houtvinck
Mark Schittekatte
(coördinator)
CLB GO!
Lieve Dillen
Stefanie Pieters
VIVES
Evelien Desmet
Tine Zutterman
PCLB en CLB-ovsg
(Julien Luwel)
Thomas MORE
Annemie Bos
VCLB
Bram Deeren
Johan David
Johan Declercq
Ides Depotter (voorzitter)
Howest
Miet Craeynest
Annemie Schepens
Testbatterij 2de SO
• Keuze doelgroep met oog op hervorming SO:
belangrijk keuzemoment 1ste – 2de graad
• Toepassingsgebied: individuele begeleiding CLB
bij moeizaam of vastlopend keuzeproces
• Verwerven van diagnostisch inzicht van waaruit
doelgerichte begeleiding mogelijk is
Testbatterij 2de SO
• Gebaseerd op omvattend theoretisch model
antecedenten
hulpbronnen uitkomsten
persoonlijk
functioneren
kwaliteit van
motivatie
zelfgereguleerd
leren
gezinsfunctioneren
academisch
zelfconcept
negatieve
uitkomsten
schoolklimaat
gedragsmatige en
emotionele
betrokkenheid
studiekeuzeproces
Testbatterij praktisch
• alle onderzoeksinstrumenten zullen vrij
beschikbaar zijn voor de CLB
• handleiding voor de begeleider (Veerle Briers)
– beschrijving onderzoeksinstrumenten
– psychometrische gegevens (o.a. normen)
– begeleidingstools en –tips
• Studiedag VVSP op 19-11-’14 in Howest-Kortrijk
Beschrijving onderzoeksgroep
• 35 scholen
– 24 vrije net
– 11 GO!
• 570 deelnemers
– 254 (45%) jongens, 316 (55%) meisjes
– 507 (89%) uit de A-stroom, 63 (11%) uit de Bstroom
– Gemiddelde leeftijd: 14 jaar
Vragenlijsten: Theoretisch kader
antecedenten
hulpbronnen
uitkomsten
persoonlijk
functioneren
kwaliteit van
motivatie
zelfgereguleerd
leren
gezinsfunctioneren
academisch
zelfconcept
negatieve
uitkomsten
schoolklimaat
gedragsmatige en
emotionele
betrokkenheid
studiekeuzeproces
Zelf-Determinatie Theorie
Prof. Edward Deci
(University of Rochester, NY)
Prof. Richard Ryan
(University of Rochester, NY)
Waarom we doen wat we doen
• Waarom doe je je best op school?
– Omdat ik mezelf moet bewijzen dat ik een slimme
leerling ben
– Omdat ik inzie waarom iets leren nuttig is
– Omdat dit is wat anderen (zoals ouders, vrienden,
en leerkrachten) van mij verwachten
– Omdat ik dit heel erg leuk vind
Waarom we doen wat we doen
Straf,
beloning,
verwachting
Schaamte,
schuld,
zelfwaarde
Verplichting, druk, stress
Persoonlijke
relevantie,
betekenisvol
Plezier
passie,
interesse
Vrijwillig, psychologisch vrij
Gecontroleerde
Motivatie
Autonome
Motivatie
“Moeten” of
“moetivatie”
“Willen” of
“goesting”
Waarom we doen wat we doen
Kwaliteit van motivatie
• Autonome motivatie wijst
op een betere kwaliteit van
motivatie dan
gecontroleerde motivatie
Kwantiteit van motivatie
• Amotivatie wijst op een
gebrekkige hoeveelheid
motivatie, bijvoorbeeld
omdat
– leerlingen het nut van een
leeractiviteit niet inzien
– leerlingen denken dat hun
inspanningen niet zullen
leiden tot een leerdoel = niet
kunnen
Vragenlijsten: Motivatie
• De Zelf Regulatie Vragenlijst – Leren
(Vansteenkiste, Sierens, Soenens, Luyckx, &
Lens, 2009) , een aangepaste versie van de
Academic Self-Regulation Questionnaire (SRQa) ontwikkeld door Ryan and Connell (1989).
Vragenlijsten: Motivatie
Item
Omdat leren leuk is
Omdat ik leren persoonlijk heel
waardevol vind
Omdat ik me schuldig zou voelen
als ik het niet zou doen
Omdat anderen (ouders,
vrienden, leerkrachten) me
hiertoe verplichten
Eerlijk gezegd, weet ik het niet: ik
heb het gevoel dat ik mijn tijd
verdoe op school
Begrip
Intrinsieke motivatie
(plezier, uitdaging)
Identificatie
(persoonlijke relevantie)
Introjectie
(interne druk)
Externe regulatie
(externe druk)
Amotivatie
(niet kunnen)
Autonome
motivatie
(Willen)
Gecontroleerde
motivatie
(Moeten)
Amotivatie
Resultaten
Amotivatie
α = .85
Externe
regulatie
α = .68
Introjectie
α = .71
Gecontroleerde
motivatie
α = .73
Identificatie
α = .79
Intrinsieke
motivatie
α = .86
Autonome
motivatie
α = .88
Resultaten
Amotivatie
-.18**
.10*
Gecontroleerde
motivatie
Oppervlakkig
leren
.24**
-.06
.02
Autonome
motivatie
.32**
Diepgaand leren
Amotivatie
.13**
.30***
Gecontroleerde
motivatie
Testangst
.10*
.40***
.11**
Autonome
motivatie
-.20**
Uitstelgedrag
Resultaten
• Exploratie is een belangrijk element van het
studiekeuzeproces
– Exploratie in de breedte
• “Hoe vaak heb je dit schooljaar nagedacht over wat je
graag en minder graag doet?’
– Exploratie in de diepte
• “Hoe vaak heb je dit schooljaar nagedacht over je
studie-aanpak?”
Amotivatie
-.04
.10*
Gecontroleerde
motivatie
Exploratie van
studiekeuze in
de breedte
.16**
.01
.05
Autonome
motivatie
.17**
Exploratie van
studiekeuze in
de diepte
Resultaten
10%
21%
29%
24%
16%
Resultaten
Resultaten
Doelstelling 1
• Identificeren van motivationele sterktes en
zwaktes van leerlingen
– Normen opstellen
– Individuele leerlingen vergelijken met normen
– Motivationeel profiel per leerling
Doelstelling 1
• Identificeren van motivationele sterktes en
zwaktes
• Kan belangrijk zijn voor het versterken van
kwaliteit van motivatie
– Enthousiasme, leergierigheid, en verwondering
aanmoedigen
– Relevantie van leren en studeren bespreken
– Druk wegnemen
– Ultiem: heroriëntatie
Follow-up onderzoek
• Paasvakantie – begin juni 2014
• Verkorte versie van onderzoek
– Belangrijkste concepten uit model
– Uitkomst: studieresultaten, tevredenheid keuze
• Zelfde scholen opnieuw gecontacteerd
Probleem: leerlingen die van school veranderd
zijn
Follow-up onderzoek
Zelfconcept
Motivatie
Betrokkenheid
Schoolse
aanpassing,
tevredenheid
studiekeuze in
transitie 2e
graad
Doelstelling 2
• Peilen naar de achtergrond en mogelijke
oorzaken van motivationele problemen
• Kan helpen om een interventie beter af te
stemmen op de achtergrond en noden van de
leerling
– Bijvoorbeeld: een perfectionistische leerling
vereist een andere aanpak dan een leerling die
louter van buitenaf (bijvoorbeeld door ouders)
onder druk gezet wordt
Doelstelling 2
Omgeving
(ouders,
leerkrachten,
…)
Persoonlijke
kenmerken
Kwaliteit en
kwantiteit
van
motivatie
Doelstelling 2
• Zelfkritisch (neurotisch) perfectionisme
– “Here we have a sort of people whose efforts – event
their very best ones – never seem quite good enough.
It always seems to these persons that they could – and
should – do better.” (Hamachek, 1978, p. 27)
• Voorbeelditems
– “Als iemand op school een taak beter uitvoert dan mij,
dan heb ik het gevoel dat ik gefaald heb op de hele
taak”
– “Als ik het niet zo goed doe als andere mensen, dan
betekent dit dat ik een minderwaardig mens ben”
Amotivatie
.35***
Zelfkritisch
perfectionisme
.22***
Gecontroleerde
motivatie
-.01
Autonome
motivatie
Doelstelling 2
Autonomieondersteuning
• Vrijwillig functioneren
aanmoedigen
– Enthousiasme en
verwondering cultiveren
– Initiatief aanmoedigen
– Keuze geven
– Zinvolle uitleg geven wanneer
regels worden ingelast
Controlerende stijl
• Druk zetten, verplichting
– Externe contingenties
(dreigen met sancties,
controlerende beloningen)
– Interne druk (inspelen op
schuldgevoelens,
minderwaardigheid)
• “Iemand met jouw
capaciteiten zou toch beter
moeten kunnen”
Amotivatie
-.31***
Autonomieondersteuning door
leerkrachten
.15**
Gecontroleerde
motivatie
.36***
Autonome
motivatie
.18**
Controlerende stijl
moeders
-.16**
.21**
.12*
Autonomieondersteuning
moeders
Amotivatie
Gecontroleerde
motivatie
.02
.31***
Autonome
motivatie
Conclusie
• Dit is momenteel hoofdzakelijk
vrijwilligerswerk
• Project levert al interessante bevindingen op
• Lange-termijn opvolging en uitbreiding naar
andere leeftijden
• Meer structurele inbedding zou wenselijk zijn
• Studiedag op 19 november
Directiedagen 2014-2015
- Dinsdag 21/10/14
- Donderdag 12/02/15
- Woensdag 20/05/15